Available languages

Taxonomy tags

Info

References in this case

References to this case

Share

Highlight in text

Go

KONKLUŻJONIJIET TA’ L-AVUKAT ĠENERALI

JACOBS

ippreżentati fit-28 ta’ Ottubru 2004 (1)

Kawża C-32/03

I/S Fini H

vs

Skatteministeriet






1.     Din it-talba għal deċiżjoni preliminari magħmula mill-Højesteret Daniża (Qorti Suprema) tirrigwarda ċ-ċirkustanzi li fihom persuna li għandha kirja fuq post fejn hija kienet preċedentement twettaq attività ekonomika iżda li issa waqqfet jew ma tistax tkompli dik l-attività, tistax jew le tkompli tiġi kkunsidrata, għal skopijiet ta’ VAT, bħala persuna taxxabbli fir-rigward tal-kirja kkontinwata li hija intitolata, bħala tali, li tnaqqas l-input tax mill-ispejjeż relatati mal-post.

 Il-kuntest leġiżlattiv

2.     L-elementi ewlenin tas-sistema tal-VAT huma pprovduti fl-Artikolu 2 ta’ l-Ewwel Direttiva tal-VAT: (2)

"Il-prinċipju tas-sistema komuni tat-taxxa fuq il-valur miżjud tinvolvi d-dħul ta' taxxa ġenerali fuq il-konsum fuq oġġetti u servizzi. Din it-taxxa għandha tkun eżattament proporzjonali għall-prezz ta' l-oġġetti u s-servizzi, hu x'inhu n-numru ta' tranżazzjonijet li jkunu saru waqt il-proċess ta' produzzjoni u distribuzzjoni qabel l-istadju li fih titħallas it-taxxa.

Fuq kull tranżazzjoni, it-taxxa fuq il-valur miżjud, kalkulata fuq il-prezz ta' l-oġġetti u s-servizzi bir-rata applikabbli għat-tali oġġetti jew servizzi, għandha tkun imposta wara t-tnaqqis ta' l-ammont tal-valur miżjud li qed jinġarr direttament mid-diversi komponenti tal-prezz."

3.     Skond l-Artikolu 2 tas-Sitt Direttiva tal-VAT, (3) provvista ta’ oġġetti jew servizzi effettwata bi ħlas minn persuna taxxabbli li qed jaġixxi bħala tali hija suġġetta għal VAT.

4.     Persuna taxxabbli hija ddefinita mill-Artikolu 4(1) bħala kull persuna li twettaq attività ekonomika, ikun x'ikun l-iskop jew ir-riżultati ta' dik l-attività. Attivitajiet ekonomiċi huma, skond l-Artikolu 4(2), dawk "l-attivitajiet kollha ta' produtturi, kummerċjanti u persuni li jagħtu servizz, [inklużi] attivitajiet fil-minjieri u fl-agrikoltura u attivitajiet fil-professjonijiet", kif ukoll "[l]-isfruttament ta' proprjetà tanġibbli jew intanġibbli għal skop ta' dħul minnha fuq bażi kontinwa". L-Artikolu 4(3) jipprovdi li "[l]-Istati Membri jistgħu wkoll iqisu bħala persuna taxxabbli lil kull min jagħmel attività [fuq bażi okkażjonali] li jkollha x'taqsam ma' l-attivitajiet imsemmija fil-paragrafu 2".

5.     Id-dispożizzjonijiet ewlenin li jirrigwardaw id-dritt għal tnaqqis huma stabbiliti fl-Artikolu 17 tas-Sitt Direttiva. L-Artikolu 17(2) jipprovdi: "Sa kemm l-oġġetti u s-servizzi huma użati għall-iskopijiet fuq it-tranżazzjoni taxxabbli tagħha, il-persuna taxxabbli għandha tkun intitolata biex tnaqqas mit-taxxa li hi responsabbli biex tħallas: (a) taxxa fuq il-valur miżjud dovuta jew mħallsa fir-rigward ta' oġġetti jew servizzi pprovduti jew li għandhom ikunu pprovduti lilu minn persuna taxxabbli oħra…" Dak id-dritt jinħoloq, skond l-Artikolu 17(1), fl-istess ħin meta t-taxxa mnaqqsa ssir taxxabbli.

6.     F'diversi okkażjonijiet il-Qorti tal-Ġustizzja kkunsidrat kwistjonijiet li jirrigwardaw l-użu ta’ oġġetti u servizzi suġġetti għall-input tax "għall-iskopijiet ta`" tranżazzjonijiet suġġetti għall-output tax, u għalhekk iċ-ċirkustanzi fejn id-dritt li jsir tnaqqis iqumx jew ma jqumx taħt l-Artikolu 17(2) tas-Sitt Direttiva.

7.     F'dan il-każ jista' jkun rilevanti li tiġi mfakkra l-ġurisprudenza(4) li tgħid li kull meta persuna għandha l-intenzjoni, ikkonfermata minn evidenza oġġettiva, li tibda attività ekonomika u takkwista provvisti inizjalment intaxxati għal dak l-iskop, hija għandha tiġi meqjusa bħala persuna taxxabbli li qed taġixxi f’dik il-kwalità u bħala li għandha d-dritt li tnaqqas immedjatament il-VAT fuq il-provvisti akkwistati għall-iskopijiet tat-tranżazzjonijiet taxxabbli li hija għandha l-intenzjoni li tagħmel, mingħajr ma jkollha għalfejn tistenna l-eventwali sfruttament attwali tan-negozju u anki jekk dan l-isfruttament, fil-fatt, ma jibdiex.

8.     Il-Qorti tal-Ġustiżżja għadha ma kelliex l-okkażjoni li tiddeċiedi fuq is-sitwazzjoni "inversa" fejn persuna taxxabbli li waqfet minn attività ekonomika iżda tkompli takkwista provvisti taxxabbli konnessi ma' l-obbligi li assumiet għall-iskop ta’ dik l-attività.

9.     Madankollu hija ddeċidiet li, għall-inqas meta negozju li qed jagħmel tranżazzjonijiet taxxabbli jiġi ttrasferit bħala negozju avvjat, l-ispejjeż kollha li minn min jittrasferixxi jkun għamel f’servizzi akkwistati sabiex jagħmel it-trasferiment jiffurmaw parti mill-ispejjeż amministrattivi tan-negozju ta’ qabel it-trasferiment, u għalhekk il-VAT fuq dawk is-servizzi tista' fil-prinċipju tiġi mnaqqsa mill-output tax tiegħu(5)

10.   Fid-Danimarka, il-verżjoni rilevanti tal-Paragrafu 3 tal-Momslov (il-Liġi tal-VAT) (6) tiddefinixxi "persuna taxxabbli" bħala "kull persuna legali jew fiżika li twettaq attività ekonomika b’mod indipendenti".

11.   Il-prattika ta’ l-awtoritajiet tat-taxxa Daniżi ġiet stabbilita fil-Momsvejledning (Linji Gwida tal-VAT) 2001. Il-każijiet fejn l-awtoritajiet tat-taxxa jikkunsidraw persuni legali jew fiżiċi bħala li qed iwettqu attività ekonomika b’mod indipendenti huma ddikjarati bħala li jirriżultaw mill-ġurisprudenza tal-Qorti tal-Ġustizzja.

 Fatti, proċedura u sottomissjonijiet

12.   I/S Fini H (aktar 'il quddiem "Fini H") hija kumpannija en commandita stabbilita sabiex topera restorant, u kienet tagħmel dan f’post mikri. Il-kirja għal 10 snin kellha tiddekorri sa Lulju 1998 mingħajr ma l-ebda waħda mill-partijiet ma kellha l-possibbiltà li titterminaha u minn hemm ‘il quddiem setgħet tiġi tterminata b’avviż minn kull waħda mill-partijiet. Ir-restorant ġie magħluq f’Lulju 1993, u sussegwentement il-post baqa’ mhux użat.

13.   Jidher li Fini H fittxet li, minkejja t-termini tagħha, tittermina l-kirja iżda li s-sid ma riedx jagħti l-kunsens tiegħu, u l-uniċi inkwilini li nstabu jew ma kinux disposti li jħallsu l-istess kera jew ma kinux jaqblu mal-kundizzjonijiet ta’ Fini H għall-akkwist ta’ l-armar. Is-sid kien dispost jaċċetta inkwilin ieħor, bil-kundizzjoni li Fini H tħallas d-differenza ta' bejn iż-żewġ kirjiet. Fini H ma kinitx disposta li tagħmel dan u fil-fatt kompliet bħala inkwilin sa l-iskadenza tal-kirja.

14.   Wara li n-negozju tar-restorant waqaf, kull wieħed miż-żewġ soċji segwa l-interessi kummerċjali separati tiegħu iżda s-soċjetà bħala tali baqgħet irreġistrata għal VAT u kienet tippreżenta prospetti li jiddikjaraw tnaqqis ta’ l-input tax fuq il-kera, it-tisħin, l-elettriku u t-tariffa fissa tat-telefon, li kollha kemm huma baqgħu jitħallsu fir-rigward tal-post. Peress li ma kien hemm l-ebda bejgħ u għalhekk l-ebda output tax x'tiġi ddikjarata, dan kollu rriżulta f’pagamenti netti lil Fini H.

15.   F’Settembru 1998, madankollu, l-awtorità tat-taxxa reġjonali ddeċidiet li l-ammonti li hija kienet ħallset b'effett minn Ottubru 1993 kellhom jitħallsu lura u li ma kellu jsir l-ebda pagament fir-rigward tal-perjodu ta' bejn April u Settembru 1998. Id-deċiżjoni ġiet meħudha għar-raġuni li Fini H ma kienet wettqet, b'effett mit-tielet kwart ta’ l-1993, l-ebda attività li kienet tinvolvi l-provvista taxxabbli ta’ oġġetti u servizzi fis-sens tal-Momslov – kundizzjoni għat-tnaqqis ta' l-input tax. F’Novembru 1999, l-awtorità nazzjonali tat-taxxa kkonfermat dik id-deċiżjoni iżda fi Frar 2000 Fini H ressqet rikors quddiem il-Vestre Landsret (Qorti Reġjonali tal-Punent).

16.   F’Awwissu 2001 din il-qorti kkonfermat id-deċiżjoni billi kkunsidrat li, peress li l-ispiża fuq il-kera, wara li n-negozju ġie xolt, mhijiex attribwibbli għall-proċess normali ta' xoljiment iżda kienet ibbażata biss fuq klawżola ta’ non-terminazzjoni, din ma tistax tiġi meqjusa bħala nefqa ta’ l-operat konnessa ma’ attività indipendenti skond il-Paragrafu 3 tal-Momslov u li Fini H ma setgħetx tiġi meqjusa li aġixxiet in bona fede meta baqgħet irreġistrata għall-iskopijiet ta’ VAT.

17.   Dik is-sentenza ġiet issa appellata quddiem il-Højesteret, li qed tagħmel id-domandi preliminari li ġejjin:

‘1.      Tista’ persuna titqies bħala li qed twettaq attività ekonomika b’mod indipendenti fis-sens ta’ l-Artikolu 4(1) sa (3) tas-Sitt Direttiva tal-VAT f’sitwazzjoni fejn il-persuna in kwistjoni oriġinarjament kienet daħlet fi ftehim ta’ kera bħala parti minn attività ekonomika indipendenti iżda li issa waqqfet dik l-attività partikolari, anki jekk il-kirja kompliet teżisti għal perjodu partikolari minħabba klawżola ta’ non-terminazzjoni, u li matul liema, wara li l-attività attwali waqfet, ma jkunu twettqu l-ebda tranżazzjonijiet suġġetti għall-VAT, bl-użu tal-kirja, sabiex jinkiseb dħul minnha fuq bażi kontinwa?

2.      Hija l-kwistjoni ta' jekk il-persuna kkonċernata tfittix attivament jew le, matul il-parti rimanenti tan-non-terminabbilità, li jew tuża l-kirja kummerċjali sabiex twettaq tranżazzjonijiet suġġetti għall-VAT għall-iskop li jinkiseb dħul minnha fuq bażi kontinwa jew li tiddisponi minnha, rilevanti fir-rigward tat-tweġiba għall-ewwel domanda, ukoll, it-tul ta' żmien tal-perjodu ta’ non-terminabbilità jew tal-parti rimanenti tiegħu huwa rilevanti f'dan ir-rigward?’

18.   Osservazzjonijiet bil-miktub ġew ippreżentati minn Fini H, mill-Gvern Daniż u mill-Kummissjoni, li kollha kemm huma għamlu sottomissjonijiet orali matul is-seduta tal-15 ta’ Settembru 2004. Fini H tikkunsidra li hija intitolata għat-tnaqqis, filwaqt li l-Gvern Daniż u l-Kummissjoni jikkunsidraw li mhijiex intitolata.

19.   Fini H essenzjalment targumenta li hija għandha d-dritt għat-tnaqqis minħabba l-fatt li kienet daħlet fil-kirja bl-iskop li tibda jew li topera attività ekonomika. Hija tiċċita s-sentenzi Rompelman, INZO u Breitsohl, (7) u tagħti importanza partikolari lir-referenzi tal-Qorti tal-Ġustizzja għall-prinċipji tan-newtralità fiskali u taċ-ċertezza legali. Li kieku ma kinitx intitolata li tagħmel tnaqqis, kienet titgħabba bl-input VAT fuq ix-xiri ta’ provvisti akkwistati għall-bżonnijiet ta’ negozju li jagħmel provvisti suġġetti għall-output tax, u l-obbligi li hija assumiet fil-kors ta’ negozju jbiddlu n-natura tagħhom bħala konsegwenza ta’ bidla sussegwenti fiċ-ċirkustanzi. Waqt is-seduta, Fini H enfasizzat li t-tul ta' żmien tal-perjodu ta’ non-terminazzjoni kien il-prattika komuni fil-kuntest kummerċjali.

20.   Il-Gvern Daniż jiġbed l-attenzjoni għas-sentenza “għall-iskop ta’ dħul minnha fuq bażi kontinwa” fl-Artikolu 4(2) tas-Sitt Direttiva. Meta persuna taxxabbli ma tibqax tisfrutta propjetà għal skop bħal dan, id-dritt għal tnaqqis jieqaf fl-istess żmien ma’ l-attività ekonomika jew fi żmien raġjonevolment qasir wara; huwa ma jistax jibqa’ jgawdi dritt indefinittiv fuq il-bażi li qabel kien iwettaq attività bħal din. Mat-twaqqif ta’ dik l-attività, il-persuna taxxabbli għandha tiddisponi mill-propjetà jew inkella tużaha bl-iskop li takkwista dħul. Fil-każ preżenti ma sar l-ebda sforz sabiex il-post jew il-kirja jiġu użati għal dan l-iskop. In-nefqa kontinwata ma kinitx relatata mal-bidu, mat-tħaddim jew mat-tmiem tan-negozju. Li jingħata dritt għal tnaqqis f’dawn iċ-ċirkustanzi jmur kontra l-prinċipju tan-newtralità fiskali, peress li l-ebda VAT ma tiġi mgħoddija fuq il-konsumatur finali. Madankollu, iċ-ċaħda ta’ dan id-dritt hija konsistenti maċ-ċertezza legali peress li hija bbażata fuq kriterji oġġettivi u aċċertabbli. Il-ġurisprudenza ċċitata minn Fini H tikkonċerna sitwazzjoni differenti u mhijiex trasponibbli. Madankollu sentenzi oħra (8) jagħmluha ċara li s-sempliċi pussess ta’ kirja ma jistax jikkostitwixxi attività ekonomika.

21.   Il-Kummissjoni tinnota l-ewwel nett li l-ġurisprudenza tal-Qorti tal-Ġustizzja, minn Rompelman sa Breitsohl, (9) tirrikonoxxi li l-awtoritajiet tat-taxxa jistgħu jirrikjedu evidenza oġġettiva in sostenn ta’ l-intenzjoni li persuna tiddikjara li għandha li ssegwi attività ekonomika li għandha twassal għal tranżazzjonijiet taxxabbli, u fin-nuqqas ta’ tali evidenza jistgħu jirrifjutaw id-dritt għal tnaqqis. It-tieni nett, ċerti tranżazzjonijiet relatati, per eżempju, ma’ l-għeluq ta’ negozju jkomplu jiġu kkunsidrati “għall-iskopijiet” ta’ operazzjonijiet suġġetti għall-output tax anki wara l-waqfien ta’ l-attività ekonomika. Fil-każ preżenti, hija l-qorti nazzjonali li għandha tevalwa jekk mit-tranżazzjonijiet kinitx tirriżulta l-intenzjoni li tiġi segwita l-attività jew jekk humiex direttament u neċessarjament konnessi ma’ l-għeluq tan-negozju. Madankollu s-sempliċi kontinwazzjoni ta’ obbligazzjoni kuntrattwali fil-forma ta’ kirja ma tistax turi l-intenzjoni li qed tiġi segwita attività ekonomika. Jekk fil-fatt Fini H fittxet li tisfrutta l-kirja għall-iskop li takkwista dħul – għal darb’oħra, kwistjoni li għandha tiġi stabbilita mill-qorti nazzjonali – il-provvisti akkwistati jistgħu jiġu attribwiti lill-attività ekonomika l-ġdida jew futura, iżda mhux lin-negozju preċedenti tar-restorant.

 Kunsderazzjonijiet

 Kunsiderazzjonijiet ġenerali

22.   Fil-kors normali ta’ negozju li jakkwista provvisti bħala xiri u li jagħmel kemm operazzjonijiet input kif ukoll output suġġetti għal VAT, il-persuna taxxabbli tfittex li tagħmel qligħ regolari, sabiex il-valur ta’ l-output tax ikun regolarment ikbar minn dak ta’ l-input tax. Hija għalhekk perjodikament tħallas lill-awtoritajiet tat-taxxa d-differenza bejn it-tnejn, jiġifieri l-ammont ta’ output tax li hija tirċievi mingħand il-klijenti tagħha wara li tnaqqas l-input tax imposta fuq il-provvisti li huwa juża għall-iskop tat-tranżazzjonijiet output tiegħu. (10)

23.   Madankollu dan huwa xenarju simplifikat, fil-prattika l-operazzjoni ddettaljata tista’ tkun differenti.

24.   L-ewwel nett, għalkemm l-input tax tista’ tiġi mnaqqsa biss jekk il-provvisti li fuqhom ġiet imposta jiġu użati għall-iskopijiet ta’ provvisti suġġetti għall-output tax, u għalkemm il-metafora tal-katina ta’ tranżazzjonijiet tiġi użata ta’ spiss f’dan il-kuntest, it-tnaqqis ma jiddependix fuq it-tlestija ta’ sekwenza kronoloġika ta’ tranżazzjonijiet input u output relatati.

25.   Għalhekk l-input tax tista’ titnaqqas hekk kif issir taxxabbli; mhuwiex meħtieġ li wieħed jistenna sakemm tkun saret tranżazzjoni output li tagħmel użu mill-provvista suġġetta għall-input tax. (11) Il-fattur rilevanti huwa jekk dak l-input huwiex komponent ta’ spiża ta’ tranżazzjoni suġġetta għall-output tax u jekk, konsegwentement, għandux rabta diretta u immedjata ma’ tranżazzjoni bħal din. (12)

26.   It-tieni nett, għalkemm ma jistgħux jingħaddu bħala parti mill-operazzjonijiet output speċifiċi, l-ispejjeż ġenerali għat-tħaddim ta’ negozju li jagħmel provvisti taxxabbli, fil-prinċipju, għandhom jiġu meqjusa bħala komponenti ta’ spiża peress li għandhom rabta diretta u immedjata man-negozju fit-totalità tiegħu. (13)

27.   It-tielet nett, mhux biss talli l-input VAT tista’ titnaqqas, kemm fuq provvisti speċifiċi kif ukoll fuq spejjeż ġenerali ta’ l-operat, qabel ma jkunu saru tranżazzjonijiet suġġetti għall-output tax – per eżempju, meta negozju jkun fil-bidu tiegħu – iżda wkoll talli d-dritt għal tnaqqis ma jintilifx anki jekk l-attività ekonomika kkontemplata ma tagħtix lok għal tranżazzjonijiet taxabbli jew il-persuna taxxabbli ma setgħetx tuża l-oġġetti jew servizzi akkwistati minħabba ċirkustanzi li ma jiddipendux fuqha. Madankollu, f’każijiet bħal dawn huwa meħtieġ li jkun hemm intenzjoni ġenwina – sostnuta b’evidenza oġġettiva, li l-awtoritajiet tat-taxxa huma għal kollox intitolati li jitolbu – li tranżazzjonijiet bħal dawn isiru u li l-ispejjeż ikunu saru għal dak l-iskop. (14)

28.   Ir-raba' nett, id-dritt għal tnaqqis jista’ jibqa’ anki meta l-persuna taxxabbli ma tibqax tagħmel tranżazzjonijiet suġġetti għall-output tax wara li tkun xtrat il-provvisti suġġetti għall-input tax, bħal per eżempju fil-każ ta’ nefqa li saret sabiex jiġi tterminat l-operat tan-negozju.

29.   Il-Qorti ddeċidiet li dan huwa l-każ, fil-prinċipju, fir-rigward ta’ l-ispiża li ssir sabiex isir it-trasferiment ta’ l-assi kollha ta’ negozju jew ta’ parti minnhom lil persuna taxxabbli oħra. (15) Anki jekk dik id-deċiżjoni kienet ingħatat fil-kuntest speċifiku ta’ l-Artikolu 5(8) tas-Sitt Direttiva, skond liema huwa possibbli li jiġi kkunsidrat li ma saret l-ebda provvista f’dawk iċ-ċirkustanzi, l-istess interpretazzjoni għandha tapplika ukoll meta l-persuna taxxabbli tieqaf milli topera n-negozju f’ċirkustanzi oħrajn. Kif il-Qorti tal-Ġustizzja ddikjarat fis-sentenza Abbey National: (16)

‘Kull interpretazzjoni oħra ta’ l-Artikolu 17 tas-Sitt Direttiva tkun kuntrarja għall-prinċipju li s-sistema tal-VAT għandha tkun kompletament newtrali fir-rigward tal-piż tat-taxxa fuq l-attivitajiet ekonomiċi kollha ta’ negozju sakemm dawn innifishom huma suġġetti għall-VAT, u li jissuġġettaw lill-operatur ekonomiku għall-ħlas tal-VAT fil-kuntest ta’ l-attività ekonomika tiegħu mingħajr ma jingħata l-possibbiltà li jnaqqasha (ara, f’dan is-sens, Gabalfrisa, punt 45). Għalhekk issir distinzjoni arbitrarja bejn, minn naħa, n-nefqa li ssir għall-iskopijiet ta’ negozju qabel ma attwalment ikun beda jopera u dik li tkun saret matul l-operat tiegħu, u, min-naħa l-oħra l-ispiża li tkun saret biex jiġi mitmum l-operat tiegħu.’

30.   Fl-aħħar nett, f’xi ċirkustanzi l-ammont ta’ input VAT jista’ jaqbeż l-ammont ta’ output tax, u dan iwassal sabiex l-awtoritajiet tat-taxxa jagħmlu pagament lill-persuna taxxabbli. Eżitu bħal dan huwa possibbli jekk negozju jonqos milli jagħmel profitt jew jekk sempliċiment jonqos milli jagħmel tranżazzjonijiet suġġetti għall-output tax. Dan, min naħa tiegħu, ikun probabbli matul perjodi ta’ taxxi fejn negozju jkun beda l-proċedura ta’ xoljiment jew ikun ser jibdiha u ma jkunux għadhom bdew jew ma baqgħux isiru tranżazzjonijiet ta’ bejgħ.

31.   Sitwazzjoni bħal din bl-ebda mod m’hija, minnha nnifisha, inkonsistenti mas-sistema tal-VAT tal-Komunità, anki jekk tinvolvi pagament nett lill-persuna taxxabbli fir-rigward ta’ parti jew tal-perjodu kollu ta’ l-attività ekonomika ta’ dik il-persuna – li tibqa’ attivita ekonomika jkunu xi jkunu r-riżultati tagħha. (17)

32.   Il-VAT hija intiża bħala taxxa ġenerali fuq il-konsum (finali, privat), (18) u mhux bħala piż fuq in-negozji li joperaw fl-istadji li jwasslu għal dak il-konsum. Il-Qorti tal-Ġustizzja b’mod konsistenti enfasizzat li s-sistema ta’ tnaqqis hija intiża sabiex, kompletament, teħles lin-negozjant mill-piż tal-VAT li għandha titħallas jew li tħallset matul il-perjodu kollu ta' l-attivitajiet ekonomiċi tiegħu. (19) Sitwazzjonijiet fejn persuna taxxabbli tista’ tirkupra input VAT mingħajr ma attwalment tagħmel operazzjonijiet suġġetti għall-output tax sempliċiment jinvolvu l-ħlas lura ta’ ammonti preċedentement imħallsa lill-awtoritajiet tat-taxxa fl-istennija li t-tranżazzjonijiet li fuqhom ġew imposti finalment iwasslu għal provvista taxxabbli għall-konsum finali. Jekk dik l-aspettattiva ma tintlaħaqx u l-ebda konsum finali ma jseħħ, m’hemm l-ebda bażi sabiex din it-taxxa tiġi imposta fuq l-istadji preċedenti. Konsegwentement, l-ammonti avvanzati jridu jiġu mħallsa lura lill-persuna taxxabbli li tkun qiegħda preżentement tbati l-piż tagħhom.

 Il-każ preżenti

33.   Għalkemm id-domandi tal-qorti nazzjonali huma intiżi sabiex isir magħruf x’jista’ jikkostitwixxi attività ekonomika fis-sens ta’ l-Artikolu 4 tas-Sitt Direttiva, dawn fil-fatt jirrigwardaw il-kwistjoni ta’ jekk Fini H hijiex, fiċ-ċirkustanzi fattwali deskritti, intitolata li tnaqqas l-input tax.

34.   Dan id-dritt ma jiddependix biss fuq il-kwalità ta’ Fini H bħala persuna taxxabbli (waħda li twettaq attività ekonomika bħal din) iżda ukoll fuq l-eżistenza ta’ rabta diretta u immedjata bejn il-provvisti suġġetti għall-input tax in kwistjoni u t-tranżazzjonijiet suġġetti għall-output tax, li seħħu jew li kienu intenzjonati, ta’ l-attività in kwistjoni, kif rikjest mill-Artikolu 17 tad-Direttiva u mill-ġurisprudenza ċċitata f’noti 12 u 13.

35.   Fini H waqfet topera r-restorant tagħha fil-post in kwistjoni f’Lulju 1993, iżda baqgħet tħallas il-kera minħabba l-obbligi li assumiet sabiex topera dak in-negozju.

36.   Meta persuna taxxabbli tieqaf minn attività ekonomika, huwa evidenti li l-kwalità tagħha bħala tali ma tistax tintemm immedjatament malli tkun għamlet l-aħħar tranżazzjoni suġġetta għall-output tax. Inevitabbilment se jkun hemm spejjeż sussegwenti – inklużi dawk li jistgħu jirriżultaw minn obbligi li ma jistgħux jiġu mitmuma f’daqqa waħda – li għandhom jiġu magħduda kontra l-profitti finali u totali tan-negozju. Il-VAT fuq dawn l-ispejjeż għandha tkun tista’ titnaqqas peress li se jeffettwaw il-valur miżjud totali tal-perjodu ta’ l-operat kollu tan-negozju, li min naħa tiegħu jiddetermina l-ammont totali ta’ VAT li għandu jiġi kkunsidrat.

37.   Barra minn hekk mis-sentenza Abbey National (20) jirriżulta li l-VAT fuq spejjeż li jsiru fir-rigward ta’ l-għeluq ta’ negozju għandhom jibqgħu deduċibbli anki jekk l-ebda bejgħ taxxabbli ulterjuri ma jkun sar. Spejjeż bħal dawn jiffurmaw parti mill-ispejjeż amministrattivi ġenerali tan-negozju kollu li r-restorant jkun għamel minn meta beda sa meta ntemm u għalhekk għandhom rabta diretta u immedjata mat-tranżazzjonijiet suġġetti għall-output tax ta’ dak in-negozju.

38.   L-ispejjeż li jsiru għat-terminazzjoni tal-kirja ta’ post tan-negozju għandhom jaqgħu f’din il-kategorija, bl-istess mod bħal dawk involuti fid-disponiment ta’ l-assi l-oħrajn tar-restorant. U peress li negozju li se jagħlaq ma jistax raġjonevolment ikun mistenni li jiddisponi mill-assi tiegħu mill-ewwel, spejjeż intermedjarji neċessarji, bħal m’hija l-kera li titħallas sa ma jkun hemm t-terminazzjoni finali tal-kirja, għandhom jiġu inklużi.

39.   Fil-prinċipju, għalhekk, ir-risposta għall-ewwel domanda tal-qorti nazzjonali għandha tkun waħda affermattiva: fiċ-ċirkustanzi esposti, il-persuna taxxabbli tista’ titqies bħala li kompliet taġixxi bħala tali, fi kliem ieħor bħala li kompliet twettaq attività ekonomika fis-sens ta’ l-Artikolu 4 tad-Direttiva.

 It-tul ta’ żmien tal-kirja

40.   Madankollu, id-diffikultà fil-każ preżenti, li għaliha tirreferi l-qorti nazzjonali fit-tieni domanda tagħha, tirriżulta mit-tul ta’ żmien mhux tas-soltu –madwar ħames snin – li matulu nżammet il-kirja wara li ngħalaq in-negozju, mingħajr ma kien hemm l-ebda ċessjoni jew użu tagħha għal xi attività ekonomika oħra.

41.   Ir-raġunijiet għal dak it-tul ta’ żmien jidhru li kienu tnejn: minn naħa, il-kirja ma setgħetx tiġi tterminata mingħajr ma s-sid jagħti l-kunsens tiegħu, li ma ngħatatx; min-naħa l-oħra, l-opportunitajiet li kien hemm sabiex jinstab inkwilin ieħor kienu kollha fuq kundizzjonijiet li ma ġewx aċċettati minn Fini H.

42.   Fir-rigward ta’ l-ewwel punt, mid-deċiżjoni ta’ rinviju jirriżulta li Fini H ma kellha l-ebda dritt legali li tittermina l-kirja qabel l-1998. Il-kirja kienet ġiet miftehma għall-iskopijiet ta’ negozju ta’ restorant, attività ekonomika li tagħmel tranżazzjonijiet suġġetti għall-output tax. Safejn Fini H ma setgħetx tevita li tħallas il-kera wara l-għeluq tan-negozju (u l-post ma ntużax għall-ebda skop ieħor) il-kirja għandha għalhekk titqies bħala li tifforma parti mill-ispiża amministrattiva tan-negozju fit-totalità tiegħu. Il-VAT imposta fuqha għandha għalhekk tkun tista’ titnaqqas.

43.   Madankollu, jidher ukoll li mhux il-ħlas tal-kirja kollha kien inevitabbli, peress li ta’ l-inqas ftit mill-ispiża setgħet tiġi ffrankata kieku ġie aċċettat inkwilin ieħor, anki jekk b’kundizzjonijiet mhux għal kollox sodisfaċenti għal Fini H. Jista’ r-rifjut ta’ din ta’ l-aħħar li taċċetta dawn il-kundizzjonijiet teffettwa d-dritt tagħha li tagħmel tnaqqis?

44.   Bħala regola, persuna li twettaq attività ekonomika tfittex li tagħmel dan – kemm jekk fil-bidu, fl-operat, jew fl-għeluq ta’ l-impriża – bl-iktar mod li jirrendi qligħ possibbli. Fil-fatt, din is-suppożizzjoni hija impliċita fis-sistema kollha tat-taxxa fuq il-valur miżjud.

45.   Barra minn hekk hija suppożizzjoni għal kollox raġjonevoli fil-proċess normali tan-negozju, u waħda li ġġib fix-xejn il-biżgħat tal-Gvern Daniż li negozjant jista’, b’xi mod, isib il-mezz kif jakkwista, għal 98 sena, rifużjonijiet ta’ l-input VAT fuq kirja ta’ 99 sena li tintuża biss għal sena waħda għall-iskopijiet ta’ negozju attiv. Fin-nuqqas ta’ frodi, l-ammont ta’ input tax li jista’ jiġi mnaqqas ma jista’ qatt jeċċedi l-ispiża attwali fuq ix-xiri.

46.   Xi drabi, mandankollu, waħda jew uħud mill-partijiet ta’ l-operazzjoni ma jirrendux qligħ.

47.   Fis-sentenzi tagħha, minn Rompelman sa Breitsohl, il-Qorti tal-Ġustizzja rrikonoxxiet li ċirkustanzi bħal dawn ma jaffettwawx, fil-prinċipju, d-dritt li titnaqqas l-input tax meta l-fażi inizjali ta’ negozju tiġi fix-xejn għal raġunijiet li l-operatur ekonomiku ma jkollux kontroll fuqhom. Dan jgħodd ukoll fil-każ li l-fażi finali jew l-impriża kollha qed tagħmel it-telf minħabba li l-valur ta’ l-operazzjonijiet suġġetti għall-input tax ikun jaqbeż dak ta’ l-operazzjonijiet suġġetti għall-output tax.

48.   Fl-opinjoni tiegħi, l-istess soluzzjoni għandha tiġi adottata fejn ir-raġunijiet għal dik is-sitwazzjoni mhumiex – jew mhumiex għal kollox – lil hinn mill-kontroll tal-persuna taxxabbli, sakemm ma jkunx hemm frodi, abbuż jew xi użu estranju ta’ l-oġġetti jew servizzi in kwistjoni.

49.   L-applikazzjoni tat-taxxa fuq il-valur miżjud hija kwistjoni oġġettiva. It-taxxa hija imposta fuq il-valur attwalment miżjud, anki jekk operatur aktar diliġenti seta’ jżid valur ikbar, li joħloq dħul akbar ta’ taxxa. Ir-riżultat lanqas ma jista’ jiġi affettwat jekk persuna taxxabbli naqset milli timinimizza t-telf tagħha, u għaldaqstant, illi timinimizza l-ammont ta’ input tax li għandha titħallas lura mill-awtorità tat-taxxa, kemm jekk għal perjodu partikolari ta’ taxxa jew inkella għall-operat kollu tan-negozju tagħha. Il-livell mixtieq ta’ qligħ jiddependi fuq diversi fatturi, (21) u persuna taxxabbli ma tistax tiġi obbligata li tmexxi n-negozju tagħha b’tali mod li timmassimizza d-dħul mill-VAT jew ippenalizzat talli naqset milli tagħmel dan.

50.   Madankollu, wieħed għandu jżomm f’moħħu li, sakemm ma jkunx hemm xi intenzjoni ta’ abbuż mis-sistema tat-taxxa, persuni taxxabbli ġeneralment se jfittxu li jżommu t-telf tagħhom baxx kemm jista’ jkun, sabiex “defiċits” fid-dħul mill-VAT f’ċirkustanzi bħal dawk tal-kawża preżenti x’aktarx li fil-prattika se jkunu pjuttost rari.

51.   L-opinjoni li jiena qiegħed nipproponi hija, madankollu, bbażata fuq is-suppożizzjoni li l-provvisti suġġetti għall-input tax in kwistjoni ma jitilfux ir-rabta diretta u immedjata mat-tranżazzjonijiet suġġetti għall-output tax tan-negozju b’mod sħiħ, mill-bidu tiegħu sat-tmiem tiegħu.

52.   Din ir-rabta tista’ tintilef b’diversi modi, kull meta l-provvisti suġġetti għall-input tax – f’dan il-każ il-post mikri u servizzi relatati – jiġu użati għal skopijiet li jkunu differenti minn dawk tan-negozju. Dan kien ikun il-każ kieku ġew użati għal skopijiet privati (li jkun jikkostitwixxi konsum finali u jneħħi kull dritt għal tnaqqis) jew għall-iskopijiet ta’ xi negozju ieħor (f’liema każ id-dritt għal tnaqqis ikun stabbilit fiċ-ċirkustanzi ta’ dak in-negozju; ara punti 54 sa 57 aktar ‘il quddiem). Naturalment dan ikun il-każ ukoll jekk ikun hemm xi frodi jew abbuż, kemm jekk fir-rigward tas-sistema tal-VAT innifisha kif ukoll fir-rigward ta’ xi sistema oħra.

53.   F’dan ir-rigward, ikun raġjonevoli li jiġi kkunsidrat, b’analoġija mal-ġurisprudenza fuq spejjeż li jsiru fil-proċess tat-twaqqif ta’ negozju, li l-awtorità tat-taxxa tista’ titlob għal evidenza oġġettiva li l-provvisti suġġetti għall-input tax ma ntużawx għal xi skopijiet differenti minn dawk tan-negozju oriġinali.

 Intenzjoni eventwali li tinbeda attività ekonomika ġdida

54.   Aspett finali tat-tieni domanda tal-qorti nazzjonali huwa jekk huwiex rilevanti l-fatt ta’ jekk Fini H kelliex l-intenzjoni li tuża l-post għal xi negozju ieħor suġġett għal VAT.

55.   Sitwazzjoni bħal din hija koperta mill-ġurisprudenza eżistenti tal-Qorti tal-Ġustizzja, minn Rompelman sa Breitsohl. Jekk, matul il-perjodu kkontestat, Fini H ġenwinament kellha l-intenzjoni li tuża l-post sabiex tikseb dħul permezz ta’ trażazzjonijiet suġġetti għal VAT, li jistgħu jinkludu sublokazzjoni, konsegwentement, l-input tax għandha, fil-prinċipju, tkun tista’ titnaqqas anki jekk fl-aħħar mill-aħħar ma kien hemm l-ebda dħul.

56.   Madankollu, mill-ġurisprudenza jirriżulta b’mod ċar li l-awtorità tat-taxxa tista’ titlob evidenza oġġettiva li Fini H kellha l-intenzjoni li, in bona fede, tuża l-post mikri għal dak l-iskop. Fin-nuqqas ta’ tali evidenza, hija tista’ tirrifjuta li jsir it-tnaqqis. (22) Dan, min-naħa l-oħra jippreżupponi li l-intenzjoni trid tkun definita u raġjonevolment speċifika. Ir-rieda biss li l-post jintuża b’dan il-mod, kif u meta tiġi l-opportunità, mhijiex, fl-opinjoni tiegħi, biżżejjed.

57.   Jekk tali impostazzjoni hija rilevanti, hija l-qorti nazzjonali li għandha tagħmel din l-evalwazzjoni ta’ fatt. Peress li, madankollu, fil-każ preżenti lanqas Fini H innifisha ma tidher li qed tibbaża ruħha fuq impostazzjoni bħal din, x’aktarx li d-deċiżjoni se tkun ibbażata biss fuq il-fatturi, li ddeskrivejt fil-qosor aktar ‘il fuq, li jirrigwardaw ir-rabta ta’ bejn in-negozju ta’ restorant li għalaq u l-kirja li tkompliet.

 Konklużjoni

58.   Jien għalhekk ta’ l-opinjoni li l-Qorti għandha tagħti t-tweġiba li ġejja għad-domandi mressqa mill-Højesteret:

(1)      L-Artikoli 4 u 17 tas-Sitt Direttiva tal-VAT għandhom jiġu interpretati fis-sens li meta persuna taxxabbli, għall-iskopijiet tat-tranżazzjonijiet tagħha suġġetti għall-output tax, tidħol f’obbligi – bħal per eżempju kirja ta’ post kummerċjali – sabiex takkwista provvisti ta’ oġġetti jew servizzi suġġetti għat-taxxa, iżda li tieqaf milli tkompli tagħmel tranżazzjonijiet suġġetti għall-output tax qabel l-iskadenza ta’ l-obbligu, filwaqt li madankollu tkompli takkwista l-oġġetti jew servizzi in kwistjoni b’mod konformi ma’ dan l-obbligu, hija għandha, fil-prinċipju, tiġi kkunsidrata bħala li żammet il-kwalità ta’ persuna taxxabbli li qed taġixxi bħala tali u li għalhekk hija intitolata li tagħmel tnaqqis tal-VAT fuq dawk l-oġġetti jew servizzi għat-tul ta’ żmien ta’ l-obbligu inizjali, sakemm:

–      ir-rabta diretta u immedjata bejn il-provvisti u t-tranżazzjonijiet għall-iskopijiet ta’ liema l-obbligu oriġinali wara x-xiri tagħhom ġie kontratt, ma tintilifx billi dawn jintużaw għal skopijiet privati jew għall-iskopijiet ta’ attività ekonomika differenti; u

–      l-eżistenza kontinwa tar-rabta diretta u immedjata tista’ tiġi stabbilita b’evidenza oġġettiva, jekk l-awtorità tat-taxxa tirrikjedi dan.

(2)      Fil-prinċipju, it-tul ta’ żmien tal-perjodu li jgħaddi sa l-iskadenza ta’ l-obbligu mhuwiex rilevanti f’dan ir-rigward. Il-fatt li l-persuna kkonċernata tista’ attivament tfittex li tuża l-oġġetti u s-servizzi akkwistati għal xi skop differenti minn dak tat-tranżazzjonijiet oriġinali suġġetti għall-output tax huwa rilevanti biss safejn jista’ jikser ir-rabta diretta u immedjata ma’ dawk it-tranżazzjonijiet.

1 – Lingwa oriġinali: l-Ingliż.

2 – L-Ewwel Direttiva tal-Kunsill 67/227/KEE tal-11 ta’ April 1967 fuq l-armonizzazzjoni tal-leġiżlazzjoni ta' l-Istati Membri dwar it-taxxi fuq il-bejgħ, ĠU 1967, 71 p. 1301

3 – Is-Sitt Direttiva tal-Kunsill 77/388/KEE tas-17 ta’ Mejju 1977 fuq l-armonizzazzjoni tal-liġijiet ta' l-Istati Membri dwar taxxi fuq id-dħul mill-bejgħ - Sistema komuni ta' taxxa fuq il-valur miżjud: bażi uniformi ta' stima, ĠU L 145 p. 1 (aktar 'il quddiem "is-Sitt Direttiva").

4 – Sentenzi ta' l-14 ta' Frar 1985, Rompelman vs Minister van Financiën, 268/83, Ġabra p. 655; tad-29 ta' Frar 1996, Inzo vs Belgische Staat, C-110/94, Ġabra p. I-857, tal-15 ta' Jannar 1998, Belgische Staat va Ghent Coal Terminal, C-37/95, Ġabra p. I-1; tal-21 ta' Marzu 2000, Gabalfrisa et, C-110/98 sa C-147/98, Ġabra p. I-1577; tat-8 ta' Ġunju 2000, Schloßstraße, C-396/98, Ġabra p. I-4279; u tat-8 ta' Ġunju 2000, Breitsohl, C-400/98, Ġabra p. I-4321.

5 – Ara l-punt 35 et seq tas-sentenza tal-Qorti tal-Ġustizzja tat-22 ta' Frar 2001, Abbey National, C-408/98, Ġabra p. I-1361 u l-punt 39 tas-sentenza tal-Qorti tal-Ġustizzja tad-29 ta' April 2004, Faxworld, C-137/02, għadha ma ġietx ippubblikata fil-Ġabra.=

6 – Fir-Regolament Ikkonsolidat Nru 804 tas-16 ta’ Awwissu 2000.

7 – Iċċitati fin-nota 4.

8 – Sentenza ta’ l-20 ta’ Ġunju 1991, Polysar Investments C-60/90, Ġabra p. I-3111; sentenza tas-6 ta’ Frar 1997, Harnas & Helm, C-80/95, Ġabra p. I-745; digriet tat-12 ta’ Lulju 2001, Welthgrove, C-102/00, Ġabra p. I-5679.

9 – Iċċitata fin-nota 4. Il-Kummissjoni tiċċita b’mod partikolari Breitsohl, punt 39 tas-sentenza.

10 – Is-sitwazzjoni hija aktar kumplessa fejn xi tranżazzjonijiet huma taxxabbli u oħrajn huma eżenti, li tagħti lok għal tnaqqis pro rata. Fil-każ preżenti, madanakollu, xejn ma jissuġġerixxi li Fini H kienet twettaq operazzjonijiet li ma kinux kompletament suġġetti għall-VAT.

11 – L-Artikolu 17(1) tas-Sitt Direttiva.

12 – Ara, bħala eżempju, punt 19 tas-sentenza tal-Qorti tal-Ġustizzja tas-6 ta’ April 1995, BLP Group vs Commissioners of Customs & Excise, C-4/94, Ġabra p. I-983, u l-punti 20 et seq tas-sentenza tat-8 ta’ Ġunju 2000, Midland Bank, C-98/98, Ġabra p. I-4177.

13 – Ara, bħala eżempju, il-punt 35 tas-sentenza tal-Qorti tal-Ġustizzja tas-27 ta’ Settembru 2001, Cibo Participations, C-16/00, Ġabra p. I-6663.

14 – Ara, bħala eżempju, s-sentenzi ċċitati fin-nota 4 u l-punt 22 tas-sentenza Midland Bank, iċċitat fin-nota 12.

15 – Ara s-sentenzi Abbey National u Faxword, it-tnejn li huma ċċitati fin-nota 5.

16 – Punt 35 tas-sentenza.

17 – L-Artikolu 4(1) tas-Sitt Direttiva tal-VAT.

18 – L-Artikolu 2 ta’ l-Ewwel Direttiva tal-VAT, iċċitata f’punt 2.

19 – Ara, bħala eżempju, punt 15 tas-sentenza Ghent Coal Terminal, iċċitata fin-nota 4.

20 – Ara punti 28 u 29 aktar ‘il fuq.

21 – Ara punt 26 tas-sentenza BPL Group, iċċitata fin-nota 12.

22 – Ara, per eżempju, il-punt 46 tas-sentenza Gabalfrisa, iċċitata fin-nota 4.