SENTENZA TAL-QORTI TAL-ĠUSTIZZJA (It-Tieni Awla)
10 ta’ Frar 2011 (*)
“Tassazzjoni diretta – Moviment liberu tal-kapital – Taxxa fuq is-suċċessjoni – Legati favur entitajiet mingħajr skop ta’ lukru – Rifjut li tiġi applikata rata mnaqqsa meta dawn l-entitajiet ikollhom l-uffiċċju rreġistrat tagħhom fi Stat Membru ieħor differenti minn dak li fih id-de cujus effettivament kien residenti jew jaħdem – Restrizzjoni − Ġustifikazzjoni”
Fil-Kawża C‑25/10,
li għandha bħala suġġett talba għal deċiżjoni preliminari skont l-Artikolu 267 TFUE, imressqa mit-Tribunal de première instance de Liège (il-Belġju), permezz ta’ deċiżjoni tas-7 ta’ Jannar 2010, li waslet fil-Qorti tal-Ġustizzja fil-15 ta’ Jannar 2010, fil-proċedura
Missionswerk Werner Heukelbach eV
vs
État belge,
IL-QORTI TAL-ĠUSTIZZJA (It-Tieni Awla),
komposta minn J. N. Cunha Rodrigues, President tal-Awla, A. Arabadjiev, U. Lõhmus (Relatur), A. Ó Caoimh u P. Lindh, Imħallfin,
Avukat Ġenerali: N. Jääskinen,
Reġistratur: C. Strömholm, Amministratur,
wara li rat il-proċedura bil-miktub u wara s-seduta tat-28 ta’ Ottubru 2010,
wara li kkunsidrat l-osservazzjonijiet ippreżentati:
– għal Missionswerk Werner Heukelbach eV, minn J. Roseleth, avukat,
– għall-Gvern Belġjan, minn M. Jacobs u J.-C. Halleux, bħala aġenti, assistiti minn E. Jacubowitz, avukat,
– għall-Kummissjoni Ewropea, minn R. Lyal u J.-P. Keppenne, bħala aġenti,
wara li rat id-deċiżjoni, meħuda wara li nstema’ l-Avukat Ġenerali, li l-kawża tinqata’ mingħajr konklużjonijiet,
tagħti l-preżenti
Sentenza
1 It-talba għal deċiżjoni preliminari tirrigwarda l-interpretazzjoni tal-Artikoli 18 TFUE, 45 TFUE, 49 TFUE u 54 TFUE.
2 Din it-talba tressqet fil-kuntest ta’ kawża bejn Missionswerk Werner Heukelbach eV (iktar ’il quddiem “Missionswerk”) u l-Istat tal-Belġju dwar ir-rifjut tiegħu li japplika r-rata mnaqqsa għat-taxxi dovuti f’każ ta’ suċċessjoni li din l-assoċjazzjoni kienet tibbenifika minnhom.
Il-kuntest ġuridiku
Il-leġiżlazzjoni tal-Unjoni
3 Skont l-Artikolu 1 tad-Direttiva tal-Kunsill 88/361/KEE, tal-24 ta’ Ġunju 1988, għall-implementazzjoni tal-Artikolu 67 tat-Trattat [artikolu mħassar bit-Trattat ta’ Amsterdam] (ĠU Edizzjoni Speċjali bil-Malti, Kapitolu 10, Vol. 1, p. 10):
“1. Mingħajr preġudizzju għad-dispożizzjonijiet segwenti, l-Istati Membri għandhom jabolixxu restrizzjonijiet fuq il-movimenti ta’ kapital li jseħħu bejn persuni residenti fi Stati Membri. Biex jiffaċilitaw l-applikazzjoni ta’ din id-Direttiva, movimenti ta’ kapital għandhom jkunu kklassifikati skond in-Nomenklatura fl-Anness I.
Trasferimenti fir-rigward ta’ movimenti ta’ kapital għandhom isiru fuq il-kondizzjonijiet ta’ l-istess rata ta’ kambju bħal dawk li jirregolaw pagamenti relatanti għal transazzjonijiet kurrenti.”
4 Fost il-movimenti ta’ kapital elenkati fl-Anness I tad-Direttiva 88/361 huma inklużi, taħt it-Titolu XI, il-“Movimenti ta’ kapital personali”, li jinkludu l-wirt u l-legati.
Il-leġiżlazzjoni nazzjonali
5 L-Artikolu 59(2) tal-Kodiċi tat-taxxa tas-suċċessjoni stabbilit bid-Digriet Irjali Nru 308, tal-31 ta’ Marzu 1936 (Moniteur belge tas-7 ta’ April 1936, p. 2403), ikkonfermat bil-liġi tal-4 ta’ Mejju 1936 (Moniteur belge tas-7 ta’ Mejju 1936, p. 3426, iktar ’il quddiem il-“Kodiċi”), jipprovdi li t-taxxa tas-suċċessjoni u taxxa fuq it-trasferiment causa mortis huma mnaqqsa “għal 7 % għal-legati magħmula għall-assoċjazzjonijiet mingħajr skop ta’ lukru, għas-soċjetajiet ta’ mutwu jew għas-sindakati nazzjonali ta’ soċjetajiet ta’ mutwu, għas-sindakati professjonali u għall-assoċjazzjonijiet internazzjonali mingħajr skop ta’ lukru, għall-fondazzjonijiet privati u għall-fondazzjonijiet b’funzjoni pubblika”.
6 Skont l-Artikolu 60(1) tal-Kodiċi, kif emendat bid-Digriet Programm tal-gvern tal-Wallonie, tat-18 ta’ Diċembru 2003, li jirrigwarda diversi miżuri fil-qasam ta’ tassazzjoni reġjonali, ta’ tassazzjoni fuq il-likwidità u fuq id-dejn, ta’ organizzazzjoni tas-swieq tal-enerġija, tal-ambjent, tal-agrikoltura, tal-awtoritajiet lokali u subordinati, ta’ patrimonju u ta’akkomodazzjoni u ta’ Servizz pubblika (Moniteur belge tas-6 ta’ Frar 2004, p. 7196), ir-rata mnaqqsa prevista fl-Artikolu 59(2) tal-imsemmi kodiċi ma tapplikax għall-korpi u għall-istituzzjonijiet li josservaw il-kundizzjonijiet li ġejjin:
“a. l-entità jew l-istituzzjoni għandha jkollha l-uffiċċju rreġistrat:
– jew fil-Belġju;
– jew inkella fi Stat Membru tal-Komunità Ewropea li fih id-de cujus effettivament kien residenti jew kellu l-post tax-xogħol tiegħu fil-mument tal-mewt tiegħu, jew li fih huwa effettivament kien preċedentement residenti jew kellu l-post tax-xogħol tiegħu;
b. l-entità jew l-istituzzjoni għandha ssegwi f’dan l-uffiċċju, prinċipalment u b’għan disinteressat, għanijiet ta’ natura ambjentali, filantropika, reliġjuża, xjentifika, artistika, pedagoġika, kulturali, umanitarja, patrijottika jew ċivika, ta’ tagħlim, ta’ kura għall-persuni jew għall-annimali, ta’ għajnuna soċjali jew ta’ inklużjoni soċjali tal-persuni, fil-mument tal-ftuħ tas-suċċessjoni;
c. l-entità jew l-istituzzjoni għandha jkollha l-uffiċċju rreġistrat tagħha, l-amministrazzjoni ċentrali tagħha jew l-istabbiliment prinċipali tagħha fit-territorju tal-Unjoni Ewropea.”
Il-kawża prinċipali u d-domanda preliminari
7 Missionswerk hija assoċjazzjoni reliġjuża li għandha l-uffiċċju rreġistrat tagħha fil-Ġermanja. B’testment olografiku tal-5 ta’ Novembru 2003, din l-assoċjazzjoni nħatret bħala legatarja universali ta’ R. Renardie, ċittadina Belġjana. It-testatriċi, li kienet residenti matul ħajjitha kollha fil-Belġju, mietet f’Malmedy (il-Belġju) fit-12 ta’ Ġunju 2004.
8 Fl-14 ta’ Ġunju 2005, Missionswerk ippreżentat dikjarazzjoni ta’ suċċessjoni f’isem il-mejta quddiem l-Amministrazzjoni tar-reġistrazzjoni u tal-proprjetà ta’ Malmedy (iktar ’il quddiem l-“Amministrazzjoni”) u, sussegwentement, ħallset it-taxxi tas-suċċessjoni bir-rata marġinali ta’ 80 % mitluba minn din l-amministrazzjoni, għal ammont ta’ EUR 60 038.51.
9 Permezz ta’ ittra tal-1 ta’ Diċembru 2005, Missionswerk talbet lill-amministrazzjoni l-benefiċċju tar-rata mnaqqsa tat-taxxi tas-suċċessjoni stabbilit fl-Artikolu 59(2) tal-Kodiċi. Din it-talba ġiet miċħuda, għar-raġuni li din l-assoċjazzjoni ma kinitx tissodisfa l-kundizzjonijiet stabbiliti fl-Artikolu 60(1) ta’ dan il-kodiċi.
10 Fis-7 ta’ Awwissu 2006, Missionswerk talbet lill-amminitrazzjoni r-rimbors tad-differenza bejn l-ammont tat-taxxi li jirriżultaw mill-applikazzjoni tar-rata marġinali u dak li jirriżulta mill-applikazzjoni tar-rata mnaqqsa. It-talba tagħha ġiet miċħuda mill-imsemmija amministrazzjoni peress li hija ma pprovatx suffiċjentment li R. Ranardie kienet residenti jew ħadmet fil-Ġermanja.
11 Fir-rikors ippreżentat quddiem il-qorti tar-rinviju, Missionswerk talbet il-ħlas lura tat-taxxi tas-suċċessjoni li l-ammont tagħhom kien jeċċedi dak li jirriżulta mill-applikazzjoni tar-rata mnaqqsa li hija titlob il-benefiċċju tagħha. Din l-assoċjazzjoni ssostni li l-Artikoli 59(2) u 60(1) tal-Kodiċi joħolqu diskriminazzjoni għad-detriment tar-residenti tar-reġjun tal-Wallonie li jħallu b’legat il-beni tagħhom għall-benefiċċju ta’ assoċjazzjonijiet jew entitajiet tal-karità stabbiliti fi Stati Membri tal-Unjoni li fihom huma qatt ma kienu għexu jew ħadmu.
12 F’dawn iċ-ċirkustanzi, it-Tribunal de première instance de Liège ddeċieda li jissospendi l-proċeduri u li jagħmel lill-Qorti tal-Ġustizzja d-domanda preliminari li ġejja:
“Għandhom l-Artikoli 18 [TFUE], 45 [TFUE], 49 [TFUE] u 54 [TFUE] jiġu interpretati fis-sens li jipprojbixxu l-adozzjoni jew iż-żamma fis-seħħ, mil-leġiżlatur ta’ Stat Membru, ta’ regola li l-iskop tagħha jkun li tirriżerva l-benefiċċju ta’ tassazzjoni bir-rata mnaqqsa ta’ 7 % għall-assoċjazzjonijiet mingħajr skop ta’ lukru, għas-soċjetajiet ta’ mutwu jew għas-sindakati nazzjonali ta’ soċjetajiet ta’ mutwu, għas-sindakati professjonali u għall-assoċjazzjonijiet internazzjonali mingħajr skop ta’ lukru, għall-fondazzjonijiet privati u għall-fondazzjonijiet b’funzjoni pubblika li jkunu stabbiliti fi Stat membru fejn id-de cujus – residenti fir-reġjun tal-Wallonie – kien effettivament residenti jew kellu l-post tax-xogħol tiegħu fil-mument tal-mewt tiegħu, jew li fih huwa kien preċedentement effettivament residenti jew kellu l-post tax-xogħol tiegħu?”
Fuq id-domanda preliminari
Fuq l-identifikazzjoni tad-dispożizzjonijiet rilevanti tad-dritt tal-Unjoni
13 Il-qorti tar-rinviju għamlet id-domanda preliminari tagħha b’riferiment għall-Artikoli 18 TFUE, 45 TFUE, 49 TFUE u 54 TFUE. Madankollu, il-Kummissjoni Ewropea tqis, li s-sitwazzjoni inkwistjoni fil-kawża prinċipali taqa’ taħt il-moviment liberu tal-kapital.
14 F’dan ir-rigward, l-ewwel nett, jeħtieġ li jiġi kkonstatat li, fir-rigward ta’ kwistjoni li tikkonċerna l-kompatibbiltà ta’ dispożizzjonijiet nazzjonali li jirrigwardaw l-impożizzjoni tat-taxxi tas-suċċessjoni mad-dritt tal-Unjoni, la l-moviment liberu tal-ħaddiema (Artikolu 45 TFUE) u lanqas il-libertà ta’ stabbiliment (Artikoli 49 TFUE u 54 TFUE) ma huma rilevanti.
15 Sussegwentement, fir-rigward tal-moviment liberu tal-kapital, għandu jitfakkar li, fin-nuqqas ta’ definizzjoni, fit-Trattat FUE, tal-kunċett ta’ “movimenti tal‑kapital”, il‑Qorti tal-Ġustizzja rrikonoxxiet valur indikattiv lin-nomenklatura annessa mad-Direttiva tal-Kunsill 88/361/KEE, minkejja li din kienet ġiet adottata fuq il‑bażi tal-Artikoli 69 u 70(1) tat-Trattat KEE (l‑Artikoli 67 sa 73 tat‑Trattat KEE ġew sostitwiti mill-Artikoli 73B sa 73G tat-Trattat KE, li min‑naħa tagħhom saru l-Artikoli 56 KE sa 60 KE), bil-kundizzjoni li, skont l‑introduzzjoni tagħha, il-lista inkluża fiha ma hijiex ta’ natura eżawrjenti (ara s-sentenzi tat‑23 ta’ Frar 2006, van Hilten-van der Heijden, C‑513/03, Ġabra p. I‑1957, punt 39; tal-14 ta’ Settembru 2006, Centro di Musicologia Walter Stauffer, C‑386/04, Ġabra p. I‑8203, punt 22; tal-11 ta’ Settembru 2008, Eckelkamp et, C‑11/07, Ġabra p. I‑6845, punt 38, tat-11 ta’ Settembru 2008, Arens‑Sikken, C‑43/07, Ġabra p. I‑6887, punt 29, u tat-22 ta’ April 2010, Mattner, C‑510/08, Ġabra p. I‑3553, punt 19).
16 F’dan ir-rigward, il-Qorti tal-Ġustizzja, filwaqt li fakkret b’mod partikolari li s‑suċċessjonijiet, li jikkonsistu fit-trasferiment lil persuna jew diversi persuni tal‑patrimonju li jitħalla minn persuna mejta, jaqgħu taħt it-Titolu XI tal-Anness I tad-Direttiva 88/361, intitolat “Movimenti ta’ kapital personali”, iddeċidiet li s‑suċċessjonijiet, jikkostitwixxu movimenti ta’ kapital fis-sens tal-Artikolu 63 TFUE, ħlief f’dawk il-każijiet fejn l-elementi kostitwenti tagħhom ikunu limitati għal Stat Membru wieħed biss (ara, f’dan is-sens, is-sentenza Eckelkamp et, iċċitata iktar ’il fuq, punt 39 u l-ġurisprudenza ċċitata). Issa, sitwazzjoni, bħal dik tal-kawża prinċipali, li fiha persuna residenti fil-Belġju għamlet legat għall-benefiċċju ta’ entità mingħajr skop ta’ lukru li għandha l-uffiċċju rreġistrat tagħha fil-Ġermanja b’ebda mod ma tikkostitwixxi sitwazzjoni purament interna.
17 Minn dan isegwi li d-dispożizzjonijiet tat-Trattat FUE dwar il-moviment liberu tal-kapital japplikaw għal kawża bħal dik tal-kawża prinċipali.
18 Fl‑aħħar nett, rigward ir-rilevanza tar-riferiment li tagħmel id-domanda preliminari għall-Artikolu 18 TFUE, li jistabbilixxi prinċipju ġenerali ta’ projbizzjoni ta’ kull diskriminazzjoni minħabba ċ‑ċittadinanza, għandu jitfakkar li din id‑dispożizzjoni hija intiża li tapplika b’mod awtonomu biss f’sitwazzjonijiet irregolati bid‑dritt tal‑Unjoni li fir‑rigward tagħhom it‑Trattat FUE ma jipprovdix regoli speċifiċi dwar in‑nondiskriminazzjoni (sentenza tal‑21 ta’ Jannar 2010, SGI, C‑311/08, Ġabra p. I‑487, punt 31 kif ukoll tas-26 ta’ Ottubru 2010, Schmelz, C‑97/09, li għadha ma ġietx ippubblikata fil-Ġabra, punt 44).
19 Peress li d-dispożizzjonijiet dwar il-moviment liberu tal-kapitali huma applikabbli u peress li jipprovdu regoli speċifiċi ta’ nondiskriminazzjoni, l-Artikolu 18 TFUE għalhekk ma japplikax.
20 Għaldaqstant, jeħtieġ li jitqies li bid-domanda tagħha, il-qorti tar-rinviju tistaqsi essenzjalment, jekk l-Artikolu 63 TFUE għandux jiġi interpretat fis-sens li jipprekludi leġiżlazzjoni li tirriżerva l-possibbiltà ta’ benefiċċju tar-rata mnaqqsa tat-taxxi tas-suċċessjoni lill-entitajiet mingħajr skop ta’ lukru li għandhom l-uffiċċju rreġistrat tagħhom f’dan l-Istat Membru jew fl-Istat Membru li fih id-de cujus effettivament kien residenti jew kellu l-post tax-xogħol tiegħu, fil-mument tal-mewt tiegħu, jew li fih huwa effettivament kien preċedentement residenti jew kellu l-post tax-xogħol tiegħu.
Fuq l-eżistenza ta’ restrizzjoni fuq il-moviment liberu tal-kapital
21 L-Artikolu 63(1) TFUE jipprojbixxi b’mod ġenerali r-restrizzjonijiet fuq il-movimenti tal-kapital bejn l-Istati Membri.
22 Minn ġurisprudenza stabbilita jirriżulta li l-miżuri pprojbiti mill-Artikolu 63(1) TFUE, inkwantu restrizzjonijiet fuq il-movimenti ta’ kapital, jinkludu, fil-każ ta’ suċċessjoni, dawk il-miżuri li għandhom l-effett li jnaqqsu l-valur tas-suċċessjoni ta’ resident ta’ Stat li ma huwiex l-Stat Membru fejn jinsabu l-beni kkonċernati u li jintaxxa s-suċċessjoni fuq l-imsemmija beni (sentenza van Hilten-van der Heijden, iċċitata iktar ’il fuq, punt 44 u l-ġurisprudenza ċċitata).
23 F’din il-kawża, il-leġiżlazzjoni nazzjonali inkwistjoni fil-kawża prinċipali tirriżerva l-benefiċċju tar-rata mnaqqsa tat-taxxa tas-suċċessjoni lill-entitajiet mingħajr skop ta’ lukru li għandhom l-uffiċċju rreġistrat fil-Belġju jew fl-Istat Membru li fih id-de cujus effettivament kien residenti jew kellu l-post tax-xogħol tiegħu, fil-mument tal-mewt tiegħu, jew li fih huwa effettivament kien preċedentement residenti jew kellu l-post tax-xogħol tiegħu.
24 Għalhekk, din il-leġiżlazzjoni twassal sabiex suċċessjoni tkun suġġetta għal taxxa iktar għolja meta l-benefiċjarja tagħha tkun entità mingħajr skop ta’ lukru li jkollha l-uffiċċju rreġistrat tagħha fi Stat Membru li fih id-de cujus effettivament ma kienx residenti jew ħadem u, konsegwentement, għandha l-effett li tillimita l-movimenti tal-kapital billi tnaqqas il-valur tal-imsemmija suċċessjoni (ara, b’analoġija, is-sentenza Eckelkamp et, iċċitata iktar ’il fuq, punt 45).
25 Barra minn hekk, kif irrilevat il-Kummissjoni, l-applikazzjoni ta’ rata’ ta’ taxxa iktar għolja fuq ċertu movimenti ta’ kapital transkonfinali meta mqabbla ma’ dik applikata għall-movimenti ta’ kapital fil-Belġju hija ta’ natura li tirrendi inqas attraenti dawn il-movimenti ta’ kapital transkonfinali, billi tiddiswadi lir-residenti Belġjani milli jaħtru bħala legatarji persuni stabbiliti fi Stati Membri li fihom huma effettivament ma kinux residenti jew ħadmu (ara, f’dan is-sens, is-sentenza tas-27 ta’ Jannar 2009, Persche, C‑318/07, Ġabra p. I‑359, punt 38).
26 Għaldaqstant, tali leġiżlazzjoni nazzjonali tikkostitwixxi restrizzjoni fuq il-moviment liberu tal-kapital, fis-sens tal-Artikolu 63(1) TFUE.
Fuq il-ġustifikazzjoni tar-restrizzjoni fuq il-moviment liberu tal-kapital
27 Skont il-gvern Belġjan, id-differenza ta’ trattament li tirriżulta mil-leġiżlazzjoni tal-Wallonie inkwistjoni fil-kawża prinċipali hija ġġustifikata peress li, fir-rigward tal-għan imfittex mil-leġiżlazzjoni Belġjana, l-entitajiet mingħajr skop ta’ lukru, bħal dik inkwistjoni fil-kawża prinċipali, ma jinsabux f’sitwazzjoni oġġettivament komparabbli għal dik ta’ entitajiet li l-uffiċċju rreġistrat tagħhom jinsab fil-Belġju. L-Istati Membri għandhom id-dritt, minn naħa, li jeħtieġu rabta suffiċjentement stretta bejn l-entitajiet mingħajr skop ta’ lukru u l-attivitajiet li huma jeżerċitaw għall-finijiet tal-għoti ta’ ċerti benefiċċji fiskali u, min-naħa l-oħra, li jiddeċiedu liema huma l-interessi tal-kollettività li huma jridu jippromwovu filwaqt li jagħtu benefiċċji fiskali lil dawn l-istituzzjonijiet.
28 F’dan ir-rigward, għandu jitfakkar li, skont l-Artikolu 65(1)(a) u (3) TFUE, l-Artikolu 63 TFUE ma jippreġudikax id-dritt li għandhom l-Istati Membri li japplikaw id-dispożizzjonijiet rilevanti tal-liġi fiskali tagħhom li jagħmlu distinzjoni bejn persuni li jħallsu t-taxxa li ma humiex fl-istess sitwazzjoni rigward il-post ta’ residenza tagħhom jew rigward il-post fejn il-kapital tagħhom ikun investit, sakemm dawn id-dispożizzjonijiet ma jikkostitwixxux mezz ta’ diskriminazzjoni arbitrarja jew restrizzjoni moħbija fuq il-moviment liberu tal-kapital u ħlasijiet kif iddefinit f’dan l-Artikolu 63.
29 Mill-ġurisprudenza jirriżulta li, sabiex leġiżlazzjoni fiskali nazzjonali tkun tista’ titqies bħala kompatibbli mad-dispożizzjonijiet tat-Trattat FUE dwar il-moviment liberu tal-kapital, id-differenza fit-trattament għandha tikkonċerna sitwazzjonijiet li ma humiex oġġettivament komparabbli jew tkun iġġustifikata minn raġuni imperattiva ta’ interess ġenerali (ara s-sentenzi tas-6 ta’ Ġunju 2000, Verkooijen, C‑35/98, Ġabra p. I‑4071, punt 43; tas-7 ta’ Settembru 2004, Manninen, C‑319/02, Ġabra p. I‑7477, punt 29; tat-8 Settembru 2005, Blanckaert, C‑512/03, Ġabra p. I‑7685, punt 42, u tas-17 ta’ Settembru 2009, Glaxo Wellcome, C‑182/08, Ġabra p. I‑8591, punt 68).
30 Il-Qorti tal-Ġustizzja diġà ddeċidiet li, għalkemm huwa leġittimu għal Stat Membru li jeħtieġ, għall-finijiet tal-għoti ta’ ċerti benefiċċji fiskali, li tkun teżisti rabta suffiċjentement stretta bejn l-entitajiet li huwa jirrikonoxxi bħala li jsegwu wħud mill-għanijiet tiegħu ta’ interess ġenerali u l-attivitajiet li huma jeżerċitaw (ara, f’dan is-sens, is-sentenza Centro di Musicologia Walter Stauffer, iċċitata iktar ’il fuq, punt 37), madankollu, dan ma jistax jirriżerva l-benefiċċju ta’ tali vantaġġi biss għall-entitajiet stabbiliti fit-territorju tiegħu u li l-attivitajiet tagħhom jistgħu jeżentawh mir-responsabbiltajiet tiegħu (sentenza Persche, iċċitata iktar ’il fuq, punt 44).
31 B’mod partikolari, l-eventwalità għal Stat Membru li jiġi eżentat minn uħud mir-responsabbiltajiet tiegħu ma tippermettilux li jintroduċi trattament differenti bejn l-entitajiet nazzjonali rrikonoxxuti li huma ta’ interess ġenerali u dawk stabbiliti fi Stat Membru ieħor minħabba li l-legati magħmula għall-benefiċċju ta’ dawn l-entitajiet, anke meta l-attivatjiet tagħhom huma fost l-għanijiet tal-leġiżlazzjoni tal-ewwel Stat Membru, ma jistgħux iwasslu għal kumpens baġitarju. Fil-fatt, minn ġurisprudenza stabbilita jirriżulta li n-neċessità li jiġi prekluż it-tnaqqis ta’ dħul fiskali la tidher fost l-għanijiet imsemmija fl-Artikolu 65 TFUE, u lanqas fost ir-raġunijiet imperattivi ta’ interess ġenerali li jistgħu jiġġustifikaw restrizzjoni fuq libertà stabbilità permezz tat-Trattat FUE (sentenza Persche, iċċitata iktar ’il fuq, punt 46).
32 Il-Qorti tal-Ġustizzja ddeċidiet li, meta entità rrikonoxxuta li hija ta’ interess ġenerali fi Stat Membru tissodisfa l-kundizzjonijiet imposti għal dan il-għan mil-leġiżlazzjoni ta’ Stat Membru ieħor u għandha bħala għan il-promozzjoni ta’ interessi identiċi tal-kollettività, b’mod li jkun possibbli li jiġu rrikonoxxuti li huma ta’ interess ġenerali f’dan l-Istat Membru, huma l-awtoritajiet nazzjonali tal-istess Stat Membru, inklużi l-qrati, li għandhom jevalwaw jekk l-awtoritajiet ta’ dan l-Istat Membru jistgħux jirrifjutaw lil din l-entità d-dritt għal trattament ugwali biss minħabba l-fatt li ma hijiex stabbilita fit-territorju tagħhom (sentenza Persche, iċċitata iktar ’il fuq, punt 49).
33 Fil-fatt, entità stabbilita fi Stat Membru u li tissodisfa l-kundizzjonijiet imposti għal dan il-għan minn Stat Membru ieħor għall-għoti ta’ benefiċċji fiskali, tinsab, fir-rigward tal-għoti minn dan l-aħħar Stat Membru ta’ benefiċċji fiskali li għandhom l-għan li jinkoraġixxu l-attivitajiet ta’ interess ġenerali kkonċernati, f’sitwazzjoni komparabbli ma’ dik tal-entitajiet irrikonoxxuti li huma ta’ interess ġenerali stabbiliti f’dan l-aħħar Stat Membru (sentenza Persche, iċċitata iktar ’il fuq, punt 50).
34 F’din il-kawża, għandu jiġi kkonstatat li l-leġiżlazzjoni tal-Wallonie inkwistjoni fil-kawża prinċipali tipprovdi bħala kriterju l-post tal-uffiċċju rreġistrat tal-entità mingħajr skop ta’ lukru, uffiċċju li għandu jkun jinsab fil-Belġju, jew fi Stat Membru li fih id-de cujus kien residenti jew kellu l-post ta’ xogħol tiegħu, sabiex tistabbilixxi jekk għandhiex tiġi applikata rata mnaqqsa għat-taxxi tas-suċċessjoni. F’dawn iċ-ċirkustanzi, kif jirriżulta mill-ġurisprudenza mfakkra fil-punti 31 sa 33 ta’ din is-sentenza, meta l-entità inkwistjoni rrikonoxxuta li hija ta’ interess ġenerali tissodisfa kundizzjonijiet oħra differenti minn dik tal-post tal-uffiċċju rreġistrat imposta mil-leġiżlazzjoni tal-Wallonie sabiex tibbenefika minn benefiċċji fiskali fil-qasam ta’ taxxi tas-suċċessjoni, hija l-qorti tar-rinviju li għandha teżamina jekk l-awtoritajiet ta’ dan l-Istat Membru jistgħux jirrifjutaw lil din l-entità d-dritt għall-trattament ugwali minħabba li hija ma għandhiex uffiċċju rreġistrat fit-territorju ta’ dan l-Istat Membru u lanqas fl-Istat Membru fejn id-de cujus ħadem jew kien residenti.
35 Fi kwalunkwe każ, għandu jiġi kkunsidrat li l-leġiżlazzjoni Belġjana inkwistjoni fil-kawża prinċipali ma tilħaqx l-għan imfittex, li huwa dak li jiġu ffavoriti fiskalment biss l-entitajiet li l-attivitajiet tagħhom jibbenefikaw lill-imsemmija kollettività Belġjana.
36 Fil-fatt, l-imsemmija leġiżlazzjoni, billi tqis bħala kriterju l-post tal-uffiċċju rreġistrat tal-entità kkonċernata sabiex tistabbilixxi l-eżistenza ta’ rabta mill-qrib mal-kollettività Belġjana, twassal li jiġu trattati b’mod differenti mhux biss l-entitajiet li għandhom l-uffiċċju rreġistrat tagħhom fit-territorju Belġjan u dawk li ma jissodisfawx dan il-kriterju filwaqt li għandhom rabta stretta ma’ din il-kollettività, iżda wkoll b’mod simili l-entitajiet li għandhom l-uffiċċju rreġistrat fil-Belġju, indipendentement minn jekk stabbilixxewx jew le rabta stretta mal-imsemmija kollettività.
37 Minn dak li ntqal preċedentement jirriżulta li r-risposta għad-domanda magħmula għandha tkun li l-Artikolu 63 TFUE jipprekludi leġiżlazzjoni ta’ Stat Membri li tirriżerva l-possibbiltà ta’ benefiċċju tar-rata mnaqqsa tat-taxxi tas-suċċessjoni lill-entitajiet mingħajr skop ta’ lukru li għandhom l-uffiċċju rreġistrat f’dan l-Istat Membru jew fl-Istat Membru li fih id-de cujus effettivament kien residenti jew kellu l-post tax-xogħol tiegħu, fil-mument tal-mewt tiegħu, jew li fih huwa effettivament kien preċedentement residenti jew kellu l-post tax-xogħol tiegħu.
Fuq l-ispejjeż
38 Peress li l-proċedura għandha, fir-rigward tal-partijiet fil-kawża prinċipali, in-natura ta’ kwistjoni mqajma quddiem il-qorti tar-rinviju, hija din il-qorti li tiddeċiedi fuq l-ispejjeż. L-ispejjeż sostnuti għas-sottomissjoni tal-osservazzjonijiet lill-Qorti tal-Ġustizzja, barra dawk tal-imsemmija partijiet, ma jistgħux jitħallsu lura.
Għal dawn il-motivi, Il-Qorti tal-Ġustizzja (It-Tieni Awla) taqta’ u tiddeċiedi:
L-Artikolu 63 TFUE jipprekludi leġiżlazzjoni ta’ Stat Membri li tirriżerva l-possibbiltà ta’ benefiċċju tar-rata mnaqqsa tat-taxxi tas-suċċessjoni lill-entitajiet mingħajr skop ta’ lukru li għandhom l-uffiċċju rreġistrat f’dan l-Istat Membru jew fl-Istat Membru li fih id-de cujus effettivament kien residenti jew kellu l-post tax-xogħol tiegħu, fil-mument tal-mewt tiegħu, jew li fih huwa effettivament kien preċedentement residenti jew kellu l-post tax-xogħol tiegħu.
Firem
* Lingwa tal-kawża: il-Franċiż.