Προσωρινό κείμενο
ΑΠΟΦΑΣΗ ΤΟΥ ΔΙΚΑΣΤΗΡΙΟΥ (όγδοο τμήμα)
της 24ης Νοεμβρίου 2022 (*)
«Προδικαστική παραπομπή – Φορολογία – Φόρος προστιθέμενης αξίας (ΦΠΑ) – Οδηγία 2006/112/ΕΚ – Άρθρο 132, παράγραφος 1, στοιχείο γʹ – Απαλλαγές ορισμένων δραστηριοτήτων γενικού συμφέροντος – Παροχές ιατρικής περίθαλψης στο πλαίσιο ιατρικών και παραϊατρικών επαγγελμάτων – Υπηρεσία την οποία χρησιμοποιεί ασφαλιστική επιχείρηση για να επαληθεύσει την ακρίβεια της διάγνωσης σοβαρής ασθένειας καθώς και για να αναζητήσει και να παράσχει τη βέλτιστη διαθέσιμη ιατρική περίθαλψη και θεραπευτική αγωγή στην αλλοδαπή»
Στην υπόθεση C‑458/21,
με αντικείμενο αίτηση προδικαστικής αποφάσεως δυνάμει του άρθρου 267 ΣΛΕΕ, που υπέβαλε το Kúria (Ανώτατο Δικαστήριο, Ουγγαρία) με απόφαση της 17ης Ιουνίου 2021, η οποία περιήλθε στο Δικαστήριο στις 22 Ιουλίου 2021, στο πλαίσιο της δίκης
CIG Pannónia Életbiztosító Nyrt.
κατά
Nemzeti Adó- és Vámhivatal Fellebbviteli Igazgatósága,
ΤΟ ΔΙΚΑΣΤΗΡΙΟ (όγδοο τμήμα),
συγκείμενο από τους N. Piçarra, προεδρεύοντα, N. Jääskinen και M. Gavalec (εισηγητή), δικαστές,
γενικός εισαγγελέας: N. Αιμιλίου
γραμματέας: A. Calot Escobar
έχοντας υπόψη την έγγραφη διαδικασία,
λαμβάνοντας υπόψη τις παρατηρήσεις που υπέβαλαν:
– η CIG Pannónia Életbiztosító Nyrt., εκπροσωπούμενη από τους I. P. Béres και A. Boros, ügyvédek,
– η Ουγγρική Κυβέρνηση, εκπροσωπούμενη από τον M. Z. Fehér και την R. Kissné Berta,
– η Ευρωπαϊκή Επιτροπή, εκπροσωπούμενη από την J. Jokubauskaitė και τον A. Tokár,
κατόπιν της αποφάσεως που έλαβε, αφού άκουσε τον γενικό εισαγγελέα, να εκδικάσει την υπόθεση χωρίς ανάπτυξη προτάσεων,
εκδίδει την ακόλουθη
Απόφαση
1 Η αίτηση προδικαστικής αποφάσεως αφορά την ερμηνεία του άρθρου 132, παράγραφος 1, στοιχείο γʹ, της οδηγίας 2006/112/ΕΚ του Συμβουλίου, της 28ης Νοεμβρίου 2006, σχετικά με το κοινό σύστημα φόρου προστιθέμενης αξίας (ΕΕ 2006, L 347, σ. 1, στο εξής: οδηγία περί ΦΠΑ).
2 Η αίτηση αυτή υποβλήθηκε στο πλαίσιο ένδικης διαφοράς μεταξύ της CIG Pannónia Életbiztosító Nyrt., ασφαλιστικής επιχείρησης ουγγρικού δικαίου, και της Nemzeti Adó- és Vámhivatal Fellebbviteli Igazgatósága (διεύθυνσης προσφυγών της εθνικής φορολογικής και τελωνειακής αρχής, Ουγγαρία), με αντικείμενο την υπαγωγή παροχών υπηρεσιών σχετιζόμενων με συμβάσεις ασφάλισης ασθένειας σε φόρο προστιθέμενης αξίας (ΦΠΑ).
Το νομικό πλαίσιο
Το δίκαιο της Ένωσης
3 Το άρθρο 131 της οδηγίας περί ΦΠΑ, μοναδικό άρθρο του κεφαλαίου 1 με τίτλο «Γενικές διατάξεις», το οποίο υπάγεται στον τίτλο IX της οδηγίας σχετικά με τις απαλλαγές από τον ΦΠΑ, ορίζει τα εξής:
«Οι απαλλαγές που προβλέπονται στα κεφάλαια 2 έως 9 εφαρμόζονται με την επιφύλαξη άλλων κοινοτικών διατάξεων και με τις προϋποθέσεις που καθορίζουν τα κράτη μέλη για να διασφαλίζουν την ορθή και απλή εφαρμογή των εν λόγω απαλλαγών και να προλαμβάνουν κάθε ενδεχόμενη φοροδιαφυγή, φοροαποφυγή ή κατάχρηση.»
4 Το άρθρο 132 της οδηγίας, το οποίο περιλαμβάνεται στο επιγραφόμενο «Απαλλαγές ορισμένων δραστηριοτήτων γενικού συμφέροντος» κεφάλαιο 2 και υπάγεται στον τίτλο IX της οδηγίας, προβλέπει στην παράγραφό του 1 τα ακόλουθα:
«Τα κράτη μέλη απαλλάσσουν τις ακόλουθες πράξεις:
[...]
γ) τις παροχές ιατρικής περίθαλψης, οι οποίες πραγματοποιούνται στο πλαίσιο της άσκησης ιατρικών και παραϊατρικών επαγγελμάτων, όπως καθορίζονται από το ενδιαφερόμενο κράτος μέλος,
[...]».
Το ουγγρικό δίκαιο
5 Το άρθρο 85, παράγραφος 1, του általános forgalmi adóról szóló 2007. évi CXXVII. törvény (νόμου CXXVII του 2007 περί φόρου προστιθέμενης αξίας) ορίζει τα ακόλουθα:
«Απαλλάσσονται από τον φόρο:
[...]
b) οι παροχές υπηρεσιών, οι στενά συνδεόμενες με αυτές νοσηλευτικές υπηρεσίες σε τραυματίες ή σε ασθενείς και μεταφορές τραυματιών ή ασθενών, καθώς και οι στενά συνδεόμενες με τις ανωτέρω υπηρεσίες παραδόσεις αγαθών οι οποίες πραγματοποιούνται στο πλαίσιο της υγειονομικής περίθαλψης από παρόχους υπηρεσιών κοινής ωφέλειας που ενεργούν υπό την ιδιότητά τους αυτή,
c) οι παροχές υπηρεσιών καθώς και οι στενά συνδεόμενες με αυτές νοσηλευτικές υπηρεσίες σε τραυματίες και σε ασθενείς οι οποίες πραγματοποιούνται από οργανισμούς παροχής υγειονομικής περίθαλψης, περιλαμβανομένης της φυσικής θεραπείας, που ενεργούν υπό την ιδιότητά τους αυτή·
[...]».
Η διαφορά της κύριας δίκης και το προδικαστικό ερώτημα
6 Από τον Σεπτέμβριο του 2012, η προσφεύγουσα της κύριας δίκης διαθέτει στο εμπόριο προϊόν ασφάλισης ασθένειας δυνάμει του οποίου αναλαμβάνει, υπό ορισμένες προϋποθέσεις, την υποχρέωση να παρέχει στο ασφαλισμένο φυσικό πρόσωπο υγειονομική περίθαλψη στην αλλοδαπή για πέντε σοβαρές ασθένειες. Σύμφωνα με την εν λόγω σύμβαση, ο ασφαλισμένος δεν δικαιούται την ασφαλιστική υπηρεσία σε περίπτωση οξείας διαταραχής ή ασθένειας την οποία δεν έχει εξετάσει ακόμη τοπικός επαγγελματίας του τομέα της υγείας.
7 Προκειμένου να μπορέσει να παράσχει τις ασφαλιστικές υπηρεσίες, η προσφεύγουσα της κύριας δίκης συνήψε, στις 13 Σεπτεμβρίου 2012, σύμβαση συνεργασίας με την Best Doctors España SAU (στο εξής: Βest Doctors), εταιρία ισπανικού δικαίου.
8 Δυνάμει της σύμβασης συνεργασίας, η Best Doctors είναι επιφορτισμένη, αφενός, με το να εξασφαλίζει την εκ μέρους των ιατρών της επανεξέταση, βάσει των κοινοποιηθέντων σε αυτούς εγγράφων, των ιατρικών πληροφοριών που αφορούν το ασφαλισμένο φυσικό πρόσωπο, προκειμένου να εξακριβωθεί αν το πρόσωπο αυτό μπορεί πράγματι να λάβει τις ασφαλιστικές υπηρεσίες (υπηρεσία InterConsultation, στο εξής: υπηρεσία IC).
9 Αφετέρου, σε περίπτωση κατά την οποία ο ασφαλισμένος πράγματι δικαιούται τις ασφαλιστικές υπηρεσίες, η Best Doctors αναλαμβάνει τη διεκπεραίωση όλων των διαδικαστικών διατυπώσεων σχετικά με την ιατρική περίθαλψη στην αλλοδαπή (υπηρεσία FindBestCare, στο εξής: υπηρεσία FBC). Η υπηρεσία αυτή περιλαμβάνει, μεταξύ άλλων, τον προγραμματισμό επίσκεψης στους παρόχους ιατρικών υπηρεσιών, την οργάνωση της θεραπευτικής αγωγής, της διαμονής σε ξενοδοχείο και του ταξιδιού, την παροχή υπηρεσίας εξυπηρέτησης πελατών και την εξακρίβωση της καταλληλότητας της θεραπευτικής αγωγής. Επιπλέον, η Best Doctors αναλαμβάνει επίσης τη διενέργεια των πληρωμών και την παρακολούθηση των ιατρικών απαιτήσεων. Αντιθέτως, η Best Doctors δεν είναι υπεύθυνη για την κάλυψη των εξόδων μεταφοράς και διαμονής καθώς και των εξόδων υγειονομικής περίθαλψης.
10 Τέλος, η σύμβαση συνεργασίας προβλέπει ότι η προσφεύγουσα της κύριας δίκης καταβάλλει στην Best Doctors ετήσια αμοιβή για κάθε ασφαλισμένο με συχνότητα αντίστοιχη της καταβολής του ασφαλίστρου. Η καταβολή της αμοιβής οφείλεται ακόμη και όταν η προσφεύγουσα της κύριας δίκης δεν χρησιμοποίησε τις υπηρεσίες της Best Doctors.
11 Κατά το χρονικό διάστημα μεταξύ Οκτωβρίου και Δεκεμβρίου 2012, η Best Doctors εξέδωσε τρία τιμολόγια για τα οποία η προσφεύγουσα της κύριας δίκης δεν δήλωσε υποχρέωση καταβολής ΦΠΑ.
12 Κατόπιν ελέγχου των δηλώσεων ΦΠΑ για την περίοδο από 1ης Μαΐου έως την 31η Δεκεμβρίου 2012, η Nemzeti Adó- és Vámhivatal Kiemelt Adó- és Vámigazgatósága (φορολογική και τελωνειακή διεύθυνση για τους φορολογούμενους μεγάλης περιουσίας της εθνικής φορολογικής και τελωνειακής αρχής, Ουγγαρία) επέβαλε στην προσφεύγουσα της κύριας δίκης, με απόφαση της 5ης Μαΐου 2016, συμπληρωματικό ΦΠΑ ύψους 1 059 000 ουγγρικών φιορινιών (HUF) (περίπου 3 350 ευρώ), φορολογικό πρόστιμο ύψους 529 000 HUF (περίπου 1 700 ευρώ), τόκους υπερημερίας ύψους 178 000 HUF (περίπου 550 ευρώ) και πρόστιμο για παράλειψη ύψους 20 000 HUF (περίπου 60 ευρώ).
13 Δεδομένου ότι η προσφεύγουσα της κύριας δίκης άσκησε διοικητική προσφυγή κατά της ανωτέρω απόφασης, η καθής της κύριας δίκης ακύρωσε, με απόφαση της 14ης Νοεμβρίου 2016, το φορολογικό πρόστιμο ύψους 376 000 HUF (περίπου 1 200 ευρώ), αλλά επικύρωσε την απόφαση της 5ης Μαΐου 2016 κατά τα λοιπά.
14 Η προσφεύγουσα της κύριας δίκης άσκησε ένδικη προσφυγή κατά της απόφασης της 14ης Νοεμβρίου 2016 ενώπιον του πρωτοβάθμιου δικαστηρίου. Το εν λόγω δικαστήριο έκανε εν μέρει δεκτή την προσφυγή και διέταξε την αναπομπή της υπόθεσης ενώπιον της εθνικής φορολογικής και τελωνειακής αρχής προκειμένου αυτή να αποφανθεί εκ νέου.
15 Τόσο η προσφεύγουσα όσο και η καθής της κύριας δίκης άσκησαν αναιρέσεις κατά της ανωτέρω απόφασης ενώπιον του Kúria (Ανωτάτου Δικαστηρίου, Ουγγαρία), ήτοι του αιτούντος δικαστηρίου.
16 Στην αίτησή της αναιρέσεως, η προσφεύγουσα της κύριας δίκης υποστηρίζει, παραπέμποντας στις αποφάσεις της 10ης Ιουνίου 2010, CopyGene (C‑262/08, EU:C:2010:328), και της 18ης Νοεμβρίου 2010, Verigen Transplantation Service International (C‑156/09, EU:C:2010:695), ότι η παρεχόμενη από την Best Doctors ουσιώδης υπηρεσία, ήτοι η υπηρεσία IC, εξυπηρετεί θεραπευτικό σκοπό, καθόσον επιδιώκει ευθέως και σαφώς διαγνωστικό σκοπό. Όσον αφορά την υπηρεσία FBC, η οποία παρέχεται αφού γίνει η διάγνωση, αυτή είναι παρεπόμενη της διαγνωστικής δραστηριότητας. Κατά συνέπεια, οι παρεχόμενες από την Best Doctors υπηρεσίες, θεωρούμενες στο σύνολό τους, πληρούν τις προϋποθέσεις απαλλαγής του άρθρου 132, παράγραφος 1, στοιχείο γʹ, της οδηγίας περί ΦΠΑ.
17 Η καθής της κύριας δίκης διατείνεται, από την πλευρά της, επικαλούμενη την απόφαση της 20ής Νοεμβρίου 2003, Unterpertinger (C‑212/01, EU:C:2003:625), ότι οι υπηρεσίες που παρέχει η Best Doctors έχουν έμμεση μόνον σχέση με τον θεραπευτικό σκοπό, με αποτέλεσμα να μην μπορούν να απαλλαγούν από τον ΦΠΑ βάσει του άρθρου 132, παράγραφος 1, στοιχείο γʹ, της οδηγίας περί ΦΠΑ.
18 Υπό τις συνθήκες αυτές, το Kúria (Ανώτατο Δικαστήριο) αποφάσισε να αναστείλει την ενώπιόν του διαδικασία και να υποβάλει στο Δικαστήριο το ακόλουθο προδικαστικό ερώτημα:
«Πρέπει το άρθρο 132, παράγραφος 1, στοιχείο γʹ, της οδηγίας [περί ΦΠΑ] να ερμηνευθεί υπό την έννοια ότι απαλλάσσεται από τον ΦΠΑ υπηρεσία την οποία χρησιμοποιεί ασφαλιστική επιχείρηση για:
– την επαλήθευση της ακρίβειας της διάγνωσης σοβαρής ασθένειας που διαγιγνώσκεται σε ιδιώτη λήπτη της ασφάλισης, και
– την εξεύρεση των καλύτερων διαθέσιμων υγειονομικών υπηρεσιών με σκοπό τη θεραπεία του ιδιώτη λήπτη της ασφάλισης, και
– σε περίπτωση που υπάρχει σχετική κάλυψη στο ασφαλιστήριο συμβόλαιο και υποβάλλεται σχετικό αίτημα από τον λήπτη της ασφάλισης, την εξασφάλιση της παροχής υγειονομικής περίθαλψης στην αλλοδαπή;»
Επί του προδικαστικού ερωτήματος
19 Με το ερώτημά του, το αιτούν δικαστήριο ζητεί κατ’ ουσίαν να διευκρινιστεί αν το άρθρο 132, παράγραφος 1, στοιχείο γʹ, της οδηγίας περί ΦΠΑ έχει την έννοια ότι εμπίπτουν στην προβλεπόμενη στην εν λόγω διάταξη απαλλαγή οι παροχές υπηρεσιών που συνίστανται στην επαλήθευση της ακρίβειας της διάγνωσης σοβαρής ασθένειας όσον αφορά τον ασφαλισμένο, προκειμένου να εξευρεθεί η βέλτιστη διαθέσιμη υγειονομική περίθαλψη για τη θεραπεία του και να εξασφαλιστεί η παροχή θεραπευτικής αγωγής στην αλλοδαπή, εφόσον αυτή καλύπτεται από το ασφαλιστήριο συμβόλαιο και εφόσον ο ασφαλισμένος έχει υποβάλει σχετικό αίτημα.
20 Προκαταρκτικώς, υπενθυμίζεται ότι οι όροι που χρησιμοποιούνται για τον καθορισμό των απαλλαγών του άρθρου 132 της οδηγίας περί ΦΠΑ πρέπει να ερμηνεύονται στενά, δεδομένου ότι οι απαλλαγές αυτές αποτελούν παρεκκλίσεις από την απορρέουσα από το άρθρο 2, παράγραφος 1, στοιχεία αʹ και γʹ, της οδηγίας περί ΦΠΑ γενική αρχή ότι ο ΦΠΑ εισπράττεται για κάθε παράδοση αγαθών ή παροχή υπηρεσιών που πραγματοποιείται εξ επαχθούς αιτίας από υποκείμενο στον φόρο. Ωστόσο, η ερμηνεία των όρων αυτών πρέπει να είναι σύμφωνη με τους επιδιωκόμενους από τις εν λόγω απαλλαγές σκοπούς και να συνάδει προς τις επιταγές της φορολογικής ουδετερότητας η οποία είναι εγγενής στο κοινό σύστημα περί ΦΠΑ. Επομένως, ο ανωτέρω κανόνας περί στενής ερμηνείας δεν σημαίνει ότι οι όροι που χρησιμοποιούνται για τον καθορισμό των απαλλαγών του άρθρου 132 πρέπει να ερμηνεύονται κατά τέτοιο τρόπο ώστε οι απαλλαγές αυτές να μην παράγουν τα αποτελέσματά τους [αποφάσεις της 10ης Ιουνίου 2010, Future Health Technologies, C‑86/09, EU:C:2010:334, σκέψη 30 και εκεί μνημονευόμενη νομολογία, και της 7ης Απριλίου 2022, I (Απαλλαγή από τον ΦΠΑ των νοσοκομειακών υπηρεσιών), C‑228/20, EU:C:2022:275, σκέψη 34].
21 Όσον αφορά ειδικότερα την προβλεπόμενη στο άρθρο 132, παράγραφος 1, στοιχείο γʹ, της οδηγίας περί ΦΠΑ απαλλαγή, η εν λόγω διάταξη προβλέπει την απαλλαγή των παροχών υπηρεσιών οι οποίες πληρούν δύο προϋποθέσεις, ήτοι αυτών οι οποίες, αφενός, συνιστούν «παροχές ιατρικής περίθαλψης» και, αφετέρου, «πραγματοποιούνται στο πλαίσιο της άσκησης ιατρικών και παραϊατρικών επαγγελμάτων, όπως καθορίζονται από το ενδιαφερόμενο κράτος μέλος» [πρβλ. απόφαση της 5ης Μαρτίου 2020, X (Απαλλαγή από τον ΦΠΑ για τηλεφωνικές συμβουλευτικές υπηρεσίες), C‑48/19, EU:C:2020:169, σκέψη 17 και εκεί μνημονευόμενη νομολογία].
22 Όσον αφορά την πρώτη προϋπόθεση, την οποία αφορά η υπό κρίση αίτηση προδικαστικής αποφάσεως, υπενθυμίζεται ότι, κατά τη νομολογία του Δικαστηρίου, η έννοια των «παροχών ιατρικής περίθαλψης» κατά το άρθρο 132, παράγραφος 1, στοιχείο γʹ, της οδηγίας περί ΦΠΑ συνιστά αυτοτελή έννοια του δικαίου της Ένωσης (πρβλ. απόφαση της 20ής Νοεμβρίου 2003, Unterpertinger, C‑212/01, EU:C:2003:625, σκέψη 35).
23 Επιπλέον, το Δικαστήριο έχει κρίνει ότι η ανωτέρω έννοια αφορά παροχές υπηρεσιών με σκοπό τη διάγνωση, την ιατρική περίθαλψη και, στο μέτρο του δυνατού, τη θεραπεία ασθενειών ή ανωμαλιών της υγείας [απόφαση της 5ης Μαρτίου 2020, X (Απαλλαγή από τον ΦΠΑ για τηλεφωνικές συμβουλευτικές υπηρεσίες), C‑48/19, EU:C:2020:169, σκέψη 28 και εκεί μνημονευόμενη νομολογία].
24 Πράγματι, κρίσιμο στοιχείο για να προσδιοριστεί αν παροχή ιατρικών υπηρεσιών πρέπει να απαλλαγεί από τον ΦΠΑ δυνάμει του άρθρου 132, παράγραφος 1, στοιχείο γʹ, της οδηγίας περί ΦΠΑ είναι ο σκοπός της [πρβλ. αποφάσεις της 20ής Νοεμβρίου 2003, Unterpertinger, C‑212/01, EU:C:2003:625, σκέψη 42, και της 5ης Μαρτίου 2020, Απαλλαγή από τον ΦΠΑ για τηλεφωνικές συμβουλευτικές υπηρεσίες, C‑48/19, EU:C:2020:169, σκέψη 27].
25 Εντούτοις, μολονότι οι παροχές ιατρικής περίθαλψης πρέπει να έχουν θεραπευτικό σκοπό, τούτο δεν σημαίνει κατ’ ανάγκην ότι η ερμηνεία της έννοιας του θεραπευτικού σκοπού των παρεχόμενων υπηρεσιών πρέπει να είναι ιδιαίτερα στενή. Επομένως, οι ιατρικές υπηρεσίες που παρέχονται με σκοπό την προστασία της υγείας των προσώπων, περιλαμβανομένης της διατήρησης ή της αποκατάστασής της, εμπίπτουν στην απαλλαγή του άρθρου 132, παράγραφος 1, στοιχείο γʹ, της οδηγίας περί ΦΠΑ [απόφαση της 5ης Μαρτίου 2020, X (Απαλλαγή από τον ΦΠΑ για τηλεφωνικές συμβουλευτικές υπηρεσίες), C‑48/19, EU:C:2020:169, σκέψη 29 και εκεί μνημονευόμενη νομολογία].
26 Υπό το πρίσμα των ανωτέρω σκέψεων πρέπει να καθοριστεί αν υπηρεσίες όπως οι επίμαχες στην κύρια δίκη τις οποίες παρέχει η Best Doctors εμπίπτουν στην απαλλαγή του άρθρου 132, παράγραφος 1, στοιχείο γʹ, της οδηγίας περί ΦΠΑ.
27 Πρώτον, όσον αφορά την υπηρεσία IC, από την αίτηση προδικαστικής αποφάσεως προκύπτει ότι η υπηρεσία αυτή συνίσταται στην εκ μέρους των ιατρών της Best Doctors επανεξέταση, βάσει των κοινοποιηθέντων σε αυτούς εγγραφών, των ιατρικών πληροφοριών που αφορούν το ασφαλισμένο φυσικό πρόσωπο, προκειμένου να εξακριβωθεί αν το εν λόγω πρόσωπο μπορεί να λάβει τις ασφαλιστικές υπηρεσίες. Ειδικότερα, οι ιατροί επανεξετάζουν την αρχική διάγνωση του ιατρού του ασφαλισμένου και την επιβεβαιώνουν ή την ακυρώνουν, προκειμένου να εξακριβωθεί αν το οικείο πρόσωπο πάσχει πράγματι από μία από τις πέντε σοβαρές ασθένειες που καλύπτονται από το ασφαλιστήριο συμβόλαιο.
28 Κατά τη νομολογία όμως του Δικαστηρίου, όταν η παροχή υπηρεσιών συνίσταται στη διεξαγωγή ιατρικής πραγματογνωμοσύνης, μολονότι η ως άνω παροχή υπηρεσιών απαιτεί τις ιατρικές ικανότητες του παρόχου και μπορεί να περιλαμβάνει την εκτέλεση εργασιών που είναι συνήθεις κατά την άσκηση του ιατρικού επαγγέλματος, όπως είναι η σωματική εξέταση του ασθενούς ή η ανάλυση του ιατρικού του φακέλου, ο κύριος σκοπός τέτοιας παροχής υπηρεσιών δεν είναι η προστασία, συμπεριλαμβανομένης της διατήρησης ή της αποκατάστασης, της υγείας του προσώπου που αφορά η πραγματογνωμοσύνη. Μια τέτοια παροχή υπηρεσιών που έχει ως αντικείμενο να δώσει απάντηση στα ερωτήματα που προσδιορίζονται στο πλαίσιο της αίτησης για τη διεξαγωγή πραγματογνωμοσύνης πραγματοποιείται με σκοπό να παρασχεθεί σε τρίτο η δυνατότητα να λάβει μια απόφαση η οποία παράγει έννομα αποτελέσματα έναντι του ενδιαφερομένου ή έναντι άλλων προσώπων (αποφάσεις της 20ής Νοεμβρίου 2003, Unterpertinger, C‑212/01, EU:C:2003:625, σκέψη 43, και της 20ής Νοεμβρίου 2003, D’Ambrumenil και Dispute Resolution Services, C‑307/01, EU:C:2003:627, σκέψη 61).
29 Συναφώς, το Δικαστήριο έχει επίσης κρίνει ότι, καίτοι είναι αληθές ότι η διεξαγωγή ιατρικής πραγματογνωμοσύνης μπορεί να ζητηθεί από τον ίδιο τον ενδιαφερόμενο και ότι η πραγματογνωμοσύνη μπορεί να συμβάλει εμμέσως στην προστασία της υγείας του ενδιαφερομένου, εντοπίζοντας ένα νέο πρόβλημα ή διορθώνοντας μια προγενέστερη διάγνωση, ο κύριος σκοπός που επιδιώκει κάθε παροχή υπηρεσιών αυτού του είδους εξακολουθεί να είναι η πλήρωση μιας προβλεπόμενης από τον νόμο ή από σύμβαση προϋπόθεσης στο πλαίσιο της διαδικασίας λήψης αποφάσεων άλλου οργάνου (αποφάσεις της 20ής Νοεμβρίου 2003, Unterpertinger, C‑212/01, EU:C:2003:625, σκέψη 43, και της 20ής Νοεμβρίου 2003, D’Ambrumenil και Dispute Resolution Services, C‑307/01, EU:C:2003:627, σκέψη 61).
30 Συνεπώς, μολονότι στο πλαίσιο της υπηρεσίας IC οι ιατροί της Best Doctors μπορούν να πραγματοποιούν συμπληρωματικές εξετάσεις, όπως ιστολογικές αναλύσεις, ή να απευθύνονται σε αλλοδαπούς ιατρούς εμπειρογνώμονες, δεδομένου ότι οι θεραπευτικές συνέπειες των ανωτέρω παροχών υπηρεσιών είναι μόνον έμμεσες, η διενέργεια πραγματογνωμοσύνης εξακολουθεί να συνιστά τον κύριο σκοπό των εν λόγω παροχών, με αποτέλεσμα να μην μπορεί να θεωρηθεί ότι οι παροχές αυτές έχουν θεραπευτικό σκοπό.
31 Από τα ανωτέρω συνάγεται ότι παροχή υπηρεσιών όπως της υπηρεσίας IC δεν εμπίπτει στην έννοια των «παροχών ιατρικής περίθαλψης», κατά το άρθρο 132, παράγραφος 1, στοιχείο γʹ, της οδηγίας περί ΦΠΑ, με συνέπεια η εν λόγω υπηρεσία να μην μπορεί να υπαχθεί στην προβλεπόμενη στην εν λόγω διάταξη απαλλαγή.
32 Δεύτερον, όσον αφορά την υπηρεσία FBC, από την αίτηση προδικαστικής αποφάσεως προκύπτει ότι η εν λόγω παροχή υπηρεσιών αποτελείται από διάφορα στοιχεία, όπως τον προγραμματισμό επίσκεψης στους παρόχους ιατρικών υπηρεσιών, την οργάνωση της θεραπευτικής αγωγής, της διαμονής σε ξενοδοχείο και του ταξιδιού, την παροχή υπηρεσίας εξυπηρέτησης πελατών και την εξακρίβωση της καταλληλότητας της προτεινόμενης θεραπευτικής αγωγής.
33 Επομένως, η παροχή τέτοιων υπηρεσιών δεν αποσκοπεί στην προστασία της υγείας των προσώπων, περιλαμβανομένης της διατήρησης ή της αποκατάστασής της, κατά την έννοια της μνημονευόμενης στις σκέψεις 23 και 25 της παρούσας απόφασης νομολογίας του Δικαστηρίου, αλλά στη συστηματική προετοιμασία της υλικοτεχνικής υποστήριξης σχετικά με την ιατρική περίθαλψη στην αλλοδαπή. Όπως παρατηρούν η Ουγγρική Κυβέρνηση και η Ευρωπαϊκή Επιτροπή, η εν λόγω παροχή υπηρεσιών έχει κατ’ ουσίαν διοικητικό χαρακτήρα.
34 Επομένως, παροχή υπηρεσιών όπως της υπηρεσίας FBC δεν εμπίπτει στην έννοια των «παροχών ιατρικής περίθαλψης», κατά το άρθρο 132, παράγραφος 1, στοιχείο γʹ, της οδηγίας περί ΦΠΑ, με αποτέλεσμα να μην πληροί τις προβλεπόμενες από την ανωτέρω διάταξη προϋποθέσεις απαλλαγής.
35 Κατά συνέπεια, στο προδικαστικό ερώτημα πρέπει να δοθεί η απάντηση ότι το άρθρο 132, παράγραφος 1, στοιχείο γʹ, της οδηγίας περί ΦΠΑ έχει την έννοια ότι δεν εμπίπτουν στην προβλεπόμενη στην εν λόγω διάταξη απαλλαγή παροχές υπηρεσιών που συνίστανται στην επαλήθευση της ακρίβειας της διάγνωσης σοβαρής ασθένειας όσον αφορά τον ασφαλισμένο προκειμένου να καθοριστεί η βέλτιστη διαθέσιμη υγειονομική περίθαλψη για τη θεραπεία του και να εξασφαλιστεί η παροχή θεραπευτικής αγωγής στην αλλοδαπή, εφόσον αυτή καλύπτεται από το ασφαλιστήριο συμβόλαιο και εφόσον ο ασφαλισμένος έχει υποβάλει σχετικό αίτημα.
Επί των δικαστικών εξόδων
36 Δεδομένου ότι η παρούσα διαδικασία έχει ως προς τους διαδίκους της κύριας δίκης τον χαρακτήρα παρεμπίπτοντος που ανέκυψε ενώπιον του αιτούντος δικαστηρίου, σ’ αυτό εναπόκειται να αποφανθεί επί των δικαστικών εξόδων. Τα έξοδα στα οποία υποβλήθηκαν όσοι υπέβαλαν παρατηρήσεις στο Δικαστήριο, πλην των ως άνω διαδίκων, δεν αποδίδονται.
Για τους λόγους αυτούς, το Δικαστήριο (όγδοο τμήμα) αποφαίνεται:
Το άρθρο 132, παράγραφος 1, στοιχείο γʹ, της οδηγίας 2006/112/ΕΚ του Συμβουλίου, της 28ης Νοεμβρίου 2006, σχετικά με το κοινό σύστημα φόρου προστιθέμενης αξίας,
έχει την έννοια ότι:
δεν εμπίπτουν στην προβλεπόμενη στην εν λόγω διάταξη απαλλαγή παροχές υπηρεσιών που συνίστανται στην επαλήθευση της ακρίβειας της διάγνωσης σοβαρής ασθένειας όσον αφορά τον ασφαλισμένο προκειμένου να καθοριστεί η βέλτιστη διαθέσιμη υγειονομική περίθαλψη για τη θεραπεία του και να εξασφαλιστεί η παροχή θεραπευτικής αγωγής στην αλλοδαπή, εφόσον αυτή καλύπτεται από το ασφαλιστήριο συμβόλαιο και εφόσον ο ασφαλισμένος έχει υποβάλει σχετικό αίτημα.
(υπογραφές)
* Γλώσσα διαδικασίας: η ουγγρική.