Available languages

Taxonomy tags

Info

References in this case

Share

Highlight in text

Go

Edizzjoni Provviżorja

KONKLUŻJONIJIET TAL-AVUKATA ĠENERALI

KOKOTT

ippreżentati fl-10 ta’ Frar 2022 (1)

Kawża C-596/20

DuoDecad Kft.

vs

Nemzeti Adó- és Vámhivatal Fellebbviteli Igazgatósága

(talba għal deċiżjoni preliminari mressqa mill-Fġvárosi Törvényszék (il-Qorti tal-Belt ta’ Budapest, l-Ungerija))

“Rinviju għal deċiżjoni preliminari – Leġiżlazzjoni fiskali – Taxxa fuq il-valur miżjud – Direttiva 2006/112/KE – Post tal-provvista ta’ servizzi – Determinazzjoni tad-destinatarju tas-servizzi – Influwenza ta’ arranġament possibbilment abbużiv bejn id-destinatarju u terz fil-post tal-provvista – Prinċipju ta’ newtralità – Ħelsien mit-taxxa doppja – Obbligu ta’ kooperazzjoni tal-awtoritajiet fiskali tal-Istati Membri”






I.      Introduzzjoni

1.        Din il-proċedura għal deċiżjoni preliminari turi l-limiti tal-armonizzazzjoni tad-dritt tal-Unjoni. Anki jekk l-Istati Membri kollha ttrasponew korrettament id-direttiva sottostanti, l-applikazzjoni tagħha għal provvista ta’ servizzi transkonfinali twassal madankollu għal riżultati differenti. Kemm il-Portugall kif ukoll l-Ungerija jaraw il-post ta’ provvista ta’ servizzi fit-territorju tagħhom u jiddikjaraw li l-VAT hija dovuta lilhom. Taxxa doppja reali tal-istess operazzjoni sseħħ minkejja armonizzazzjoni sħiħa tal-leġiżlazzjoni.

2.        Dan huwa partikolarment problematiku sa fejn, fil-kunċett tad-Direttiva dwar il-VAT, l-impriżi involuti lanqas ma huma verament persuni taxxabbli, iżda, kif iddikjarat il-Qorti tal-Ġustizzja (2) huma biss kolletturi tat-taxxa f’isem l-istat. Fir-realtà, il-VAT titqies li hija newtrali għall-impriża li sempliċement tiġbor din it-taxxa. Dan huwa l-każ biss jekk it-taxxa tinġabar darba waħda biss. Dan jippreżumi, minn din il-perspettiva, li l-post tal-provvista ta’ servizzi jinsab fi Stat Membru wieħed biss. Dan huwa wkoll il-każ, bħala prinċipju, tad-Direttiva dwar il-VAT. Madankollu, għandu jiġi eskluż ukoll li, fiż-żewġ Stati Membri, jista’ jiġi deċiż b’mod definittiv li l-post jinsab kemm f’wieħed u kemm fl-Istat Membru l-ieħor. Fi kliem ieħor: ma għandux ikun hemm kunflitt ta’ klassifikazzjoni.

3.        Barra minn hekk, din il-proċedura għal deċiżjoni preliminari tqajjem il-kwistjoni dwar id-determinazzjoni tad-destinatarju tas-servizz inkwistjoni meta dan tal-aħħar u terz jiġu akkużati b’arranġament abbużiv. Dan huwa importanti f’dan il-każ għad-determinazzjoni korretta tal-post tal-provvista. Fil-fatt, anki jekk dan l-ilment huwa fondat, il-kwistjoni hija jekk akkuża ta’ abbuż ta’ dritt fir-relazzjoni bejn it-terz u d-destinatarju tas-servizz jistax ikollha effett fuq il-fornitur, jiġifieri fuq il-post tas-servizzi tiegħu.

II.    Il-kuntest ġuridiku

A.      Id-dritt tal-Unjoni

1.      Id-Direttiva dwar il-VAT

4.        Il-kuntest ġuridiku joħroġ mid-Direttiva dwar il-VAT (3) fil-verżjoni tagħha applikabbli għas-snin 2009 (4) u 2011 (5).

5.        L-Artikolu 2(1)(ċ) ta’ din id-direttiva jipprevedi:

“1.      It-transazzjonijiet li ġejjin għandhom ikunu soġġetti għall-VAT:

(ċ)      il-provvista ta’ servizzi bi ħlas fit-territorju ta’ Stat Membru minn persuna taxxabbli li taġixxi bħala tali”.

6.        Skont l-Artikolu 24(1) tal-imsemmija direttiva:

“1.      ‘Provvista ta’ servizzi’ għandha tfisser kwalunkwe operazzjoni li ma tikkostitwix provvista ta’ merkanzija”.

7.        L-Artikolu 28 tal-imsemmija direttiva jipprevedi:

“Fejn persuna taxxabbli li taġixxi f’isimha iżda għall-benefiċċju ta’ ħaddieħor tieħu parti fi provvista ta’ servizzi, hija għandha tiġi kkunsidrata li rċeviet u pprovdiet dawk is-servizzi hija stess.”

8.        Id-dispożizzjonijiet li jirregolaw l-għażla tas-sit tal-provvista ta’ servizzi ġew emendati mill-1 ta’ Jannar 2010 (6), b’tali mod li s-sentejn inkwistjoni kienu rregolati minn dispożizzjonijiet dwar l-għażla tas-sit differenti.

9.        Fir-rigward tas-sena finanzjarja 2009, l-Artikolu 43 tal-imsemmija direttiva huwa fformulat kif ġej:

“Il-post minn fejn hu pprovdut is-servizz għandu jitqies li jkun il-post fejn il-fornitur ikun stabbilixxa n-negozju tiegħu jew ikollu stabbiliment fiss minn fejn hu pprovdut is-servizz, jew, fin-nuqqas ta’ post bħal dan tan-negozju jew stabbiliment fiss, il-post fejn hu jkollu l-indirizz permanenti tiegħu jew fejn normalment ikun residenti.”

10.      Din id-dispożizzjoni li tirregola l-għażla tas-sit ġiet ikkompletata, għas-sena fiskali 2009, permezz tal-Artikolu 56(1)(k) tad-Direttiva dwar il-VAT:

“1.      Il-post ta’ provvista tas-servizzi li ġejjin lil konsumaturi stabbiliti barra mill-Komunità, jew lil persuni taxxabbli stabbiliti fil-Komunità imma mhux fl-istess Stat Membru bħall-fornitur, għandu jkun il-post fejn il-konsumatur stabbilixxa n-negozju tiegħu jew għandu stabbiliment fiss li għalih jingħata s-servizz, jew, fin-nuqqas ta’ post bħal dan, il-post fejn hu jkollu l-indirizz permanenti tiegħu jew fejn normalment ikun residenti:

(k)      servizzi pprovduti elettronikament, bħal dawk imsemmija fl-Anness II”.

11.      L-imsemmi Anness II, intitolat “Lista Indikattiva tas-Servizzi Pprovduti Elettronikament Imsemmija fil-Punt (k) ta’ l-Artikolu 56(1)”, isemmi, inter alia, “Il-provvista ta’ siti web, web-hosting, ġestjoni b’distanza ta' programmi u tagħmir” u, “il-provvista ta’ immaġini, test u informazzjoni u t-tqegħid għad-disposizzjoni ta’ bażijiet tad-data”.

12.      L-Artikolu 196 tal-imsemmija direttiva kien jirregola, għas-sena fiskali 2009, il-proċedura ta’ awtolikwidazzjoni tad-destinatarju għal servizz ipprovdut minn persuna taxxabbli stabbilita barra mill-pajjiż kif ġej:

“Il-VAT għandha titħallas minn kwalunkwe persuna taxxabbli li lilha ikunu ġew ipprovduti s-servizzi msemmija fl-Artikolu 56 jew kwalunkwe persuna identifikata għall-finijiet tal-VAT fl-Istat Membru li fih hi dovuta t-taxxa li lilha jiġu pprovduti s-servizzi previsti fl-Artikoli 44, 47, 50, 53, 54 u 55, jekk is-servizzi jiġu pprovduti minn persuna taxxabbli li mhix stabbilita f’dak l-Istat Membru.”

13.      Għall-kuntrarju, fir-rigward tas-sena fiskali 2011, l-Artikolu 44 tal-imsemmija direttiva jiddetermina d-dispożizzjoni li tirregola l-għażla tas-sit tas-servizzi pprovduti lil persuna taxxabbli kif ġej:

“Il-post tal-forniment tas-servizzi lil persuna taxxabbli li qiegħda taġixxi bħala tali għandu jkun il-post fejn dik il-persuna tkun stabbilixxiet in-negozju tagħha. Madankollu, jekk dawk is-servizzi jiġu fornuti lil stabbiliment fiss tal-persuna taxxabbli li jinsab f’post li ma jkunx il-post fejn hija stabbilixxiet in-negozju tagħha, il-post tal-forniment ta’ dawk is-servizzi għandu jkun il-post fejn jinsab dak l-istabbiliment fiss. Fin-nuqqas ta’ tali post ta’ stabbiliment jew stabbiliment fiss, il-post tal-forniment tas-servizzi għandu jkun il-post fejn il-persuna taxxabbli li tirċievi tali servizzi għandha l-indirizz permanenti tagħha jew fejn tirrisjedi normalment”.

14.      L-Artikolu 196 tal-imsemmija direttiva (trasferiment tad-dejn fiskali lill-benefiċjarju tal-provvista), jipprovdi, għas-sena fiskali 2011:

“Il-VAT għandha titħallas minn kwalunkwe persuna taxxabbli, jew persuna ġuridika mhux taxxabbli li hi identifikata għall-finijiet tal-VAT, li lilha jiġu fornuti s-servizzi previsti fl-Artikolu 44, jekk s-servizzi jiġu fornuti minn persuna taxxabbli mhux stabbilita fit-territorju ta’ l-Istat Membru.”

2.      Ir-Regolament Nru 904/2010

15.      Barra minn hekk, il-kooperazzjoni amministrattiva tal-Istati Membri fil-qasam tal-VAT hija rregolata mir-Regolament (UE) Nru 904/2010 (7).

16.      Skont is-seba’ premessa tar-Regolament Nru 904/2010:

“Sabiex jiġbru t-taxxa dovuta, l-Istati Membri għandhom jikkoperaw biex jgħinu biex jiżguraw li l-VAT tiġi stabbilita b’mod korrett. L-Istati Membri Huma għaldaqstant għandhom mhux biss iwettqu monitoraġġ tal-applikazzjoni korretta tat-taxxa dovuta fit-territorju tagħhom stess, iżda għandhom ukoll jipprovdu assistenza lil Stati Membri oħra għall-iżgurar tal-applikazzjoni korretta tat-taxxa relatata mal-attività mwettqa fit-territorju tagħhom stess iżda dovuta fi Stat Membru ieħor.”

17.      L-Artikolu 1(1) tar-Regolament Nru 904/2010 jipprevedi:

“Dan ir-Regolament jistabbilixxi l-kondizzjonijiet li bihom l-awtoritajiet kompetenti fl-Istati Membri responsabbli għall-applikazzjoni tal-liġijiet dwar il-VAT għandhom jikkoperaw flimkien u mal-Kummissjoni biex jiżguraw konformità ma’ dawk il-liġijiet.

Għal dan il-għan, huwa jistabbilixxi regoli u proċeduri biex jippermettu lill-awtoritajiet kompetenti tal-Istati Membri biex jikkoperaw u jiskambjaw bejniethom kwalunkwe informazzjoni li tista’ tgħin biex issir valutazzjoni korretta tal-VAT, biex jikkontrollaw l-applikazzjoni korretta tal-VAT, b’mod partikolari fil-każ ta’ tranżazzjonijiet intra-Komunitarji, u biex tiġi miġġielda l-frodi fil-konfront tal-VAT. B’mod partikolari, jiddefinixxi r-regoli u l-proċeduri li jippermettu lill-Istati Membri jiġbru u jiskambjaw tali informazzjoni b’mezzi elettroniċi.”

B.      Il-leġiżlazzjoni Ungeriża

18.      Id-Direttiva dwar il-VAT ġiet trasposta permezz tal-Az általános forgalmi adóról szóló 2007. évi CXXVII. törvény (il-Liġi Nru CXXVII tal-2007 dwar it-Taxxa fuq il-Valur Miżjud).

III. Il-kawża prinċipali

A.      L-isfond ta’ din it-talba għal deċiżjoni preliminari

19.      L-isfond ta’ din it-talba għal deċiżjoni preliminari huwa deċiżjonijiet diverġenti tal-awtoritajiet fiskali Portugiżi u Ungeriżi relatati mal-post tas-servizzi ta’ appoġġ informatiku pprovduti minn impriża Ungeriża (DuoDecad Kft. iktar ’il quddiem ir-“rikorrenti”), lil impriża Portugiża (Lalib Gestao e Investimentos LDA iktar ’il quddiem “Lalib”).

20.      Dawn id-deċiżjonijiet diverġenti huma, fl-aħħar mill-aħħar, it-tkomplija ta’ tilwima, apparentement li sal-lum għadha ma hijiex iċċarata, dwar ir-rikonoxximent, fir-rigward tad-dritt fiskali, tat-trasferiment ta’ liċenzji minn impriża Ungeriża oħra, WebMindLicenses (iktar ’il quddiem “WML”), lill-istess impriża Portugiża (Lalib). Dan huwa kuntratt ta’ liċenzja li għandu bħala suġġett it-tqegħid għad-dispożizzjoni ta’ “know-how” li jippermetti l-operat ta’ sit internet li permezz tiegħu kienu pprovduti servizzi awdjoviżivi interattivi. Snin ilu, din il-kawża diġà kienet is-suġġett ta’ proċedura għal deċiżjoni preliminari quddiem il-Qorti tal-Ġustizzja (8).

21.      Fil-kuntest ta’ din il-proċedura preċedenti, qorti Ungeriża essenzjalment staqsiet lill-Qorti tal-Ġustizzja jekk dan il-kuntratt ta’ liċenzja konkluż bejn WML u Lalib għandux jiġi kkunsidrat bħala li jikkostitwixxi abbuż ta’ dritt jew liema huma l-kriterji rilevanti għal dan il-għan. Barra minn hekk, il-Qorti tal-Ġustizzja ġiet mistoqsija dwar jekk ir-Regolament Nru 904/2010 kellux jiġi interpretat fis-sens li l-awtoritajiet tat-taxxa ta’ Stat Membru, li jivverifikaw jekk servizzi li għalihom diġà tħallset il-VAT fi Stati Membri oħra humiex ukoll taxxabbli fl-Istat Membru tiegħu, hijiex obbligata li tagħmel talba għal kooperazzjoni lill-awtoritajiet tat-taxxa ta’ dawn l-Istati Membri l-oħra.

22.      Sussegwentement, il-Qorti tal-Ġustizzja rrispondiet, inter alia, li hija l-qorti tar-rinviju li għandha teżamina ċ-ċirkustanzi kollha tal-kawża prinċipali sabiex tiddetermina jekk dan il-kuntratt kienx jikkostitwixxi arranġament purament artifiċjali li jaħbi li s-servizz inkwistjoni kien effettivament ipprovdut mhux mill-kumpannija akkwirenti tal-liċenzja, iżda, fir-realtà, mill-kumpannija fornitriċi tal-liċenzja. F’dan ir-rigward, hija għandha b’mod partikolari tiddetermina jekk il-kostruzzjoni tas-sede tal-attività ekonomika jew tal-istabbiliment permanenti tal-kumpannija akkwirenti tal-liċenzja kinitx tikkorrispondi għall-fatti jew jekk din il-kumpannija kellhiex struttura xierqa f’termini ta’ bini, persunal u mezzi tekniċi għall-eżerċizzju tal-attività ekonomika inkwistjoni jew jekk hija ma teżerċitax din l-attività ekonomika f’isimha stess u għan-nom tagħha stess, taħt ir-responsabbiltà tagħha stess u għar-riskju tagħha stess. Barra minn hekk, talba għal informazzjoni għandha tiġi indirizzata lill-awtoritajiet tat-taxxa ta’ dawn l-Istati Membri l-oħra meta tali talba tkun utli, jew saħansitra indispensabbli, sabiex jiġi stabbilit li l-VAT tista’ tintalab fl-ewwel Stat Membru.

23.      Sadanittant, tali informazzjoni ntalbet mingħand l-awtoritajiet Portugiżi matul il-proċedura bejn WML u l-awtorità fiskali Ungeriża. Skont ir-rikorrenti, din tikkunsidra li l-impriża Portugiża hija effettivament stabbilita fil-Portugall. Issa, jidher li l-awtorità fiskali Ungeriża tkompli tikkunsidra li l-kuntratt konkluż bejn WML u l-impriża Portugiża kien is-suġġett ta’ abbuż ta’ dritt. Għaldaqstant, is-sit internet huwa operat biss minn WML u t-tranżazzjonijiet hekk iġġenerati jitwettqu minn WML mill-Ungerija. Il-“konsegwenza loġika” hija li s-servizzi kollha ta’ appoġġ informatiku marbuta mal-operat tas-sit internet lanqas ma kienu pprovduti lill-impriża Portugiża, iżda biss lil WML fl-Ungerija.

B.      Il-kawża prinċipali quddiem il-qrati

24.      Ir-rikorrenti hija tip ta’ impriża li tipprovdi servizzi ta’ appoġġ informatiku lil operaturi ta’ siti internet. Din ġiet stabbilita fit-8 ta’ Ottubru 2007. Jidher li teżisti ċerta rabta ma’ WML, iżda li ma hijiex suffiċjentement espliċita fit-talba għal deċiżjoni preliminari. Skont it-tieni domanda magħmula mill-qorti tar-rinviju, il-proprjetarju ta’ WML huwa kemm l-amministratur kif ukoll il-proprjetarju tar-rikorrenti.

25.      Ir-rikorrenti timpjega professjonisti li għandhom esperjenza fit-tul u hija, permezz ta’ kuntest tekniku stabbli, il-leader fit-trażmissjoni ta’ kontenut multimedjali fuq l-internet. L-impriża Portugiża Lalib li lilha ħarġet, għax-xhur ta’ Lulju sa Diċembru 2009 u għas-sena kalendarja 2011 kollha, fatturi relatati ma’ servizzi ta’ appoġġ, ta’ manutenzjoni u ta’ kostruzzjoni bħala provvista ta’ servizzi b’ammont totali ta’ EUR 8 086 829.40 kienet il-klijent prinċipali tar-rikorrenti.

26.      L-impriża Portugiża Lalib ġiet stabbilita fis-16 ta’ Frar 1998 skont id-dritt Portugiż u l-attività prinċipali tagħha, matul il-perijodu eżaminat, kienet il-provvista elettronika ta’ servizzi ta’ divertiment.

27.      L-awtorità fiskali u doganali Ungeriża wettqet kontroll fiskali għand ir-rikorrenti. L-għan tal-kontroll kien it-taxxa ġenerali fuq id-dħul mill-bejgħ; il-perijodu kkontrollat kien it-tieni semestru tas-sena 2009 u s-sena fiskali 2011 kollha. Bħala riżultat tal-kontroll, l-awtorità tat-taxxa ddeterminat differenza fit-taxxa ta’ 458 438 000 forint (HUF) (madwar EUR 1.25 miljun) għad-detriment tar-rikorrenti permezz ta’ deċiżjoni tal-10 ta’ Frar 2020, u imponiet ukoll fuq ir-rikorrenti multa fiskali ta’ HUF 343 823 000 (madwar EUR 1 miljun) u interessi moratorji ta’ HUF 129 263 000 (madwar EUR 350 000). Ir-rikorrenti ppreżentat appell minn din id-deċiżjoni, li ġie miċħud permezz ta’ deċiżjoni tas-6 ta’ April 2020.

28.      Il-konstatazzjonijiet tal-awtorità fiskali konvenuta kienu bbażati fuq il-fatt li d-destinatarja effettiva tas-servizzi pprovduti mir-rikorrenti lil Lalib ma kinitx Lalib, iżda WML. Wara proċedura ġdida, li twettqet għand WML, ġie kkonstatat li s-servizzi ma kinux ipprovduti minn Lalib mill-Portugall, iżda minn WML fl-Ungerija, permezz ta’ sit internet. Il-kuntratt ta’ liċenzja inkwistjoni konkluż bejn Lalib u WML kien jikkostitwixxi kuntratt ta’ liċenzja fittizju.

29.      Ir-rikorrenti appellat minn din id-deċiżjoni. Hija tqis, bħal ħafna impriżi msieħba oħra, li hija pprovdiet servizzi ta’ appoġġ direttament lil Lalib u mhux lil WML. Fir-rigward tal-kuntratti konklużi ma’ Lalib, ma jissemmew la WML u lanqas l-azzjonist maġġoritarju ta’ WML. Għall-kuntrarju, fil-kuntest tal-proċedura mibdija kontra WML, id-direttorat għal persuni taxxabbli kbar tal-awtorità fiskali u doganali nazzjonali fl-Ungerija talab lill-awtorità Portugiża tiċċara l-fatti. Fir-risposta tagħha għall-applikazzjoni internazzjonali, l-awtorità Portugiża indikat b’mod ċar li Lalib kienet stabbilita fil-Portugall, li, matul il-perijodu eżaminat, l-impriża kienet eżerċitat attività ekonomika reali għar-riskju tagħha stess u li hija kellha l-mezzi tekniċi u umani kollha meħtieġa sabiex tuża l-għarfien miksub fuq livell internazzjonali.

30.      Peress li, minkejja l-proċedura għal deċiżjoni preliminari diġà mwettqa, il-post tat-tranżazzjonijiet imwettqa fis-sit internet (ta’ Lalib jew ta’ WML) jista’ jiġi evalwat b’mod differenti mill-awtoritajiet fiskali Portugiżi u Ungeriżi u li dan jista’ jkollu effett fuq il-post tal-provvista tat-tranżazzjonijiet tar-rikorrenti, il-qorti kompetenti tqis li talba għal deċiżjoni preliminari ġdida hija neċessarja.

IV.    It-talba għal deċiżjoni preliminari u l-proċedura quddiem il-Qorti tal-Ġustizzja

31.      Huwa f’dan il-kuntest li l-Fġvárosi Törvényszék (il-Qorti tal-Belt ta’ Budapest, l-Ungerija) iddeċidiet li tissospendi l-proċeduri quddiemha u li tagħmel lill-Qorti tal-Ġustizzja ż-żewġ domandi twal ħafna li ġejjin:

“1)      L-Artikolu 2(1)(c), l-Artikolu 24(1) u l-Artikolu 43 tad-Direttiva tal-Kunsill 2006/112 għandhom jiġu interpretati fis-sens li l-akkwirent tal-liċenzja tan-know-how – kumpannija stabbilita fi Stat Membru tal-Unjoni (fit-tilwima fil-kawża prinċipali, il-Portugall), ma jipprovdix lill-utenti finali s-servizzi disponibbli fuq sit tal-internet, b’tali mod li ma jistax ikun id-destinatarju tas-servizz ta’ appoġġ tekniku tan-know how żgurat minn persuna taxxabbli, stabbilita fi Stat Membru ieħor tal-Unjoni (fit-tilwima fil-kawża prinċipali, l-Ungerija), li topera bħala subappaltatur, iżda li din tal-aħħar tipprovdi tali servizzi lill-fornitur tal-liċenzja tan-know-how stabbilit f’dan l-Istat Membru tal-aħħar, f’ċirkustanzi li fihom l-akkwirent tal-liċenzja:

(a)      kellu uffiċċji mikrija fl-ewwel Stat Membru, infrastruttura tal-informatika u tal-uffiċċju, persunal tiegħu u esperjenza estensiva fil-qasam tal-kummerċ elettroniku, u kellu proprjetarju b’netwerk ta’ relazzjonijiet internazzjonali wiesa’ u amministratur ikkwalifikat fil-qasam tal-kummerċ elettroniku;

(b)      kien irċieva n-know-how li jirrifletti l-proċess ta’ funzjonament tas-siti tal-internet u l-aġġornament tagħhom, kien jagħti l-opinjoni tiegħu dwarhom, kien jissuġġerixxi modifiki għall-imsemmija proċessi u kien japprovahom,

(c)      kien id-destinatarju tas-servizzi li l-persuna taxxabbli kienet tipprovdi abbażi ta’ dan in-know how;

(d)      kien jirċievi regolarjament rapporti dwar is-servizzi mwettqa mis-subappaltaturi

(b’mod partikolari, dwar it-traffiku tas-siti tal-internet u l-pagamenti mwettqa mill-kont bankarju);

(e)      kien irreġistra f’ismu l-ismijiet ta’ dominji tal-internet li jippermettu l-aċċess għas-siti tal-internet permezz tal-internet;

(f)      kien jidher fuq is-siti tal-internet bħala l-fornitur ta’ servizzi;

(g)      kien jiżgura huwa nnifsu l-proċessi intiżi għaż-żamma tal-popolarità tas-siti tal-internet;

(h)      kien jikkonkludi huwa nnifsu, f’ismu proprju, il-kuntratti ta’ subappalt u ta’ kooperazzjoni neċessarji għall-provvista ta’ servizzi (b’mod partikolari mal-banek li kienu jiżguraw il-ħlas b’kard bankarja fuq is-siti tal-internet, flimkien mal-persuni li jipprovdu l-kontenut aċċessibbli fuq is-siti tal-internet u mal-amministraturi tas-sit li jippromwovu il-kontenut);

(i)      kellu sistema kompleta ta’ riċezzjoni tad-dħul li ġej mill-provvista tas-servizz inkwistjoni lill-utenti finali, bħal kontijiet bankarji, id-dritt li juża esklużivament u kompletament dawn il-kontijiet bankarji, bażi ta’ data dwar l-utenti finali li tippermetti li jinħarġulhom fatturi għall-provvista ta’ servizzi, kif ukoll is-softwer ta’ fatturazzjoni rispettiv tiegħu;

(j)      fuq is-siti tal-internet, kien jindika s-sede rispettiva tiegħu fl-ewwel Stat Membru bħala l-post fiżiku tas-servizz lill-klijenti, u

(k)      huwa kumpannija indipendenti kemm mill-fornitur ta’ liċenzja kif ukoll mis-subappaltaturi Ungeriżi responsabbli mit-twettiq ta’ proċessi tekniċi partikolari deskritti fin-know-how,

u huwa ppreċiżat barra minn hekk li (i) iċ-ċirkustanzi esposti preċedentement kienu kkonfermati wkoll mill-awtorità korrispondenti tal-ewwel Stat Membru, fil-pożizzjoni tagħha ta’ korp li jista’ jiċċertifika l-preżenza ta’ dawn iċ-ċirkustanzi oġġettivi u li jistgħu jiġu vverifikati minn terzi, (ii) kien jikkostitwixxi ostakolu oġġettiv għall-provvista tas-servizz fl-Istat Membru l-ieħor permezz tas-siti tal-internet il-fatt li l-kumpannija ta’ dan l-Istat Membru ma setgħetx taċċedi għal fornitur ta’ servizzi ta’ ħlas li jiggarantixxi l-aċċettazzjoni ta’ ħlasijiet b’kard bankarja fuq is-siti tal-internet, u li, għal din ir-raġuni, il-kumpannija stabbilita f’dan l-istess Stat Membru qatt ma wettqet il-provvista tas-servizz disponibbli fuq is-sit tal-internet, la qabel u lanqas wara l-perijodu meqjus, u (iii) il-kumpannija akkwirenti tal-liċenzja u l-impriżi relatati tagħha kisbu profitt mill-użu tas-sit tal-internet globalment ogħla mid-differenza li tirriżulta mir-rata ta’ VAT applikabbli fl-ewwel u fit-tieni Stat Membru?

2)      “L-Artikolu 2(1)(c), l-Artikolu 24(1) u l-Artikolu 43 tad-Direttiva dwar il-VAT, għandhom jiġu interpretati fis-sens li l-fornitur tal-liċenzja tan-know-how – kumpannija stabbilita fl-Istat Membru l-ieħor – tipprovdi s-servizzi disponibbli fuq sit tal-internet lill-utenti finali, b’tali mod li huwa d-destinatarju tas-servizz ta’ sapport tekniku tan-know-how żgurat mill-persuna taxxabbli, li topera bħala subappaltatur, u din tal-aħħar ma tipprovdix tali servizz lill-akkwirent tal-liċenzja stabbilita fl-ewwel Stat Membru, f’ċirkustanzi li fiha l-kumpannija fornitriċi tal-liċenzja:

(a)      bħala riżorsi proprji kellha biss uffiċċju mikri u kompjuter użat mill-amministratur tagħha,

(b)      ma kellhiex persunal tagħha lil hinn mill-amministratur tagħha u konsulent legali part-time xi sigħat fil-ġimgħa,

(c)      ma kellhiex kuntratti oħrajn ħlief il-kuntratt ta’ żvilupp tan-know-how,

(d)      kienet ħalliet, skont il-kuntratt konkluż mal-fornitur ta’ liċenzja, lill-kumpannija detentriċi ta’ liċenzja tirreġistra f’isimha l-ismijiet ta’ dominju li hija proprjetarja tagħhom,

(e)      qatt ma dehret bħala l-fornitur tas-servizzi inkwistjoni f’għajnejn terzi, b’mod partikolari f’dawk tal-utenti finali, tal-banek li jiżguraw il-ħlas b’kard bankarja fuq is-siti tal-internet, tal-persuni li jipprovdu l-kontenut aċċessibbli fuq is-siti tal-internet u tal-amministraturi ta’ sit li jippromwovu l-kontenut,

(f)      qatt ma ħarġet dokumenti ta’ sostenn dwar is-servizzi disponibbli fuq is-siti tal-internet, bl-eċċezzjoni tal-fattura dwar id-drittijiet ta’ liċenzja, u

(g)      ma kellhiex sistema (bħal kontijiet bankarji speċifiċi u infrastrutturi oħrajn) li jippermettu r-riċezzjoni tad-dħul mis-servizz ipprovdut fuq is-siti tal-internet, u huwa ppreċiżat ukoll li, skont is-sentenza tas-17 ta’ Diċembru 2015, WebMindLicenses (C-419/14, EU:C:2015:832), ma huwiex deċiżiv, fih innifsu, li l-amministratur u l-uniku azzjonist tal-kumpannija fornitriċi tal-liċenzja ta’ know-how hija l-persuna li ħalqitu u li, barra minn hekk, din l-istess persuna teżerċita influwenza jew kontroll fuq l-iżvilupp u l-użu tal-imsemmi know-how u l-provvista ta’ servizzi li kienet ibbażata fuqu, b’tali mod li l-persuna fiżika li hija l-amministratriċi u l-proprjetarju tal-kumpannija fornitriċi tal-liċenzja hija wkoll l-amministratriċi u/jew l-proprjetarja tal-kumpanniji subappaltaturi – għalhekk tar-rikorrenti – li jikkontribwixxu – billi jeżegwixxu l-kompiti li huma imposti fuqhom għal dan l-iskop – għall-provvista ta’ servizzi bħala subappaltaturi, fuq talba tal-akkwirent tal-liċenzja?”

32.      Matul il-proċedura quddiem il-Qorti tal-Ġustizzja, ir-rikorrenti, ir-Repubblika Portugiża, l-Ungerija u l-Kummissjoni Ewropea ppreżentaw osservazzjonijiet bil-miktub. Il-Qorti tal-Ġustizzja żammet lura milli żżomm seduta skont l-Artikolu 76(2) tar-Regoli tal-Proċedura.

V.      L-analiżi ġuridika

A.      Fuq id-domandi preliminari

33.      Iż-żewġ domandi preliminari għandhom jinftiehmu biss b’riferiment għas-suġġett tal-kawża prinċipali. Matul din il-proċedura, ir-rikorrenti u l-awtorità fiskali Ungeriża ma jaqblux fuq il-post tas-servizzi informatiċi pprovduti mir-rikorrenti lil Lalib.

34.      Il-post ta’ tali servizzi pprovduti elettronikament lil persuna taxxabbli oħra huwa, kemm taħt id-dritt l-antik (l-Artikolu 43 moqri flimkien mal-Artikolu 56(1)(k) tad-Direttiva dwar il-VAT fil-verżjoni applikabbli għall-2009) kif ukoll taħt id-dritt il-ġdid (l-Artikolu 44 tad-Direttiva dwar il-VAT fil-verżjoni applikabbli għall-2011) il-post fejn id-destinatarju tas-servizz stabbilixxa n-negozju tiegħu. Kieku Lalib kienet id-destinatarja tas-servizzi, il-post kien jinsab fil-Portugall, b’tali mod li l-Portugall kien jiġbor il-VAT b’mod korrett. Għall-kuntrarju, jekk impriża fl-Ungerija kienet id-destinatarja reali tas-servizz (pereżempju WML), il-post tas-servizzi informatiċi jkun jinsab fl-Ungerija, b’tali mod li l-VAT kienet tintalab b’mod korrett mill-Ungerija.

35.      B’mod iktar preċiż, il-kwistjoni dwar fejn il-post tal-provvista tas-servizzi tagħha jinsab meta ż-żewġ destinatarji tas-servizzi eliġibbli jkunu impriżi li għandhom dritt għat-tnaqqis tat-taxxa tal-input imħallsa u li jħallsu l-prezz miftiehem, miżjud bil-VAT korrispondenti, ma hijiex rilevanti għar-rikorrenti. Id-differenza fir-rata ta’ tassazzjoni bejn l-Ungerija u l-Portugall hija għalhekk irrilevanti. Madankollu, ma huwiex irrilevanti għar-rikorrenti li tkun taf jekk id-dħul mill-bejgħ huwiex taxxabbli darba, fl-Ungerija jew fil-Portugall, jew darbtejn fl-Ungerija u fil-Portugall, peress li hija ser tikseb darba waħda biss ir-remunerazzjoni miftiehma ma’ destinatarju tas-servizz.

36.      Huwa f’dan il-kuntest li ż-żewġ domandi preliminari jirrigwardaw l-interpretazzjoni tad-dispożizzjonijiet dwar il-post tal-provvista tad-Direttiva dwar il-VAT sabiex jiġi ddeterminat, f’dan il-każ, il-post, kif inhu konformi mad-dritt tal-Unjoni, tal-provvisti ta’ servizzi pprovduti mir-rikorrenti fil-kawża prinċipali. Peress li dan il-post jiddependi mis-sede tad-destinatarju tas-servizz, il-qorti tar-rinviju tistaqsi, essenzjalment, dwar id-determinazzjoni korretta, fid-dawl tad-dritt tal-Unjoni, tad-destinatarju ta’ servizzi “korrett” f’din il-kawża (transkonfinali), fejn għadha involuta awtorità fiskali oħra li tipproduċi riżultat differenti minn dak tal-ewwel awtorità fiskali (“kunflitt ta’ klassifikazzjoni”).

37.      Barra minn hekk, sa fejn id-dubji dwar id-determinazzjoni tad-destinatarju tas-servizz korrett jirriżultaw min-“natura abbużiva” kontroversjali tat-trasferiment ta’ liċenzja minn WML lil Lalib, il-qorti tar-rinviju tistaqsi, inċidentalment, dwar jekk in-natura abbużiva (eventwali) tat-trasferiment ta’ liċenzja jistax ikollha effett fuq il-post ta’ servizz imwettaq minn terz.

38.      Għalhekk nipproponi lill-Qorti tal-Ġustizzja sabiex tqassar b’mod sinjifikattiv u tifformula mill-ġdid iż-żewġ domandi sabiex tagħti risposta utli lill-qorti tar-rinviju.

39.      Fil-fatt, din il-qorti tistaqsi, essenzjalment, jekk l-Artikoli 2, 24, 28 u l-Artikoli 43 et seq., moqrija fid-dawl tal-Artikolu 196 tad-Direttiva dwar il-VAT, fil-verżjonijiet rispettivi tagħhom, għandhomx jiġu interpretati fis-sens li, fiċ-ċirkustanzi tal-każ, hija l-parti kontraenti l-oħra ċivili li ħallset il-korrispettiv (f’dan il-każ Lalib) li hija d-destinatarja tas-servizz li fuqha jiddependi l-post tal-provvista. Jew inkella l-eżistenza eventwali ta’ prattika abbużiva bejn il-parti kontraenti u terz (f’dan il-każ WML) timplika li dan it-terz għandu jitqies bħala d-destinatarju tas-servizz u li l-post tal-provvista huwa ddeterminat skont dan tal-aħħar?

40.      Il-kuntest partikolari tal-kawża deskritta iktar ’il fuq toffri wkoll lill-Qorti tal-Ġustizzja l-possibbiltà li tippreċiża jekk, fid-dawl tar-Regolament Nru 904/2010, il-prinċipju ta’ newtralità tad-Direttiva dwar il-VAT jirrikjedix li jkun hemm biss post wieħed ta’ provvista fis-sitwazzjonijiet transkonfinali jew jekk il-persuna taxxabbli tistax eventwalment tiġi esposta għar-riskju ta’ deċiżjonijiet diverġenti taż-żewġ awtoritajiet fiskali kkonċernati u, għaldaqstant, ta’ taxxa doppja tal-VAT.

41.      Sabiex tingħata risposta għad-domandi rriformulati, għandu jiġi, primarjament, iċċarat il-mod kif id-destinatarju tas-servizzi għandu jiġi ddeterminat fil-leġiżlazzjoni fiskali tal-VAT (ara, f’dan ir-rigward, taħt B). Sussegwentement, għandu jiġi eżaminat jekk l-eżistenza ta’ prattika abbużiva bejn dan id-destinatarju tas-servizz u terz jistax ikollha influwenza fuq il-post tal-provvista ta’ servizz tal-fornitur (ara, f’dan ir-rigward, taħt C). Sussegwentement, jiġu ttrattati l-problemi ta’ deċiżjonijiet kontradittorji mogħtija mill-awtoritajiet fiskali ta’ Stati Membri differenti fil-kuntest ta’ sistema armonizzata tal-VAT (ara, f’dan ir-rigward, taħt D).

B.      Fuq id-determinazzjoni tad-destinatarju tas-servizzi fil-leġiżlazzjoni fiskali tal-VAT

42.      Id-determinazzjoni tad-destinatarju ta’ servizzi “korrett” issegwi prinċipji ġenerali. Għandha ssir distinzjoni bejn il-kwistjoni tal-eżistenza ta’ prattika abbużiva. Id-determinazzjoni tad-destinatarju tas-servizz korrett tirriżulta mill-interpretazzjoni tad-Direttiva dwar il-VAT u, f’dan il-każ, għandha effetti fuq il-post tal-provvista ta’ servizzi. Għall-kuntrarju, il-konstatazzjoni tal-eżistenza ta’ prattika abbużiva taqa’ taħt l-evalwazzjoni tal-fatti. Hija għandha l-konsegwenza li tiddefinixxi mill-ġdid it-tranżazzjonijiet ikkonċernati, b’mod li tiġi stabbilita mill-ġdid is-sitwazzjoni kif kienet fin-nuqqas ta’ tranżazzjonijiet (9).

43.      Madankollu, mit-talba għal deċiżjoni preliminari jirriżulta biss li l-awtorità fiskali Ungeriża tikkunsidra l-arranġament kuntrattwali bejn WML u Lalib bħala prattika abbużiva, sa fejn, permezz ta’ din l-istruttura kuntrattwali, l-utenti tas-sit internet huma fornuti mill-Portugall b’rata ta’ VAT inferjuri għal dik meta jiġu fornuti mill-Ungerija. Madankollu, kif jirriżulta mill-osservazzjonijiet tar-rikorrenti, proċedura kriminali mibdija f’dan ir-rigward ma rriżultatx, sal-lum, f’akkuża ta’ frodi fiskali.

44.      Għall-kuntrarju, mit-talba għal deċiżjoni preliminari ma jirriżultax li l-qorti tar-rinviju tqis li r-relazzjonijiet kuntrattwali bejn ir-rikorrenti u Lalib jikkostitwixxu prattika abbużiva. Dan huwa wkoll komprensibbli, peress li r-rata ta’ VAT ma hijiex rilevanti bejn l-impriżi li għandhom dritt għat-tnaqqis tat-taxxa tal-input imħallsa. Kemm Lalib kif ukoll WML jistgħu jinnewtralizzaw l-oneru tal-VAT permezz tat-tnaqqis. F’dan ir-rigward, mill-proċess ma jirriżultax fiex jikkonsisti l-vantaġġ fiskali li minnu tibbenefika r-rikorrenti meta din tal-aħħar tipprovdi s-servizzi ta’ appoġġ informatiku lil impriża Portugiża u mhux lil impriża Ungeriża. Dan huwa ġustament innotat mill-Portugall.

45.      B’hekk, kif ġustament jirrileva wkoll il-Portugall, il-kwistjoni prinċipali hija dik dwar kif id-destinatarju tas-servizz (f’dan il-każ is-servizzi informatiċi pprovduti mir-rikorrenti) għandu jiġi ddeterminat skont id-dispożizzjonijiet tad-Direttiva dwar il-VAT dwar il-post tal-provvista.

46.      B’mod konformi ma’ ġurisprudenza stabbilita sew, l-għan tad-dispożizzjonijiet li jistabbilixxu l-post ta’ riferiment għal skopijiet ta’ taxxa tal-provvisti ta’ servizzi huwa li jiġu evitati, minn naħa, kunflitti ta’ kompetenza li jistgħu jwasslu għal tassazzjoni doppja u, min-naħa l-oħra, in-nuqqas ta’ impożizzjoni tat-taxxa (b’riferiment għat-tranżazzjonijiet) (10). Dan jimplika li jista’ jkun hemm destinatarju tas-servizz taxxabbli wieħed biss fis-sens tal-Artikolu 2(1)(ċ) tad-Direttiva dwar il-VAT.

47.      Madankollu, skont ġurisprudenza stabbilita, provvista ta’ servizzi taxxabbli fis-sens tal-Artikolu 2(1)(ċ) tad-Direttiva dwar il-VAT tkun teżisti biss, jekk bejn il-fornitur u d-destinatarju tas-servizz teżisti relazzjoni legali li fil-kuntest tagħha jiġu skambjati servizzi reċiproċi. F’dan ir-rigward, il-ħlas irċevut mill-fornitur ikun jikkostitwixxi l-korrispettiv effettiv ta’ servizz individwalizzabbli pprovdut lid-destinatarju tas-servizz. Dan ikun il-każ jekk tkun teżisti rabta diretta bejn is-servizz ipprovdut u l-korrispettiv irċevut (11).

48.      Normalment, bejn żewġ partijiet kontraenti li ftiehmu dwar il-provvista u r-remunerazzjoni għal provvista ta’ servizzi tkun teżisti relazzjoni legali li matulha jkun hemm skambju ta’ servizzi reċiproċi. Skont il-proċedura għal deċiżjoni preliminari, dan kien il-każ biss f’din il-kawża bejn ir-rikorrenti u Lalib. Għall-kuntrarju, fil-konklużjoni tal-kuntratt dwar is-servizzi ta’ appoġġ informatiku li kellhom jiġu pprovduti, WML la kienet involuta u ma ngħatat l-ebda remunerazzjoni. Minn dan isegwi li l-parti l-oħra fil-kuntratt ċivili, ikkostitwita minn Lalib, li hija d-destinatarju tas-servizz, tiddetermina l-post tal-provvista ta’ servizzi.

49.      Din l-interpretazzjoni, peress li d-destinatarju tas-servizz huwa, bħala prinċipju, il-parti kontraenti tal-fornitur u li huwa obbligat li jħallas ir-remunerazzjoni tal-korrispettiv, hija kkorroborata mis-sistema prevista fl-Artikolu 196 tad-Direttiva dwar il-VAT, li tikkompleta d-dispożizzjonijiet li jirregolaw l-għażla tas-sit.

50.      Fil-fatt, l-Artikolu 196 tad-Direttiva dwar il-VAT jipprevedi proċedura ta’ awtolikwidazzjoni bejn l-fornitur (f’dan il-każ ir-rikorrenti) u destinatarju tas-servizz korporattiv (f’dan il-każ Lalib) meta provvista ta’ servizzi titwettaq minn impriża li ma hijiex stabbilita fl-Istat Membru tad-destinatarju. Dan huwa intiż, kif tippreċiża l-premessa 42 tad-Direttiva dwar il-VAT, sabiex jissemplifika l-ġbir tat-taxxa u li jiggarantixxi l-effikaċja tat-taxxa (12). Il-proċedura tal-awtolikwidazzjoni, prevista fl-Artikolu 196 tad-Direttiva dwar il-VAT, għandha bħala sfond il-fatt li l-Istat Membru ta’ destinazzjoni jiltaqa’ ma’ diffikultajiet sabiex jiġbor taxxi fuq l-impriżi stabbiliti barra mill-pajjiż. Barra minn hekk, din il-proċedura ta’ awtolikwidazzjoni teżenta lill-fornituri minn obbligi ta’ reġistrazzjoni u ta’ dikjarazzjoni fi Stati Membri oħra (13).

51.      Il-proċedura ta’ awtolikwidazzjoni toħloq, abbażi ta’ dazju tas-sisa indirett, dazju tas-sisa dirett li jolqot direttament id-destinatarju tas-servizz. Madankollu, tali bidla tal-persuna responsabbli għall-ħlas tat-taxxa tippreżumi li d-destinatarju tas-servizz, li issa huwa suġġett, minbarra r-remunerazzjoni, għat-taxxa fuq il-valur miżjud, jista’ jieħu inkunsiderazzjoni dan id-dejn fiskali waqt il-ftehim ta’ remunerazzjoni jew, l-iktar tard, meta jħallas din ir-remunerazzjoni. Bħala prinċipju, dan huwa possibbli biss għall-parti kontraenti li hija responsabbli għall-ħlas tal-korrispettiv skont ir-relazzjoni legali msemmija iktar ’il fuq.

52.      Bħala konklużjoni, minn interpretazzjoni tar-regoli dwar id-determinazzjoni tal-post tal-provvista, konformi mal-Artikolu 196 tad-Direttiva dwar il-VAT, jirriżulta li, bħala prinċipju, hija l-parti kontraenti tal-impriża fornitriċi tad-destinatarju tas-servizz li tiddetermina l-post tal-provvista.

C.      L-influwenza tal-eżistenza ta’ prattika abbużiva bejn id-destinatarju tas-servizz reali u terz

53.      Huwa għalhekk stabbilit li, bħala prinċipju, il-parti kontraenti ċivili responsabbli għall-ħlas tal-korrispettiv hija d-destinatarju tas-servizz fis-sens tad-Direttiva dwar il-VAT. Għandu jiġi eżaminat jekk prattika abbużiva possibbilment eżistenti bejn id-destinatarju tas-servizz u terz (jiġifieri, f’dan il-każ, bejn Lalib u WML) tibdilx xi ħaġa minn dan.

1.      Fuq il-pożizzjoni tal-awtoritajiet fiskali Ungeriżi

54.      Fil-fehma tiegħi, ir-risposta għal din id-domanda għandha tkun fin-negattiv, skont il-pożizzjoni adottata mill-Portugall. Il-pożizzjoni kuntrarja tal-awtoritajiet fiskali Ungeriżi tmur kontra s-sistema tad-Direttiva dwar il-VAT fil-prinċipji rispettivi tagħha. Huwa jikkunsidra li mill-prattika abbużiva bejn WML u Lalib jirriżulta li s-sit internet tal-Ungerija huwa operat minn WML, b’tali mod li s-servizzi ta’ appoġġ informatiku setgħu jiġu pprovduti biss lil WML fl-Ungerija. Madankollu, kuntrarjament għal dak li ssostni l-Kummissjoni, id-determinazzjoni tad-destinatarju tas-servizz “korrett” tar-rikorrenti ma hijiex marbuta mill-qrib mal-punt dwar jekk il-kuntratt ta’ liċenzja konkluż bejn WML u Lalib għandux jiġi kklassifikat bħala abbuż ta’ dritt.

55.      Fil-fatt, skont din il-loġika, ma humiex biss is-servizzi tar-rikorrenti, iżda s-servizzi kollha li Lalib, impriża Portugiża eżistenti (jekk ir-risposta Portugiża għat-talba għal informazzjoni Ungeriża ġiet riprodotta korrettament), kienet tkun taxxabbli fl-Ungerija fir-rigward tal-operat tas-sit internet; dan jikkonċerna wkoll is-servizzi pprovduti minn fornituri Portugiżi oħra. Fi kwalunkwe każ, il-fatt li, kuntrarjament għall-awtorità fiskali Portugiża, l-awtorità fiskali Ungeriża tqis li Lalib ma teżistix, jew għandha tiġi assimilata ma’ WML ma jikkostitwixxix bażi suffiċjenti f’dan ir-rigward.

2.      Teħid inkunsiderazzjoni tan-newtralità fiskali fil-leġiżlazzjoni fiskali tal-VAT

56.      Minn naħa, id-Direttiva dwar il-VAT hija, bħala prinċipju, newtrali (14). Skont ġurisprudenza stabbilita tal-Qorti tal-Ġustizzja, għandu jsir riferiment għan-natura oġġettiva tat-tranżazzjoni inkwistjoni (15) Dan huwa l-każ, b’mod partikolari, fir-rigward tal-interpretazzjoni tad-dispożizzjonijiet dwar il-post tal-provvista li, kif il-Qorti tal-Ġustizzja ddikjarat korrettament, għandhom jipprekludu, minn naħa, il-kunflitti ta’ ġurisdizzjoni li jistgħu jwasslu għal taxxa doppja u, min-naħa l-oħra, in-nuqqas ta’ tassazzjoni fuq d-dħul (b’mod iktar preċiż: ta’ tranżazzjonijiet) (16). Għaldaqstant, dawn huma intiżi sabiex l-Istati Membri jaqsmu bejniethom il-kompetenza fiskali.

57.      Għaldaqstant, il-kwistjoni dwar jekk id-destinatarju ta’ ħasil ta’ vetturi, jiġifieri servizz, huwiex ukoll proprjetarju tal-vettura, effettivament jikri l-vettura jew seraq il-vettura ma taffettwax il-kwistjoni dwar min huwa d-destinatarju tas-servizz u fejnu l-post tal-provvista. Bl-istess mod, il-ħalliel li ordna u ħallas għat-tindif tal-karozza misruqa huwa u jibqa’ d-destinatarju tas-servizz, b’tali mod li l-post tal-provvista ta’ servizzi jiddependi fuqu (pereżempju jekk hijiex persuna taxxabbli jew le, ara l-Artikolu 44 tad-Direttiva dwar il-VAT minn naħa u l-Artikolu 45 min-naħa l-oħra).

3.      Teħid inkunsiderazzjoni tal-perspettiva tal-fornitur

58.      Barra minn hekk, il-loġika msemmija iktar ’il fuq tal-awtoritajiet fiskali Ungeriżi tmur kontra t-teknika ta’ tassazzjoni indiretta tal-VAT. Fil-fatt, il- “prinċipju ta’ astrazzjoni”, kif spjegat bl-eżempju tal-ħalliel tal-karozzi, jirriżulta wkoll mill-fatt li, waqt il-ġbir tat-taxxa, l-imprenditur fornitur jaġixxi bħala estensjoni tal-Istat (“dak li jiġbor it-taxxi f’isem l-Istat” (17)). Sa fejn huwa ma jagħmilx dan volontarjament iżda abbażi ta’ dispożizzjoni legali, huwa jista’ wkoll jiġi deskritt bħala “assistent koskritt tal-Istat” (18).

59.      Issa, dan l-assistent tal-Istat għandu jkun jaf fejn jinsab il-post tal-kunsinna jew tal-provvista ta’ servizzi sabiex ikun jista’ japplika r-rata ta’ taxxa korretta u sabiex iħallas it-taxxa dovuta. Jekk il-post tal-provvista ta’ servizzi jiddependi mill-kwalità tad-destinatarju tas-servizz (pereżempju, jekk ikun persuna taxxabbli), il-fornitur għandu jkun jista’ jiddeterminaha b’mod awtonomu.

60.      Huwa jista’ jidentifika u jiddetermina l-parti kontraenti tiegħu, li, skont il-ftehim kuntrattwali, hija obbligata li tħallsu l-korrispettiv (il-prezz). Għall-kuntrarju, bħala prinċipju, id-destinatarju tas-servizz la għandu influwenza u lanqas għarfien taċ-ċirkustanzi li jikkonċernaw ir-relazzjoni bejn id-destinatarju tas-servizz u terzi biss. Għaldaqstant, tali karatteristiċi għandhom, bħala prinċipju, ikunu mingħajr effett fuq id-determinazzjoni tal-post tal-kunsinna jew tal-provvista tiegħu. Ġustament, min huwa l-proprjetarju vera ta’ karozza li trid tinħasel huwa indifferenti għall-persuna taxxabbli fil-kuntest tal-provvista ta’ servizzi. Id-destinatarju tas-servizz huwa l-parti kontraenti tiegħu u l-post tal-provvista huwa dejjem l-istess, kemm jekk il-vettura tkun mikrija, mixtrija jew misruqa.

4.      Teħid inkunsiderazzjoni tad-dispożizzjoni dwar tranżazzjonijiet fuq bażi ta’ kummissjoni

61.      Għandu jingħad ukoll li, kif jispeċifika l-Artikolu 28 tad-Direttiva dwar il-VAT, id-destinatarju tas-servizz jista’ jaġixxi f’ismu proprju, iżda għan-nom ta’ terzi. Minn dan isegwi li l-fatt li kwalunkwe persuna oħra minbarra l-parti kontraenti effettivament tuża l-provvista ma huwiex rilevanti għall-finijiet ta’ VAT. Persuna mhux proprjetarja li taġixxi f’isimha stess iżda għan-nom ta’ terzi (pereżempju l-proprjetarju) hija wkoll destinatarju tas-servizz.

62.      Għaldaqstant, dak li huwa deċiżiv huwa li Lalib hija obbligata, skont ir-relazzjoni legali sottostanti, tħallas il-korrispettiv tas-servizzi ta’ appoġġ informatiku lir-rikorrenti. Il-kwistjoni dwar jekk Lalib irċevietx is-servizzi għan-nom tagħha stess jew f’isimha stess jew f’isimha stess iżda għan-nom ta’ WML hija għalhekk, bħala prinċipju, mingħajr effett fuq il-kwalità ta’ destinatarju tas-servizz ta’ Lalib. Il-post tas-servizzi informatiċi pprovduti mir-rikorrenti lil Lalib jinsab għalhekk fil-Portugall u għandu jiġi evalwat indipendentement minn prattika possibbilment abbużiva bejn WML u Lalib.

5.      Deroga konċepibbli: arranġament abbużiv mill-partijiet ikkonċernati kollha

63.      Is-sitwazzjoni tkun differenti biss jekk l-istruttura legali kollha bejn Lalib, WML u r-rikorrenti kellha tiġi kkunsidrata bħala arranġament abbużiv kbir wieħed. Dan jippermetti li jiġu ddefiniti mill-ġdid l-operazzjonijiet ikkonċernati, b’tali mod li jsir riferiment għas-sitwazzjoni li kienet tipprevali fl-assenza ta’ dawn it-tranżazzjonijiet. Madankollu, tali arranġament abbużiv ma jirriżultax mit-talba għal deċiżjoni preliminari.

64.      Fid-dawl tal-fatt li kull element jindika l-eżistenza effettiva ta’ Lalib, tal-uffiċċju effettiv tagħha fil-Portugall, tal-ħlas effettiv tal-fatturi lir-rikorrenti u tan-nuqqas ta’ vantaġġ fir-rigward tal-VAT, għall-inqas, fir-rigward tas-servizzi ta’ appoġġ informatiku, jeżistu dubji serji f’dan ir-rigward. Bl-istess mod, il-Kummissjoni tidher li tippreżumi li hija biss Lalib li tipprovdi lill-konsumaturi finali permezz tas-sit internet. Issa, hija biss il-qorti tar-rinviju li tista’, fl-aħħar mill-aħħar, twettaq tali evalwazzjoni.

6.      Konklużjoni intermedja

65.      Id-destinatarju tas-servizzi informatiċi tar-rikorrenti hija l-parti kontraenti (Lalib). Prattika abbużiva eventwali bejn WML u Lalib hija irrilevanti f’dan ir-rigward. Dan japplika, fi kwalunkwe każ, jekk il-konklużjoni tal-kuntratt bejn ir-rikorrenti u Lalib ma għandhiex hija stess titqies li tagħmel parti minn prattika abbużiva. Issa, il-Qorti tal-Ġustizzja, minn naħa, ma għandha ebda indizji f’dan ir-rigward u, min-naħa l-oħra, dan jista’ jiġi evalwat biss mill-qorti tar-rinviju.

D.      Sussidjarjament: fuq it-trattament ta’ konstatazzjonijiet kontradittorji magħmula mill-awtoritajiet fiskali ta’ Stati Membri differenti fil-qasam tal-leġiżlazzjoni fiskali tal-VAT

1.      Problematika

66.      Ċertament, il-post tal-provvista tas-servizzi tar-rikorrenti huwa ċċarat hawnhekk. Madankollu, dan il-mekkaniżmu jżomm ukoll riskju ta’ taxxa doppja inerenti fis-sistema tal-VAT. Dan iseħħ jekk il-qorti tar-rinviju tikkonstata li l-istruttura legali kollha bejn Lalib, WML u r-rikorrenti għandha tiġi kkunsidrata bħala arranġament abbużiv wieħed.

67.      L-Ungerija tippreżumi provvista lil WML u post tal-provvista fl-Ungerija u tiġbor il-VAT fl-Ungerija. Għall-kuntrarju, il-Portugall probabbilment ma jibqax jikkwalifika l-fatti bħala arranġament abbużiv, b’tali mod li d-destinatarju tas-servizz ikun Lalib u l-post tal-provvista jinsab fil-Portugall. Dan iwassal għal taxxa doppja minħabba kunflitt ta’ klassifikazzjoni.

68.      Din il-konklużjoni eventwali tmur kontra l-kunċett tal-prinċipju ta’ newtralità fil-leġiżlazzjoni fiskali tal-VAT. Fil-fatt, kif diġà ddeċidiet il-Qorti tal-Ġustizzja, taxxa doppja tal-attivitajiet professjonali tmur kontra l-prinċipju ta’ newtralità fiskali inerenti fis-sistema komuni tal-VAT (19). Dan huwa kkonfermat ukoll mill-ġurisprudenza preċedenti dwar it-theddida ta’ taxxa doppja fil-każ ta’ importazzjoni ta’ merkanzija diġà imposta bit-taxxa tal-input (20).

69.      Il-ġurisprudenza tal-Qorti tal-Ġustizzja diġà tagħti xi approċċi li jippermettu li tiġi evitata tali taxxa doppja.

2.      Assenza ta’ effett vinkolanti tal-ewwel stabbiliment tal-ammont tat-taxxa

70.      F’dan ir-rigward, il-Qorti tal-Ġustizzja diġà ddeċidiet b’mod korrett li l-Istat Membru li jiffissa t-taxxa fl-ewwel lok ma jorbotx lill-Istat Membru l-ieħor fl-applikazzjoni korretta tad-Direttiva dwar il-VAT (21). Tali “prinċipju ta’ min jiġi l-ewwel jinqeda l-ewwel” imur kontra l-kunċett ta’ regoli tal-post li huwa intiż għall-allokazzjoni u t-tqassim tad-dħul fiskali bejn l-Istati Membri.

71.      Ma hijiex meħtieġa li tiġi ddeterminata l-kwistjoni dwar jekk mir-Regolament Nru 904/2010 jirriżultax ukoll li awtorità tat-taxxa ta’ Stat Membru hija marbuta tindirizza talba għal informazzjoni lill-awtoritajiet tat-taxxa ta’ Stat Membru ieħor meta tali talba hija utli, jew saħansitra indispensabbli, għad-determinazzjoni ta’ jekk il-VAT hijiex eżiġibbli fl-ewwel Stat Membru (22).

72.      Fil-fatt, meta jikkonstataw li l-istess operazzjoni hija suġġetta għal trattament fiskali differenti fi Stat Membru ieħor, il-qrati ta’ Stat Membru għandhom il-fakultà jew l-obbligu, skont jekk id-deċiżjonijiet tagħhom jistgħux jew le jkunu s-suġġett ta’ rimedju ġudizzjarju, li jadixxu lill-Qorti tal-Ġustizzja b’talba għal deċiżjoni preliminari (23). Huwa f’dan is-sens li l-qorti tar-rinviju, f’dan il-każ, staqsiet lill-Qorti tal-Ġustizzja dwar l-interpretazzjoni tad-dispożizzjonijiet dwar l-għażla tas-sit tad-Direttiva dwar il-VAT.

3.      Interpretazzjoni diverġenti tad-dispożizzjonijiet dwar il-post tal-provvista

73.      Jekk il-kunflitt sottostanti jirrigwarda l-interpretazzjoni tad-dispożizzjonijiet li jirregolaw l-għażla tas-sit, is-soluzzjoni hija sempliċi. Din tista’ u għandha tiġi riżolta billi titressaq talba lill-Qorti tal-Ġustizzja. Din l-interpretazzjoni tad-dritt tal-Unjoni fil-kuntest tat-talba għal deċiżjoni preliminari torbot ukoll lill-awtorità fiskali l-oħra.

74.      Jekk din tal-aħħar għadha ma ħaditx deċiżjoni finali f’dan il-mument, dan jevita t-taxxa doppja. L-eżistenza ta’ deċiżjoni finali li, kuntrarjament għall-interpretazzjoni mogħtija mill-Qorti tal-Ġustizzja, twassal għal taxxa doppja korrispondenti, tmur kontra d-dritt tal-Unjoni. Għalhekk, jekk jirriżulta, jekk ikun il-każ wara deċiżjoni preliminari tal-Qorti tal-Ġustizzja, li l-VAT diġà tħallset indebitament fi Stat Membru ieħor, il-parti kkonċernata għandha d-dritt li tikseb ir-rimbors ta’ taxxi miġbura żejda. Skont ġurisprudenza stabbilita, id-dritt li jinkiseb ir-rimbors ta’ taxxi miġbura fi Stat Membru bi ksur tar-regoli tad-dritt tal-Unjoni huwa l-konsegwenza u jikkomplementa d-drittijiet mogħtija lill-individwi mid-dispożizzjonijiet tad-dritt tal-Unjoni kif ġew interpretati mill-Qorti tal-Ġustizzja. Għaldaqstant, bħala prinċipju, l-Istat Membru kkonċernat huwa obbligat iħallas lura t-taxxi miġbura bi ksur tad-dritt tal-Unjoni (24).

4.      Evalwazzjoni diverġenti tal-fatti sottostanti

75.      Madankollu, sa fejn il-kunflitt ma jirrigwardax interpretazzjoni diverġenti tad-dritt tal-Unjoni, iżda evalwazzjoni diverġenti tal-fatti (pereżempju, l-eżistenza ta’ prattika abbużiva), ir-rimedju żviluppat iktar ’il fuq ma jmurx lil hinn minn dan. Fil-fatt, l-applikazzjoni tad-dritt tal-Unjoni għall-fatti tal-kawża taqa’ taħt ir-rwol tal-qrati nazzjonali. Id-deċiżjonijiet ta’ dawn tal-aħħar ma jorbtux lill-awtoritajiet finanzjarji tal-Istati Membri l-oħra, b’tali mod li jippersisti r-riskju ta’ taxxa doppja.

76.      Din it-taxxa doppja tmur kontra l-għanijiet tad-Direttiva dwar il-VAT (ara l-punt 68 iktar ’il fuq). Ċertament, fil-qasam tad-dritt tat-taxxa fuq id-dħul, il-Qorti tal-Ġustizzja ddeċidiet li, fl-assenza ta’ armonizzazzjoni fil-livell tal-Unjoni, l-Istati Membri ma għandhomx l-obbligu li jadattaw is-sistema fiskali tagħhom għas-sistemi differenti ta’ taxxa tal-Istati Membri l-oħra, bil-għan li jeliminaw it-taxxi doppji (25). Madankollu, dan jikkonċerna t-taxxa doppja skont id-dritt mhux armonizzat tat-taxxa fuq id-dħul u jirriżulta mill-kompetenza leġiżlattiva li titħalla f’idejn l-Istati Membri f’dan ir-rigward. Fir-rigward tal-leġiżlazzjoni fiskali tal-VAT, dan l-argument ma jistax jintlaqa’.

77.      Taxxa doppja bbażata fuq id-dritt tal-Unjoni (f’dan il-każ id-Direttiva dwar il-VAT) taffettwa wkoll id-drittijiet fundamentali tal-persuna taxxabbli (ara l-Artikoli 15, 16 u 17 tal-Karta tad-Drittijiet Fundamentali tal-Unjoni Ewropea) fl-implementazzjoni tad-dritt tal-Unjoni (26). Barra minn hekk, taxxa doppja tal-VAT fuq il-provvisti u s-servizzi transkonfinali tippreġudika l-moviment liberu tal-merkanzija u tas-servizzi.

78.      Fl-aħħar mill-aħħar, it-taxxa doppja, li tmur kontra s-suq intern, tista’ tiġi evitata biss jekk il-Qorti tal-Ġustizzja derogatorjament tiddetermina hija stess, f’din is-sitwazzjoni partikolari ta’ taxxa doppja minn żewġ Stati Membri minħabba kunflitt ta’ klassifikazzjoni tal-VAT f’każ transkonfinali, kif il-fatti tal-każ għandhom jiġu evalwati, f’dan il-każ, għalhekk, jekk kienx hemm abbuż.

79.      Bħala l-unika awtorità li tista’ tiddeċiedi b’mod vinkolanti għall-Istati Membri kkonċernati u, għaldaqstant, li tipprevjeni effettivament it-taxxa doppja, il-Qorti tal-Ġustizzja diġà wettqet de facto l-evalwazzjoni tagħha tal-fatti f’sitwazzjoni simili. B’hekk, pereżempju, fil-kawża li tat lok għas-sentenza Auto Lease Holland, kienet ikkonċernata evalwazzjoni differenti tal-fatti f’żewġ Stati Membri, kif enfasizzat espressament il-qorti tar-rinviju fil-kuntest ta’ dik il-proċedura (27). Madankollu, il-Qorti tal-Ġustizzja rrispondiet għad-domanda preliminari billi ddeċidiet li “l-Artikolu 5(1) tas-Sitt Direttiva għandu jiġi interpretat fis-sens li ma hemmx provvista ta’ karburant mil-lokatur lill-lokatarju f’każ li l-lokatarju jagħmel riforniment ta’ vettura li hija s-suġġett ta’ kuntratt ta’ leasing f’pompa tal-petrol f’isem u għan-nom tal-lokatur.” (28) Din ma kienet xejn ħlief l-evalwazzjoni tal-fatti tal-Qorti tal-Ġustizzja mitluba mill-qorti tar-rinviju.

80.      Madankollu, sabiex jittieħed inkunsiderazzjoni li l-evalwazzjoni tal-fatti hija bħala prinċipju l-kompitu tal-qorti nazzjonali u li bir-Regolament Nru 904/2010 l-Istati Membri għandhom possibbiltajiet għall-iskambju ta’ informazzjoni u biex jintlaħaq ftehim mal-Kumitat tal-VAT (Artikolu 398 tad-Direttiva dwar il-VAT), il-Qorti tal-Ġustizzja tagħmel ir-risposta għal dawn id-domandi dipendenti fuq il-fatt li dawn il-possibilitajiet l-oħra normalment ikunu ġew eżawriti minn qabel.

VI.    Konklużjoni

81.      Konsegwentement, nipproponi lill-Qorti tal-Ġustizzja tirrispondi kif ġej għad-domandi preliminari magħmula mill-Fġvárosi Törvényszék (il-Qorti tal-Belt ta’ Budapest, l-Ungerija):

1.      Id-destinatarju tas-servizz rilevanti għall-finijiet tad-determinazzjoni tal-post tal-provvista għandu jiġi ddeterminat mill-perspettiva tal-fornitur skont ir-relazzjoni legali sottostanti li tistabbilixxi min għandu jerfa’ l-piż tas-servizz riċevut. Ilment ibbażat fuq abbuż ta’ dritt, li jirrigwarda biss id-destinatarju tas-servizz u terz, huwa irrilevanti għad-determinazzjoni tad-destinatarju tas-servizz u tal-post tal-provvista.

2.      Il-prinċipju ta’ newtralità tad-Direttiva dwar il-VAT u r-Regolament Nru 904/2010, fid-dawl tal-Karta tad-Drittijiet Fundamentali tal-Unjoni Ewropea u tal-libertajiet fundamentali, jipprekludu li diversi Stati Membri jintaxxaw l-istess operazzjoni b’taxxa tal-VAT doppja. Meta din it-taxxa doppja tkun ibbażata fuq evalwazzjoni tal-fatti differenti u meta l-Istati Membri ma jaslux għal soluzzjoni kkoordinata, il-qorti nazzjonali tista’, jew saħansitra għandha, titlob lill-Qorti tal-Ġustizzja għal tali soluzzjoni.


1      Lingwa oriġinali: il-Ġermaniż.


2      Ara, f’dan ir-rigward, is-sentenzi tat-23 ta’ Novembru 2017, Di Maura (C-246/16, EU:C:2017:887, punt 23), tal-21 ta’ Frar 2008, Netto Supermarkt (C-271/06, EU:C:2008:105, punt 21); u tal-20 ta’ Ottubru 1993, Balocchi (C-10/92, EU:C:1993:846, punt 25).


3      Direttiva tal-Kunsill 2006/112/KE tat-28 ta’ Novembru 2006 (ĠU 2006, L 347, p. 1, rettifika fil-ĠU 2007, L 335, p. 60).


4      F’dan ir-rigward, kif emendata l-aħħar bid-Direttiva tal-Kunsill 2009/69/KE tal-25 ta’ Ġunju 2009 (ĠU 2009 L 175, p. 12).


5      F’dan ir-rigward, kif emendata l-aħħar bid-Direttiva tal-Kunsill 2010/88/UE tas-7 ta’ Diċembru 2010 (ĠU 2010, L 326, p. 1).


6      Direttiva tal-Kunsill 2008/8/KE tat-12 ta’ Frar 2008 li temenda d-Direttiva 2006/112/KE fir-rigward tal-post tal-forniment ta’ servizz (ĠU 2008, L 44, p. 11).


7      Regolament tal-Kunsill (UE) Nru 904/2010 tas-7 ta’ Ottubru 2010 dwar il-kooperazzjoni amministrattiva u l-ġlieda kontra l-frodi fil-qasam tat-taxxa fuq il-valur miżjud (ĠU 2010 L 268, p. 1).


8      Sentenza tas-17 ta’ Diċembru 2015, WebMindLicenses (C-419/14, EU:C:2015:832).


9      Sentenzi tat-22 ta’ Novembru 2017, Cussens et (C-251/14, EU:C:2017:881, punt 46); tas-17 ta’ Diċembru 2015, WebMindLicenses (C-419/14, EU:C:2015:832, punt 52); u s-sentenza tal-21 ta’ Frar 2006, Halifax et (C-255/02, EU:C:2006:121, punt 98).


10      Sentenza tas-16 ta’ Ottubru 2014, Welmory (C-605/12, EU:C:2014:2298, punt 42), u tas-26 ta’ Jannar 2012, ADV Allround (C-218/10, EU:C:2012:35, punt 27 u l-ġurisprudenza ċċitata). Ara wkoll, f’dan is-sens, is-sentenza tat-18 ta’ Ġunju 2020, KrakVet Marek Batko (C-276/18, EU:C:2020:485, punt 42).


11      Sentenza tas-16 ta’ Settembru 2021, Balgarska natsionalna televizia (C-21/20, EU:C:2021:743, punt 31); ara f’dan is-sens is-sentenza tat-22 ta’ Novembru 2018, MEO – Serviços de Comunicações e Multimédia (C-295/17, EU:C:2018:942, punt 39), u s-sentenza tat-22 ta’ Ġunju 2016, Český rozhlas (C-11/15, EU:C:2016:470, punti 21 u 22).


12      F’dan is-sens, is-sentenzi tas-26 ta’ April 2017, Farkas (C-564/15, EU:C:2017:302), punt 24), u tat-13 ta’ Ġunju 2013, Promociones y Construcciones BJ 200 (C-125/12, EU:C:2013:392, punt 28), dwar l-Artikolu 199 tad-Direttiva dwar il-VAT rispettivament.


13      Sentenza tas-6 ta’ Ottubru 2011, Stoppelkamp (C-421/10, EU:C:2011:640, punt 33), ukoll dwar l-Artikolu 21(1)(b) tas-Sitt Direttiva KE.


14      Sentenza tas-6 ta’ Lulju 2006, Kittel (C-439/04C-440/04, EU:C:2006:446, punt 50 – il-prinċipju ta’ newtralità fiskali jipprojbixxi distinzjoni ġenerali bejn it-tranżazzjonijiet leċiti u t-tranżazzjonijiet illeċiti); tad-29 ta’ Ġunju 2000, Salumets et (C-455/98, EU:C:2000:352, punt 19); tad-29 ta’ Ġunju 1999, Coffeeshop “Siberië” (C-158/98, EU:C:1999:334, punti 14 u 21). Dwar id-derogi, ara s-sentenzi tas-6 ta’ Diċembru 1990, Witzemann (C-343/89, EU:C:1990:445), u tal-5 ta’ Lulju 1988, Vereniging Happy Family Rustenburgerstraat (289/86, EU:C:1988:360, punt 20).


15      Sentenzi tal-21 ta’ Frar 2013, Žamberk (C-18/12, EU:C:2013:95, punt 36); tas-27 ta’ Settembru 2007, Teleos et (C-409/04, EU:C:2007:548, punt 39); tad-9 ta’ Ottubru 2001, Cantor Fitzgerald International (C-108/99, EU:C:2001:526, punt 33); u s-sentenza tas-6 ta’ April 1995, BLP Group (C-4/94, EU:C:1995:107, punt 24).


16      Sentenza tas-16 ta’ Ottubru 2014, Welmory (C-605/12, EU:C:2014:2298, punt 42), u tas-26 ta’ Jannar 2012, ADV Allround (C-218/10, EU:C:2012:35, punt 27 u l-ġurisprudenza ċċitata). Ara wkoll, f’dan is-sens, is-sentenza tat-18 ta’ Ġunju 2020, KrakVet Marek Batko (C-276/18, EU:C:2020:485, punt 42).


17      Ara dwar dan is-sentenzi tat-23 ta’ Novembru 2017, Di Maura (C-246/16, EU:C:2017:887, punt 23); tal-21 ta’ Frar 2008, Netto Supermarkt (C-271/06, EU:C:2008:105, punt 21); u tal-20 ta’ Ottubru 1993, Balocchi (C-10/92, EU:C:1993:846, punt 25).


18      Ara Stadie, H., Umsatzsteuerrecht, 2005, paragrafu 1.18.


19      Sentenza tat-23 ta’ April 2009, Puffer (C-460/07, EU:C:2009:254, punt 46); tas-17 ta’ Mejju 2001, Fischer u Brandenstein (C-322/99 u C-323/99, EU:C:2001:280, punt 76); tat-8 ta’ Marzu 2001, Bakcsi (C-415/98, EU:C:2001:136, punt 46); u s-sentenza tal-25 ta’ Mejju 1993, Mohsche (C-193/91, EU:C:1993:203, punt 9).


20      Sentenza tal-5 ta’ Mejju 1982, Schul Douane Expediteur (15/81, EU:C:1982:135, il-punt 2 tad-dispożittiv); b’mod simili, is-sentenza tas-6 ta’ Lulju 1988, Ledoux (127/86, EU:C:1988:366, punt 20).


21      Sentenza tas-17 ta’ Diċembru 2015, WebMindLicenses (C-419/14, EU:C:2015:832, punt 54), ikkonfermata permezz tas-sentenza tat-18 ta’ Ġunju 2020, KrakVet Marek Batko (C-276/18, EU:C:2020:485, punt 53). F’dan is-sens ukoll is-sentenza tal-5 ta’ Lulju-2018, Marcandi (C-544/16, EU:C:2018:540, punt 65).


22      Sentenza tas-17 ta’ Diċembru 2015, WebMindLicenses (C-419/14, EU:C:2015:832, punt 59); ara wkoll, f’dan is-sens, is-sentenza tat-18 ta’ Ġunju 2020, KrakVet Marek Batko (C-276/18, EU:C:2020:485, punt 48).


23      Sentenza tat-18 ta’ Ġunju 2020, KrakVet Marek Batko (C-276/18, EU:C:2020:485, punt 51); u tal-5 ta’ Lulju 2018, Marcandi (C-544/16, EU:C:2018:540, punti 64 u 66); u tas-17 ta’ Diċembru 2015, WebMindLicenses (C-419/14, EU:C:2015:832, punt 59).


24      Ara s-sentenza tat-18 ta’ Ġunju 2020, KrakVet Marek Batko (C-276/18, EU:C:2020:485, punt 52), u tal-14 ta’ Ġunju 2017, Compass Contract Services (C-38/16, EU:C:2017:454, punti 29 u 30 u l-ġurisprudenza ċċitata).


25      Sentenzi tas-26 ta’ Mejju 2016, NN (L) International (C-48/15, EU:C:2016:356, punt 47); tat-8 ta’ Diċembru 2011, Banco Bilbao Vizcaya Argentaria (C-157/10, EU:C:2011:813, punt 39); u tat-12 ta’ Frar 2009, Block (C-67/08, EU:C:2009:92, punt 31).


26      Kif nafu, din il-kundizzjoni, li tinsab fl-Artikolu 51(1) tal-Karta tad-Drittijiet Fundamentali, hija interpretata b’mod wiesa’ ħafna mill-Qorti tal-Ġustizzja — ara s-sentenza tas-26 ta’ Frar 2013, Åkerberg Fransson (C-617/10, EU:C:2013:105, punti 25 et seq.).


27      Bundesfinanzhof (il-Qorti Federali tal-Finanzi), digriet tat-22 ta’ Frar 2001 – V R 26/00, UR 2001, 305, punti 54 u 56.


28      Sentenza tas-6 ta’ Frar 2003, Auto Lease Holland Auto Lease Holland (C-185/01, EU:C:2003:73, punt 37). Similarment ukoll is-sentenza tal-5 ta’ Lulju 2018, Marcandi (C-544/16, EU:C:2018:540, punt 49), li kienet ibbażata fuq evalwazzjoni differenti tal-ħruġ ta’ “kreditu” fl-Istati Membri.