Available languages

Taxonomy tags

Info

References in this case

References to this case

Share

Highlight in text

Go

Kawża C-222/09

Kronospan Mielec sp. z o.o.

vs

Dyrektor Izby Skarbowej w Rzeszowie

(talba għal deċiżjoni preliminari mressqa

min-Naczelny Sąd Administracyjny)

“Sitt Direttiva tal-VAT — Artikolu 9 (2)(ċ) u (e) — Xogħlijiet ta’ riċerka u ta’ żvilupp magħmula minn inġiniera — Determinazzjoni tal-post tal-provvista ta’ servizzi”

Sommarju tas-sentenza

Dispożizzjonijiet fiskali — Armonizzazzjoni tal-liġijiet — Taxxi fuq id-dħul mill-bejgħ — Sistema komuni ta’ taxxa fuq il-valur miżjud — Provvisti ta’ servizzi — Determinazzjoni tal-post ta’ tassazzjoni

(Direttiva tal-Kunsill 77/388, Artikolu 9(2)(e))

Provvisti ta’ servizzi, li jikkonsistu fit-twettiq ta’ xogħlijiet ta’ riċerka u ta’ żvilupp fil-qasam ambjentali u teknoloġiku, magħmula minn inġiniera stabbiliti fi Stat Membru fuq ordni u għall-benefiċċju ta’ destinatarju stabbilit fi Stat Membru ieħor, għandhom jiġu kkwalifikati bħala “servizzi ta’ enġiniera” fis-sens tal-Artikolu 9(2)(e) tas-Sitt Direttiva 77/388, fuq l-armonizzazzjoni tal-liġijiet tal-Istati Membri dwar taxxi fuq id-dħul mill-bejgħ, li jiddetermina l-post ta’ tassazzjoni għas-servizzi ta’ konsulenti, inġiniera, uffiċċji ta’ konsulenza, avukati, kontabilisti u servizzi simili oħra.

Fil-fatt, dawn il-provvisti għandhom jitqiesu li jaqgħu taħt din id-dispożizzjoni peress li x-xogħlijiet ta’ riċerka u ta’ żvilupp jikkostitwixxu provvisti mwettqa prinċipalment u normalment bħala parti mill-professjoni ta’ inġinier bħal dawk imsemmija f’din id-dispożizzjoni. Dan japplika għall-provvisti li huma kkaratterizzati mill-fatt li ma jirrigwardawx biss li jiġu applikati għarfien u metodi eżistenti għal problemi konkreti, iżda wkoll li jinkiseb għarfien ġdid u li jiġu żviluppati metodi ġodda sabiex jiġu solvuti dawn l-istess problemi jew problemi ġodda. Barra minn hekk, tali attivitajiet huma distinti minn dawk imsemmija fl-Artikolu 9(2)(ċ) tas-Sitt Direttiva, peress li l-provvisti in kwistjoni ma humiex ipprovduti lil diversi destinatarji, iżda huma mwettqa għall-benefiċċju ta’ destinatarju wieħed. Il-fatt li l-benefiċjarju uniku tal-provvisti ta’ servizzi jitwassal ibigħ, lil terzi jew lil kumpanniji li jappartjenu għall-istess grupp bħal dak li jifforma parti minnu hu, ir-riżultati tax-xogħlijiet li huwa jkun ordna huwa irrilevanti f’dan ir-rigward.

(ara l-punti 20, 21, 24-26, 30 u d-dispożittiv)







SENTENZA TAL-QORTI TAL-ĠUSTIZZJA (L-Ewwel Awla)

7 ta’ Ottubru 2010 (*)

“Sitt Direttiva tal-VAT – Artikolu 9(2)(ċ) u (e) – Xogħlijiet ta’ riċerka u ta’ żvilupp magħmula minn inġiniera – Determinazzjoni tal-post tal-provvista ta’ servizzi”

Fil-Kawża C-222/09,

li għandha bħala suġġett talba għal deċiżjoni preliminari skont l-Artikolu 234 KE, imressqa min-Naczelny Sąd Administracyjny (il-Polonja), permezz ta’ deċiżjoni tat-23 ta’ April 2009, li waslet fil-Qorti tal-Ġustizzja fit-18 ta’ Ġunju 2009, fil-proċedura

Kronospan Mielec sp. z o.o.

vs

Dyrektor Izby Skarbowej w Rzeszowie,

IL-QORTI TAL-ĠUSTIZZJA (L-Ewwel Awla),

komposta minn A. Tizzano, President tal-Awla, J.-J. Kasel (Relatur), A. Borg Barthet, M. Ilešič, u M. Berger, Imħallfin,

Avukat Ġenerali: J. Kokott,

Reġistratur: K. Malacek, Amministratur,

wara li rat il-proċedura bil-miktub u wara s-seduta tal-1 ta’ Lulju 2010,

wara li kkunsidrat l-osservazzjonijiet ippreżentati:

–        għal Kronospan Mielec sp. z o.o., minn M. Sobańska, adwokat, u T. Michalik, doradca podatkowy,

–        għall-Gvern Pollakk, minn M. Dowgielewicz kif ukoll minn A. Kramarczyk u A. Rutkowska, bħala aġenti,

–        għall-Gvern Elleniku, minn K. Georgiadis kif ukoll minn Z. Chatzipavlou u V. Karra, bħala aġenti,

–        għall-Kummissjoni Ewropea, minn D. Triantafyllou u K. Herrmann, bħala aġenti,

wara li rat id-deċiżjoni, meħuda wara li nstema’ l-Avukat Ġenerali, li l-kawża tinqata’ mingħajr konklużjonijiet,

tagħti l-preżenti

Sentenza

1        It-talba għal deċiżjoni preliminari tirrigwarda l-interpretazzjoni tal-Artikolu 9(2)(ċ) u (e) tas-Sitt Direttiva tal-Kunsill 77/388/KEE, tas-17 ta’ Mejju 1977, fuq l-armonizzazzjoni tal-liġijiet tal-Istati Membri dwar taxxi fuq id-dħul mill-bejgħ - Sistema komuni ta’ taxxa fuq il-valur miżjud: bażi uniformi ta’ stima (ĠU Edizzjoni Speċjali bil-Malti, Kapitolu 9, Vol. 1, p. 23”, iktar ’il quddiem is-“Sitt Direttiva”).

2        Din it-talba ġiet imressqa fil-kuntest ta’ kawża bejn Kronospan Mielec sp. z o.o. (iktar ’il quddiem “Kronospan”) u d-Dyrektor Izby Skarbowej w Rzeszowie (direttur tal-Kummissjoni tat-taxxa ta’ Rzeszów, iktar ’il quddiem id-“Dyrektor”) dwar id-determinazzjoni, għall-ħtiġijiet tal-ġbir tat-taxxa fuq il-valur miżjud (iktar ’il quddiem il-“VAT”), tal-post fejn ikunu kkunsidrati li jkunu ġew ipprovduti servizzi.

 Il-kuntest ġuridiku

 Is-Sitt Direttiva

3        Is-seba’ premessa tas-Sitt Direttiva tistabbilixxi:

“Billi biex ikun stabbilit il-post minn fejn isiru operazzjonijiet taxxabbli jagħti lok għal ħafna konflitti dwar ġurisdizzjoni bejn Stati Membri, partikolarment dwar provvisti ta’ oġġetti li jeħtiġilhom ikunu mmuntati u dwar il-provvista ta’ servizzi; billi għalkemm il-post fejn jingħataw servizzi għandu fil-prinċipju jfisser il-post fejn il-persuna li tagħti s-servizzi jkollha l-post prinċipali tan-negozju tagħha, dak il-post għandu jfisser li hu l-pajjiż tal-persuna li lilha jingħataw is-servizzi, partikolarment fil-każ ta’ ċerti servizzi mogħtija bejn persuni taxxabbli fejn l-ispejjeż tas-servizzi huma magħduda fil-prezz ta’ l-oġġetti”.

4        L-Artikolu 9(1) tas-Sitt Direttiva jipprovdi:

“1. Il-post minn fejn jingħata servizz għandu jitqies li jkun il-post fejn il-fornitur ikun stabbilixxa n-negozju tiegħu jew ikollu stabbiliment fiss minn fejn jingħata s-servizz jew, fin-nuqqas ta’ post bħal dan tan-negozju jew stabbiliment fiss, il-post fejn hu ikollu l-indirizz permanenti tiegħu jew fejn normalment ikun residenti.”

5        L-Artikolu 9(2)(ċ) u (e) tas-Sitt Direttiva huwa fformulat kif ġej:

“Iżda,

[…]

(ċ)      il-post tal-provvista tas-servizzi li għandhom x’jaqsmu ma’

attivitajiet kulturali, artistiċi, sportivi, xjentifiċi, edukattivi, ta’ divertiment jew attivitajiet simili, inklużi l-attivitajiet ta’ l-organizzaturi ta’ attivitajiet bħal dawn, u fejn jixraq, il-provvista ta’ servizzi anċillari

[…]

għandu jkun il-post fejn dawk is-servizzi jingħataw materjalment ;

[…]

(e)      il-post fejn jingħataw is-servizzi li ġejjin, meta jsiru għal konsumaturi [destinatarji] stabbiliti barra l-Komunità jew għal persuni taxxabbli stabbiliti fil-Komunità imma mhux fl-istess pajjiż bħal tal-fornitur, għandu jkun il-post fejn il-konsumatur [id-destinatarju] stabbilixxa n-negozju tiegħu jew ikollu stabbiliment fiss li lilu jingħata s-servizz jew, fin-nuqqas ta’ post bħal dan, il-post fejn hu ikollu l-indirizz permanenti tiegħu jew fejn normalment ikun residenti:

[…]

–        servizzi ta’ konsulenti, enġiniera, uffiċji ta’ konsulenza, avukati, accountants u servizzi simili, kif ukoll l-ipproċessar ta’ data u l-għoti ta’ informazzjoni,

[…]”

 Il-leġiżlazzjoni nazzjonali

6        Il-punt 3(a) tal-Artikolu 27(2) tal-Liġi tal-11 ta’ Marzu 2004 dwar it-taxxa fuq il-valur miżjud (Ustawa z dnia 11 marca 2004r o podatku od towarów i usług, Dz. U. Nru 54, pożizzjoni 535), kif applikabbli fiż-żmien tal-fatti tal-kawża prinċipali (iktar ’il quddiem il-“Liġi tal-VAT”), tipprovdi:

“Il-post tal-provvista ta’ servizzi relatati ma’ attivitajiet kulturali, artistiċi, sportivi, xjentifiċi, edukattivi jew ta’ divertiment, huwa l-post fejn dawk is-servizzi jingħataw materjalment [...]”

7        L-Artikolu 27(3) tal-Liġi tal-VAT huwa fformulat kif ġej:

“Il-post tal-provvista ta’ servizzi msemmija fil-paragrafu 4 u pprovduti lill-:

1)      persuni naturali u ġuridiċi kif ukoll lill-organizzazzjonijiet li ma għandhomx personalità ġuridika, li l-uffiċċju prinċipali jew irreġistrat jew fejn ikollu l-indirizz prinċipali tiegħu huwa stabbilit fit-territorju ta’ Stat terz, jew għall-

2)      persuni taxxabbli li l-uffiċċju prinċipali jew l-indirizz principali tiegħu huwa stabbilit ġewwa l-Komunità iżda f’pajjiż minbarra dak tad-destinatarju tas-servizzi,

huwa l-post fejn id-destinatarju tas-servizz ikun stabbilixxa n-negozju tiegħu jew stabbiliment fiss fit-territorju tal-Komunità, jew, fin-nuqqas, il-post tal-indirizz permanenti tiegħu jew ir-residenza abitwali tiegħu.”

8        Il-punt 3 tal-Artikolu 27(4) tal-Liġi tal-VAT jipprovdi:

“Id-dispożizzjoni tal-paragrafu 3 tapplika għas-servizzi ta’ konsulenza dwar hardware tal-kompjuter [...] u ta’ software [...] ta’ avukati u ta’ accountants, dwar studji tas-suq u ta’ stħarriġ, dwar servizzi ta’ inġiniera u ta’ periti [...] salv għad-dispożizzjonijiet tal-punt1 tal-paragrafu 2, dwar studji u analiżi teknika [...] kif ukoll dwar l-ipproċessar ta’ data u provvista ta’ informazzjoni; u ta’ traduzzjoni.”

 Il-kawża prinċipali u d-domanda preliminari

9        Kronospan, li għandha l-uffiċċju prinċipali tagħha fil-Polonja, għamlet provvisti ta’ servizzi rigward studji u analiżi teknika u wettqet ukoll xogħlijiet ta’ riċerka u ta’ żvilupp fix-xjenzi naturali u tat-teknoloġija għal klijent stabbilit f’Ċipru.

10      Dawn l-imsemmija provvisti ta’ servizzi li jikkonċernaw b’mod iktar partikolari xogħlijiet li jinkludu studji u miżuri ta’ emissjonijiet, b’mod partikolari studji dwar l-emissjonijiet tad-dijossidu tal-karbonju (CO2) u l-iskambju ta’ drittijiet ta’ emissjoni ta’ (CO2), il-kitba u l-istħarriġ tad-dokumentazzjoni relatata ma’ tali xogħlijiet kif ukoll l-analiżi ta’ sorsi ta’ tniġġis potenzjali relatati mal-produzzjoni ta’ prodotti magħmula prinċipalment mill-injam. Dawn ix-xogħlijiet saru sabiex jinkiseb għarfien ġdid u tagħrif teknoloġiku sabiex jiġu prodotti materjali ġodda, prodotti u installazzjonijiet kif ukoll l-applikazzjoni ta’ proċessi teknoloġiċi ġodda fil-proċessi ta’ produzzjoni.

11      Permezz ta’ ittra tat-8 ta’ Diċembru 2006, Kronospan talbet lill-awtoritajiet fiskali ta’ Rzeszów għal interpretazzjoni bil-miktub rigward l-applikazzjoni ta’ ċerti dispożizzjonijiet tad-dritt fiskali Pollakk sabiex tkun taf sa fejn is-servizzi inkwistjoni għandhom jitqiesu li ġew eżegwiti fil-Polonja u mhux fl-Istat Membru li fih jinsab l-uffiċċju prinċipali tad-destinatarju taxxabbli, jiġifieri r-Repubblika ta’ Ċipru.

12      Kronospan ikkunsidrat li dawn is-servizzi kellhom, b’mod ġenerali, jiġu kkwalifikati bħala xogħlijiet ta’ inġiniera, peress li l-post tal-provvisti tas-servizzi kellu jinsab, kif previst fl-Artikolu 9(2)(e) tas-Sitt Direttiva, fil-post fejn huwa stabbilit id-destinatarju tal-imsemmija servizi, jiġifieri f’Ċipru. Permezz ta’ avviż tad-9 ta’ Marzu 2007, l-awtoritajiet fiskali ta Rzeszów, madankollu, ikkunsidraw li xi wħud mit-tranżazzjonijiet inkwistjoni kienu attivitajiet xjentifiċi u, għaldaqstant, il-post tal-provvisti, skont l-Artikolu 9(2)(ċ) tas-Sitt Direttiva, jinsab fil-Polonja.

13      Peress li l-ilment imressaq minn Kronospan kontra din il-fehma ġie miċħud mid-Dyrektor Izby Skarbowej w Rzeszowie, Kronospan ippreżentat rikors quddiem il-Wojewódzski Sąd Administracyjny w Rzeszow (Qorti Amministrattiva tal-voïvodie f’Rzeszów). Din tal-aħħar ċaħdet l-imsemmi rikors peress li s-servizzi inkwistjoni jikkostitwixxu attivitajiet xjentifiċi u mhux servizzi ta’ inġiniera.

14      Meta tressqet il-kawża quddiema, in-Naczelny Sąd Administracyjny (Qorti Amministrattiva Suprema) staqsiet jekk l-Artikolu 9(2)(e) tas-Sitt Direttiva għandux jiġi interpretat fis-sens li s-servizzi ta’ inġiniera taħt din id-dispożizzjoni jinkludu x-xogħlijiet ta’ riċerka u ta’ żvilupp magħmul minn dawn l-inġiniera. Sa fejn jirriżulta mill-ġurisprudenza tal-Qorti tal-Ġustizzja, u b’mod partikolari mis-sentenza tas-27 ta’ Ottubru 2005, Levob Verzekeringen u OV Bank (C-41/04, Ġabra p. I-9433), peress li d-dispożizzjonijiet tal-imsemmi Artikolu 9(2) jirreferu mhux għall-professjonijiet imsemmija hemmhekk bħala tali, iżda għas-servizzi normalment magħmula minnhom, jista’ jiġi sostnut li t-tipi kollha ta’ servizzi magħmula b’mod regolari minn inġiniera jaqgħu taħt l-Artikolu 9(2)(e) tas-Sitt Direttiva.

15      Madankollu, parti mill-provvisti inkwistjoni fil-kawża prinċipali għandhom natura “kreattivita” u “innovattiva” u għandhom elementi ta’ xogħlijiet xjentifiċi li jistgħu jaqgħu taħt l-Artikolu 9(2)(ċ) tas-Sitt Direttiva, minkejja li dawn is-servizzi huma magħmula b’mod kummerċjali u għan-nom ta’ destinatarju wieħed. In-natura kummerċjali tar-riċerki xjentifiki ma hijiex ikkontestata la min-natura ġenerali tar-riżultati ta’ dawn l-attivitajiet u lanqas mill-applikazzjoni ġenerali tagħhom fil-futur. Għaldaqstant jista’ jiġi kkunsidrat li s-servizzi inkwistjoni huma pprovduti lil diversi destinatarji u b’hekk tkun sodisfatta f’dan il-każ waħda mill-kundizzjonijiet għall-applikazzjoni ta’ din id-dispożizzjoni adottata mill-Qorti tal-Ġustizzja, b’mod partikolari fis-sentenza tagħha tad-9 ta’ Marzu 2006, Gillan Beach (C-114/05, Ġabra p. I-2427). Beach (C-114/05, Ġabra p. I-2427).

16      Barra minn hekk, il-qorti tar-rinviju tosserva li l-ispejjeż tal-provvisti tas-servizzi inkwistjoni f’dan il-każ ma humiex inklużi direttament fil-“prezz ta’ oġġetti”, kuntrarjament għal dak li huwa previst fis-seba’ premessa tas-Sitt Direttiva. Il-prezz ta’ akkwist ta’ dawn is-servizzi jikkostitwixxi komponent tal-ispejjeż indiretti inklużi fil-prezz tal-bejgħ tal-oġġetti u s-servizzi kollha pprovduti mill-benefiċjarju tal-imsemmija servizzi.

17      F’dawn iċ-ċirkustanzi, in-Naczelny Sąd Administracyjny iddeċidiet li tissospendi l-proċeduri quddiemha u li tagħmel lill-Qorti tal-Ġustizzja s-segwenti domanda preliminari:

“a)      It-tielet inċiż tal-Artikolu 9(2)(e) tas-Sitt Direttiva […], li issa jikkorrispondi għall-Artikolu 56(1)(ċ) tad-Direttiva tal-Kunsill 2006/112/KE, tat-28 ta’ Novembru 2006, dwar is-sistema komuni ta’ taxxa fuq il-valur miżjud (ĠU L 347, p. 1, […]), għandu jiġi interpretat fis-sens li s-servizzi ta’ inġiniera pprovduti lil persuna suġġetta għall-VAT li tagħmel ordni li tinkludi l-imsemmija servizzi għal destinatarju stabbilit fi Stat Membru ieħor, huma ntaxxati fil-post fejn id-destinatarju (li jkun talab is-servizz) ikun stabbilixxa n-negozju tiegħu jew għandu stabbiliment fiss,

b)      jew għandu jiġi aċċettat li l-provvista ta’ dawn is-servizzi, bħala servizzi li għandhom bħala suġġett attivitajiet xjentifiċi, huma ntaxxati fil-post fejn dawn ikunu fiżikament imwettqa, skont l-ewwel inċiż tal-Artikolu 9(2)(ċ) tas-Sitt Direttiva (li issa sar l-Artikolu 52(a) tad-Direttiva 2006/112/KE),

peress li dawn is-servizzi għandhom in-natura ta’ xogħlijiet ta’ studji u ta’ kejl tal-emissjonijiet, bħal dawk previsti fid-dispożizzjonijiet li jirrigwardaw il-protezzjoni tal-ambjent u b’mod partikolari t-twettiq ta’ studju fuq l-emissjonijiet tad-dijossidu tal-karbonju (CO2) u tal-iskambju tal-kwoti ta’ emissjonijiet CO2, l-istabbiliment u l-kontroll tad-dokumentazzjoni marbuta max-xogħlijiet iċċitati iktar ’il fuq kif ukoll l-analiżi tas-sorsi ta’ tniġġis potenzjali, u jitwettqu bil-ħsieb li jiġu akkwistati esperjenzi ġodda u tagħrif teknoloġiku li jippermetti l-manifattura ta’ materjali, prodotti u installazzjonijiet ġodda u li jiġu applikati proċessi teknoloġiċi ġodda fil-proċess ta’ produzzjoni?”

 Fuq id-domanda preliminari

18      Permezz tad-domanda tagħha, il-qorti nazzjonali, tistaqsi, essenzjalment, jekk provvista ta’ servizzi, bħal dawk inkwistjoni, li jikkonsistu fit-twettiq ta’ xogħlijiet ta’ riċerka u żvilupp fil-qasam ambjentali u teknoloġiku, magħmula minn inġiniera stabbiliti fi Stat Membru fuq ordni u għall-benefiċċju ta’ destinatarju stabbilit fi Stat Membru ieħor, għandhomx jiġu kkwalifikati bħala “servizzi ta’ enġiniera” fis-sens tat-tielet inċiż tal-Artikolu 9(2)(e) tas-Sitt Direttiva jew bħala “attivitajiet xjentifiċi” fis-sens tal-ewwel inċiż tal-Artikolu 9(2)(ċ).

19      Sabiex tingħata risposta għal din id-domanda, l-ewwel nett għandu jitfakkar li t-tielet inċiż tal-Artikolu 9(2)(e) ma jirrigwardax professjonijiet, bħalma huma dawk ta’ avukati, ta’ konsulenti, ta’ accountants jew ta’ inġiniera, imma jirreferi għal servizzi. Il-leġiżlatur Komunitarju jagħmel użu mill-professjonijiet imsemmija f’din id-dispożizzjoni sabiex jiddefinixxi l-kategoriji ta’ servizzi li huma msemmija (sentenza tas-16 ta’ Settembru 1997, von Hoffmann, C-145/96, Ġabra p. I-4857, punt 15).

20      Konsegwentement, għandu jiġi ddeterminat jekk xogħlijiet ta’ riċerka u ta’ żvilupp, bħal dawk inkwistjoni fil-kawża prinċipali, jikkostitwixxux servizzi magħmula prinċipalment u normalment bħala parti mill-professjoni ta’ inġinier kif imsemmi fit-tielet inċiż tal-Artikolu 9(2)(e) tas-Sitt Direttiva (ara, f’dan is-sens, is-sentenza von Hoffmann, iċċitata iktar ’il fuq, punt 16).

21      F’dan ir-rigward, għandu jiġi kkonstatat li l-eżerċizzju tal-professjoni ta’ inġinier tinkludi servizzi li huma kkaratterizzati mill-fatt li ma jirrigwardawx biss li jiġi applikat għarfien u metodi eżistenti għal problemi konkreti, iżda wkoll li jinkiseb għarfien ġdid u li jiġu żviluppati metodi ġodda sabiex jiġu solvuti dawn l-istess problemi jew problemi ġodda.

22      Għaldaqstant, ma jistax jiġi validament ikkontestat li attivitajiet ta’ riċerka u ta’ żvilupp jikkostitwixxu servizzi li primarjament u normalment jistgħu jitwettqu minn inġiniera.

23      Ċertament, għalkemm huwa minnu li, kif il-qorti tar-rinviju osservat, l-attivitajiet xjentifiċi msemmija fl-Artikolu 9(2)(ċ) tas-Sitt Direttiva, normalment ikunu kkaratterizzati minn naħa innovattiva u kreattiva, il-fatt jibqa’ li din iċ-ċirkustanza waħedha ma hijiex biżżejjed sabiex teskludi li persuna taxxabbli li jeżerċita attività jew professjoni koperta minn dispożizzjoni oħra tal-istess direttiva tista’, min-naħa tagħha, twassal li teffettwa wkoll, prinċipalment u b’mod abitwali, servizzi li għandhom dawn il-karatteristiċi.

24      Għandu jingħad ukoll li, kif jirriżulta mill-ġurisprudenza tal-Qorti tal-Ġustizzja, is-servizzi msemmija fl-Artikolu 9(2)(ċ) tas-Sitt Direttiva għandhom il-karatteristika, b’mod partikolari, li l-imsemmija servizzi huma pprovduti normalment lil diversi destinatarji, jiġifieri lill-persuni kollha li jkunu qed jieħdu sehem f’attivitajiet kulturali, artistiċi, sportivi, xjentifiċi, ta’ tagħlim u ta’ divertiment (ara s-sentenza Gillan Beach, iċċitata iktar ’il fuq, punt 23).

25      Issa, f’dan il-każ, mid-deċiżjoni tar-rinviju jirriżulta li l-provvista ta’ servizzi magħmula minn Kronospan ma kinitx ipprovduta lil diversi destinatarji, iżda twettqet għall-benefiċċju ta’ destinatarju wieħed Ċiprijott li ordna x-xogħlijiet ta’ riċerka u ta’ żvilupp inkwistjoni fil-kawża prinċipali. Iċ-ċirkustanza li dan il-benefiċjarju uniku ta’ provvista ta’ servizzi jitwassal li jbigħ, lil terzi jew lil kumpanniji li jappartjenu għall-istess grupp bħal dak li jagħmel parti minnu l-benefiċjarju, ir-riżultati tax-xogħlijiet li huwa jkun ordna, hija irrilevanti f’dan ir-rigward. Fil-fatt, l-iżvelar, mid-destinatarju tal-imsemmija servizzi, fil-kuntest tal-attività ekonomika tiegħu, ta’ dawn ir-riżultati lil pubbliku usa’ ma jfissirx li dawn is-servizzi ngħataw lil persuna oħra għajr l-imsemmi destinatarju.

26      Isegwi li s-servizzi bħal dawk inkwistjoni fil-kawża prinċipali għandhom jitqiesu li jaqgħu taħt l-Artikolu 9(2)(e) tas-Sitt Direttiva.

27      Din il-konklużjoni ma hijiex ikkontestata mill-argument imsemmi fil-punt 16 ta’ din is-sentenza, li jgħid li, fil-kawża prinċipali, id-destinatarju ta’ provvista ta’ servizzi ma jinkludix direttament l-ispejjeż tiegħu fil-prezz ta’ oġġetti u ta’ servizzi li joffri, b’tali mod li dawn is-servizzi jaqgħu fil-kamp ta’ applikazzjoni tal-Artikolu 9(1) tas-Sitt Direttiva.

28      Fil-fatt, minn naħa, kif jirriżulta mill-użu tal-kelma “partikolarment” fis-seba’ premessa tas-Sitt Direttiva, il-kamp ta’ applikazzjoni tal-Artikolu 9(2) ta’ din id-direttiva ma huwiex limitat għal provvista ta’ servizzi bejn persuni taxxabbli fejn l-ispiża tagħha hija inkluża fil-prezz tal-oġġetti.

29      Min-naħa l-oħra, is-Sitt Direttiva ma tagħti ebda indikazzjoni li biha jista’ jiġi konkluż li l-fatt li d-destinatarju jinkludi l-ispejjeż tal-provvista ta’ servizzi b’mod mhux dirett, iżda indirett, fil-prezzijiet ta’ oġġetti u ta’ servizzi li joffri huwa rilevanti sabiex jiġi ddeterminat jekk provvista ta’ servizzi taqax taħt l-Artikolu 2(9)(1) jew taħt l-Artikolu 2(9)(2) tas-Sitt Direttiva.

30      Fid-dawl tal-kunsiderazzjonijiet preċedenti, għandha tingħata risposta għad-domanda magħmula li provvisti ta’ servizzi, bħal dawk inkwistjoni fil-kawża prinċipali, li jikkonsistu fit-twettiq ta’ xogħlijiet ta’ riċerka u ta’ żvilupp fil-qasam ambjentali u teknoloġiku, magħmula minn inġiniera stabbiliti fi Stat Membru fuq ordni u għall-benefiċċju ta’ destinatarju stabbilit fi Stat Membru ieħor, għandhom jiġu kkwalifikati bħala “servizzi ta’ enġiniera” fis-sens tal-Artikolu 9(2)(e) tas-Sitt Direttiva.

 Fuq l-ispejjeż

31      Peress li l-proċedura għandha, fir-rigward tal-partijiet fil-kawża prinċipali, in-natura ta’ kwistjoni mqajma quddiem il-qorti tar-rinviju, hija din il-qorti li tiddeċiedi fuq l-ispejjeż. L-ispejjeż sostnuti għas-sottomissjoni tal-osservazzjonijiet lill-Qorti tal-Ġustizzja, barra dawk tal-imsemmija partijiet, ma jistgħux jitħallsu lura.

Għal dawn il-motivi, Il-Qorti tal-Ġustizzja (L-Ewwel Awla) taqta’ u tiddeċiedi:

Provvisti ta’ servizzi, li jikkonsistu fit-twettiq ta’ xogħlijiet ta’ riċerka u ta’ żvilupp fil-qasam ambjentali u teknoloġiku, magħmula minn inġiniera stabbiliti fi Stat Membru fuq ordni u għall-benefiċċju ta’ destinatarju stabbilit fi Stat Membru ieħor, għandhom jiġu kkwalifikati bħala “servizzi ta’ enġiniera” fis-sens tal-Artikolu 9(2)(e) tas-Sitt Direttiva tal-Kunsill 77/388/KEE, tas-17 ta’ Mejju 1977, fuq l-armonizzazzjoni tal-liġijiet tal-Istati Membri dwar taxxi fuq id-dħul mill-bejgħ - Sistema komuni ta’ taxxa fuq il-valur miżjud: bażi uniformi ta’ stima.

Firem

* Lingwa tal-kawża: il-Pollakk.