Περίληψη
Διάδικοι
Σκεπτικό της απόφασης
Απόφαση για τα δικαστικά έξοδα
Διατακτικό

Λέξεις κλειδιά

++++

Φορολογικές διατάξεις - Εναρμόνιση των νομοθεσιών - Φόροι κύκλου εργασιών - Κοινό σύστημα φόρου προστιθεμένης αξίας - Απαλλαγές προβλεπόμενες από την έκτη οδηγία - Απαλλαγή των παροχών περιθάλψεως που πραγματοποιούνται στο πλαίσιο των ιατρικών και παραϊατρικών επαγγελμάτων - Παροχές υπηρεσιών από κτηνιάτρους - Φορολόγηση

((Οδηγία του Συμβουλίου 77/388, άρθρο 13, τμήμα Α, παράγραφος 1, στοιχείο γ) ))

Περίληψη

Το άρθρο 13, τμήμα Α, παράγραφος 1, στοιχείο γ), της οδηγίας 77/388, που αφορά την απαλλαγή από το φόρο προστιθεμένης αξίας των παροχών περιθάλψεως που πραγματοποιούνται στο πλαίσιο της ασκήσεως των ιατρικών και παραϊατρικών επαγγελμάτων, πρέπει να ερμηνευθεί υπό την έννοια ότι η απαλλαγή που προβλέπει δεν περιλαμβάνει τις παροχές υπηρεσιών που πραγματοποιούνται από τους κτηνιάτρους. Πράγματι, όπως εμφαίνεται από τις περισσότερες γλωσσικές αποδόσεις της οδηγίας, η διάταξη αυτή αφορά τις παροχές περιθάλψεως προς τους ανθρώπους, και όχι προς τα ζώα.

Διάδικοι

Στην υπόθεση 122/87,

Επιτροπή των Ευρωπαϊκών Κοινοτήτων, εκπροσωπούμενη από τον Giuliano Marenco και Daniel Calleja, μέλη της νομικής της υπηρεσίας, με αντίκλητο τον Γεώργιο Κρεμλή, κτίριο Jean Monnet, Kirchberg, στο Λουξεμβούργο,

προσφεύγουσα,

κατά

Ιταλικής Δημοκρατίας, εκπροσωπούμενης από τον Luigi Ferrari Bravo, προϊστάμενο της υπηρεσίας διπλωματικών διαφορών, επικουρούμενο από τον Braguglia, νομικό σύμβουλο του κράτους, με τόπο επιδόσεων την πρεσβεία της Ιταλίας στο Λουξεμβούργο,

καθής,

η οποία έχει ως αντικείμενο να αναγνωριστεί ότι η Ιταλική Δημοκρατία, απαλλάσσοντας από τον ΦΠΑ τις παροχές υπηρεσιών που πραγματοποιούνται από τους κτηνιάτρους, παρέβη τις υποχρεώσεις που υπέχει από τη Συνθήκη ΕΟΚ,

ΤΟ ΔΙΚΑΣΤΗΡΙΟ

συγκείμενο από τους Mackenzie Stuart, πρόεδρο, G. Bosco, J. C. Moitinho de Almeida και G. C. Rodriguez Iglesias, προέδρους τμήματος, T. Koopmnans, U. Everling, Y. Galmot, Κ. Κακούρη και F. Schockweiler, δικαστές,

γενικός εισαγγελέας: J. L. da Cruz Vilaca

γραμματέας: H. A. Ruehl, κύριος υπάλληλος διοικήσεως

έχοντας υπόψη την έκθεση για την επ' ακροατηρίου συζήτηση και ύστερα από την προφορική διαδικασία της 15ης Μαρτίου 1988,

αφού άκουσε τις προτάσεις του γενικού εισαγγελέα που αναπτύχθηκαν κατά την επ' ακροατηρίου συζήτηση της 15ης Μαρτίου 1988,

εκδίδει την ακόλουθη

Απόφαση

Σκεπτικό της απόφασης

1 Με δικόγραφο που κατέθεσε στη γραμματεία του Δικαστηρίου στις 8 Απριλίου 1987, η Επιτροπή των Ευρωπαϊκών Κοινοτήτων άσκησε, δυνάμει του άρθρου 169 της Συνθήκης ΕΟΚ, προσφυγή με την οποία ζητεί να αναγνωριστεί ότι η Ιταλική Δημοκρατία, απαλλάσσοντας από το φόρο προστιθεμένης αξίας τις παροχές υπηρεσιών που πραγματοποιούνται από τους κτηνιάτρους κατά την άσκηση του επαγγέλματός τους, παρέβη τις υποχρεώσεις που υπέχει από την έκτη οδηγία 77/388 του Συμβουλίου, της 17ης Μαΐου 1977, περί εναρμονίσεως των νομοθεσιών των κρατών μελών, των σχετικών με τους φόρους κύκλου εργασιών - κοινό σύστημα φόρου προστιθεμένης αξίας: ομοιόμορφη φορολογική βάση (ΕΕ ειδ. έκδ. 09/001, σ. 49).

2 Από την ιταλική νομοθεσία προκύπτει ότι, δυνάμει των συνδυασμένων διατάξεων του άρθρου 10 του προεδρικού διατάγματος 633, της 26ης Οκτωβρίου 1972, όπως αυτό τροποποιήθηκε με το προεδρικό διάταγμα 24, της 29ης Ιανουαρίου 1979 (GURI 30 της 31ης Ιανουαρίου 1979, σ. 983), αφενός, και του άρθρου 99 του βασιλικού διατάγματος 1265, της 27ης Ιουλίου 1934, αφετέρου, οι παροχές υπηρεσιών που πραγματοποιούνται από τους κτηνιάτρους απαλλάσσονται από το φόρο προστιθεμένης αξίας (ΦΠΑ).

3 Θεωρώντας ότι η απαλλαγή αυτή ήταν αντίθετη προς τις διατάξεις της έκτης οδηγίας που προαναφέρθηκε, και ιδίως του άρθρου 2, η Επιτροπή απηύθυνε προς την ιταλική κυβέρνηση, με έγγραφο της 5ης Ιουνίου 1985, όχληση, κατ' εφαρμογή της πρώτης παραγράφου του άρθρου 169 της Συνθήκης. Επειδή η κυβέρνηση αυτή δεν αναγνώρισε την παράβαση που της αποδιδόταν, η Επιτροπή της απηύθυνε, στις 17 Ιουνίου 1986, αιτιολογημένη γνώμη που έμεινε αναπάντητη. Η Επιτροπή άσκησε τότε την υπό κρίση προσφυγή.

4 Στην έκθεση για την επ' ακροατηρίου συζήτηση αναπτύσσονται διεξοδικώς η εθνική νομοθεσία, η εξέλιξη της διαδικασίας καθώς και οι ισχυρισμοί και τα επιχειρήματα των διαδίκων. Τα στοιχεία αυτά της δικογραφίας δεν επαναλαμβάνονται κατωτέρω παρά μόνο καθόσον απαιτείται για να σχηματίσει κρίση το Δικαστήριο.

5 Κατά το άρθρο 2 της έκτης οδηγίας:

"Στο φόρο προστιθεμένης αξίας υπόκεινται:

1. Οι παραδόσεις αγαθών και οι παροχές υπηρεσιών που πραγματοποιούνται εξ επαχθούς αιτίας στο εσωτερικό της χώρας υπό υποκειμένου στο φόρο που ενεργεί υπό την ιδιότητά του αυτήν ..."

6 Το άρθρο 4 της ίδιας οδηγίας ορίζει ότι:

"1. Θεωρείται ως 'υποκείμενος στο φόρο' οποιοσδήποτε ασκεί, κατά τρόπο ανεξάρτητο και σε οποιονδήποτε τόπο, μια από τις οικονομικές δραστηριότητες που αναφέρονται στην παράγραφο 2 ..."

Μεταξύ των δραστηριοτήτων που αναφέρονται εκεί περιλαμβάνονται και όλες οι δραστηριότητες του παρέχοντος υπηρεσίες.

7 Η Επιτροπή ισχυρίζεται ότι, δυνάμει των διατάξεων που προαναφέρθηκαν, ο ΦΠΑ πρέπει να επιβάλλεται στις παροχές υπηρεσιών που πραγματοποιούνται από τους κτηνιάτρους.

8 Κατά την προ της ασκήσεως της προσφυγής διαδικασία, η ιταλική κυβέρνηση επικαλέστηκε αμυνόμενη το άρθρο 13, τμήμα Α, παράγραφος 1, στοιχείο γ), της έκτης οδηγίας που προβλέπει την απαλλαγή ορισμένων παροχών υπηρεσιών από τον ΦΠΑ. Κατά την κυβέρνηση αυτή οι παροχές υπηρεσιών που πραγματοποιούνται από τους κτηνιάτρους εμπίπτουν στο πεδίο εφαρμογής της διατάξεως αυτής, που αφορά τις παροχές περιθάλψεως που "πραγματοποιούνται στο πλαίσιο της ασκήσεως ιατρικών και παραϊατρικών επαγγελμάτων, όπως καθορίζονται από το ενδιαφερόμενο κράτος μέλος".

9 Χωρίς να είναι καν ανάγκη να εξεταστεί εάν οι όροι "ιατρικά και παραϊατρικά επαγγέλματα" αφορούν τους κτηνιάτρους, πρέπει να παρατηρηθεί σχετικά ότι όλες οι γλωσσικές αποδόσεις του κειμένου του άρθρου 13 που προαναφέρθηκε, με εξαίρεση την αγγλική και την ιταλική, περιορίζουν ρητά την απαλλαγή των παροχών περιθάλψεως στις περιπτώσεις όπου η περίθαλψη παρέχεται "στον άνθρωπο" και ο περιορισμός αυτός αποκλείει χωρίς αμφιβολία τις παροχές περιθάλψεως προς τα ζώα από το πεδίο εφαρμογής του άρθρου 13, τμήμα Α, παράγραφος 1, στοιχείο γ).

10 Η ερμηνεία αυτή είναι ακόμη περισσότερο επιβεβλημένη, επειδή το άρθρο 28, παράγραφος 3, στοιχείο β), της έκτης οδηγίας επιτρέπει στα κράτη μέλη που απάλλασσαν από τον ΦΠΑ, κατά τη θέση της σε ισχύ, τις παροχές υπηρεσιών που πραγματοποιούνται από τους κτηνιάτρους - πράγμα που δεν συνέβαινε στην Ιταλική Δημοκρατία - να διατηρήσουν την απαλλαγή κατά τη διάρκεια μιας μεταβατικής περιόδου. Η μεταβατική αυτή διάταξη θα ήταν άνευ αντικειμένου, αν το άρθρο 13 που προαναφέρθηκε ερμηνευόταν υπό την έννοια ότι επιβάλλει την οριστική απαλλαγή αυτών των παροχών υπηρεσιών.

11 Πρέπει να σημειωθεί, τέλος, ότι, κατά την προφορική συζήτηση ενώπιον του Δικαστηρίου, η ιταλική κυβέρνηση αναγνώρισε, τελικά, το βάσιμο της προσφυγής της Επιτροπής.

12 Από τα παραπάνω προκύπτει ότι η προσφυγή της Επιτροπής πρέπει να γίνει δεκτή.

Απόφαση για τα δικαστικά έξοδα

Επί των δικαστικών εξόδων

13 Κατά το άρθρο 69, παράγραφος 2, του κανονισμού διαδικασίας, ο ηττηθείς διάδικος καταδικάζεται στα δικαστικά έξοδα. Επειδή η Ιταλική Δημοκρατία ηττήθηκε, πρέπει να καταδικαστεί στα δικαστικά έξοδα.

Διατακτικό

Για τους λόγους αυτούς

ΤΟ ΔΙΚΑΣΤΗΡΙΟ

αποφασίζει:

1) Η Ιταλική Δημοκρατία, απαλλάσσοντας από το φόρο προστιθεμένης αξίας τις παροχές υπηρεσιών που πραγματοποιούνται από τους κτηνιάτρους κατά την άσκηση του επαγγέλματός τους, παρέβη τις υποχρεώσεις που υπέχει από την έκτη οδηγία 77/388 του Συμβουλίου, της 17ης Μαΐου 1977 (ΕΕ ειδ. έκδ. 09/001, σ. 49).

2) Καταδικάζει την Ιταλική Δημοκρατία στα δικαστικά έξοδα.