Available languages

Taxonomy tags

Info

References in this case

References to this case

Share

Highlight in text

Go

Avis juridique important

|

61987J0203

ΑΠΟΦΑΣΗ ΤΟΥ ΔΙΚΑΣΤΗΡΙΟΥ ΤΗΣ 21ΗΣ ΦΕΒΡΟΥΑΡΙΟΥ 1989. - ΕΠΙΤΡΟΠΗ ΤΩΝ ΕΥΡΩΠΑΙΚΩΝ ΚΟΙΝΟΤΗΤΩΝ ΚΑΤΑ ΙΤΑΛΙΚΗΣ ΔΗΜΟΚΡΑΤΙΑΣ. - ΠΡΟΣΦΥΓΗ ΛΟΓΩ ΠΑΡΑΒΑΣΕΩΣ - ΠΡΟΣΩΡΙΝΗ ΠΑΡΕΚΚΛΙΣΗ ΑΠΟ ΤΟ ΣΥΣΤΗΜΑ ΦΠΑ. - ΥΠΟΘΕΣΗ 203/87.

Συλλογή της Νομολογίας του Δικαστηρίου 1989 σελίδα 00371


Περίληψη
Διάδικοι
Σκεπτικό της απόφασης
Απόφαση για τα δικαστικά έξοδα
Διατακτικό

Λέξεις κλειδιά


++++

Φορολογικές διατάξεις - Εναρμόνιση των νομοθεσιών - Φόροι κύκλου εργασιών - Κοινό σύστημα του φόρου προστιθεμένης αξίας - Απαλλαγές που προβλέπονται από την έκτη οδηγία - Εξαντλητικός χαρακτήρας - Μονομερής εισαγωγή άλλων απαλλαγών από τα κράτη μέλη - Απαγορεύεται - Δικαιολογία - 'Ελλειψη συνεπειών επί των ιδίων πόρων της Κοινότητας - Ανεπίτρεπτη δικαιολογία

(Οδηγία 77/388 του Συμβουλίου, άρθρο 13 και επόμενα)

Περίληψη


Οι διατάξεις του τίτλου Χ της έκτης οδηγίας 77/388, σχετικά με τις απαλλαγές από το φόρο προστιθεμένης αξίας, έχουν χαρακτήρα εξαντλητικό. Δεν έχουν μόνον ως σκοπό να εξασφαλιστεί ομοιόμορφη είσπραξη των ιδίων πόρων της Κοινότητας στο σύνολο των κρατών μελών, αλλά μετέχουν επίσης του γενικού στόχου της οδηγίας, ο οποίος αποσκοπεί στην εξασφάλιση ενιαίας φορολογικής βάσεως του φόρου προστιθεμένης αξίας ενόψει της πραγματοποιήσεως υπό προθεσμία μιας κοινής αγοράς, η οποία θα περιέχει υγιή ανταγωνισμό και θα έχει ανάλογα χαρακτηριστικά με εκείνα μιας πραγματικής εσωτερικής αγοράς. Κατά συνέπεια, απαλλαγές μη προβλεπόμενες από τον τίτλο Χ δεν μπορούν να αποφασιστούν μονομερώς από τα κράτη μέλη έστω και αν έχουν διαμορφωθεί κατά τέτοιο τρόπο ώστε να αποκλείεται οποιοδήποτε αποτέλεσμα επί των ιδίων πόρων.

Διάδικοι


Στην υπόθεση 203/87,

Επιτροπή των Ευρωπαϊκών Κοινοτήτων, εκπροσωπούμενη από το νομικό της σύμβουλο S. Fabro, μέλος της νομικής της υπηρεσίας, με αντίκλητο στο Λουξεμβούργο τον Γ. Κρεμλή, επίσης μέλος της νομικής της υπηρεσίας, Centre Wagner, Kirchberg,

προσφεύγουσα,

κατά

Ιταλικής Δημοκρατίας, εκπροσωπούμενης από τον καθηγητή Luigi Ferrari Bravo, προϊστάμενο της υπηρεσίας διπλωματικών διαφορών του Υπουργείου Εξωτερικών Υποθέσεων, επικουρούμενο από τον P. G. Ferri, avvocato dello Stato, με τόπο επιδόσεων στο Λουξεμβούργο την έδρα της πρεσβείας της Ιταλίας, 5, rue Marie-Adelaide,

καθής,

που έχει ως αντικείμενο την παράβαση του άρθρου 2 της έκτης οδηγίας του Συμβουλίου (77/388), της 17ης Μαΐου 1977, περί εναρμονίσεως των νομοθεσιών των κρατών μελών, των σχετικών με τους φόρους κύκλου εργασιών - κοινό σύστημα φόρου προστιθεμένης αξίας: ομοιόμορφη φορολογική βάση (ΕΕ ειδ. έκδ. τόμ. 09/001, σ. 49),

ΤΟ ΔΙΚΑΣΤΗΡΙΟ

συγκείμενο από τους O. Due, πρόεδρο, T. F. O' Higgins και F. Grevisse, προέδρους τμήματος, G. F. Mancini, Κ. Ν. Κακούρη, F. A. Schockweiler, J. C. Moitinho de Almeida, M. Diez de Velasco και M. Zuleeg, δικαστές

γενικός εισαγγελέας: J. Mischo

γραμματέας: B. Pastor, υπάλληλος διοικήσεως

λαμβάνοντας υπόψη την έκθεση για την επ' ακροατηρίου συζήτηση και κατόπιν της προφορικής διαδικασίας της 24ης Νοεμβρίου 1988,

αφού άκουσε το γενικό εισαγγελέα που ανέπτυξε τις προτάσεις του κατά τη συνεδρίαση της 2ας Δεκεμβρίου 1988,

εκδίδει την ακόλουθη

Απόφαση

Σκεπτικό της απόφασης


1 Με δικόγραφο που κατέθεσε στη γραμματεία του Δικαστηρίου στις 3 Ιουλίου 1987, η Επιτροπή των Ευρωπαϊκών Κοινοτήτων άσκησε, δυνάμει του άρθρου 169 της Συνθήκης ΕΟΚ, προσφυγή με την οποία ζητεί να αναγνωρισθεί ότι η Ιταλική Δημοκρατία, χορηγώντας κατά τα έτη που έπονται της 31ης Δεκεμβρίου 1983 απαλλαγή από το φόρο προστιθεμένης αξίας, με επιστροφή των φόρων που καταβλήθηκαν στο προηγούμενο στάδιο, για ορισμένες εργασίες που έγιναν υπέρ των θυμάτων του σεισμού στην Καμπανία και στο Basilicate, παρέβη τις διατάξεις του άρθρου 2 της έκτης οδηγίας 77/388 του Συμβουλίου, της 17ης Μαΐου 1977, περί εναρμονίσεως των νομοθεσιών των κρατών μελών, των σχετικών με τους φόρους κύκλου εργασιών - κοινό σύστημα φόρου προστιθεμένης αξίας: ομοιόμορφη φορολογική βάση (ΕΕ ειδ. έκδ. τόμ. 09/001, σ. 49), στο εξής: έκτη οδηγία.

2 Η έκτη οδηγία ορίζει στο άρθρο 2 τις εργασίες που πρέπει να υπαχθούν στον ΦΠΑ, ήτοι "τις παραδόσεις αγαθών και τις παροχές υπηρεσιών, που πραγματοποιούνται εξ επαχθούς αιτίας στο εσωτερικό της χώρας από υποκειμένους στο φόρο, που ενεργεί υπό την ιδιότητά του αυτή" καθώς και τις "εισαγωγές αγαθών". Ο τίτλος Χ της οδηγίας προβλέπει απαλλαγές για ορισμένες κατηγορίες από τις εργασίες αυτές.

3 Το Συμβούλιο εξέδωσε στις 3 Νοεμβρίου 1981, κατόπιν αιτήσεως της ιταλικής κυβερνήσεως, την απόφαση 81/890 περί εξουσιοδοτήσεως της Ιταλικής Δημοκρατίας να παρεκκλίνει μεταβατικά από τα καθεστώς του φόρου προστιθεμένης αξίας στα πλαίσια των ενισχύσεων υπέρ των σεισμοπλήκτων στη Νότια Ιταλία (ΕΕ L 322, σ. 40).

4 Με την απόφαση αυτή εξουσιοδοτήθηκε η Ιταλική Δημοκρατία μέχρι τις 31 Δεκεμβρίου 1981 να απαλλάξει, επιστρέφοντας τους φόρους που έχουν καταβληθεί στο προηγούμενο στάδιο, ορισμένες εργασίες των οποίων ο πίνακας περιλαμβάνεται στο παράρτημα της αποφάσεως αυτής και οι οποίες αντιστοιχούσαν στις εργασίες που προβλέπονταν από τους ιταλικούς νόμους και τα ιταλικά νομοθετικά διατάγματα, που δημοσιεύθηκαν κατόπιν του σεισμού. Το παράρτημα της αποφάσεως περιλάμβανε επίσης τις λεπτομέρειες απαλλαγής αυτών των εργασιών. Κατά την απόφαση, η Ιταλική Δημοκρατία έπρεπε να θεσπίσει διατάξεις που να εξασφαλίζουν την εκ μέρους των υποχρέων του φόρου δήλωση των στοιχείων που είναι απαραίτητα για τον καθορισμό των ιδίων πόρων της Κοινότητας που σχετίζονται με τις εν λόγω εργασίες.

5 Με τις αποφάσεις 82/424, της 21ης Ιουνίου 1982 (ΕΕ L 184, σ. 26) και 84/87, της 6ης Φεβρουαρίου 1984 (ΕΕ L 40, σ. 30), το Συμβούλιο παρέτεινε την εξουσιοδότηση μέχρι τις 31 Δεκεμβρίου 1983. Η Ιταλική Δημοκρατία διατήρησε όμως με ετήσια νομοθετικά διατάγματα μέχρι τις 31 Δεκεμβρίου 1988 αυτή την απαλλαγή, με επιστροφή των φόρων που καταβλήθηκαν στο προηγούμενο στάδιο, δηλώνοντας συγχρόνως τους ιδίους πόρους της Κοινότητας που σχετίζονταν με τις απαλλαγείσες εργασίες.

6 Η Επιτροπή, κρίνοντας ότι η διατήρηση της απαλλαγής χωρίς εξουσιοδότηση του Συμβουλίου ήταν αντίθετη προς τις διατάξεις της έκτης οδηγίας, κίνησε τη διαδικασία που προβλέπει το άρθρο 169 της Συνθήκης.

7 Στην έκθεση για την επ' ακροατηρίου συζήτηση αναπτύσσονται διεξοδικώς το ιστορικό της διαφοράς, η εξέλιξη της διαδικασίας, καθώς και οι ισχυρισμοί και τα επιχειρήματα των διαδίκων. Τα στοιχεία αυτά του φακέλου δεν επαναλαμβάνονται πιο κάτω παρά μόνο καθόσον απαιτείται για να σχηματίσει κρίση το Δικαστήριο.

8 Η Ιταλική Δημοκρατία υποστηρίζει ότι η απαλλαγή ορισμένων εργασιών κατόπιν φυσικής καταστροφής δεν εμπίπτει στο πεδίο που καλύπτει η έκτη οδηγία και ότι επομένως οι διατάξεις του τίτλου Χ της οδηγίας αυτής που αναφέρονται στις απαλλαγές δεν είναι εξαντλητικές επί του θέματος αυτού. Προσθέτει δε ότι, σύμφωνα με την ενδέκατη αιτιολογική σκέψη της οδηγίας, οι διατάξεις περί απαλλαγών έχουν ως σκοπό να επιτραπεί ομοιόμορφη είσπραξη των ιδίων πόρων σε όλα τα κράτη μέλη έτσι, σύμφωνα με τις αποφάσεις του Συμβουλίου, η επίδικη απαλλαγή διαμορφώθηκε κατά τέτοιο τρόπο ώστε να αποκλείεται οποιοδήποτε αποτέλεσμα επί των ιδίων πόρων. Ισχυρίζεται, τέλος, ότι το Συμβούλιο, επιτρέποντας την απαλλαγή, αναγνώρισε ότι η απαλλαγή αυτή δεν ήταν αντίθετη προς την έκτη οδηγία. Η Ιταλική Δημοκρατία θεωρεί ότι κατά το μέτρο που, κατά την περίοδο αυτή, τήρησε πλήρως τις λεπτομέρειες που προβλέπονται στα παραρτήματα των αποφάσεων αυτών, δεν παρέβη τις διατάξεις της οδηγίας.

9 Η επιχειρηματολογία αυτή δεν μπορεί να γίνει δεκτή. Οι διατάξεις του τίτλου Χ της έκτης οδηγίας που αφορούν τις απαλλαγές δεν έχουν μόνον ως σκοπό να εξασφαλιστεί ομοιόμορφη είσπραξη των ιδίων πόρων της Κοινότητας στο σύνολο των κρατών μελών, αλλά μετέχουν επίσης στην πραγματοποίηση του γενικού στόχου της οδηγίας, ο οποίος αποσκοπεί στην εξασφάλιση ενιαίας φορολογικής βάσεως του ΦΠΑ ενόψει της πραγματοποιήσεως υπό προθεσμία μιας κοινής αγοράς, η οποία θα περιέχει υγιή ανταγωνισμό και θα έχει ανάλογα χαρακτηριστικά με τα χαρακτηριστικά μιας πραγματικής εσωτερικής αγοράς, όπως αναφέρεται ιδίως στην τέταρτη αιτιολογική σκέψη της οδηγίας. Από αυτά προκύπτει ότι οι διατάξεις του τίτλου Χ έχουν εξαντλητικό χαρακτήρα.

10 Κατά το μέτρο που μια απαλλαγή σαν την επίδικη δεν προβλέπεται στον τίτλο Χ, συνιστά παρέκκλιση από το γενικό κανόνα του άρθρου 2 της οδηγίας. Μια τέτοια παρέκκλιση δεν μπορεί να αποφασιστεί μονομερώς από ένα κράτος μέλος. 'Ετσι, το Συμβούλιο με τις αποφάσεις του επέτρεψε την επίδικη εξαίρεση προσωρινά και φρόντισε να προσδιορίσει στο θέμα αυτό ακριβή ημερομηνία λήξεως. Η Ιταλική Δημοκρατία, παρατείνοντας την απαλλαγή πέραν αυτής της ημερομηνίας, χωρίς να έχει εξουσιοδότηση του Συμβουλίου, παρέβη το άρθρο 2 της οδηγίας.

11 Πρέπει επομένως να αναγνωρισθεί ότι η Ιταλική Δημοκρατία, χορηγώντας για την περίοδο που περιλαμβάνεται μεταξύ της 1ης Ιανουαρίου 1984 και της 31ης Δεκεμβρίου 1988, απαλλαγή από το φόρο προστιθεμένης αξίας, με επιστροφή των φόρων που καταβλήθηκαν στο προηγούμενο στάδιο, για ορισμένες εργασίες που έγιναν υπέρ των θυμάτων του σεισμού στην Καμπανία και στο Basilicate, παρέβη τις διατάξεις του άρθρου 2 της έκτης οδηγίας 77/388 του Συμβουλίου, της 17ης Μαΐου 1977, περί εναρμονίσεως των νομοθεσιών των κρατών μελών, των σχετικών με τους φόρους κύκλου εργασιών - κοινό σύστημα φόρου προστιθεμένης αξίας: ομοιόμορφη φορολογική βάση.

Απόφαση για τα δικαστικά έξοδα


Επί των δικαστικών εξόδων

12 Κατά το άρθρο 69, παράγραφος 2, του κανονισμού διαδικασίας, ο ηττηθείς διάδικος καταδικάζεται στα δικαστικά έξοδα. Δεδομένου ότι η καθής ηττήθη, πρέπει να καταδικαστεί στα δικαστικά έξοδα.

Διατακτικό


Για τους λόγους αυτούς

ΤΟ ΔΙΚΑΣΤΗΡΙΟ

αποφασίζει:

1)Η Ιταλική Δημοκρατία, χορηγώντας για την περίοδο που περιλαμβάνεται μεταξύ της 1ης Ιανουαρίου 1984 και της 31ης Δεκεμβρίου 1988, απαλλαγή από το φόρο προστιθεμένης αξίας, με επιστροφή των φόρων που καταβλήθηκαν στο προηγούμενο στάδιο, για ορισμένες εργασίες που έγιναν υπέρ των θυμάτων του σεισμού στην Καμπανία και στο Basilicate, παρέβη τις διατάξεις του άρθρου 2 της έκτης οδηγίας 77/388 του Συμβουλίου, της 17ης Μαΐου 1977, περί εναρμονίσεως των νομοθεσιών των κρατών μελών, των σχετικών με τους φόρους κύκλου εργασιών - κοινό σύστημα φόρου προστιθεμένης αξίας: ομοιόμορφη φορολογική βάση.

2)Καταδικάζει την Ιταλική Δημοκρατία στα δικαστικά έξοδα.