Available languages

Taxonomy tags

Info

References in this case

Share

Highlight in text

Go

Edizzjoni Provviżorja

SENTENZA TAL-QORTI TAL-ĠUSTIZZJA (Id-Disa’ Awla)

17 ta’ Mejju 2023 (*)

“Rinviju għal deċiżjoni preliminari – Direttiva 2006/112/KE – Taxxa fuq il-valur miżjud (VAT) – Obbligu ta’ dikjarazzjoni u ta’ ħlas tal-VAT – Artikolu 273 – Sanzjonijiet previsti fil-każ ta’ nuqqas ta’ osservanza tal-obbligi mill-persuna taxxabbli – Prinċipji ta’ proporzjonalità u ta’ newtralità tal-VAT – Dritt għal tnaqqis tal-VAT – Kompatibbiltà tas-sanzjonijiet”

Fil-Kawża C-418/22,

li għandha bħala suġġett talba għal deċiżjoni preliminari skont l-Artikolu 267 TFUE, imressqa mit-tribunal de première instance du Luxembourg (il-Qorti tal-Ewwel Istanza tal-Lussemburgu, il-Belġju) permezz ta’ deċiżjoni tat-8 ta’ Ġunju 2022, li waslet fil-Qorti tal-Ġustizzja fil-21 ta’ Ġunju 2022, fil-proċedura

SA CEZAM

vs

État belge,

IL-QORTI TAL-ĠUSTIZZJA (Id-Disa’ Awla),

komposta minn L. S. Rossi, Presidenta tal-Awla, J.-C. Bonichot (Relatur) u S. Rodin, Imħallfin,

Avukat Ġenerali: A. Rantos,

Reġistratur: A. Calot Escobar,

wara li rat il-proċedura bil-miktub,

wara li kkunsidrat l-osservazzjonijiet ippreżentati:

–        għall-Gvern Belġjan, minn P. Cottin, J.-C. Halleux u C. Pochet, bħala aġenti,

–        għall-Kummissjoni Ewropea, minn S. Delaude u J. Jokubauskaitė, bħala aġenti,

wara li rat id-deċiżjoni meħuda, wara li nstema’ l-Avukat Ġenerali, li taqta’ l-kawża mingħajr konklużjonijiet,

tagħti l-preżenti

Sentenza

1        It-talba għal deċiżjoni preliminari tirrigwarda l-interpretazzjoni tat-tieni punt tal-Artikolu 62, tal-Artikoli 63, 167, 206, 250 u 273 tad-Direttiva tal-Kunsill 2006/112/KE tat-28 ta’ Novembru 2006 dwar is-sistema komuni ta’ taxxa fuq il-valur miżjud (ĠU 2006, L 347, p. 1, rettifika fil-ĠU 2007, L 335, p. 60), kif ukoll tal-prinċipji ta’ proporzjonalità u ta’ newtralità fiskali.

2        Din it-talba tressqet fil-kuntest ta’ kawża bejn, minn naħa, SA CEZAM u, min-naħa l-oħra, l-État belge (l-Istat Belġjan), li tirrigwarda diversi deċiżjonijiet adottati mill-awtorità tat-taxxa Belġjana li jimponu multi fuq din il-kumpannija għal ksur tal-leġiżlazzjoni dwar it-taxxa fuq il-valur miżjud (VAT).

 Il-kuntest ġuridiku

 Id-dritt tal-Unjoni

3        Il-punt 2 tal-Artikolu 62 tad-Direttiva 2006/112 jipprovdi:

“Għall-finijiet ta’ din id-Direttiva:

[...]

(2)      Il-VAT għandha tiġi ‘imposta’ meta l-awtorità tat-taxxa ssir intitolata bil-liġi, f’mument partikolari, biex tiġbor it-taxxa mill-persuna soġġetta li tħallasha, għalkemm iż-żmien għall-ħlas jista’ jkun pospost.”

4        L-Artikolu 63 tad-Direttiva 2006/112 jipprevedi:

“Għandu jkun hemm avveniment li jagħti lok għal ħlas u l-VAT għandha tiġi imposta meta l-merkanzija jew is-servizzi huma pprovduti.”

5        L-Artikolu 167 tal-imsemmija direttiva huwa fformulat kif ġej:

“Dritt ta’ tnaqqis iseħħ fil-ħin meta t-taxxa mnaqqsa tiġi imposta.”

6        L-Artikolu 203 tal-istess direttiva jiddisponi:

“Il-VAT għandha titħallas minn kwalunkwe persuna li tniżżel il-VAT fuq fattura.”

7        L-Artikolu 206 tad-Direttiva 2006/112 jipprevedi:

“Kwalunkwe persuna taxxabbli responsabbli għall-ħlas tal-VAT għandha tħallas l-ammont nett tal-VAT meta tippreżenta d-denunzja tal-VAT prevista fl-Artikolu 250. L-Istati Membri jistgħu, madankollu, jistabbilixxu data differenti biex jitħallas dak l-ammont jew jistgħu jitolbu li jsiru ħlasijiet interim.”

8        L-Artikolu 250(1) ta’ din id-direttiva huwa fformulat kif ġej

“Kull persuna taxxabbli għandha tipprezżenta denunzja tal-VAT li tistipula l-informazzjoni kollha meħtieġa biex tinħadem it-taxxa li ġiet imposta u t-tnaqqis li jrid isir inkluż, sa fejn hu meħtieġ biex tkun stabbilita l-bażi tal-valutazzjoni, il-valur totali tat-transazzjonijiet li għandhom x’jaqsmu ma’ dawn it-taxxi u tnaqqis u l-valur ta’ kwalunkwe transazzjonijiet eżenti.”

9        L-ewwel paragrafu tal-Artikolu 273 tad-Direttiva 2006/112 jipprovdi:

“L-Istati Membri jistgħu jimponu obbligi oħrajn li jidhrulhom meħtieġa biex jiżguraw il-ġbir korrett ta’ VAT u biex ma ssirx frodi, soġġett għall-ħtieġa ta’ trattament indaqs bejn transazzjonijiet domestiċi u transazzjonijiet li jsiru bejn Stati Membri minn persuni taxxabbli u sakemm dawn l-obbligi, fin-negozju bejn Stati Membri, ma jagħtux lok għal formalitajiet konnessi mal-qsim ta’ fruntieri.”

 Id-dritt Belġjan

10      L-Artikolu 53(1) tal-loi du 3 juillet 1969, créant le code de la taxe sur la valeur ajoutée (il-Liġi tat-3 ta’ Lulju 1969 li Tistabbilixxi l-Kodiċi dwar It-Taxxa Fuq il-Valur Miżjud) (Moniteur belge tas-17 ta’ Lulju 1969, p. 7046), fil-verżjoni tagħha applikabbli għall-kawża prinċipali (iktar ’il quddiem il-“Kodiċi tal-VAT”), jipprevedi:

“Il-persuna taxxabbli, bl-esklużjoni ta’ min ma għandu l-ebda dritt għal tnaqqis, hija suġġetta għall-obbligi li ġejjin:

[...]

2      Il-preżentazzjoni, kull xahar, ta’ dikjarazzjoni li fiha hija tindika:

a)      l-ammont tat-tranżazzjonijiet koperti minn dan il-Kodiċi li hija wettqet jew li ġew ipprovduti lilha matul ix-xahar preċedenti fil-kuntest tal-attività ekonomika tagħha;

b)      L-ammont tat-taxxa dovuta, it-tnaqqis li għandu jsir u l-aġġustamenti li għandhom jitwettqu

[...]

3      Il-ħlas tat-taxxa dovuta, fit-terminu stabbilit għall-preżentazzjoni tad-dikjarazzjoni tagħha prevista fil-paragrafu 2. [...]”

11      Skont l-Artikolu 70(1) ta’ dan il-kodiċi:

“Għal kull ksur tal-obbligu tal-ħlas tat-taxxa, għandha tiġi imposta multa ekwivalenti għal darbtejn it-taxxa mhux imħallsa jew imħallsa tard.

[...]”

12      L-Artikolu 1 tal-arrêté royal no 41, du 30 janvier 1987, fixant le montant des amendes fiscales proportionnelles en matière de TVA (id-Digriet Irjali Nru 41, tat-30 ta’ Jannar 1987, li jistabbilixxi l-Ammont tal-Multi Fiskali Proporzjonali fil-Qasam tal-VAT), (Moniteur belge tas-7 ta’ Frar 1987, p. 1709, iktar ’il quddiem id-“Digriet Irjali Nru 41”), jipprovdi:

“L-iskala ta’ tnaqqis tal-multi fiskali proporzjonali fil-qasam tat-taxxa fuq il-valur miżjud hija stabbilita:

1      [...] għall-ksur imwettaq wara l-31 ta’ Ottubru 1993, fit-Tabella G tal-Anness għal dan id-digriet, fil-każ ta’ ksur imsemmi fl-Artikolu 70, [1], tal-[Kodiċi tal-VAT] ;

[...]”

13      It-tieni paragrafu tal-Artikolu 1 ta’ dan id-digriet jipprevedi li “l-iskala ta’ tnaqqis prevista fit-Tabelli A sa J tal-Anness għal dan id-digriet ma tapplikax fil-każ ta’ ksur imwettaq bl-intenzjoni tal-evażjoni jew li tiġi ffaċilitata l-evażjoni tat-taxxa”.

14      L-Anness tad-Digriet Irjali Nru 41 jinkludi “Tabella G”, intitolata “Multi applikabbli fil-każ ta’ ksur imsemmi fl-Artikolu 70[(1) tal-Kodiċi tal-VAT]”. It-Taqsima V, intitolata “Ineżattezzi kkonstatati waqt il-verifika tal-kontabbiltà fir-rigward tal-kontenut tagħha”, tipprevedi, fil-każ ta’ “tranżazzjonijiet taxxabbli li ma ġewx irreġistrati, totalment jew parzjalment, jew li ġew irreġistrati tard fid-dikjarazzjoni prevista għal dan il-għan”, l-impożizzjoni ta’ multa b’rata fissa ta’ 10 % tat-taxxa dovuta meta “[l]-ammont tat-taxxa dovuta għal perijodu vverifikat ta’ sena” huwa “[i]nqas jew ekwivalenti għal EUR 1 250” u l-impożizzjoni ta’ multa b’rata fissa ta’ 20 % tat-taxxa dovuta meta dan l-ammont ikun “[o]għla minn EUR 1 250”.

 Il-kawża prinċipali u d-domandi preliminari

15      Permezz ta’ rikors tal-15 ta’ Mejju 2018, CEZAM, kumpannija li l-uffiċċju rreġistrat tagħha jinsab fil-Belġju u li hija attiva fis-settur tax-xogħol tal-injam u tal-ħġieġ, ippreżentat rikors quddiem it-tribunal de première instance du Luxembourg (il-Qorti tal-Ewwel Istanza tal-Lussemburgu, il-Belġju), li hija l-qorti tar-rinviju, kontra tliet deċiżjonijiet tal-awtorità tat-taxxa Belġjana nnotifikati, rispettivament, f’Jannar u f’Marzu 2018, li permezz tagħhom, b’mod partikolari, ġew imposti multi fiskali fuq din il-kumpannija.

16      F’dan ir-rigward, huwa paċifiku li, mix-xahar ta’ Ġunju 2013, CEZAM ma ppreżentatx dikjarazzjonijiet perjodiċi tal-VAT u li l-awtorità tat-taxxa Belġjana, qabel kollox, stabbilixxiet rapport tat-taxxa għas-sena 2013 li hija kkomunikat lil CEZAM. Sussegwentement, fix-xahar ta’ Awwissu 2016, saret verifika tal-kontabbiltà tagħha. Fl-assenza ta’ dikjarazzjonijiet perjodiċi tal-VAT għas-snin 2014 u 2015, l-awtorità tat-taxxa Belġjana pproċediet għal tassazzjoni ex officio fir-rigward ta’ dawn is-snin. Fl-aħħar nett, peress li kkonstatat, matul is-sena 2017, li CEZAM ma kinitx ippreżentat id-dikjarazzjonijiet perjodiċi kollha meħtieġa u ma kinitx ħallset il-VAT dovuta, l-awtorità tat-taxxa Belġjana adottat, fl-2018, it-tliet deċiżjonijiet imsemmija fil-punt 15 ta’ din is-sentenza.

17      CEZAM tiġġustifika l-assenza ta’ dikjarazzjonijiet bil-fatt li l-awtorità tat-taxxa Belġjana rrifjutatilha pjan ta’ ħlas tad-dejn tal-VAT. Hija tikkontesta, b’mod partikolari, l-ammont tal-multi, li jikkorrispondi għal 20 % tal-ammont tal-VAT li kien dovut qabel l-imputazzjoni tal-VAT li tista’ titnaqqas. Għall-finijiet tal-kalkolu tal-multi, din l-awtorità kellha tieħu inkunsiderazzjoni l-ammont tal-VAT li kellu effettivament jitħallas lilha, jiġifieri l-ammont wara l-imputazzjoni tal-VAT li tista’ titnaqqas. L-approċċ segwit f’dan il-każ mill-imsemmija awtorità jikser id-dritt għal tnaqqis tal-VAT tal-input u l-prinċipju ta’ newtralità fiskali.

18      Fir-rigward dan tal-aħħar, CEZAM tinvoka s-sentenzi tad-9 ta’ Lulju 2015, Salomie u Oltean (C-183/14, EU:C:2015:454), kif ukoll tat-8 ta’ Mejju 2019, EN.SA. (C-712/17, EU:C:2019:374), u ssostni, b’mod partikolari, li l-prinċipju ta’ proporzjonalità jimponi fuq l-Istati Membri l-obbligu li ma japplikawx multa ekwivalenti għall-VAT li tista’ titnaqqas, sa fejn tali multa ġġib fix-xejn id-dritt għal tnaqqis.

19      L-Istat Belġjan isostni li l-konklużjoni adottata fis-sentenza tat-8 ta’ Mejju 2019, EN.SA. (C-712/17, EU:C:2019:374), ma tistax tiġi trasposta għall-kawża li biha hija adita l-qorti tar-rinviju. Fil-fatt, din is-sentenza tikkonċerna sitwazzjoni fejn, minkejja l-assenza ta’ tranżazzjonijiet taxxabbli, ġew stabbiliti fatturi li jsemmu l-VAT. L-emittent tagħhom kien iħallas il-VAT u elimina kull riskju ta’ telf ta’ dħul fiskali. F’tali sitwazzjoni, il-prinċipju ta’ proporzjonalità u l-Artikolu 203 tad-Direttiva 2006/112, li jipprovdi li l-VAT li tinsab fuq fattura hija dovuta, jipprekludu l-impożizzjoni ta’ multa li tikkorrispondi għal 100 % tal-VAT imnaqqsa indebitament.

20      F’dan il-każ, l-Istat Belġjan isostni li CEZAM ġiet issanzjonata għal ksur tal-obbligu ta’ dikjarazzjoni u ta’ ħlas tal-VAT. Dan l-obbligu huwa essenzjali għall-funzjonament tas-sistema tal-VAT li fiha l-persuna taxxabbli għandha r-rwol ta’ kollettur tat-taxxa. Billi ma ħallsitx il-VAT miġbura mingħand il-klijenti tagħha, CEZAM ibbenefikat minn vantaġġ għad-detriment tat-Teżor Pubbliku. Barra minn hekk, il-multi jitilgħu biss għal 20 % tal-ammont tal-VAT li kellha titħallas. F’dan l-aħħar rigward, id-dritt għal tnaqqis huwa fakultà li l-persuna taxxabbli tista’ teżerċita permezz tal-iskrizzjoni tal-VAT li għandha titnaqqas fid-dikjarazzjonijiet perjodiċi tagħha.

21      Fid-dawl ta’ dawn l-argumenti, il-qorti tar-rinviju tfakkar li mill-ġurisprudenza tal-Qorti tal-Ġustizzja jirriżulta li, fil-qasam tal-VAT, l-Istati Membri huma, bħala prinċipju, kompetenti sabiex jagħżlu s-sanzjonijiet li jidhrilhom li huma xierqa, bil-kundizzjoni li dawn ma jmorrux lil hinn minn dak li huwa neċessarju sabiex jintlaħqu l-għanijiet li jiġi żgurat il-ġbir korrett tat-taxxa u li tiġi evitata l-frodi (sentenza tas-26 ta’ April 2017, Farkas, C-564/15, EU:C:2017:302, punti 59 u 60). Hija tfakkar ukoll li l-miżuri meħuda sabiex jintlaħqu dawn l-għanijiet ma għandhomx jikkontestaw in-newtralità tal-VAT (sentenza tal-11 ta’ April 2013, Rusedespred, C-138/12, EU:C:2013:233, punt 29). F’dan ir-rigward, il-qorti tar-rinviju tirreferi, barra minn hekk, għall-konklużjonijiet tal-Avukata Ġenerali Kokott fil-kawża EN.SA. (C-712/17, EU:C:2019:35, punt 62).

22      Madankollu, din il-qorti tqis li l-prinċipju ta’ newtralità fiskali ma japplikax direttament sabiex jiġu ddeterminati s-sanzjonijiet applikabbli fil-każ ta’ ksur tar-regoli fil-qasam tal-VAT. Madankollu, hija tistaqsi jekk dan il-prinċipju għandux jittieħed inkunsiderazzjoni sabiex jiġi ddeterminat jekk is-sanzjonijiet imposti f’dan il-każ fuq CEZAM josservawx il-prinċipju ta’ proporzjonalità.

23      Barra minn hekk, il-qorti tar-rinviju tirrileva li dawn is-sanzjonijiet ġew iddeterminati skont il-leġiżlazzjoni Belġjana intiża li trażżan il-ksur imwettaq mingħajr intenzjoni ta’ evażjoni tal-VAT.

24      Huwa f’dawn iċ-ċirkustanzi, li t-tribunal de première instance du Luxembourg (il-Qorti tal-Ewwel Istanza tal-Lussemburgu, il-Belġju) iddeċidiet li tissospendi l-proċeduri quddiemha u tagħmel lill-Qorti tal-Ġustizzja d-domandi preliminari segwenti:

“1)      It-tieni punt tal-Artikolu 62, l-Artikoli 63, 167, 206, 250 u 273 tad-Direttiva [...] 2006/112 [...] u l-prinċipju ta’ proporzjonalità, kif interpretat, b’mod partikolari, fis-sentenza tal-Qorti tal-Ġustizzja tat-8 ta’ Mejju 2019 EN.SA [(C-712/17, EU:C:2019:374)], moqri flimkien mal-prinċipju ta’ newtralità, jipprekludu leġiżlazzjoni nazzjonali bħall-Artikolu 70, § 1 tal-Code de la TVA (il-Kodiċi dwar it-Taxxa fuq il-Valur Miżjud), l-Artikolu 1 u l-Intestatura V tat-Tabella G annessa mal-arrêté royal n° 41 fixant le montant des amendes fiscales proportionnelles en matière de taxe sur la valeur ajoutée (id-Digriet Irjali Nru 41 li Jistabbilixxi l-Ammont tal-Multi Fiskali Proporzjonali fil-Qasam tat-Taxxa fuq il-Valur Miżjud), li bis-saħħa tagħha fil-każ ta’ ineżattezzi kkonstatati waqt il-verifika tal-kontabbiltà fir-rigward tal-kontenut tagħha, sabiex jiġu ssanzjonati t-tranżazzjonijiet taxxabbli li ma ġewx irreġistrati, kompletament jew parzjalment, u fir-rigward ta’ ammont ogħla minn EUR 1 250, il-ksur huwa ssanzjonat b’multa fil-forma ta’ somma f’daqqa mnaqqsa b’20 % tat-taxxa dovuta, mingħajr ma huwa possibbli, għall-finijiet tal-kalkolu tal-multa, li titnaqqas minnha t-taxxa tal-input, minħabba li din tal-aħħar ma tnaqqsitx peress li ma ġietx iddikjarata u meta skont it-tieni paragrafu tal-Artikolu 1 tad-Digriet Irjali Nru 41, l-iskala ta’ tnaqqis prevista fit-Tabelli A sa J tal-anness għal dan id-digriet hija applikabbli biss sakemm il-ksur issanzjonat ikun twettaq mingħajr l-intenzjoni ta’ evażjoni jew li tiġi ffaċilitata l-evażjoni tat-taxxa?

2)      Ir-risposta għad-domanda hija affettwata mill-fatt li l-persuna taxxabbli tkun ħallset l-ammont tat-taxxa dovuta, b’mod volontarju jew le, sussegwentement għall-verifika sabiex tirregolarizza l-pagament insuffiċjenti tat-taxxa u, għaldaqstant, mill-fatt li jintlaħaq l-għan li jiġi żgurat il-ġbir eżatt tagħha?”

 Fuq id-domandi preliminari

25      Permezz tad-domandi tagħha, li għandhom jiġu eżaminati flimkien, il-qorti tar-rinviju tistaqsi, essenzjalment, jekk il-punt 2 tal-Artikolu 62 u l-Artikoli 63, 167, 206, 250 u 273 tad-Direttiva 2006/112, kif ukoll il-prinċipji ta’ proporzjonalità u ta’ newtralità fiskali għandhomx jiġu interpretati fis-sens li jipprekludu leġiżlazzjoni nazzjonali li tipprovdi li l-ksur tal-obbligu ta’ dikjarazzjoni u ta’ ħlas tal-VAT lit-Teżor Pubbliku jiġi ssanzjonat b’multa b’rata fissa li tammonta għal 20 % tal-ammont tal-VAT li kien dovut qabel l-imputazzjoni tal-VAT li tista’ titnaqqas.

26      F’dan ir-rigward, għandu jitfakkar li mill-Artikoli 2 u 273 tad-Direttiva 2006/112, moqrija flimkien mal-Artikolu 4(3) TUE, jirriżulta li l-Istati Membri għandhom l-obbligu li jadottaw il-miżuri leġiżlattivi u amministrattivi neċessarji sabiex jiġi żgurat il-ġbir tal-VAT kollha dovuta fit-territorji rispettivi tagħhom u sabiex tiġi miġġielda l-frodi (sentenza tat-2 ta’ Mejju 2018, Scialdone, C-574/15, EU:C:2018:295, punt 26).

27      Fl-assenza ta’ armonizzazzjoni tal-leġiżlazzjoni tal-Unjoni fil-qasam tas-sanzjonijiet applikabbli f’każ ta’ nuqqas ta’ osservanza tal-kundizzjonijiet previsti minn sistema stabbilita minn din il-leġiżlazzjoni, l-Istati Membri għandhom is-setgħa biex jagħżlu s-sanzjonijiet li jidhrilhom xierqa. Madankollu, huma għandhom jeżerċitaw is-setgħa tagħhom b’osservanza tad-dritt tal-Unjoni u l-prinċipji ġenerali tagħha, u konsegwentement, anki b’osservanza tal-prinċipji ta’ proporzjonalità u ta’ newtralità fiskali (ara, f’dan is-sens, is-sentenzi tad-29 ta’ Lulju 2010, Profaktor Kulesza, Frankowski, Jóðwiak, Orłowski, C-188/09, EU:C:2010:454, punt 29, kif ukoll tad-9 ta’ Lulju 2015, Salomie u Oltean, C-183/14, EU:C:2015:454, punt 62).

28      Għandu jitfakkar ukoll li, fl-għażla tas-sanzjonijiet, l-Istati Membri huma obbligati josservaw il-prinċipju ta’ effettività li jeżiġi l-istabbiliment ta’ sanzjonijiet effettivi u dissważivi għall-ġlieda kontra l-ksur tar-regoli armonizzati fil-qasam tal-VAT u għall-protezzjoni tal-interessi finanzjarji tal-Unjoni (ara f’dan is-sens, is-sentenza tat-2 ta’ Mejju 2018, Scialdone, C-574/15, EU:C:2018:295, punti 28 u 33).

29      Barra minn hekk, minbarra l-Artikolu 273 tad-Direttiva 2006/112, il-qorti tar-rinviju tirreferi, fl-ewwel domanda tagħha, għal diversi dispożizzjonijiet oħra ta’ din id-direttiva. Madankollu, dawn ma jidhrux li huma rilevanti sabiex tingħata risposta għad-domandi magħmula li jirrigwardaw il-kriterji li jippermettu li jiġi ddeterminat jekk sanzjoni fil-qasam tal-VAT tosservax il-prinċipji ta’ proporzjonalità u ta’ newtralità fiskali. Għaldaqstant, hemm lok li tingħata risposta għad-domanda kif ifformulata mill-ġdid biss sa fejn din tirrigwarda l-Artikolu 273 tad-Direttiva 2006/112, interpretat fid-dawl tal-imsemmija prinċipji.

30      F’dak li jirrigwarda, minn naħa, il-prinċipju ta’ proporzjonalità, is-sanzjonijiet previsti mid-dritt nazzjonali skont l-Artikolu 273 tad-Direttiva 2006/112 ma għandhomx imorru lil hinn minn dak li huwa neċessarju sabiex jintlaħqu l-għanijiet li jiġi żgurat il-ġbir korrett tat-taxxa u li tiġi evitata l-frodi. Sabiex jiġi evalwat jekk sanzjoni hijiex konformi mal-prinċipju ta’ proporzjonalità, għandha tittieħed inkunsiderazzjoni, b’mod partikolari, in-natura u l-gravità tal-ksur li din is-sanzjoni hija intiża li tippenalizza, kif ukoll il-modalitajiet ta’ determinazzjoni tal-ammont tagħha (ara f’dan is-sens, is-sentenza tas-26 ta’ April 2017, Farkas, C-564/15, EU:C:2017:302, punt 60 u l-ġurisprudenza ċċitata).

31      Għalkemm hija l-qorti tar-rinviju li għandha tevalwa jekk l-ammont tal-multi imposti fuq CEZAM huwiex konformi mal-prinċipju ta’ proporzjonalità, għandhom, madankollu, jiġu indikati lil din il-qorti ċerti elementi li jistgħu jippermettulha twettaq din l-evalwazzjoni.

32      Fir-rigward tan-natura u tal-gravità tal-ksur li l-multi inkwistjoni huma intiżi li jissanzjonaw, mid-deċiżjoni tar-rinviju jirriżulta li l-ksur allegat fil-konfront ta’ CEZAM ma jirriżultax minn żball relatat mal-applikazzjoni tal-mekkaniżmu tal-VAT. Fil-fatt, matul perijodu estiż u minkejja diversi interventi mill-awtoritajiet tat-taxxa Belġjani, din il-kumpannija la ddikjarat u lanqas ħallset il-VAT li kienet dovuta.

33      Barra minn hekk, il-fatt li, wara verifika fiskali, il-persuna taxxabbli rregolarizzat volontarjament jew le l-insuffiċjenzi ta’ ħlas ikkonstatati mill-awtoritajiet kompetenti jista’ jkun rilevanti sabiex tiġi evalwata l-proporzjonalità ta’ sanzjoni fir-rigward tal-għan li jiġi żgurat il-ġbir korrett tat-taxxa. Madankollu, mill-atti tal-proċess li għandha quddiemha l-Qorti tal-Ġustizzja jirriżulta li, f’dan il-każ, ma seħħet ebda regolarizzazzjoni volontarja.

34      Fir-rigward tal-modalitajiet ta’ determinazzjoni tas-sanzjonijiet li għandhom jiġu applikati, mid-deċiżjoni tar-rinviju jirriżulta li d-dritt Belġjan jipprevedi sistema ta’ gradazzjoni tal-multi. Fil-fatt, skont l-Artikolu 70(1) tal-Kodiċi tal-VAT, il-ksur tal-obbligu ta’ ħlas tat-taxxa huwa suġġett għal multa ekwivalenti għal darbtejn il-VAT li kienet tkun dovuta qabel l-imputazzjoni tal-VAT li tista’ titnaqqas. Madankollu, fl-assenza ta’ intenzjoni ta’ frodi, id-Digriet Irjali Nru 41 jipprevedi li l-ammont tal-multa għandu jitnaqqas, rispettivament, għal 20 % jew għal 10 % tal-VAT li kienet tkun dovuta qabel imputazzjoni tal-VAT li tista’ titnaqqas, skont jekk l-ammont tat-taxxi dovuti għal perijodu kkontrollat ta’ sena jaqbiżx jew le EUR 1 250.

35      Fi kwalunkwe każ u bla ħsara għall-verifiki li għandha twettaq il-qorti tar-rinviju, ma jidhirx li, fid-dawl tan-natura u tal-gravità tal-ksur allegat fil-konfront ta’ CEZAM u fid-dawl tar-rekwiżiti dwar in-natura effettiva u dissważiva tas-sanzjonijiet fil-qasam tal-VAT, l-impożizzjoni ta’ multi ta’ ammont ekwivalenti għal 20 % tal-VAT li kienet tkun dovuta qabel l-imputazzjoni tal-VAT li tista’ titnaqqas tmur lil hinn minn dak li huwa neċessarju sabiex jiġi żgurat il-ġbir korrett tat-taxxa u sabiex tiġi evitata l-frodi.

36      F’dak li jirrigwarda, min-naħa l-oħra, il-prinċipju ta’ newtralità fiskali, dan jeżiġi li t-tnaqqis tal-VAT tal-input jingħata jekk ir-rekwiżiti sostantivi jkunu ssodisfatti, minkejja li l-persuni taxxabbli jkunu naqsu milli jissodisfaw ċerti rekwiżiti proċedurali. Konsegwentement, peress li l-awtorità tat-taxxa għandha d-data neċessarja sabiex tistabbilixxi li r-rekwiżiti sostantivi huma ssodisfatti, hija ma tistax timponi kundizzjonijiet addizzjonali li jista’ jkollhom l-effett li jġibu fix-xejn l-eżerċizzju tad-dritt għal tnaqqis (ara f’dan is-sens, is-sentenza tad-9 ta’ Lulju 2015, Salomie u Oltean, C-183/14, EU:C:2015:454, punti 58 u 59, u l-ġurisprudenza ċċitata).

37      Madankollu, f’dan il-każ, ebda element tal-atti tal-proċess li għandha l-Qorti tal-Ġustizzja ma huwa ta’ natura li juri li l-multi imposti fuq CEZAM jew il-leġiżlazzjoni Belġjana applikata sabiex jiġi ddeterminat l-ammont tagħhom, jiġifieri l-Artikolu 70(1) tal-Kodiċi tal-VAT, moqri flimkien mad-Digriet Irjali Nru 41, jistgħu jikkontestaw id-dritt għal tnaqqis tal-VAT tal-input. B’mod partikolari, dawn id-dispożizzjonijiet ma jidhrux li jipprekludu lill-persuna taxxabbli milli tinvoka tali dritt għal tnaqqis. F’dan ir-rigward mill-osservazzjonijiet tal-Gvern Belġjan jirriżulta li, meta ġie stabbilit id-dejn fiskali ta’ CEZAM, l-awtoritajiet tat-taxxa Belġjani wettqu ex officio t-tnaqqis tal-VAT tal-input.

38      Barra minn hekk, għandu jiġi rrilevat li l-kawża prinċipali ma hijiex paragunabbli ma’ dik li tat lok għas-sentenza tad-9 ta’ Lulju 2015, Salomie u Oltean (C-183/14, EU:C:2015:454, punti 60 sa 64), invokata minn CEZAM quddiem il-qorti tar-rinviju, peress li l-kawża li wasslet għal din is-sentenza kienet tikkonċerna prassi amministrattiva nazzjonali li permezz tagħha n-nuqqas ta’ osservanza ta’ ċerti rekwiżiti formali għall-finijiet ta’ verifika, bħall-obbligu, għall-persuna taxxabbli, li tkun identifikata għall-finijiet tal-VAT, prevista fl-Artikolu 214 tad-Direttiva 2006/112, jew dik li tiddikjara l-bidu, il-bidla u l-waqfien tal-attivitajiet tagħha, previst fl-Artikolu 213 ta’ din id-direttiva, kien issanzjonat mhux bl-applikazzjoni ta’ multa proporzjonata mal-gravità tal-ksur iżda bir-rifjut tad-dritt għal tnaqqis tal-VAT, li jista’ jqiegħed inkwistjoni n-newtralità ta’ din tal-aħħar.

39      Din il-kawża lanqas ma hija paragunabbli ma’ dik li tat lok għas-sentenza tat-8 ta’ Mejju 2019, EN.SA. (C-712/17, EU:C:2019:374), invokata wkoll minn CEZAM quddiem il-qorti tar-rinviju.

40      F’dan ir-rigward, għandu jitfakkar li, fil-punti 43 u 44 ta’ din is-sentenza, il-Qorti tal-Ġustizzja kkonstatat li l-prinċipju ta’ newtralità fiskali kien jipprekludi l-impożizzjoni ta’ multa ekwivalenti għal 100 % tal-ammont tal-VAT tal-input imnaqqsa indebitament, filwaqt li l-VAT tal-output kienet tħallset regolarment u t-Teżor Pubbliku ma kien ġarrab, sussegwentement, ebda telf ta’ dħul fiskali, sa fejn l-osservanza ta’ dan il-prinċipju kienet żgurata mill-possibbiltà għall-Istati Membri li jipprevedu l-korrezzjoni ta’ kull taxxa ffatturata indebitament meta l-emittent tal-fattura juri l-bona fide tiegħu jew, fi żmien xieraq, elimina kompletament ir-riskju ta’ telf ta’ dħul fiskali. L-impożizzjoni ta’ din il-multa kienet għalhekk tirrendi inutli l-possibbiltà li jiġi rrettifikat id-dejn fiskali maħluq skont l-Artikolu 203 tad-Direttiva 2006/112.

41      Għall-kuntrarju, dan ma huwiex il-każ hawnhekk peress li, minn naħa, il-multi imposti fuq CEZAM huma intiżi li jissanzjonaw l-ommissjoni intenzjonali, matul perijodu estiż, ta’ dikjarazzjoni u ta’ ħlas tal-VAT tal-output, liema ommissjoni b’hekk ħolqot riskju ta’ telf ta’ dħul fiskali għat-Teżor Pubbliku u, min-naħa l-oħra, kif ġie indikat fil-punt 37 ta’ din is-sentenza, la mid-dispożizzjonijiet nazzjonali inkwistjoni fil-kawża prinċipali u lanqas minn elementi oħra tal-proċess li għandha l-Qorti tal-Ġustizzja ma jirriżulta li dawn il-multi, li l-ammont tagħhom ma jeċċedix 20 % tal-VAT li kienet dovuta qabel l-imputazzjoni tal-VAT li tista’ titnaqqas, jikkontestaw il-benefiċċju tad-dritt għal tnaqqis tal-VAT tal-input.

42      Fid-dawl tal-kunsiderazzjonijiet preċedenti, ir-risposta għad-domandi magħmula għandha tkun li l-Artikolu 273 tad-Direttiva 2006/112, kif ukoll il-prinċipji ta’ proporzjonalità u ta’ newtralità fiskali għandhom jiġu interpretati fis-sens li ma jipprekludux leġiżlazzjoni nazzjonali li tipprovdi li l-ksur tal-obbligu ta’ dikjarazzjoni u ta’ ħlas tal-VAT lit-Teżor Pubbliku jiġi ssanzjonat b’multa fissa ekwivalenti għal 20 % tal-ammont tal-VAT li kien dovut qabel l-imputazzjoni tal-VAT li tista’ titnaqqas, bla ħsara għall-verifiki li għandha twettaq il-qorti tar-rinviju fir-rigward tan-natura proporzjonata tal-multa imposta fil-kawża prinċipali.

 Fuq l-ispejjeż

43      Peress li l-proċedura għandha, fir-rigward tal-partijiet fil-kawża prinċipali, in-natura ta’ kwistjoni mqajma quddiem il-qorti tar-rinviju, hija dik il-qorti li għandha tiddeċiedi fuq l-ispejjeż. L-ispejjeż sostnuti għas-sottomissjoni tal-osservazzjonijiet lill-Qorti tal-Ġustizzja, barra dawk tal-imsemmija partijiet, ma jistgħux jitħallsu lura.

Għal dawn il-motivi, Il-Qorti tal-Ġustizzja (Id-Disa’ Awla) taqta’ u tiddeċiedi:

L-Artikolu 273 tad-Direttiva tal-Kunsill 2006/112/KE tat-28 ta’ Novembru 2006 dwar is-sistema komuni ta’ taxxa fuq il-valur miżjud, kif ukoll il-prinċipji ta’ proporzjonalità u ta’ newtralità fiskali

għandhom jiġu interpretati fis-sens li:

ma jipprekludux leġiżlazzjoni nazzjonali li tipprovdi li l-ksur tal-obbligu ta’ dikjarazzjoni u ta’ ħlas tat-taxxa fuq il-valur miżjud (VAT) lit-Teżor Pubbliku jiġi ssanzjonat b’multa fissa ekwivalenti għal 20 % tal-ammont tal-VAT li kien dovut qabel l-imputazzjoni tal-VAT li tista’ titnaqqas, bla ħsara għall-verifiki li għandha twettaq il-qorti tar-rinviju fir-rigward tan-natura proporzjonata tal-multa imposta fil-kawża prinċipali.

Firem

*      Lingwa tal-kawża: il-Franċiż.