Available languages

Taxonomy tags

Info

References in this case

References to this case

Share

Highlight in text

Go

KONKLUŻJONIJIET TAL-AVUKAT ĠENERALI

SHARPSTON

ippreżentati fil-25 ta’ Ottubru 2007 1(1)

Kawża C-132/06

Il-Kummissjoni

vs

L-Italja

“Amnestija tal-VAT – Eżenzjoni mill-verifika – Relazzjoni bejn somom dovuti u somom miġbura – Kompatibbiltà mas-Sitt Direttiva”





1.        Il-Kummissjoni qed titlob lill-Qorti tal-Ġustizzja tikkonstata li, meta pprovdiet espliċitament għal rinunzja ġenerali tal-verifika ta’ tranżazzjonijiet taxxabbli f’serje ta’ snin ta’ stima, ir-Repubblika Taljana naqset milli twettaq l-obbligi tagħha taħt is-Sitt Direttiva tal-VAT (2) u l-Artikolu 10 KE.

2.        Id-dispożizzjonijiet nazzjonali inkwistjoni pprovdew għall-amnestija taħt liema, jekk isiru ċerti dikjarazzjonijiet u ċerti somom jiġu mħallsa immedjatament, nuqqasijiet fid-dikjarazzjoni ta’ diversi taxxi matul is-snin ta’ stima 1998 (u f’ċerti każijiet tal-1997) sal-2001 ma jiġux segwiti bi jew suġġetti għal verifika (3).

3.        Il-Kummissjoni tqis li, safejn tikkonċerna l-VAT, l-amnestija tmur kontra d-dispożizzjonijiet tal-Artikolu 2 tas-Sitt Direttiva, li jeżiġu li tranżazzjonijiet għandhom jiġu ntaxxati, u l-Artikolu 22, li jimponi diversi obbligi rigward dikjarazzjoni u ħlas ta’ VAT.

4.        Ir-Repubblika Taljana tqis li l-effett tal-amnestija mhuwiex rinunzja ġenerali u indiskriminata tal-verifiki kollha; huwa biss proporzjon limitat ta’ persuni taxabbli bil-VAT li jistgħu jagħmlu użu tagħha, li kienet estremament produttiva għal dik li hija taxxa rkuprata, u li kienet għalhekk użu għaqli ta’ riżorsi limitati, li jaqa’ fid-diskrezzjoni li neċessarjament hija mogħtija lill-Istati Membri.

 Dispożizzjonijiet Komunitarji

5.        L-Artikolu 10 KE jimponi obbligu ġenerali fuq l-Istati Membri sabiex “jieħdu l-miżuri xierqa ġenerali jew speċjali biex jassiguraw it-twettiq ta’ l-obbligi li jirriżultaw minn dan it-Trattat jew mid-deċiżjonijiet ta’ l-istituzzjonijiet tal-Komunità”, biex “jiffaċilitaw l-adempiment tal-missjoni tal-Komunità” u “m’għandhom jieħdu ebda miżura li tkun tista’ tipperikola r-realizzazzjoni ta’ l-għanijiet ta’ dan it-Trattat”.

6.        L-Artikolu 2 tas-Sitt Direttiva jipprovdi:

“Dawn li ġejjin għandhom ikunu soġġetti għat-taxxa fuq il-valur miżjud:

1.      il-provvista ta’ oġġetti u servizzi magħmula bi ħlas fit-territorju tal-pajjiż minn persuna taxxabbli li taġixxi bħala tali;

2.      l-importazzjoni ta’ oġġetti.”(4)

7.        L-Artikolu 22 tas-Sitt Direttiva ġie ssostitwit b’wieħed mill-hekk imsejħa “arranġamenti tranżitorji” fit-titolu XVI, u t-test applikabbli jinsab fl-Artikolu 28g. Dan hu intitolat “Obbligi fis-sistema interna”, u huwa l-itwal artikolu fid-direttiva. (5)

8.        Fir-rigward tal-allegat nuqqas li jiġu mwettqin obbligi fil-każ preżenti, il-Kummissjoni għall-bidu tiċċita tlieta mid-dispożizzjonijiet tiegħu, mill-paragrafi 4, 5 u 8:

“4.   (a)   Kull persuna taxxabbli tissottometti ritorn [dikjarazzjoni] sa żmien stipolat mill-Istati Membri. […]

[…]

5.     Kull persuna taxxabbli trid tħallas l-ammont nett tat-taxxa fuq il-valur miżjud dovut meta tagħti r-ritorn. […]

[…]

8.     Stati Membri jistgħu jimponu obbligi oħrajn li jidhrulhom meħtieġa għall-ġbir tajjeb ta’ taxxa u biex ma ssirx evażjoni.[…]” (6)

9.        Il-Kummissjoni mbagħad tiġbed l-attenzjoni għal numru ta’ obbligi oħra imposti fuq persuni taxabbli bl-Artikolu 22:

–        li tiddikjara kull bidu, tibdil jew twaqqif ta’ attività bħala persuna taxxabbli (paragrafu 1(a) (7));

–        iżżomm kontijiet dettaljati biżżejjed biex il-VAT tkun tista’ tiġi applikata u biex l-applikazzjoni tagħha tkun tista’ tiġi vverifikata mill-awtorità tat-taxxa (paragrafu 2(a) (8));

–        li tippreżenta dikjarazzjoni rikapitolattiva tat-tranżazzjonijiet intra-Komunitarji (paragrafu 6(b) (9)).

10.      Fl-aħħar nett il-Kummissjoni tagħmel riferiment għal dispożizzjonijiet oħra tal-Artikolu 22 li jimponu obbligi fuq l-Istati Membri:

–        li persuni taxxabbli jiġu identifikati permezz ta’ numru individwali (paragrafu 1(ċ), (d) u (e) (10));

–        li jittieħdu il-miżuri meħtieġa sabiex jassiguraw li persuni minbarra persuni taxxabbli li huma responsabbli għall-ħlas tat-taxxa jikkonformaw mal-obbligi kollha għar-rigward ta’ dikjarazzjoni u ħlas stabbiliti għal persuni taxxabbli (paragrafi 7, 10 u 11 (11)).

 Dispożizzjonijiet nazzjonali

11.      Il-Kummissjoni toġġezzjona għall-Artikoli 8 u 9 tal-Liġi Finanzjarja Taljana għall-2003 (12). Dawn id-dispożizzjonijiet jippermettu lil persuni taxxabbli li ma ppreżentawx dikjarazzjonijiet kompluti, sabiex jippreżentaw dikjarazzjonijiet addizzjonali u sabiex jagħmlu ħlas li jeżenzjonahom mir-responsabbiltà għal ħlas ta’ taxxa ulterjuri fir-rigward tal-perijodu kkonċernat, jiġifieri s-snin ta’ stima 1998 (jew f’ċerti ċirkustanzi 1997) sa 2001 inkluża. Dawn ikopru medda ta’ taxxi, imma l-azzjoni tal-Kummissjoni tikkonċerna biss il-VAT u s-sunt segwenti tad-dispożizzjonijiet rilevanti hija limitata għas-sitwazzjoni rigward dik it-taxxa.

 L-Artikolu 8

12.      L-Artikolu 8 jippermetti li dikjarazzjonijiet li kellhom isiru qabel il-31 ta’ Ottubru 2002 jiġu “kkompletati”. Hemm żewġ metodi rregolati rispettivament bil-paragrafi 3 u 4.

13.      Skont l-Artikolu 8(3), l-ikkompletar jinvolvi l-preżentazzjoni ta’ dikjarazzjoni addizzjonali għal kull waħda mis-snin ta’ stima kkonċernati u l-ħlas ta’ somom addizzjonali dovuti skont id-dispożizzjonijiet fis-seħħ f’kwalunkwe sena ta’ stima. F’ċerti ċirkustanzi fejn ix-xerrej innifsu huwa responsabbli għat-taxxa fuq l-input imma jonqos milli jiddikjaraha, din tinvolvi biss tali VAT li ma setgħetx tiġi mnaqqsa. Id-dikjarazzjoni addizzjonali hija valida biss jekk din turi somom addizzjonali dovuti ta’ mill-inqas EUR 300 għal kull sena ta’ stima. Il-ħlasijiet jistgħu isiru f’żewġ pagamenti ndaqs jekk jaqbżu EUR 3 000 għal individwi jew EUR 6 000 għal oħrajn.

14.      L-Artikolu 8(4) mhuwiex disponibbli jekk il-persuna taxxabbli ma tkun ippreżentat ebda dikjarazzjoni għal kwalunkwe waħda mis-snin ta’ stima inkwistjoni. Dawk il-persuni li jistgħu jinvokaw dan l-Artikolu jistgħu jippreżentaw dikjarazzjonijiet u jagħmlu ħlasijiet permezz ta’ ċerti korpi approvati. L-ammonti dovuti jistgħu jitħallsu permezz ta’ pagamenti fix-xahar, imma b’imgħaxijiet addizzjonali. Il-proċedura hija kunfidenzjali peress li l-ammonti speċifiċi dovuti mhumiex marbutin ma’ persuni taxxabbli individwali.

15.      Skont l-Artikolu 8(6), meta l-proċedura fl-Artikolu 8(3) jew (4) tkun ġiet segwita, imbagħad, sal-limitu tad-doppju tal-VAT dovuta taħt id-dikjarazzjoni addizzjonali, (a) la l-persuna taxxabbli u lanqas il-persuna responsabbli flimkien magħha ma jkunu suġġetti għal kwalunkwe verifika, (b) kwalunkwe multi tat-taxxa li setgħu jiġu imposti jintilfu u (ċ) ma jistgħux aktar jiġu mibdija ċerti proċeduri rigward evażjoni ta’ taxxa (għalkemm proċeduri kriminali li jkunu diġà ingħataw bidu ma jiġux estinti). L-Artikolu 8(6a) jikkonferma li madankollu jistgħu jsiru biss verifiki tat-taxxa fir-rigward ta’ somom dovuti li jaqbżu l-ammont speċifikat fl-Artikolu 8(6).

16.      L-Artikolu 8(9) jippermetti lil dawk li użaw il-proċedura kunfidenzjali taħt l-Artikolu 8(4) illi jkunu eżenti minn kwalunkwe verifika oħra ħlief dik tal-konsistenza tad-dikjarazzjonijiet addizzjonali tagħhom.

17.      L-Artikolu 8(10) jeskludi l-applikazzjoni tal-artikolu kollu fejn, meta l-liġi ġiet fis-seħħ, (a) kienet diġà nħarġet stima riveduta, jew (b) diġà kienu tressqu proċeduri kriminali dwar evażjoni, fir-rigward ta’ sena ta’ stima partikolari. Madankollu, f’ċerti każijiet, huwa possibbli li tikkonforma ma’ stima riveduta preċedenti u li tuża l-proċedura tal-Artikolu 8 rigward perijodi oħrajn.

18.      Skont l-Artikolu 8(12), il-preżentazzjoni ta’ dikjarazzjoni addizzjonali ma tistax tikkostitwixxi informazzjoni ta’ offiża kriminali.

 L-Artikolu 9

19.      L-Artikolu 9 għandu x’jaqsam ma’ “regolarizzazzjoni awtomatika” fir-rigward tas-snin imgħoddija (13). Persuni taxxabbli li jitolbu li ssir din ir-regolarizzazzjoni għandhom jippreżentaw dikjarazzjonijiet għas-snin ta’ stima kollha fir-rigward ta’ liema kellhom jiġu ppreżentati dikjarazzjonijiet sal-31 ta’ Ottubru 2002.

20.      Bis-saħħa tal-Artikolu 9(2)(b), regolarizzazzjoni awtomatika tinvolvi l-ħlas, fir-rigward ta’ kwalunkwe sena ta’ stima, ta’ somma ugwali għal 2 % tal-VAT fuq it-taxxa fuq il-bejgħ ta’ persuna taxxabbli u 2 % tal-VAT fuq ix-xiri mnaqqsa matul dik is-sena. Dak il-perċentwal isir 1,5 % għal taxxa fuq l-input jew fuq l-output li taqbeż EUR 200 000 u 1 % għal ammonti’l fuq minn EUR 300 000 u, fejn l-applikazzjoni tad-dispożizzjoni tinvolvi l-ħlas ta’ somma li taqbeż EUR 11 600 000, il-parti li taqbeż dik iċ-ċifra tiġi mnaqqsa bi 80 %. L-Artikolu 9(6) madankollu jistabbilixxi ċifra minima għall-ħlasijiet ta’ kull sena ta’ EUR 500 fejn il-bejgħ gross ma jaqbiżx EUR 50 000, EUR 600 fejn il-bejgħ gross huwa bejn EUR 50 000 u EUR 180 000, u EUR 700 fejn il-bejgħ gross jaqbeż EUR 180 000.

21.      Għal snin individwali fir-rigward ta’ liema ebda dikjarazzjoni ma ġiet ippreżentata, l-Artikolu 9(8) jitlob ħlas fiss ta’ EUR 1 500 għal persuni naturali, u EUR 3 000 għal kumpanniji u assoċjazzjonijiet, fir-rigward ta’ kull sena ta’ stima.

22.      Skont l-Artikolu 9(9), regolarizzazzjoni awtomatika tipprekludi tnaqqis ulterjuri jew rifużjonijiet li ma jkunux ġew mitluba qabel mill-persuna taxxabbli. Madankollu dan ma jipprekludix ċerti verifiki, b’mod partikolari dawk li jirrigwardaw il-konsistenza bejn dikjarazzjonijiet magħmula u s-somom imħallsa u t-talbiet preċedenti għal rifużjoni ta’ VAT.

23.      L-Artikolu 9(10) jirrifletti l-Artikolu 8(6). Fejn ġiet segwita l-proċedura tal-Artikolu 9, (a) la l-persuna taxxabbli u lanqas kwalunkwe persuna responsabbli flimkien magħha ma jkunu suġġetti għal kwalunkwe verifika ta’ taxxa, (b) kwalunkwe multi tat-taxxa li setgħu jiġu imposti jintilfu u (ċ) ma jistgħux jiġu mibdija aktar ċerti proċeduri rigward evażjoni ta’ taxxa (għalkemm proċeduri kriminali li jkunu diġà inbdew ma jiġux estinti). B’kuntrast mal-Artikolu 8(6), madankollu, dawk l-eżenzjonijiet mhumiex suġġetti għal xi limitu massimu bbażat fuq l-ammont ta’ VAT addizzjonali mħallas jew iddikjarata.

24.      L-Artikolu 9(12) jippermetti l-ħlas f’żewg pagamenti ugwali fejn l-ammont pagabbli jaqbeż EUR 3 000 għall-individwi jew EUR 6 000 għal oħrajn.

25.      L-Artikolu 9(13) jirrifletti l-Artikolu 8(9). Dawk li użaw il-proċedura kunfidenzjali huma eżenti minn kwalunkwe verifika ħlief dik tal-konsistenza tad-dikjarazzjonijiet addizzjonali tagħhom.

26.      L-Artikolu 9(14) jirrifletti l-Artikolu 8(10). Dan jeskludi l-applikazzjoni tal-Artikolu kollu f’każijiet fejn, meta l-liġi ġiet fis-seħħ, (a) kienet diġà nħarġet stima riveduta, jew (b) diġà kienu tressqu proċeduri kriminali dwar evażjoni, fir-rigward ta’ sena ta’ stima partikolari. Madankollu, dan iżid esklużjoni oħra f’każijiet fejn (ċ) il-persuna taxxabbli tonqos milli tippreżenta dikjarazzjoni għal kwalunkwe waħda mis-snin ta’ stima koperti.

27.      L-Artikolu 9(15) jillimita l-esklużjonijiet fl-Artikolu 9(14)(a) u (b) għas-snin ta’ stima li għalihom japplikaw. Dan jistabbilixxi li m’għandu jkun hemm ebda regolarizzazzjoni awtomatika abbażi ta’ data li ma tikkorrispondix ma’ dik fid-dikjarazzjoni ppreżentata. Fl-aħħar nett, dan jeskludi kwalunkwe rifużjoni ta’ somom diġà mħallsa, li għandhom jiġu kkunsidrati bħala ħlas bil-quddiem ta’ taxxa dovuta.

 Il-proċedura prekontenzjuża

28.      Meta kkunsidrat li l-Artikoli 8 u 9 tal-Liġi Finanzjarja tal-2003 kienu inkompatibbli mal-Artikoli 2 u 22 tas-Sitt Direttiva, il-Kummissjoni bagħtet ittra ta’ intimazzjoni lir-Repubblika Taljana skont l-Artikolu 226 KE fid-19 ta’ Diċembru 2003. Ir-Repubblika Taljana wieġbet fit-30 ta’ Marzu 2004, fejn ċaħdet li kien hemm xi inkompatibbiltà. Mhux sodisfatta b’dan, il-Kummissjoni bagħtet opinjoni mmotivata fit-13 ta’ Ottubru 2004, fejn ordnat lir-Repubblika Taljana sabiex tikkonforma ruħha fi żmien xahrejn. Ir-Repubblika Taljana wieġbet fil-31 ta’ Jannar 2005, u baqgħet tiċħad li kien hemm xi inkompatibbiltà. Il-Kummissjoni ppreżentat il-kawża preżenti fit-8 ta’ Marzu 2006.

 Id-dikjarazzjoni mitluba

29.      Il-Kummissjoni qed titlob lill-Qorti tal-Ġustizzja sabiex jogħġobha tiddikjara li, meta pprovdiet espliċitament fl-Artikoli 8 u 9 tal-Liġi Nru 289 tas-27 ta’ Diċembru 2002 (Liġi Finanzjarja għall-2003) għal rinunzja ġenerali tal-operazzjonijiet ta’ verifika fuq tranżazzjonijiet taxxabbli effettwati matul serje ta’ snin ta’ stima, ir-Repubblika Taljana naqset milli twettaq l-obbligi tagħha skont l-Artikoli 2 u 22 tas-Sitt Direttiva flimkien mal-Artikolu 10 tat-Trattat KE. Hija qed titlob sabiex ir-Repubblika Taljana tiġi ordnata tbati l-ispejjeż tal-kawża.

30.      Ir-Repubblika Taljana titlob li r-rikors jiġi miċħud u li l-Kummissjoni tiġi ordnata tħallas l-ispejjeż.

 Evalwazzjoni

 Ammissibbiltà

31.      Ir-Repubblika Taljana tqis li l-Kummissjoni introduċiet ilment ġdid fl-opinjoni mmotivata, rigward il-ksur tal-prinċipju tan-newtralità tal-VAT u distorsjoni tal-kompetizzjoni bħala riżultat tad-dispożizzjonijiet ikkontestati. Il-Kummissjoni tirrispondi li kienet sempliċement qed tfakkar, bi tweġiba għall-argumenti tal-Italja, il-ġurisprudenza tal-Qorti tal-Ġustizzja dwar il-kwistjoni, li hija rilevanti meta jiġi evalwat allegat ksur tal-Artikoli 2 u 22 tas-Sitt Direttiva.

32.      Peress li l-Kummissjoni mhijiex qed titlob li tingħata dikjarazzjoni li d-dispożizzjonijiet Taljani speċifikament jiksru l-prinċipju tan-newtralità jew ta’ distorsjoni tal-kompetizzjoni, il-pożizzjoni tagħha tidher raġjonevoli. Jien għalhekk tal-fehma li ma jeżisti ebda ostakolu għall-ammissibbiltà tar-rikors.

 Fuq il-mertu

33.      Hemm numru ta’ punti importanti inter-konnessi li huma kkontestati bejn il-partijiet f’din il-kawża, li jien qed nipproponi li għandhom jiġu ttrattati taħt it-titli segwenti: (i) in-natura u l-portata tal-obbligi imposti fuq l-Istati Membri bl-Artikoli 2 u 22 tas-Sitt Direttiva, b’attenzjoni partikolari għas-sorveljanza u l-infurzar tal-osservanza tal-obbligi tal-persuni taxxabbli; (ii) l-effett prattiku tad-dispożizzjonijiet tal-amnestija kkontestati, meqjusa fid-dawl ta’ dawk l-obbligi; (iii) is-sinjifikat f’dak ir-rigward tad-diversi limitazzjonijiet fuq id-dispożizzjonijiet tal-amnestija; u (iv) l-effettività relattiva tad-dispożizzjonijiet tal-amnestija, b’mod partikolari għal dak li huwa użu ta’ riżorsi paragunat mal-ammonti miġbura, id-diskrezzjoni disponibbli għall-Istati Membri fl-amministrazzjoni tal-VAT, u sa liema punt id-dispożizzjonijiet tal-amnestija jaqgħu f’din id-diskrezzjoni.

34.      Għalkemm ikun possibbli – u interessanti – li jiġu esplorati numru ta’ punti importanti oħrajn iktar ġenerali rigward il-legalità u/jew kemm huma flokhom l-amnistiji tal-VAT, b’uħud minnhom jintmessu fil-qosor matul il-kawża, ma nħossx li jkun ta’ għajnuna għall-Qorti tal-Ġustizzja li jiġu indirizzati dawn il-punti ġenerali f’aktar dettall sabiex jiġi deċiż jekk id-dispożizzjonijiet partikolari li għalihom qed toġġezzjona l-Kummissjoni humiex konformi mas-Sitt Direttiva. Jien għalhekk se nillimita l-analiżi tiegħi għal dawk l-aspetti li huma rilevanti għad-dikjarazzjoni mitluba, u nagħmel referenza biss għall-punti iktar ġenerali bħala kunsiderazzjonijiet dwar l-isfond.

 Obbligi imposti bis-Sitt Direttiva

35.      Jiena naqbel mal-preżentazzjoni tal-Kummissjoni dwar l-obbligi imposti bis-Sitt Direttiva kemm fuq persuni taxxabbli individwali u fuq Stati Membri. Tabilħaqq, ir-Repubblika Taljana tidher li qed taċċetta l-elementi essenzjali ta’ dik il-preżentazzjoni, għalkemm issostni li d-dettalji dwar l-infurzar u l-ġbir huma materji għall-Istati Membri. Il-pożizzjoni tal-Kummissjoni tista’ tiġi miġbura fil-qosor u mistqarra mill-ġdid kif ġej.

36.      Mill-preambolu għas-Sitt Direttiva huwa ċar li “r-riżorsi nfushom” tal-Komunità “jinkludu dawk li jidħlu mill-VAT u miksuba permezz ta’ l-applikazzjoni ta’ rata komuni ta’ taxxa abbażi ta’ valutazzjoni stabbilita b’mod uniformi skont regoli tal-Komunità”; (14) li billi “għandu jkun assigurat li s-sistema komuni ta’ taxxi fuq il-bejgħ hija non-diskriminatorja għal dak li għandu x’jaqsam ma’ l-oriġini ta’ oġġetti u servizzi, sabiex fl-aħħar jintlaħaq suq komuni li jippermetti kompetizzjoni ġusta u li jkun tassew jixbaħ suq intern” (15) u li “l-obbligi ta’ persuni taxxabbli għandhom ikunu armonizzati kemm jista’ jkun biex ikun assigurat il-ħarsien meħtieġ tal-ġbir tal-VAT b’mod uniformi fl-Istati Membri kollha”. (16)

37.      Barra dan il-Qorti tal-Ġustizzja sostniet li s-Sitt Direttiva għandha tiġi interpretata b’mod konformi mal-prinċipju tan-newtralità fiskali inerenti fis-sistema komuni ta’ VAT, (17) li biha operaturi ekonomiċi li jwettqu l-istess tranżazzjonijiet m’għandhomx jiġu ttrattati b’mod differenti fir-rigward tal-impożizzjoni tal-VAT. (18)

38.      L-obbligi speċifiċi imposti bl-Artikolu 22 tas-Sitt Direttiva huma mfassla biex jassiguraw li l-awtoritajiet nazzjonali jkollhom għad-dispożizzjoni tagħhom l-informazzjoni kollha meħtieġa biex jassiguraw li l-VAT tiġi mposta u miġbura taħt is-sorveljanza tal-awtoritajiet tat-taxxa. (19) Dawk l-obbligi huma korollarju għar-rekwiżit fl-Artikolu 2 li (fin-nuqqas ta’ eżenzjoni speċifika) it-tranżazzjonijiet kollha li jaqgħu fl-iskop tagħha għandhom jiġu ntaxxati. Dan ir-rekwiżit huwa regola ġenerali li minnha l-ebda Stat Membru ma jista’ jidderoga b’mod unilaterali. (20) Għalkemm skont l-Artikolu 27 tas-Sitt Direttiva (21) Stat Membru jista’ jitlob awtorizzazzjoni mill-Kunsill biex jidderoga mid-dispożizzjonijiet tad-Direttiva “sabiex jissimplifika l-proċedura tal-ġbir tal-VAT jew sabiex jipprevjeni ċerti tipi ta’ evażjoni jew evitar tat-taxxa”, kwalunkwe simplifikazzjoni bħal din hija suġġetta għal kundizzjoni li din ma tistax taffettwa “l-ammont globali tad-dħul tat-taxxa ta’ l-Istat Membru” (u huwa punt li dwaru hemm qbil, li f’kull każ, ir-Repubbblika Taljana ma talbitx awtorizzazzjoni fil-kawża preżenti).

39.      Kull Stat Membru huwa għalhekk taħt obbligu li jieħu l-miżuri leġiżlattivi u amministrattivi kollha sabiex jassigura li l-VAT tiġi miġbura kollha fit-territorju tagħha bl-istess mod bħal fi Stati Membri oħrajn. Għalkemm dan l-obbligu mhuwiex speċifikament stabbilit fis-Sitt Direttiva, din il-miżura hija neċessarjament dedotta mill-Artikolu 10 KE u mill-ġurisprudenza tal-Qorti tal-Ġustizzja (22). Barra minn dan, minkejja li l-armonizzazzjoni mhijiex waħda totali u li ċerti aspetti amministrattivi neċessarjament jitħallew għad-diskrezzjoni tal-Istati Membri, l-obbligi taħt l-Artikolu 22 tas-Sitt Direttiva jimplikaw armonizzazzjoni dettaljata fil-livell leġiżlattiv.

40.      Konformi ma’ dik l-armonizzazzjoni, l-Istati Membri huma responsabbli għall-verifiki tad-dikjarazzjonijiet ta’ taxxa, il-kontijiet u d-dokumenti rilevanti oħrajn, u għal kalkulazzjoni u l-ġbir tat-taxxa dovuta. Huma għandhom ċerta diskrezzjoni rigward kif bl-iktar mod effettiv u ekwu għandhom jużaw ir-riżorsi għad-dispożizzjoni tagħhom meta japplikaw it-taxxa, tal-anqas abbażi ta’ każ għal każ; imma dik id-diskrezzjoni hija limitata f’kull każ mill-ħtieġa li jiġi assigurat li:

–        r-riżorsi nfushom tal-Komunità jiġu miġburin b’mod effiċjenti, u

–        ma jkunx hemm varjazzjonijiet sinjifikanti fit-trattament ta’ persuni taxxabbli kemm fi ħdan Stat Membru wieħed jew bejn Stati Membri.

41.      Ir-Repubblika Taljana ma tiċħadx li l-Istati Membri huma obbligati li jissorveljaw u jivverifikaw, sal-limitu tar-riżorsi tagħhom disponibbli, il-konformità ta’ persuni taxxabbli mar-regoli tal-VAT. Madankollu hija tiċħad li d-dispożizzjonijiet ikkontestati jaqbżu l-limiti tad-diskrezzjoni leġittima mogħtija lilhom fl-eżerċizzju ta’ dawk il-funzjonijiet.

42.      Konsegwentement, huwa meħtieġ li l-ewwel jiġu eżaminati l-effetti prattiċi ta’ dawk id-dispożizzjonijiet.

 L-effetti tad-dispożizzjonijiet ikkontestati

43.      Il-Kummissjoni tqis li d-dispożizzjonijiet ikkontestati jieħdu post ir-relazzjonijiet ġuridiċi normali li jirrigwardaw ir-responsabbiltà għal ħlas tal-VAT b’relazzjonijiet ġodda li definittivament itemmu dik ir-responsabbiltà għal ħlas, billi jissostitwixxu flokhom obbligu differenti għal ħlas ta’ ammonti li mhumiex relatati ma’ dawk li kellhom jiġu evalwati u mogħti kont tagħhom skont ir-regoli normali tal-VAT. Hija tiddeskrivi l-amnestija bħala rinunzja “ġenerali, indiskriminata u minn qabel” għad-dritt ta’ verifika u evalwazzjoni mill-ġdid, filwaqt li skont id-Direttiva kwalunkwe arranġament ta’ amnestija ma’ persuni taxxabbli għandu jiġi deċiż abbażi ta’ każ għal każ. Barra minn dan, hemm ħsara serja tal-prinċipju tan-newtralità tal-VAT u tal-ugwaljanza ta’ trattament bejn persuni taxxabbli.

44.      Irid jiġi rikonoxxut li d-dispożizzjonijiet huma kumplessi, u li l-partijiet matul il-kawża ma qablux dwar l-effetti prattiċi tagħhom. Madankollu, fid-dawl tat-tweġibiet tagħhom għal talbiet mill-Qorti tal-Ġustizzja għal informazzjoni iktar preċiża, jiena nemmen li dawk l-effetti jistgħu jiġu miġbura fil-qosor kif ġej.

45.      Jekk persuna taxxabbli ma ppreżentat ebda dikjarazzjoni tal-VAT għall-ebda waħda mis-snin ta’ stima inkwistjoni, din ma tistax tibbenefika mill-amnestija taħt l-Artikoli 8(4) jew 9. Madankollu, din tista’ tibbenefika mid-dispożizzjonijiet tal-amnestija fl-Artikoli 8 jew 9 jekk hija tkun (a) ippreżentat dikjarazzjonijiet (kompluti jew mhux kompluti) għal kwalunkwe sena ta’ stima inkwistjoni imma xejn għas-snin l-oħra, jew (b) ippreżentat dikjarazzjonijiet għas-snin ta’ stima inkwistjoni kollha, imma uħud jew id-dikjarazzjonijiet kollha mhumiex kompluti jew preċiżi.

46.      Meta fir-rigward ta’ sena ta’ stima partikolari, persuna taxxabbli tippreżenta dikjarazzjoni addizzjonali skont il-proċedura tal-Artikolu 8, li turi ammont ikbar ta’ valur miżjud taxxabbli (id-differenza bejn it-taxxa fuq l-input u fuq l-output) minn dak oriġinarjament iddikjarat, imbagħad (a) hija għandha tħallas ammont ugwali għall-VAT dovuta fuq l-ammont addizzjonali (suġġett għal minimu ta’ EUR 300) u (b) din tikseb l-eżenzjoni minn kwalunkwe stima riveduta tat-taxxa fuq l-output tagħha, sal-massimu tad-doppju tal-ammont ta’ VAT addizzjonali issa mħallsa.

47.      Il-proċedura tal-Artikolu 9 twassal għal riżultati differenti li jiddependu fuq jekk oriġinarjament ġietx ippreżentata dikjarazzjoni jew le u fuq l-ammont ta’ input VAT imnaqqsa. Madankollu, għandu jsir ħlas għar-rigward ta’ kull waħda mis-snin ikkonċernati (kemm jekk ġiet ippreżentata dikjarazzjoni għal dik is-sena u anki jekk le, u kemm jekk dik id-dikjarazzjoni kinitx preċiża jew le), u l-ebda tnaqqis ieħor m’huwa possibbli. Għal snin fir-rigward ta’ liema ġiet ippreżentata dikjarazzjoni, il-ħlas huwa ugwali għal bejn 1 u 2 % tal-input tal-VAT imnaqqas inizjalment kif ukoll bejn 1 u 2 % tal-output tal-VAT inizjalment iddikjarat għal dik is-sena, (23) suġġett għall-ħlas minimu ta’ EUR 500, 600 jew 700, skont l-ammont ta’ bejgħ gross ikkonċernat. Għal kull waħda mis-snin fir-rigward ta’ liema ebda dikjarazzjoni ma ġiet ippreżentata oriġinarjament, huwa dovut somma fissa ta’ EUR 1 500 għal individwi, u EUR 3 000 għal kumpanniji, indipendentement mill-ammont attwali ta’ dak li ġie ddikjarat inqas jew li ma ġiex ddikjarat.

48.      Abbażi ta’ dan, persuna taxxabbli li tuża l-proċedura skont l-Artikolu 8 se tħallas ammont ugwali għall-VAT kollha dovuta fuq il-valur miżjud preċedentement mhux iddikjarat, u issa ddikjarat – imma biss għas-snin għal liema din ma tkunx ippreżentat dikjarazzjoni kompluta u preċiża. Madankollu, din b’hekk tiġi protetta minn kwalunkwe stima riveduta ulterjuri fir-rigward ta’ ammonti dovuti sad-doppju ta’ dak l-ammont. Għalhekk jidher improbabbli, fil-prattika, li din se tiddikjara iktar minn nofs tal-valur miżjud tagħha li preċedentement ma ġiex iddikjarat. L-awtoritajiet tat-taxxa mbagħad jirkupraw sa nofs it-taxxa attwalment dovuta filwaqt li jirrinunzjaw għal kwalunkwe possibbiltà li jirkupraw in-nofs l-ieħor.

49.      Persuna taxxabbli li tuża l-proċedura tal-Artikolu 9 għandha tagħmel ħlas għar-rigward ta’ kull sena matul il-perijodu kkonċernat, kemm jekk oriġinarjament tkun saret dikjarazzjoni preċiża għal dik is-sena jew le. Jekk tkun saret dikjarazzjoni (preċiża jew mhijiex), il-ħlas imbagħad ikun ta’ proporzjon żgħir (sa 2 %) tal-ammont ta’ taxxa fuq l-input u fuq l-output kif inizjalment iddikjarat; jekk ma tkun saret ebda dikjarazzjoni, din tkun somma fissa ta’ EUR 1 500 jew EUR 3 000, indipendentement mill-ammont ta’ VAT li tħalla mhux iddikjarat. F’kull każ, il-persuna taxxabbli tiggwadanja l-eżenzjoni minn stima riveduta ulterjuri.

50.      Fejn persuna taxxabbli għanda għażla bejn żewġ proċeduri (u tixtieq tagħmel użu minn waħda jew l-oħra), huwa raġjonevoli li wieħed jassumi li din se tagħżel dik li tiġi tiswielha l-inqas. Fejn il-grad ta’ ddikjarar inqas jew nuqqas ta’ dikjarar kien limitat (u għalhekk x’aktarx li jkun dovut għal żball ġenwin), il-proċedura tal-Artikolu 8 tidher vantaġġjuża, billi tipprovdi eżenzjoni minn investigazzjoni ulterjuri bħala skambju għall-ħlas ta’ nofs l-ammont tal-VAT dovuta. Fejn dan kien iktar estensiv (u għalhekk x’aktarx li iktar probabbli li jkun dovut għal frodi intenzjonali), il-proċedura tal-Artikolu 9 se tipprovdi eżenzjoni bħala skambju għal ħlas ta’ ammont ekwivalenti għal proporzjon iċken (u f’każijiet estremi verament zgħir(24)) tat-taxxa dovuta imma li ma ġietx iddikjarata.

51.      Il-Kummissjoni tenfasizza li taħt l-Artikolu 9 kwalunkwe persuna taxxabbli tista’ telimina kwalunkwe riskju ta’ verifika jew stima riveduta fir-rigward ta’ serje ta’ snin ta’ stima, bi skambju għal ħlas li mhux relatat mal-ammont ta’ VAT normalment dovut bir-rata ta’ 20 %. L-amnestija skont l-Artikolu 8 tħares il-persuna taxxabbli minn verifika jew stima riveduta ulterjuri, għalkemm bi skambju għal ħlas iktar għoli. Tali rinunzja totali mill-awtoritajiet tat-taxxa tal-poteri tagħhom ta’ verifika hija distorsjoni serja, fil-fehma tal-Kummissjoni, tan-newtralità tas-sistema komuni tal-VAT. Persuni taxxabbli differenti huma suġġetti għal trattament differenti ħafna fir-rigward ta’ tranżazzjonijiet komparabbli, li sussegwentement ifixkel il-kompetizzjoni ġusta.

52.      Għal darba oħra jiena nista’ biss naqbel mal-Kummissjoni li arranġament leġiżlattiv li taħtu negozjanti onesti u assidwi jagħtu kont tal-VAT b’mod sħiħ filwaqt li negozjanti frawdolenti jew negliġenti jistgħu jaħarbu minn skrutinju ulterjuri bi skambju għal ħlas tal-iktar tan-nofs, u possibbilment ħafna inqas, tal-VAT attwalment dovuta mhuwiex konformi mal-obbligi imposti fuq Stati Membri, b’mod partikolari, bl-Artikoli 2 u 22 tas-Sitt Direttiva. Iktar speċifiku minn hekk, l-arranġamenti skont l-Artikolu 9 tal-Liġi Finanzjarja Taljana għall-2003 kompletament jinjoraw id-dispożizzjonijiet dettaljati tal-Artikolu 22 tas-Sitt Direttiva ċċitati mill-Kummissjoni (25) peress li dawn ma jinvolvux dikjarazzjoni ta’ tranżazzjonijiet attwalment effettwati u peress li s-somom imħallsa mhumiex marbutin b’xi mod mat-taxxa li kellu jingħata kont tagħha fuq dawk it-tranżazzjonijiet. Barra minn dan, kif il-Kummissjoni ġustament tindika, l-amnestija pjuttost ma tiddiskriminax peress li ma tagħmel ebda distinzjoni bejn dikjarar inqas okkażjonali u regolari, bejn somom żgħar u kbar, jew bejn negliġenza u frodi.

53.      Madankollu, l-punt prinċipali tad-difiża tar-Repubblika Taljana huwa li d-disponibbiltà tal-amnestija hija limitata u li hija miżura effettiva, li taqa’ fid-diskrezzjoni disponibbli għall-Istati Membri, sabiex jassiguraw li jiġu rkuprati l-ammonti kollha li kieku kienu jintilfu għall-awtoritajiet tat-taxxa. Huwa għalhekk meħtieġ li jiġu eżaminati dawk l-aspetti qabel ma tintlaħaq konklużjoni finali.

 Limitazzjonijiet fuq id-dispożizzjonijiet tal-amnestija

54.      Il-Kummissjoni tiddeskrivi l-amnestija kkontestata bħala rinunzja ġenerali u indiskriminata tad-dritt ta’ verifika u stima riveduta, filwaqt li l-Gvern Taljan jiġbed l-attenzjoni għal numru ta’ limitazzjonijiet dwar il-possibbiltà tal-użu tad-dispożizzjonijiet tal-amnestija. Dawk il-limitazzjonijiet huma, fil-fehma tiegħu, sinjifikanti u jfissru li l-amnestija ma tistax tiġi deskritta bħala waħda ġenerali jew li ma tiddiskriminax.

55.      L-ewwel nett, l-amnestija mhijiex disponibbli għal persuni taxxabbli li inizjalment ma kienu ppreżentaw ebda dikjarazzjoni tal-VAT għal kwalunkwe mis-snin ta’ stima kkonċernati (26). Din is-sitwazzjoni, twieġeb il-Kummissjoni, hija min-natura tagħha purament marġinali.

56.      Wieħed jista’ tabilħaqq jittama li sitwazzjoni bħal din mhijiex komuni, u r-Repubblika Taljana ma oġġezzjonatx għad-deskrizzjoni tagħha bħala ‘marġinali’. Fil-prattika, negozji ta’ kwalunkwe daqs, jistgħu verament, anki jekk jixtiequ li jiddefrodaw lill-awtoritajiet tat-taxxa, jippreżentaw dikjarazzjonijiet suffiċjentement plawżibbli sabiex jevitaw li jiġbdu l-attenzjoni fuqhom. B’kuntrast ma’ dan, madankollu, assenza kompleta ta’ kull dikjarazzjoni tista’ tkun iktar komuni fost operaturi iktar żgħar li jittamaw li ma jinqabdux fi kwalunkwe każ, jew li jħossu li l-evażjoni hija ġustifikata b’xi xorta ta’ regola de minimis morali (27). Barra minn hekk, huwa probabbli li ħafna attivitajiet illegali bl-ebda mod m’huma se jiġu ddikjarati għal skopijiet ta’ VAT, anki fejn fil-prinċipju mhumiex suġġetti għat-taxxa (28).

57.      Jien għalhekk mhux konvint li l-esklużjoni hija marġinali f’termini globali. Għar-rigward tal-ekonomija viżibbli, din mingħajr dubju hija marġinali, sempliċement għaliex kull min viżibbilment qed iwettaq xi negozju taxxabbli se jħoss il-bżonn li jiddikjara tal-inqas biżżejjed minn dak in-negozju biex jevita skrutinju li jista’ jkun inkonvenjenti u, jekk jagħmel dan, ma jiġix eskluż mill-amnestija. Imma raġunament bħal dan ma jivverifikax ruħu fir-rigward ta’ ekonomija inviżibbli, jew sewda, li ġiet stmata li hija’l fuq minn 26 % tal-PGD fl-Italja (29).

58.      Minn naħa, persuna (teoretikament) taxxabbli li bi ħsiebha taħrab għal kollox mill-attenzjoni tal-awtoritajiet tat-taxxa x’aktarx li inqas se tfittex il-protezzjoni ta’ amnestija minn xi ħadd li diġà huwa magħruf minn dawk l-awtoritajiet imma li ħeba xi ħaġa minnhom. Dan x’aktarx ukoll li inqas se jiġi vverifikat minnhom, b’mod partikolari jekk ir-riżorsi tagħhom huma limitati, kif ġie argumentat mill-Gvern Taljan.

59.      Meta tqis kollox, għalhekk, jidhirli li hu improbabbli li l-esklużjoni ta’ persuni taxxabbli li naqsu milli jippreżentaw dikjarazzjoni għal xi waħda mis-snin ta’ stima kkonċernati se jkollha effetti sinjifikanti fuq in-numru ta’ dawk li bbenefikaw jew li qed ifittxu li jibbenefikaw mill-amnestija.

60.      It-tieni nett, il-Gvern Taljan jargumenta li l-amnestija mhijiex disponibbli fejn ikunu diġà inkixfu xi irregolaritajiet (30). Il-Kummissjoni tirreplika li l-esklużjoni mhijiex kompluta – f’ċerti każi tista’ tiġi użata proċedura oħra ta’ regolarizzazzjoni taħt l-Artikoli 15 u 16 tal-Liġi Nru 289/2002 sabiex jitwaqqfu proċeduri ta’ stima riveduta u tinfetaħ mill-ġdid il-possibbiltà ta’ rikors għall-amnestija – imma l-Gvern Taljan jikkontroreplika li l-arranġament inkwistjoni jikkonċerna biss lil dawk li għalihom tali proċeduri kienu għadhom miftuħin għall-kontestazzjoni.

61.      Jidher mit-test tal-Artikoli 15 u 16 ipprovdut mill-Italja fil-kontroreplika tagħha li proċedura ta’ stima riveduta li ma tkunx għadha laħqet l-istadju ta’ digriet jew ta’ deċiżjoni definittiva tista’ tintemm bil-ħlas ta’ somma ta’ għall-inqas EUR 150 u sa 50 % tal-ammont ta’ taxxa mitlub; barra minn dan, jirriżulta mill-Artikoli 8(10) u 9(14) li, ġaladarba tali ħlas ikun sar matul it-terminu ta’ żmien rilevanti, il-persuna taxxabbli jista’ jkollha rikors għall-amnestija skont l-Artikolu 8 jew l-Artikolu 9.

62.      Konsegwentement, l-esklużjoni invokata mill-Gvern Taljan għandha skop limitat. Hija ħaġa naturali li amnestija tat-taxxa li qed tfittex li tħajjar kontribuzzjonijiet volontarji minflok taxxa li normalment kienet tkun dovuta, imma li hija maħsuba li hi diffiċli li tinġabar b’mezzi oħrajn, m’għandhiex testendi għall-ftuħ mill-ġdid, għall-benefiċċju tal-persuna taxxabbli, ta’ proċeduri li jkunu diġà ġew konklużi favur l-awtoritajiet tat-taxxa. Madankollu, persuni taxxabbli suġġetti għal proċedura pendenti jistgħu jibbenefikaw mill-amnestija, billi jħallsu parti mis-somma inkwistjoni minbarra s-somma mitluba skont il-proċedura ta’ amnestija. L-amnestija xorta se tkun attraenti għalihom jekk din tfisser li huma jkunu jistgħu jiggwadanjaw l-eżenzjoni billi jħallsu ammont globali li jkun inqas minn dak li x’aktarx kienu jħallsu li kieku l-proċedura ġiet konkluża għad-detriment tagħhom. Madankollu, il-korollarju huwa li l-awtoritajiet tat-taxxa se jirkupraw somma iżgħar minn dik li kieku setgħu jirkupraw, filwaqt li jirrinunzjaw għal kwalunkwe verifika ulterjuri.

63.      It-tielet nett, il-Gvern Taljan iqis li l-ammont imħallas taħt l-amnestija jista’ jiġi vverifikat kontra ċ-ċifri fid-dikjarazzjonijiet li saru (31) u li, fejn ikunu diġà saru talbiet għar-rifużjoni, rikors għall-proċedura tal-amnestija ma jipprekludix kwalunkwe verifika tal-validità ta’ dawk it-talbiet.

64.      Kif tindika ġustament il-Kummissjoni, l-ewwel waħda minn dawk il-verifiki hija purament formali u totalment dipendenti fuq l-eżattezza tad-dikjarazzjonijiet magħmula – li hi nnifsha eskluża mill-verifika bil-proċedura tal-amnestija.

65.      It-tieni tip ta’ verifika jikkonċerna talbiet għal rifużjoni ta’ VAT, jiġifieri sitwazzjonijiet fejn it-taxxa fuq l-input taqbeż it-taxxa fuq l-output biex b’hekk id-differenza bejn it-tnejn hija favur il-persuna taxxabbli pjuttost milli l-awtoritajiet tat-taxxa. Il-Gvern Taljan isostni li f’każijiet bħal dawn, indipendentement mill-amnestija, il-verifika tista’ testendi għall-fornitur li ħareġ il-kontijiet li juru l-input VAT u li f’kull każ għandu jħallas it-taxxa minħabba l-fatt li jkun ħareġ il-kont konċernat (32).

66.      Fil-fehma tiegħi din l-esklużjoni mill-eżenzjoni mill-verifika għal darba oħra x’aktarx li hi marġinali. Negozjant li talab rifużjoni tal-VAT li ma kienx intitolat għaliha jkun għamel dan bil-kollużjoni jew mingħajrha tal-fornituri tiegħu li jipprovduh b’kontijiet li juru ammont ta’ input VAT imħallsa li ma jkunux iddikjaraw għalih mal-awtoritajiet. Jekk kien hemm kollużjoni bħal din, huwa dubjuż kemm dan ikun jixtieq jieħu vantaġġ b’xi mod mill-amnestija sakemm ma jkunx se jinkixef b’mod imminenti, peress li hu fil-pussess ta’ ċerti dokumenti li jintitolawh prima facie għar-rifużjoni u rikors għall-amnestija jkun neċessarjament jinvolvi li jikxef l-assoċjat(i) fil-frodi. F’każijiet ta’ frodi ta’ “operatur li jonqos minn dmirijietu” (fejn negozjant wieħed jew aktar jisparixxu mingħajr ma jiddikjaraw VAT mal-awtoritajiet), investigazzjoni tal-fornituri tkun neċessarjament bla eżitu. Min-naħa l-oħra, jekk ma kien hemm ebda kollużjoni, huwa inqas probabbli li se jinkixfu mal-verifika irregolaritajiet tul il-proċess.

67.      B’mod globali, il-limitazzjonijiet fuq l-iskop tal-amnestija invokata mill-Gvern Taljan, għalkemm mhux għal kollox illużorji, ma jidhrux li huma sostanzjali.

 L-effettività tal-irkupru u d-diskrezzjoni disponibbli għall-Istati Membri

68.      Huwa fatt aċċettat li, taħt is-sistema tal-VAT kif armonizzata fil-preżent, l-Istati Membri huma responsabbli sabiex jissorveljaw il-konformità ta’ persuni taxxabbli, għal dik li hija verifika ta’ dikjarazzjonijiet, kontijiet u ta’ dokumenti rilevanti oħrajn, u sabiex tiġi kkalkulata u miġbura t-taxxa dovuta. Lanqas m’huwa kkontestat li dawn għandhom ċerta diskrezzjoni f’dak ir-rigward, dwar kif għandhom iqassmu bl-iktar mod effettiv ir-riżorsi għad-dispożizzjoni tagħhom.

69.      Ir-Repubblika Taljana tqis li d-dispożizzjonijiet ikkontestati jinkoraġġixxu d-dikjarazzjonijiet spontanji ta’ ammonti li preċedentement ma kinux iddikjarati minn xi persuni mhux taxxabbli, u b’dan il-mod jiġu lliberati riżorsi sabiex jiġu vverifikati dawk li ma jindmux u globalment jiġi pprovdut dħul akbar minn dak li kieku kien jinkiseb. Dan jaqa’ fi ħdan il-limiti tad-diskrezzjoni li l-Kummissjoni nfisha tirrikonoxxi li l-Istati Membri jgawdu meta jistabbilixxu b’liema mod għandhom jiġu użati r-riżorsi sabiex jiġu assigurati l-konformità u l-infurzar.

70.      Il-Gvern Taljan jispeċifika li total ta’ 162 000 persuna taxxabbli ħadu vantaġġ mill-amnestija taħt l-Artikolu 8 u 750 000 mill-amnestija taħt l-Artikolu 9. Din l-aħħar ċifra tirrappreżenta 13.37 % tal-5 309 654 persuna taxxabbli rreġistrati fl-Italja fl-2001 (33). Fl-2003, it-total irkuprat (EUR 1 938 miljun) kien jammonta għal madwar 1.9 % tal-VAT totali (EUR 101 890 miljun) miġbura matul dik is-sena. B’kuntrast ma’ dan, l-ammonti ta’ VAT irkuprati wara verifiki konvenzjonali fis-snin 1999 sa’ l-2002 kienu ferm iktar baxxi, u jvarjaw bejn EUR 140 miljun u EUR 357 miljun u kienu jammontaw għal 1 049 miljun matul perijodu ta’ erba’ snin (34). Dawn iċ-ċifri juru, kemm fil-fehma tar-Repubblika Taljana, huwa nfondat ir-rikors.

71.      Il-Kummissjoni tirreplika li ċ-ċifri juru pjuttost li numru kbir iżżejjed ta’ persuni taxxabbli ħadu vantaġġ mill-amnestija biex inkiseb riżultat limitat iżżejjed. Il-benefiċċji (irkupru inkrementat u iktar effiċjenti) li allegatament inkisbu b’riżultat tal-amnestija huma illużorji (il-proporzjon irkuprat huwa żgħir ħafna u l-uniku effett reali huwa li tiġi prekluża l-verifika mill-awtoritajiet tat-taxxa) u f’kull każ pjuttost irrilevanti meta tqis in-natura obbligatorja tar-rekwiżiti tal-Artikoli 2 u 22 tas-Sitt Direttiva.

72.      Ir-Repubblika Taljana tikkontroreplika li d-dispożizzjonijiet ikkontestati jinkoraġġixxu dikjarazzjonijiet spontanji; li r-riżorsi jistgħu għalhekk jiġu indirizzati għal verifika ta’ persuni taxxabbli li ma jiħdux vantaġġ mid-dispożizzjonijiet; li għal persuni bħal dawn l-Artikolu 10 tal-Liġi Finanzjarja tal-2003 estenda l-perijodu ta’ verifika possibbli b’sentejn; u li l-ammonti rkuprati kienu sostanzjalment ogħla minn kemm kienu jkunu. Il-vantaġġi huma għalhekk reali u ma jistgħux jiġu kkunsidrati li huma irrilevanti. Barra dan, (a) l-amnestija tikkonċerna każijiet fejn in-nuqqas li tiġi ppreżentata dikjarazzjoni ma nqabadx u ma seta’ qatt inqabad, (b) skont l-Artikolu 9, il-persuna taxxabbli għandha tagħmel ħlas fir-rigward ta’ kull sena ta’ stima fis-serje anki jekk sena waħda biss kienet involuta fin-nuqqas oriġinali, (ċ) it-taxxa, għalkemm inqas mill-ammont teoretikament dovut, tiġi rkuprata immedjatament iktar milli kieku wara investigazzjoni u proċedura ta’ rkupru fit-tul.

73.      L-oġġezzjoni tal-Kummissjoni għall-amnistiji tal-VAT ma tidhirx li hija waħda assoluta, imma hija qawwija fir-rigward tal-forma meħudha mid-dispożizzjonijiet ikkontestati.

74.      Jista’ jkun utli, għalhekk, li jiġi kkunsidrat fil-qosor dan il-fenomenu b’mod ġenerali. Amnistiji tat-taxxa ħafna drabi jinvolvu l-eżenzjoni minn penali, minn multi u minn ħlas ta’ imgħax (parti jew kollu) – u l-Kummissjoni espliċitament taċċetta li, għar-rigward ta’ VAT, kwistjonijiet bħal dawn jaqgħu fil-kompetenza tal-Istati Membri, li ma jiġux imxekkla mid-dritt Komunitarju. Bl-istess mod huwa normali, madankollu, li l-amnistiji jeħtieġu l-ħlas b’mod sħiħ tal-ammonti kollha dovuti u ma jinvolvux eżenzjoni mill-verifika. L-iskop huwa li b’mod ġenerali jinkoraġġixxi l-ħlas volontarju billi tiġi mogħtija l-eżenzjoni mill-piena (it-theddida ta’ liema hija intiża biex tinkoraġġixxi l-konformità inizjali imma li tista’ wkoll tiskoraġġixxi d-dewmien fil-konformità jekk il-prezz għall-indiema jkun għoli ħafna) iżda ma tmurx daqshekk’il bogħod li tagħmilha iktar vantaġġjuża li tevadi u mbagħad tindem, milli tagħmel dikjarazzjoni inizjali preċiża u onesta; kif ukoll li dawk il-kontribwenti li jiżbaljaw iġġibhom mill-ġdid inregola għall-ġejjieni.

75.      Id-duttrina (35) tissuġġerixxi li, sabiex ikunu effettivi, l-amnistiji tat-taxxa għandhom ikunu inter alia ħaġa ta’ darba (inkella r-repetizzjoni tibda tħajjar lil min iħallas it-taxxa biex jaddatta t-tattiċi tiegħu b’antiċipazzjoni għal amnistiji futuri), għandhom jinvolvu l-ħlas ta’ għall-inqas dak li kien dovut u b’mod ġenerali ta’ xi imgħax (inkella tingħata l-impressjoni li l-evażjoni qed tiġi ppremjata) u għandha tkun akkumpanjata minn tal-inqas avviż kredibbli li ser jissaħħu l-verifiki (sabiex il-vantaġġ mid-dikjarazzjoni meta mqabbel mar-riskju li tinqabad ma jkunx jidher iktar vantaġġjuż).

76.      L-amnestija kkontestata ma tidhirx li qed turi li għandha xi waħda minn dawn il-karatteristiċi. Din tabilħaqq ġiet estiża għas-snin sussegwenti (36), u possibbilment ħolqot aspettattiva ta’ amnistiji futuri u b’hekk naqset il-probabbilità ta’ konformità. Barra minn dan, hemm ukoll evidenza li r-Repubblika Taljana għamlet użu abbundanti ta’ amnistiji tat-taxxa fil-passat (37). Tabilħaqq, ġie ddikjarat li dawn huma daqstant regolari li l-aspettattiva ta’ amnistiji futuri saret fattur li qed iwassal għal livell nazzjonali baxx għal dik li hija konformità mar-regoli tat-taxxa (38). Anki jekk, kif stqarret l-Italja matul is-seduta, id-dħul mit-taxxa fil-fatt żdied fis-snin sussegwenti, ma ġiet ippreżentata ebda evidenza biex tiġi stabbilita xi rabta speċifika mal-amnestija (aktar milli ma’ xi waħda mill-ħafna spjegazzjonijiet possibbli oħrajn) jew xi effett fit-tul.

77.      Ir-Repubblika Taljana tippretendi li l-ammonti miġbura jwasslu għal kważi 2 % tad-dħul annwali mill-VAT. Jekk id-differenza fil-VAT (id-differenza bejn l-ammont li jista’ jinġabar fit-teorija u l-ammont attwalment miġbur) jista’ jiġi stmat bħala 35 sa 40 % fl-Italja (39), dan ifisser li l-ammont attwalment miġbur huwa fir-reġjun ta’ bejn 3 u 4 % tal-ammont dovut fit-teorija imma li qatt ma ġie ddikjarat.(40)

78.      Huwa veru li l-ebda awtorità tat-taxxa ma tista’ qatt tittama li taqbad il-frodi tat-taxxa kollha u m’għandhiex tkun il-Qorti tal-Ġustizzja li tagħti parir lir-Repubblika Taljana dwar kif l-aħjar tutilizza r-riżorsi tagħha anki kieku kellha l-għarfien tekniku meħtieġ biex tagħmel dan. Madankollu, jidhirli li metodu li apparentement idaħħal minn 3 sa 4 % tat-taxxa mhux miġbura (u għalhekk iħalli għall-inqas 95 % tal-ammont mhux miġbur minnu intatt, fejn tal-inqas proporzjon minnu mhux rekuperabbli) mhuwiex ovvjament użu effiċjenti tar-riżorsi.

 Analiżi globali

79.      Wieħed ma jistax isostni bis-serjetà li l-metodi ta’ kif wieħed iżid id-dħul li jinsabu fl-Artikoli 8 u 9 tal-Liġi Finanzjarja Taljana tal-2003 huma b’xi mod konsistenti mar-regoli dwar l-impożizzjoni tal-VAT li huma imposti fuq l-Istati Membri bis-Sitt Direttiva. L-ebda ħaġa f’dik id-direttiva ma tippermetti Stat Membru li jimponi l-VAT b’nofs ir-rata standard tiegħu (li hu r-riżultat prattiku tal-Artikolu 8) (41). Inqas u inqas ma dan jippermetti l-impożizzjoni ta’ ammont ekwivalenti għal 2 % tat-taxxa fuq l-input flimkien ma’ 2 % tat-taxxa fuq l-output iddikjarat minflok ammont ta’ VAT mhux stabbilit li kellu jiġi ddikjarat imma li ma kienx. Fl-aħħar nett, għalkemm il-VAT hija taxxa “evalwata mill-kontribwent”, huwa ċar li l-Istati Membri huma meħtieġa li jivverifikaw u jinfurzaw il-konformità, u mhumiex awtorizzati jabdikaw dik ir-responsabbiltà fir-rigward ta’ faxex sħaħ ta’ attivitajiet ekonomiċi taxxabbli.

80.      Id-dispożizzjonijiet tal-amnestija kkontestati fit-teorija japplikaw għall-kummerċ kollu taxxabbli u mhux dikjarat fl-Italja, li konsistentement ġie stmat mill-ekonomisti bħala li jirrappreżenta parti mdaqqsa tal-PGN – x’aktarx bejn 25 u 40 %. Fil-prattika, irrikorrew għalihom, skont iċ-ċifri tal-Gvern Taljan, aktar minn 17 % tal-persuni taxxabbli. (42) L-effett tagħhom għalhekk huwa’l bogħod milli jkun wieħed sinjifikanti, u jikkostitwixxi indħil serju fuq l-applikazzjoni xierqa tal-VAT skont ir-regoli armonizzanti tas-Sitt Direttiva.

81.      Lanqas ma tidher kredibbli d-difiża abbażi tal-użu effiċjenti tar-riżorsi. Għal kuntrarju, kif inhu muri mis-sens komun u minn analiżi ekonomika, dawn x’aktarx li jwasslu għal konformità tal-VAT imnaqqsa (għall-inqas) fuq perijodu medju jew fit-tul, għaliex dawn jippremjaw in-nuqqas ta’ konformità fuq il-konformità u, jekk wieħed jarahom f’kuntest storiku, joffru tama plawżibbli ta’ trattament simili fil-futur.

82.      Għalhekk, id-dikjarazzjoni mitluba mill-Kummissjoni għandha tingħata.

 Spejjeż

83.      Skont l-Artikolu 69(2) tar-Regoli tal-Proċedura, il-parti li titlef għandha tbati l-ispejjeż jekk dawn ikunu ġew mitluba. Peress li jiena tal-fehma li r-rikors tal-Kummissjoni għandu jiġi milqugħ u peress li din għamlet talba għall-ispejjeż, hemm lok li r-Repubblika Taljana għandha tiġi ordnata tbati l-ispejjeż.

 Konklużjoni

84.      Jien għalhekk tal-fehma li l-Qorti tal-Ġustizzja għandha:

–        tiddikjara li, meta espliċitament ipprovdiet fl-Artikoli 8 u 9 tal-Liġi Nru 289 tas-27 ta’ Diċembru 2002 (il-Liġi Finanzjarja għall-2003) għal rinunzja ġenerali tal-operazzjonijiet ta’ verifika fuq tranżazzjonijiet taxxabbli effettwati matul serje ta’ snin ta’ stima, ir-Repubblika Taljana naqset milli twettaq l-obbligi tagħha skont l-Artikoli 2 u 22 tas-Sitt Direttiva tal-Kunsill tas-17 ta’ Mejju 1977 (77/388/KEE) flimkien mal-Artikolu 10 tat-Trattat KE.

–        tikkundanna lir-Repubblika Taljana għall-ispejjeż.

1 – Lingwa oriġinali: l-Ingliż.

2 – Is-Sitt Direttiva tal-Kunsill 77/388/KEE, tas-17 ta’ Mejju 1977, fuq l-armonizzazzjoni tal-liġijiet tal-Istati Membri dwar taxxi fuq id-dħul mill-bejgħ – Sistema komuni ta’ taxxa fuq il-valur miżjud: bażi uniformi ta’ stima (ĠU 1977 L 145, p. 1, emendata f’bosta okkażjonijiet). Fl-1 ta’ Jannar 2007, Is-Sitt Direttiva ġiet abrogata u ssostitwita bid-Direttiva tal-Kunsill 2006/112/KE, tat-28 ta’ Novembru 2006, dwar is-sistema komuni ta’ taxxa fuq il-valur miżjud (ĠU 2006 L 347, p. 1).

3 – L-amnestija inkwistjoni ġiet ipprorogata għas-snin sussegwenti u l-Kummissjoni ppreżentat kawża oħra (Kawża C-174/07) rigward din il-proroga, li preżentement għadha pendenti.

4 –      Dawn id-dispożizzjonijiet issa jinsabu fl-Artikolu 2(1)(a) u (d) tad-Direttiva 2006/112/KE.

5 – Dan ġie mibdul, b’mod partikolari, bl-Artikoli 213 sa 271 tad-Direttiva 2006/112/KE.

6 – Dispożizzjonijiet li issa jinsabu, rispettivament, fl-Artikoli 252(1), 206 u 273 tad-Direttiva 2006/112/KE.

7 – L-Artikolu 213(1) tad-Direttiva 2006/112/KE.

8 – Għalkemm il-Kummissjoni tagħti l-paragrafu 3 bħala s-sors; dan huwa l-Artikolu 242 tad-Direttiva 2006/112/KE.

9 – L-Artikoli 262 et seq tad-Direttiva 2006/112/KE.

10 – L-Artikoli 214 sa 216 tad-Direttiva 2006/112/KE.

11 – L-Artikoli 207, 209, 210, 256 sa 258 u 267 tad-Direttiva 2006/112/KE.

12 – Legge 289/2002, GURI tal-31 ta’ Diċembru 2002, kif emendata.

13 – Dan l-arranġament jissejjaħ ‘condono tombale’ (‘amnestija definittiva’), preżumibbilment għaliex it-taxxa dovuta hija ‘mejta u midfuna’.

14 – It-tieni premessa, it-tmien premessa fil-preambolu għad-Direttiva 2006/112/KE.

15 – Ir-raba’ premessa, mhijiex fil-preambolu għad-Direttiva 2006/112/KE.

16 – L-erbatax-il premessa, il-ħamsa u erbgħin premessa fil-preambolu għad-Direttiva 2006/112/KE.

17 – Ara, pereżempju, is-sentenza tat-8 ta’ Diċembru 2005, Jyske Finans, Kawża C-280/04, Ġabra p. I-10683, punt 36.

18 – Sentenza tas-16 ta’ Settembru 2004, Cimber Air, Kawża C-382/02, Ġabra p. I-8379, punt 24.

19 – Ara, pereżempju, is-sentenza tal-5 ta’ Diċembru 1996, Reisdorf, Kawża C-85/95, Ġabra p. I-6257, punt 24; is-sentenza tas-17 ta’ Settembru 1997, Langhorst, C-141/96, Ġabra p. I-5073, punti 17 u 28.

20 – Ara, pereżempju, is-sentenza tal-21 ta’ Frar 1989, Il-Kummissjoni vs L-Italja, Kawża 203/87, Ġabra p. 371, punt 10.

21 – L-Artikolu 395 tad-Direttiva 2006/112/KE.

22 – Kemm l-Italja kif ukoll il-Kummissjoni ċċitaw is-sentenza tat-28 ta’ Settembru 2006, Il-Kummissjoni vs L-Awstrija, Kawża C-128/05, Ġabra p. I-9265, fejn il-Qorti tal-Ġustizzja sabet li l-Awstrija kienet kisret l-obbligi tagħha meta eskludiet għal kollox ċerti operaturi tat-trasport internazzjonali mill-obbligi tal-VAT. Ara wkoll is-sentenza tal-14 ta’ Settembru 2006, Stradasfalti, Kawża C-228/05, Ġabra p. I-8391, punt 66; f’dik il-kawża, il-Qorti tal-Ġustizzja enfasizzat li l-Italja ma setgħetx timponi b’mod unilaterali fuq persuni taxxabbli deroga mid-dritt li jagħmlu tnaqqis.

23 – Il-perċentwali hija iktar baxxa għall-ammonti li jaqbżu EUR 11 600 000, li jiġu mnaqqsa bi 80 % – jiġifieri għal 0,2 % tat-taxxa fuq l-input u/jew fuq l-output kif inizjalment iddikjarat.

24 – Il-Kummissjoni tiċċita l-każ ta’ persuna taxxabbli li naqset milli tippreżenta kwalunkwe dikjarazzjoni f’sena tat-taxxa partikolari, li fiha din kellha tiddikjara EUR 600 000. Skont il-proċedura tal-Artikolu 9, il-massimu pagabbli dovut sabiex tibbenefika minn eżenzjoni kompluta huwa ta’ EUR 3 000 – telf definittiv għall-awtoritajiet tat-taxxa ta’ EUR 597 000. Jiena kont inżid li l-proporzjon mitluf jista’ jkun iktar eċċessiv, peress li d-dispożizzjoni espliċitament tikkontempla ħlasijiet li jaqbżu EUR 11 600 000.

25 – Ara l-punti 8 sa 10 iktar ’il fuq.

26 – L-Artikoli 8(4) u 9(14)(c).

27 – B’kuntrast mas-sitwazzjoni f’xi Stati Membri oħrajn, l-Italja m’għandha l-ebda limitu għar-reġistrazzjoni tal-VAT, biex b’hekk anki l-iktar negozji żgħar huma meħtieġa li jiddikjaraw it-taxxa.

28 – Ara, pereżempju, is-sentenza tas-6 ta’ Lulju 2006, Kittel, Kawżi maqgħuda C-439/04 u C-440/04, Ġabra p. I-6161, punt 50, u l-ġurisprudenza hemmhekk iċċitata.

29 – Ara, pereżempju, il-“European Employment Observatory Review”, Ħarifa 2004, b’mod partikolari l-paġni 77 u 106 sa 110.

30 – L-Artikoli 8(10) u 9(14).

31 – Skont l-Artikolu 9(9), b’mod partikolari kif interpretat b’sentenza tal-Qorti Kostituzzjonali tas-27 ta’ Lulju 2005.

32 – L-Artikolu 54a tad-Digriet Presidenzjali Nru 633/72; cf. L-Artikolu 21(1)(d) (fl-Artikolu 28g) tas-Sitt Direttiva, l-Artikolu 203 tad-Direttiva 2006/112/KE.

33 – Dan jidher li huwa kalkolu żbaljat. 750 000 huwa 14.125 % ta’ 5 309 654. Il-162 000 tal-Artikolu 8 jammonta għal 3.05 % tan-numru totali ta’ persuni taxxabbli.

34 – Meta wieħed iqabbel dawn iċ-ċifri ma’ dawk tal-VAT totali miġbura fl-istess erba’ snin, kif ipprovduti mill-Gvern Taljan, jien nikkalkula li t-taxxa rkuprata wara l-verifiki kienet tammonta għal bejn 0.18 % u 0.38 % tat-total miġbur f’sena partikolari, jew 0.3 % tat-total għall-perijodu ta’ erba’ snin.

35 – Ara pereżempju, “IMF Working Paper 89/42”, “An economic analysis of tax amnesties”, Peter Stella 1989; “Deferral and the utility of amnesty”, Craig M. Boise, George Mason University Law Review 2007, p. 667, b’mod partikolari l-paġni 693 et seq.

36 – Ara n-nota ta’ qiegħ il-paġna 3 iktar ’il fuq.

37 – Dokument tal-United States Congress tal-1998 jtgħid li “l-Italja wettqet iktar minn tużżana amnestiji tat-taxxa, reċentement b’medja ta’ waħda kull sentejn”. Artiklu ċċitat mill-Kummissjoni fir-rikors tagħha (“Il condono fiscale tra genesi politica e limiti costituzionali”, De Mita, Diritto e pratica tributaria, 2004, Parti I, p. 1449) jistqarr li l-amnestija tal-2003 kienet it-58 waħda mill-1900.

38 – “Is One More Tax Amnesty Really That Bad? Some Empirical Evidence from the Italian 1991 VAT Amnesty”, M. Marè u C. Salleo, 59 Kungress tal-IIPF, Praga, Awwissu, 2003. Ara wkoll “Gradual Recovery in Euroland”, Kai Carstensen, Klaus-Jürgen Gern, Christophe Kamps, Joachim Scheide, Kiel Discussion Papers 405: “… fl-ewwel nofs tal-2003 l-Italja żiedet dħul addizzjonali ekwivalenti għal bejn wieħed u ieħor 0.8 % tal-PGD inkonnessjoni ma’ amnestija tat-taxxa fuq skala kbira. Fuq perijodu qasir, l-Italja kienet kapaċi tevita li taqbeż il-limitu tal-Patt ta’ Stabbilità u Tkabbir grazzi għal din il-miżura ta’ darba. Fuq perijodu medju, madankollu, il-probabbilità li jinqabeż il-limitu ta’ 3 % tiżdied. Kif turi l-esperjenza, amnestiji tat-taxxa li jkunu ta’ spiss – fl-Italja din kienet it-tielet amnestija f’20 sena – jherru l-moralità fiskali. Konsegwentement, id-dħul mit-taxxa jkun iktar baxx fuq perijodu medju u fuq perijodu fit-tul milli kien ikun mingħajr amnestija.”

39 – “IMF Working Paper 07/31, VAT fraud and evasion: what do we know and what can be done”, Michael Keen u Stephen Smith, Frar 2007, p. 19.

40 – Jiġifieri, 2 % tas-60 sa 65 % miġbura hija (bejn wieħed u ieħor) bejn 3 u 4 % tal-35 sa 40 % mhux miġbura.

41 – Barra minn dan, għandu jiġi nnotat li nofs ir-rata standard tar-Repubblika Taljana li titla’ għal 20 % hija ta’ 10 %, li hija iktar baxxa mir-rata minima standard ta’ 15 % awtorizzata bl-Artikolu 12(3)(a) tas-Sitt Direttiva.

42 – Skont il-Kummissjoni matul is-seduta, in-numru ta’ dawk li ħadu vantaġġ mill-amnestija kien jiżboq b’mod sinjifikattiv in-numru totali ta’ persuni taxxabbli fi Stat Membru ta’ daqs medju bħal Belġju.