Available languages

Taxonomy tags

Info

References in this case

References to this case

Share

Highlight in text

Go

KONKLUŻJONIJIET TA’ L-AVUKAT ĠENERALI

MAZÁK

ippreżentati fit-18 ta’ Settembru 2007 1(1)

Kawża C-368/06

Cedilac SA

vs

Ministère de l’Économie, des Finances et de l’Industrie

(talba għal deċiżjoni preliminari mressqa mit-Tribunal administratif de Lyon (Franza))

“Tassazzjoni – VAT – Dritt għal tnaqqis – Direttiva tal-Kunsill 77/388/KEE – Artikoli 17, 18, 28(3)(d) u 28(4) – Tħassir minn Franza tar-regola ta’ ‘dewmien ta’ xahar’ – Konverżjoni fi kreditu kontra t-Teżor – Ħlas lura bin-nifs”





1.     F’din it-talba għal deċiżjoni preliminari skond l-Artikolu 234 KE, il-qorti tar-rinviju tistaqsi lill-Qorti tal-Ġustizzja dwar l-interpretazzjoni li għandha tingħata lill-Artikoli 17, 18, 28(3)(d) u 28(4) tas-Sitt Direttiva tal-Kunsill 77/388/KEE tas-17 ta’ Mejju 1977 fuq l-armonizzazzjoni tal-liġijiet ta’ l-Istati Membri dwar taxxi fuq id-dħul mill-bejgħ – Sistema komuni ta’ taxxa fuq il-valur miżjud: bażi uniformi ta’ stima (2) (is-“Sitt Direttiva”).

I –    Id-dritt Komunitarju rilevanti

2.     L-Artikolu 17(1) tas-Sitt Direttiva jipprovdi li “[i]d-dritt li tnaqqas għandu jqum fl-istess ħin meta t-taxxa mnaqqsa ssir taxxabbli”.

3.     L-Artikolu 18 tas-Sitt Direttiva, intitolat “Regoli li jirregolaw l-eżerċizzju tad-dritt li tnaqqas”, jipprovdi li:

“[…]

2.      Il-persuna taxxabbli għandha teffetwa t-tnaqqis billi tnaqqas mill-ammont totali tat-taxxa fuq il-valur miżjud dovut għall-perjodu partikolari ta’ taxxa l-ammont totali fir-rigward ta’ li [li fir-rigward tiegħu], matul l-istess perjodu, id-dritt li tnaqqas irriżulta […]

[…]

4.      Fejn għal perjodu partikolari ta’ taxxa l-ammont ta’ tnaqqis awtorizzati jeċċedu l-ammont tat-taxxa dovuta, l-Istati Membri jistgħu jew jagħmlu ħlas lura jew imexxu l-eċċess ‘l quddiem għall-perjodu li jmiss skond il-kondizzjonijet li huma għandhom jiddeterminaw.

[…]”

4.     Fit-Titolu XVI tas-Sitt Direttiva, l-Artikolu 28 jistabbilixxi ċerti dispożizzjonijiet tranżitorji li jawtorizzaw, inter alia, lill-Istati Membri jkomplu japplikaw eżenzjonijiet u derogi miżmuma fis-seħħ bil-ħsieb li eventwalment jitneħħew. Għalhekk l-Artikolu 28(3)(d) tas-Sitt Direttiva jipprovdi li matul il-perjodu tranżitorju msemmi fl-Artikolu 28(4) l-Istati Membri jistgħu “ikomplu japplikaw disposizzjonijiet li jidderogaw mill-prinċipju ta’ tnaqqis immedjat stabbilit fl-ewwel paragrafu ta’ l-Artikolu 18(2)”.

5.     Skond l-Artikolu 28(4) tas-Sitt Direttiva, “[i]l-perjodu transizzjonali [tranżitorju] għandu għall-ewwel idum għal ħames snin mill-1 ta’ Jannar 1978. Mill-iktar tard sitt xhur qabel l-aħħar ta’ dan il-perjodu, u sussegwentament kif neċessarju, il-Kunsill għandu jirrevedi s-sitwazzjoni fir-rigward tad-derogazzjonijiet [derogi] stabbiliti fil-paragrafu 3 fuq il-bażi tar-rapport mill-Kummissjoni u għandu b’mod unanimu jiddetermina fuq proposta mill-Kummissjoni, jekk kwalunkwe jew dawn id-derogazzjonijiet kollha għandhomx ikunu aboliti.”

II – Id-dritt nazzjonali rilevanti

6.     Bis-saħħa ta’ l-eċċezzjoni li tinsab fl-Artikolu 28(3)(d) tas-Sitt Direttiva, Franza kompliet tapplika l-hekk imsejħa regola ta’ dewmien ta’ xahar wara d-dħul fis-seħħ ta’ din id-direttiva. Skond ir-regola ta’ dewmien ta’ xahar persuni taxxabbli ma setgħux, skond l-Artikolu 17(1) tas-Sitt Direttiva, inaqqsu immedjatament mit-taxxa fuq il-valur miżjud (il-“VAT”) li kellhom iħallsu l-VAT li kienu ħallsu fuq oġġetti li ma jikkostitwixxux assi fissi u servizzi. It-tnaqqis seta’ jseħħ biss xahar wara.

7.     Permezz ta’ l-adozzjoni, fit-22 ta’ Ġunju 1993, ta’ l-Artikolu 2, paragrafu I, tal-Liġi Finanzjarja ta’ emenda Nru 93-859 għall-1993, (3) Franza ħassret ir-regola ta’ dewmien ta’ xahar. Għalhekk skond l-Artikolu 271(3) tal-Kodiċi Ġenerali tat-Taxxi (le code général des impôts) (il-“KĠT”), li ddaħħal permezz ta’ l-Artikolu 2, paragrafu I, tal-Liġi Finanzjarja Nru 93-859, persuni taxxabbli kienu intitolati li jnaqqsu l-VAT li kienu diġà ħallsu fuq oġġetti u servizzi mill-VAT li kellhom iħallsu matul ix-xahar li fih tnissel id-dritt għal tnaqqis.

8.     Minbarra t-tħassir tar-regola ta’ dewmien ta’ xahar, iddaħħlet dispożizzjoni tranżitorja fil-KĠT permezz ta’ l-Artikolu 2, paragrafu II, tal-Liġi Finanzjarja ta’ emenda Nru 93-859 għall-1993. Id-dispożizzjoni tranżitorja tinsab fl-Artikolu 271 A tal-KĠT.

9.     L-Artikolu 271 A(1) tal-KĠT jipprovdi għat-twettiq ta’ “tnaqqis ta’ referenza” mit-taxxa deduċibbli, fir-rigward tal-persuni taxxabbli li bdew l-attivitajiet tagħhom qabel l-1 ta’ Lulju 1993. It-tnaqqis ta’ referenza huwa, ġeneralment, ikkalkulat fuq il-bażi ta’ l-ammont medju fix-xahar ta’ taxxa deduċibbli matul ix-xahar ta’ Lulju 1993 u l-ħdax-il xahar ta’ qabel.

10.   L-Artikolu 271 A(2) tal-KĠT jipprovdi, inter alia, li meta l-ammont tat-tnaqqis ta’ referenza ma jistax jitnaqqas totalment mit-taxxa deduċibbli, l-ammont li jifdal għandu jitnaqqas fix-xhur ta’ wara. Jekk l-ammont tat-taxxa deduċibbli li jirriżulta wara li jitnaqqas it-tnaqqis ta’ referenza ikun inqas mit-taxxa deduċibbli relattiva għax-xahar ta’ qabel, l-ammont li jifdal wara t-tnaqqis ta’ referenza huwa ttrasferit għal fuq id-dikjarazzjonijiet ta’ wara.

11.   Skond l-Artikolu 271 A(3) tal-KĠT, l-ammont tad-drittijiet għal tnaqqis li persuna taxxabbli ma jkunx eżerċita skond l-Artikolu 271 A(1), meta jittieħdu in kunsiderazzjoni r-regoli stabbiliti fl-Artikolu 271 A(2), jikkostitwixxi kreditu tal-persuna taxxabbli kontra t-Teżor. Dan il-kreditu ma jistax jiġi assenjat jew mibjugħ. Jista’ madankollu jkun użat bħala sigurtà jew garanzija. Barra minn hekk, il-kreditu jista’ jiġi trasferit fil-każ ta’, inter alia, għaqda jew bejgħ ta’ l-impriża. Il-kreditu għandu jitħallas lura, inter alia, fuq perjodu massimu ta’ għoxrin sena.

12.   Skond l-Artikolu 271 A(5) tal-KĠT, fejn l-ammont tat-tnaqqis ta’ referenza ma jaqbiżx FRF 10 000, il-persuni taxxabbli mhumiex, fil-prinċipju, obbligati li jwettqu t-tnaqqis ta’ referenza skond l-Artikolu 271 A(1) tal-KĠT.

13.   Skond id-Digriet Nru 93-1078 ta’ l-14 ta’ Settembru 1993(4), id-Digriet Nru 94-296 tas-6 ta’ April 1994(5) u d-Digriet Nru 2002-179 tat-13 ta’ Frar 2002(6), il-krediti li kellhom il-persuni taxxabbli skond l-Artikolu 271 A tal-KĠT tħallsu lura b’dan il-mod:

–       fl-1993 il-krediti tħallsu lura totalment meta ma kinux jaqbżu FRF 150 000 (EUR 22 867.35). F’dik l-istess sena, krediti li kienu jaqbżu dak l-ammont tħallsu lura sa 25%, b’pagament minimu ta’ FRF 150 000 (EUR 22 867.35);

–       fl-1994, il-krediti li kien fadal tqiegħdu f’kont u tħallsu lura sa 10% ta’ l-ammont tal-bidu;

–       f’kull sena sussegwenti l-krediti tħallsu lura sa 5% ta’ l-ammont tal-bidu;

–       fl-2002, il-krediti kollha li kien fadal tħallsu totalment minn qabel.

14.   Ir-rata ta’ interessi pagabbli fuq il-krediti in kwistjoni kienet ta’ 4.5% għall-1993, 1% għall-1994 u 0.1% għal kull waħda mis-snin ta’ wara.

III – Il-kawża prinċipali u t-talba għal deċiżjoni preliminari

15.   Fis-26 ta’ Diċembru 2002, il-kumpannija Cedilac SA (aktar ‘il quddiem ir-“rikorrenti”) talbet lil Franza sabiex tħallasha, inter alia, EUR 1 524 806.62 u l-interessi fuqhom, bħala kumpens għad-danni sofferti mill-1993 sa l-2002 b’riżultat ta’ l-applikazzjoni fir-rigward tagħha tal-miżuri li akkompanjaw it-tħassir tar-regola ta’ dewmien ta’ xahar.

16.   Peress li l-Ministru għall-Affarijiet Ekonomiċi, Finanzi u Industrija (le Ministre de l’économie, des finances et de l’industrie) ma rrispondiex it-talba tar-rikorrenti, u għalhekk b’mod impliċitu rrifjuta din it-talba, ir-rikorrenti ressqet azzjoni quddiem il-Qorti Amministrattiva (Tribunal administratif de Lyon), Lyon (Franza) kontra din id-deċiżjoni impliċita.

17.   Permezz ta’ sentenza tal-15 ta’ Novembru 2005, il-Qorti Amministrattiva ta’ Lyon talbet l-opinjoni tal-Kunsill ta’ l-Istat (le Conseil d’État) skond l-Artikolu L.113-1 tal-Kodiċi tal-Ġustizzja Amministrattiva (le Code de justice administrative) dwar jekk “id-dispożizzjonijiet adottati minn Franza sabiex jakkompanjaw it-tħassir tar-regola ta’ dewmien ta’ xahar, stabbiliti bl-Artikolu 271 A tal-Kodiċi Ġenerali tat-Taxxi u bid-digrieti ta’ implementazzjoni suċċessivi tiegħu humiex kompatibbli ma’ l-Artikoli 17 u 18(4) tas-[Sitt Direttiva]”.

18.   Permezz ta’ opinjoni ta’ l-14 ta’ Ġunju 2006, il-Kunsill ta’ l-Istat iddeċieda li l-kwistjoni fuq imsemmija tant kienet ta’ natura diffiċli li kienet tiġġustifika r-rinviju tagħha lill-Qorti tal-Ġustizzja għal deċiżjoni preliminari.

19.   Permezz ta’ deċiżjoni tal-5 ta’ Settembru 2006, il-Qorti Amministrattiva ta’ Lyon iddeċidiet li tissospendi l-proċedimenti u tressaq id-domanda li ġejja lill-Qorti tal-Ġustizzja:

“Id-dispożizzjonijiet adottati minn Franza sabiex jakkompanjaw it-tħassir tar-regola ta’ dewmien ta’ xahar huma kompatibbli ma’ l-Artikoli 17 u 18(4) tas-[Sitt Direttiva]?”

20.   Fid-deċiżjoni tagħha tal-5 ta’ Settembru 2006, il-qorti tar-rinviju talbet ukoll lill-Qorti tal-Ġustizzja sabiex teżamina d-domanda fuq imsemmija skond il-proċedura mħaffa stabbilita fl-Artikolu 104a tar-Regoli tal-Proċedura tal-Qorti tal-Ġustizzja, “fid-dawl tan-numru ta’ azzjonijiet diġà mibdija u r-riskju finanzjarju konsiderevoli għall-baġit ta’ l-Istat […]”.

21.   Permezz ta’ digriet tal-25 ta’ Settembru 2006, il-President tal-Qorti tal-Ġustizzja ċaħad it-talba mressqa mill-qorti tar-rinviju għal proċedura mħaffa.

22.   Osservazzjonijiet bil-miktub ġew ippreżentati mir-rikorrenti, mill-Gvern Franċiż u mill-Kummissjoni. L-ebda seduta ma ntalbet jew saret.

IV – L-argumenti ewlenin tal-partijiet

23.   Ir-rikorrenti tikkunsidra li l-miżuri adottati sabiex jakkompanjaw it-tħassir tar-regola ta’ dewmien ta’ xahar skond l-Artikolu 271 A tal-KĠT u li kellhom l-effett li jimpedixxu t-tnaqqis immedjat tal-VAT jiksru il-prinċipju ta’ newtralità tas-sistema tal-VAT u l-Artikoli 17 u 18 tas-Sitt Direttiva.

24.   Ir-rikorrenti tistrieħ b’mod partikolari fuq is-sentenza tal-Qorti tal-Ġustizzja Il-Kummissjoni vs L-Italja (7). F’dik il-kawża il-Qorti tal-Ġustizzja ddikjarat li l-Italja kienet kisret l-obbligi tagħha skond l-Artikoli 17 u 18 tas-Sitt Direttiva peress li dan l-Istat Membru kien ipprovda għar-rimbors ta’ VAT żejda permezz tal-ħruġ ta’ bonds tal-Gvern lil kategorija ta’ persuni taxxabbli. F’dak il-każ il-Qorti tal-Ġustizzja ddeċidiet li l-kundizzjonijiet għar-rimbors stabbiliti minn Stat Membru skond l-Artikolu 18(4) tas-Sitt Direttiva għandhom jippermettu lill-persuna taxxabbli, f’kundizzjonijiet adegwati, li tirkupra l-kreditu kollu li jirriżulta minn dik it-taxxa żejda. Skond ir-rikorrenti dan jimplika li r-rimbors għandu jitħallas f’perijodu ta’ żmien raġonevoli u permezz tal-pagament ta’ fondi likwidi jew b’mezzi ekwivalenti. Fi kwalunkwe każ, il-metodu ta’ rimbors adottat m’għandu jwassal għal ebda riskju finanzjarju għall-persuna taxxabbli.

25.   Barra minn hekk, ir-rikorrenti tenfasizza l-fatt li għall-kuntrarju tas-sitwazzjoni li kienet teżisti fil-kawża Il-Kummissjoni vs L-Italja, fejn bonds tal-Gvern Taljan maħruġa sabiex jirrimborsaw VAT żejda kienu mniżżla fil-borża, fil-każ preżenti l-kreditu kontra t-Teżor ma setax jiġi assenjat jew mibjugħ. Barra minn hekk, il-kreditu kien suġġett għal rata insinifikanti ta’ interessi u l-persuna taxxabbli kellha ġġorr ir-riskju kważi ċert ta’ żvalutazzjoni tal-kreditu fuq perijodu ta’ għoxrin sena. Ir-rikorrenti żżid li l-miżuri in kwistjoni kisru l-prinċipju ta’ ugwaljanza tal-persuni taxxabbli. Il-Qorti tal-Ġustizzja għalhekk għandha, skond ir-rikorrenti, tirrispondi fin-negattiv għad-domanda mressqa mill-qorti nazzjonali.

26.   Il-Gvern Franċiż jikkunsidra li d-domanda magħmula mill-qorti nazzjonali għandha tiġi rriformulata. Franza tissottometti li l-qorti tar-rinviju fil-fatt qed tistaqsi jekk il-miżuri adottati sabiex jakkompanjaw it-tħassir tar-regola ta’ dewmien ta’ xahar imorrux kontra l-Artikolu 28(3)(d) tas-Sitt Direttiva. Franza tikkunsidra li d-domanda kif irriformulata għandha tiġi mwieġba fin-negattiv.

27.   Il-Kummissjoni tikkunsidra li, fil-kuntest ta’ talba għal deċiżjoni preliminari, mhijiex il-Qorti tal-Ġustizzja li għandha tiddeċiedi dwar il-kompatibbiltà tad-dispożizzjonijiet tad-dritt nazzjonali mad-dritt Komunitarju. Din il-kompetenza tappartjeni lill-qrati nazzjonali, jekk ikun neċessarju, wara li jakkwistaw mill-Qorti tal-Ġustizzja, permezz ta’ talba għal deċiżjoni preliminari, kull kjarifika neċessarja dwar il-portata u l-interpretazzjoni tad-dritt Komunitarju.

28.   Franza tissottometti li r-regola ta’ dewmien ta’ xahar, li dderogat mill-prinċipju ta’ tnaqqis immedjat tal-VAT stabbilit fl-Artikolu 18(2) tas-Sitt Direttiva, kienet awtorizzata skond l-Artikolu 28(3)(d) ta’ din id-direttiva. B’riżultat tat-tħassir tar-regola ta’ dewmien ta’ xahar minn Lulju 1993, persuni taxxabbli setgħu jnaqqsu f’Lulju 1993 id-drittijiet tagħhom għal tnaqqis li tnisslu matul ix-xhur ta’ Ġunju u Lulju 1993. Din ir-riforma kienet tirriżulta f’piż fuq il-baġit ta’ l-Istat ta’ FRF 80 sa 100 biljun. Għalhekk ġie adottat mekkaniżmu sabiex iqassam dan it-telf eċċezzjonali għall-finanzi ta’ l-Istat fuq perijodu ta’ żmien. Franza żżid li l-mekkaniżmu m’affettwax lill-persuni taxxabbli kollha. Skond l-Artikolu 271 A(5) tal-KĠT, fejn l-ammont ta’ tnaqqis ta’ referenza ta’ impriża huwa inqas minn FRF 10 000, huwa mhuwiex suġġett għall-mekkaniżmu ta’ rimbors bin-nifs. Għaldaqstant 82% ta’ l-impriżi ma kinux suġġetti għal dan il-mekkaniżmu.

29.   Franza u l-Kummissjoni jikkunsidraw li l-miżuri li akkompanjaw it-tħassir tar-regola ta’ dewmien ta’ xahar huma konformi mal-ġurisprudenza tal-Qorti tal-Ġustizzja dwar l-Artikolu 28(3) tas-Sitt Direttiva. Huma jikkunsidraw li r-raġunament tal-Qorti tal-Ġustizzja fis-sentenza tagħha Norbury Developments (8) għandu jiġi applikat b’analoġija għall-kawża preżenti. Għalhekk, Franza u l-Kummissjoni jikkunsidraw li, filwaqt li Stat Membru ma jistax jestendi deroga eżistenti prevista mill-Artikolu 28(3)(d) tas-Sitt Direttiva, huwa jista’ jirrinunzja parzjalment jew progressivament għal dik id-deroga.

30.   Il-Kummissjoni tiddikjara li t-tħassir tar-regola ta’ dewmien ta’ xahar u l-miżuri kkritikati mir-rikorrenti fil-kawża prinċipali ġew promulgati bl-istess att leġiżlattiv. Il-miżuri kellhom l-għan li jiffaċilitaw it-tranżizzjoni għall-applikazzjoni tar-regoli stabbiliti skond l-Artikoli 17 u 18 tas-Sitt Direttiva u tad-dritt għal tnaqqis immedjat tal-VAT.

31.   Skond Franza u l-Kummissjoni, iċ-ċirkustanzi tal-kawża preżenti mhumiex simili għal dawk tal-kawża Il-Kummissjoni vs L-Italja. (9)

32.   F’dik il-kawża, il-Qorti tal-Ġustizzja ddikjarat li l-Italja, li pprovdiet għar-rimbors tal-VAT żejda permezz tal-ħruġ ta’ bonds tal-Gvern lil kategorija ta’ persuni taxxabbli li kellhom kreditu ta’ taxxa, ma kinitx wettqet l-obbligi tagħha skond l-Artikoli 17 u 18 tas-Sitt Direttiva. Ir-raġunament tal-Qorti tal-Ġustizzja f’dik il-kawża kien ibbażat madankollu fuq il-fatt li l-Italja, għall-kuntrarju ta’ Franza fil-kawża preżenti, ma bbenefikat minn ebda deroga prevista mis-Sitt Direttiva.

33.   Il-Kummissjoni żżid li l-persuni taxxabbli kollha huma manifestament f’pożizzjoni iktar favorevoli kemm ilha li tħassret ir-regola ta’ dewmien ta’ xahar, minkejja t-termini ta’ l-Artikolu 271 A tal-KĠT.

V –    Evalwazzjoni

34.   Permezz tad-deċiżjoni preliminari tagħha, il-qorti tar-rinviju titlob lill-Qorti tal-Ġustizzja tiddeċiedi jekk id-dispożizzjonijiet adottati minn Franza sabiex jakkompanjaw it-tħassir tar-regola ta’ dewmien ta’ xahar humiex kompatibbli ma’ l-Artikoli 17 u 18(4) tas-Sitt Direttiva.

35.   Għandu jiġi mfakkar li, fil-kuntest ta’ l-applikazzjoni ta’ l-Artikolu 234 KE, il-Qorti tal-Ġustizzja mhijiex kompetenti sabiex tiddeċiedi dwar il-kompatibbiltà ta’ dispożizzjonijiet ta’ dritt nazzjonali mad-dritt Komunitarju. Il-Qorti tal-Ġustizzja tista’, madankollu, tiddeduċi mill-kliem tad-domanda fformulata mill-qorti nazzjonali, fid-dawl tal-fatti kkonstatati minn din ta’ l-aħħar, il-materji li jinvolvu interpretazzjoni tad-dritt Komunitarju. (10)

36.   Nikkonkludi għalhekk mill-kliem tad-domanda u mir-raġunament tad-deċiżjoni tar-rinviju, li l-qorti nazzjonali tfittex kjarifika dwar jekk l-Artikoli 17, 18, 28(3)(d) u 28(4) tas-Sitt Direttiva jipprekludux miżuri bħalma huma dawk in kwistjoni fil-kawża prinċipali.

37.   Il-Qorti tal-Ġustizzja konsistentement iddikjarat li d-dritt għal tnaqqis previst fl-Artikolu 17 et seq. tas-Sitt Direttiva huwa parti integrali mill-mekkaniżmu tal-VAT u bħala regola ma jistax jiġi limitat. Id-dritt għal tnaqqis għandu jiġi eżerċitat immedjatament fir-rigward tat-taxxi kollha imposti fuq it-tranżazzjonijiet li għandhom x’jaqsmu ma’ l-input. (11) Barra minn hekk, kull limitazzjoni tad-dritt għal tnaqqis tal-VAT taffettwa l-livell tal-piż tat-taxxa u għandha tkun applikata b’mod simili fl-Istati Membri kollha. Konsegwentement, derogi huma permessi biss fil-każijiet espressament previsti mis-Sitt Direttiva.(12)

38.   Qabel id-dħul fis-seħħ tas-Sitt Direttiva, Franza applikat l-hekk imsejħa regola ta’ dewmien ta’ xahar. Skond l-osservazzjonijiet tal-partijiet, persuni taxxabbli fi Franza ma setgħux, skond din ir-regola, inaqqsu mill-VAT li kienu obbligati jħallsu l-VAT li huma kienu ħallsu fuq merkanzija ħlief xahar wara li tnissel id-dritt għal tnaqqis. Franza kienet awtorizzata li żżomm ir-regola ta’ dewmien ta’ xahar, li ġiet qabel is-Sitt Direttiva, wara d-dħul fis-seħħ ta’ din id-direttiva permezz ta’ eċċezzjoni espliċita li tinsab fl-Artikolu 28(3)(d) ta’ din id-direttiva.

39.   L-eċċezzjoni espliċita prevista fl-Artikolu 28(3)(d) tas-Sitt Direttiva kienet għadha fis-seħħ fl-1 ta’ Lulju 1993 (13) meta Franza ħassret ir-regola ta’ dewmien ta’ xahar u adottat miżuri tranżitorji sabiex jakkompanjaw dan it-tħassir. Għalhekk nikkunsidra li r-riformi promulgati minn Franza bl-adozzjoni fit-22 ta’ Ġunju 1993 ta’ l-Artikolu 2, paragrafi I u II, tal-Liġi Finanzjarja ta’ emenda Nru 93-859 għall-1993 kienu volontarji, fis-sens li dan l-Istat Membru ma kienx obbligat li jirrinunzja għall-eċċezzjoni li kien igawdi skond l-Artikolu 28(3)(d) tas-Sitt Direttiva bis-saħħa tad-dritt Komunitarju.

40.   Jidher mill-osservazzjonijiet tal-Gvern Franċiż li b’riżultat ta’ l-operazzjoni tar-regola ta’ dewmien ta’ xahar, persuni taxxabbli kostantement kellhom jieħdu somma ta’ flus mit-Teżor ta’ l-Istat. L-ammont tal-kreditu in kwistjoni varja minn xahar għal xahar, skond il-VAT li persuna taxxabbli kienet intitolata li tnaqqas f’xahar partikolari. Il-kreditu jidher li ma kienx suġġett għall-ħlas ta’ interessi.

41.   Il-qorti tar-rinviju indikat li permezz ta’ l-adozzjoni tal-Liġi Finanzjarja ta’ emenda Nru 93-859 for 1993, Franza mhux biss ħassret ir-regola ta’ dewmien ta’ xahar iżda adottat ukoll il-miżuri tranżitorji li jinsabu fl-Artikolu 271 A tal-KĠT. Jidher mil-leġiżlazzjoni nazzjonali rilevanti, suġġett għal verifika mill-qorti nazzjonali, li t-tħassir in kwistjoni fisser li persuni taxxabbli li bdew l-attivitajiet tagħhom wara l-1 ta’ Lulju 1993 ma kinux suġġetti għar-regola ta’ dewmien ta’ xahar u għalhekk il-VAT imħallsa minn dawn il-persuni taxxabbli kienet immedjatament deduċibbli skond ir-regoli stabbiliti fl-Artikoli 17 u 18 tas-Sitt Direttiva.

42.   Franza, madankollu, ma ħassritx sempliċement ir-regola ta’ dewmien ta’ sena peress li, skond il-Gvern Franċiż u l-qorti tar-rinviju, dan kien iġib miegħu konsegwenzi konsiderevoli fir-rigward tal-baġit. Skond il-Gvern Franċiż u l-Kummissjoni, dawn il-konsegwenzi kienu dovuti għall-fatt li persuni taxxabbli li l-attivitajiet tagħhom twettqu qabel l-1 ta’ Lulju 1993 setgħu, fil-prinċipju, inaqqsu f’Lulju 1993 il-VAT imħallsa fix-xhur ta’ Ġunju u Lulju 1993 u setgħu, fix-xhur ta’ wara, inaqqsu l-VAT immedjatament kif previst fl-Artikoli 17 u 18 tas-Sitt Direttiva.

43.   Il-qorti tar-rinviju indikat li l-miżuri li akkompanjaw it-tħassir tar-regola ta’ dewmien ta’ xahar kienu ta’ natura eċċezzjonali u ġew adottati bl-iskop li jippermettu din ir-riforma fiskali sseħħ f’kundizzjonijiet li setgħu jiġu sostnuti mill-baġit ta’ l-Istat. Fil-fatt, kif jidher mill-osservazzjonijiet tal-Gvern Franċiż, is-somom ta’ flus involuti permezz tat-tħassir tar-regola ta’ dewmien ta’ xahar jidhru li huma pjuttost konsiderevoli. (14) L-Artikolu 271 A tal-KĠT, skond il-qorti tar-rinviju, kien għalhekk maħsub sabiex iqassam, fuq diversi snin, il-konsegwenzi finanzjarji tat-tħassir in kwistjoni.

44.   Jidher mill-qafas leġiżlattiv nazzjonali, kif deskritt mill-partijiet fl-osservazzjonijiet tagħhom, li l-Artikolu 271 A tal-KĠT kien jobbliga lill-persuni taxxabbli jikkalkulaw tnaqqis ta’ referenza li kien ġeneralment ibbażat fuq l-ammont medju ta’ VAT li setgħu jnaqqsu matul ix-xahar ta’ Lulju 1993 u l-ħdax-il xahar ta’ qabel. Meta t-tnaqqis ta’ referenza kien ta’ iktar minn FRF 10 000, kien mibdul fi kreditu kontra t-Teżor. Skond il-qorti nazzjonali, il-kreditu kien suġġett għall-pagament ta’ interessi u kellu jitħallas lura lill-persuna taxxabbli in kwistjoni fuq perijodu ta’ għoxrin sena, li iktar tard tnaqqas għal għaxar snin. Il-Gvern Franċiż indika li minħabba l-limitu ta’ FRF 10 000 il-miżuri li akkompanjaw it-tħassir tar-regola ta’ dewmien ta’ xahar affettwaw bejn wieħed u ieħor 18 % tal-persuni taxxabbli. (15)

45.   Ir-rikorrenti tissottometti li l-miżuri li akkompanjaw it-tħassir tar-regola ta’ dewmien ta’ xahar impedew it-tnaqqis immedjat tal-VAT u jmorru kontra l-prinċipji ta’ newtralità tas-sistema tal-VAT, li tirrikjedi t-tnaqqis tal-VAT kollu fuq l-input, u l-Artikoli 17 u 18 tas-Sitt Direttiva. Barra minn hekk, fl-osservazzjonijiet tagħha r-rikorrenti tistrieħ ferm fuq is-sentenza tal-Qorti tal-Ġustizzja Il-Kummissjoni vs L-Italja, li fiha ġie deċiż li mekkaniżmu simili introdott mir-Repubblika Taljana kien jikser l-Artikoli 17 u 18 tas-Sitt Direttiva.

46.   Fl-opinjoni tiegħi, filwaqt li hemm tabilħaqq ċertu xebh fattwali bejn il-każ fil-kawża prinċipali quddiem il-qorti tar-rinviju u l-kawża Il-Kummissjoni vs L-Italja, il-qafas legali applikabbli fil-kawżi huwa fundamentalment differenti. Fil-kawża Il-Kummissjoni vs L-Italja, l-Istat Membru pprovda għar-rimbors ta’ VAT żejda permezz tal-ħruġ ta’ bonds tal-Gvern lil ċerti persuni taxxabbli. L-Italja madankollu ma kinitx tibbenefika minn deroga simili għad-deroga Franċiża prevista fl-Artikolu 28(3)(d) tas-Sitt Direttiva u għalhekk ma setgħetx tidderoga legalment mid-dispożizzjonijiet ta’ l-Artikoli 17 u 18 tas-Sitt Direttiva billi tippromulga regoli li jimpedixxu lill-persuni taxxabbli milli jnaqqsu l-VAT immedjatament. Konsegwentement, ir-rikorrenti ma tistax tistrieħ fuq is-sentenza f’dik il-kawża sabiex issostni l-argumenti tagħha.

47.   Barra minn hekk, filwaqt li Franza kienet awtorizzata b’mod ċar u mingħajr ambigwità sabiex tkompli tapplika r-regola ta’ dewmien ta’ xahar wara d-dħul fis-seħħ tas-Sitt Direttiva bis-saħħa ta’ l-Artikolu 28(3)(d) ta’ din id-direttiva, hija madankollu ma kinitx awtorizzata sabiex tadotta deroga ġdida jew testendi d-deroga eżistenti tagħha taħt din id-dispożizzjoni.

48.   Barra minn hekk, nikkunsidra, billi nibbaża ruħi, b’analoġija, fuq ir-raġunament magħmul mill-Qorti tal-Ġustizzja fis-sentenza Norbury Developments, li s-Sitt Direttiva ma timpedixxix Stat Membru milli jnaqqas l-ambitu ta’ deroga bħalma hija d-deroga prevista fl-Artikolu 28(3)(d) tas-Sitt Direttiva, peress li t-tneħħija ta’ dawn id-derogi hija l-għan ta’ l-Artikolu 28(4) ta’ din id-direttiva. (16) Fis-sentenza Norbury Developments, ir-Renju Unit kien naqqas l-ambitu ta’ eżenzjoni li kien igawdi taħt is-Sitt Direttiva. (17) Ir-raġunament tal-Qorti tal-Ġustizzja f’dik il-kawża kien li interpretazzjoni restrittiva ta’ l-Artikolu 28(3)(b) tas-Sitt Direttiva, fis-sens li Stat Membru jista’ jżomm eżenzjoni eżistenti iżda ma jistax ineħħiha parzjalment, tmur kontra l-imsemmi għan. Skond il-Qorti tal-Ġustizzja, tali interpretazzjoni jkollha effetti negattivi għall-applikazzjoni uniformi tas-Sitt Direttiva, peress li Stat Membru jista’ jsib ruħu kostrett li jżomm eżenzjoni, anke jekk jidhirlu li huwa possibbli, xieraq u mixtieq li jimplementa progressivament is-sistema stabbilita fid-direttiva fil-qasam in kunsiderazzjoni.

49.   Fil-kawża Il-Kummissjoni vs Franza, (18) il-Qorti tal-Ġustizzja ddikjarat li meta l-leġiżlazzjoni ta’ Stat Membru tiġi emendata sabiex tnaqqas l-ambitu ta’ eżenzjoni u b’hekk tallinja ruħha ma’ l-għan tas-Sitt Direttiva, dik il-leġiżlazzjoni għandha titqies li hija koperta bid-deroga prevista fit-tieni subparagrafu ta’ l-Artikolu 17(6) tas-Sitt Direttiva. F’dik il-kawża, li kienet tikkonċerna azzjoni skond l-Artikolu 226 KE, il-Qorti tal-Ġustizzja ddikjarat li Franza, li kienet naqqset l-ambitu ta’ eżenzjoni eżistenti, billi ssostitwiet esklużjoni totali tal-karozzi privati mid-dritt għal tnaqqis tal-VAT b’esklużjoni iktar limitata li kienet tawtorizza t-tnaqqis tal-VAT fir-rigward ta’ vetturi użati esklużivament għat-tagħlim tas-sewqan, ma kinitx naqset li twettaq l-obbligi tagħha skond l-Artikolu 17(2) tas-Sitt Direttiva.

50.   Jidher mid-deċiżjoni tal-qorti tar-rinviju li, għall-kuntrarju tat-tnaqqis fl-ambitu ta’ eżenzjoni ppromulgat mil-leġiżlazzjoni Franċiża fil-kawża Il-Kummissjoni vs Franza u li jidher li hija miżura pjuttost preċiża u ċara, il-miżuri leġiżlattivi li akkompanjaw it-tħassir tar-regola ta’ dewmien ta’ xahar kienu estremament kumplessi u affettwaw lill-persuni taxxabbli, jekk xejn, fi gradi differenti, skond l-ammont ta’ tnaqqis ta’ referenza tagħhom. Konsegwentement, minkejja t-tneħħija tar-regola ta’ dewmien ta’ xahar mill-1 ta’ Lulju 1993, ċerti persuni taxxabbli kien għad kellhom jieħdu flus mit-Teżor ta’ l-Istat sa l-2002.

51.   Madankollu, jidher mill-osservazzjonijiet tal-Kummissjoni, suġġett għal verifika mill-qorti nazzjonali, li r-riformi leġiżlattivi volontarjament (19) adottati minn Franza li wasslu għat-tħassir tar-regola ta’ dewmien ta’ xahar u l-miżuri li akkompanjaw dak it-tħassir irriżultaw fit-tneħħija ftit ftit ta’ l-effetti ta’ din ir-regola. Barra minn hekk, l-effetti tal-miżuri li akkompanjaw it-tħassir tar-regola ta’ dewmien ta’ xahar jidhru wkoll li ġew progressivament imnaqqsa u finalment eliminati fl-2002. Dan il-proċess wassal, matul il-perjodu mill-1993 sa l-2002, għal tnaqqis fil-piż li l-applikazzjoni tar-regoli tal-VAT kienet timponi fuq il-persuni taxxabbli kollha.

52.   L-effett tar-riforma adottata minn Franza għalhekk jidher, fuq il-bażi ta’ l-osservazzjonijiet tal-Kummissjoni u tal-Gvern Franċiż, li naqqsu, fuq perjodu ta’ għaxar snin, id-differenzi li kienu jeżistu bejn is-sistema fiskali tagħha b’riżultat ta’ l-applikazzjoni tar-regola ta’ dewmien ta’ xahar u l-Artikoli 17 u 18 tas-Sitt Direttiva, u b’hekk din ir-riforma allinjat lil dan l-Istat Membru ma’ wieħed mill-prinċipji ewlenin tas-Sitt Direttiva, jiġifieri d-deduċibbiltà immedjata tal-VAT.

53.   Barra minn hekk, jidher, suġġett għal verifika mill-qorti nazzjonali, li dawn id-differenzi kienu diġà kompletament eliminati fl-1993, fl-ewwel lok, fir-rigward tal-persuni taxxabbli li bdew l-attivitajiet tagħhom wara l-1 ta’ Lulju 1993, fit-tieni lok, fir-rigward tal-persuni taxxabbli li t-tnaqqis ta’ referenza tagħhom kien inqas minn FRF 10 000 u, fit-tielet lok, fir-rigward tal-persuni taxxabbli li l-kreditu tagħhom kontra t-Teżor ta’ l-Istat ma kienx iktar minn FRF 150 000 (EUR 22 867.35). Fil-fatt, jidher mir-riformi leġiżlattivi, kif spjegat mill-partijiet, li diġà fl-1993, is-sena li fiha r-riformi ġew promulgati, ammont konsiderevoli tat-tnaqqis ta’ referenza, jiġifieri 25%, ġie rimborsat lill-persuni taxxabbli kollha affettwati mid-dispożizzjonijiet tranżitorji li akkompanjaw it-tħassir tar-regola ta’ dewmien ta’ xahar. Fl-1994, kellhom jiġu rimborsati 10% oħra tat-tnaqqis ta’ referenza. Fid-deċiżjoni tar-rinviju tagħha, il-qorti nazzjonali tindika wkoll li l-kreditu kontra t-Teżor kien suġġett għall-ħlas ta’ interessi.

54.   Għalhekk nikkunsidra li l-Artikoli 17, 18, 28(3)(d) u 28(4) tas-Sitt Direttiva, fil-prinċipju, ma jipprekludux miżuri bħal dawk in kwistjoni fil-kawża prinċipali.

VI – Konklużjoni

55.   Għaldaqstant, nikkunsidra li l-Qorti tal-Ġustizzja għandha tirrispondi d-domanda magħmula mill-Qorti Amministrattiva ta’ Lyon kif ġej:

L-Artikoli 17, 18, 28(3)(d) u 28(4) tas-Sitt Direttiva tal-Kunsill 77/388/KEE tas-17 ta’ Mejju 1977 fuq l-armonizzazzjoni tal-liġijiet ta’ l-Istati Membri dwar taxxi fuq id-dħul mill-bejgħ – Sistema komuni ta’ taxxa fuq il-valur miżjud: bażi uniformi ta’ stima, fil-prinċipju, ma jipprekludux miżuri bħal dawk in kwistjoni fil-kawża prinċipali.

1 – Lingwa oriġinali: l-Ingliż.

2 – ĠU 1977 L 145, p. 1.

3 – JORF Nru 143, 23 ta’ Ġunju 1993, p. 8815.

4 – JORF Nru 214, 15 ta’ Settembru 1993, p. 12883.

5 – JORF Nru 89, 16 ta’ April 1994, p. 5646.

6 – JORF Nru 39, 15 ta’ Frar 2002, p. 2968.

7 – Sentenza tal-25 ta’ Ottubru 2001 (C-78/00, Ġabra p. I-8195).

8 – Sentenza tad-29 ta’ April 1999 (C-136/97, Ġabra p. I-2491, punt 19).

9 – Iċċitata iktar ‘il fuq fin-nota ta’ qiegħ il-paġna 7.

10 – Ara, b’analoġija, is-sentenza ta’ l-14 ta’ Lulju 1971, Muller et (10/71, Ġabra p. 723, punt 7).

11 – Sentenza tat-8 ta’ Jannar 2002, Metropol u Stadler, (C-409/99, Ġabra p. I-81, punt 42).

12 – Ara, b’mod partikolari, is-sentenza tad-19 ta’ Settembru 2000, Ampafrance u Sanofi (C-177/99 u C-181/99, Ġabra p. I-7013, punt 34 u l-ġurisprudenza ċċitata).

13 – Minkejja l-perjodu tranżitorju inizjali ta’ ħames snin mill-1 ta’ Jannar 1978 stabbilit fl-Artikolu 28(4) tas-Sitt Direttiva, l-eċċezzjoni li tinsab fl-Artikolu 28(3)(d) ma ġietx imħassra mil-leġiżlatur Komunitarju. Għalkemm mhijiex rilevanti minn perspettiva temporali għall-finijiet ta’ din il-kawża, l-eċċezzjoni li tinsab fl-Artikolu 28(3)(d) tas-Sitt Direttiva tidher li nżammet fl-hekk imsejħa Direttiva tal-VAT riformulata; ara l-Artikolu 372 tad-Direttiva tal-Kunsill 2006/112/KE tat-28 ta’ Novembru 2006 dwar is-sistema komuni ta’ taxxa fuq il-valur miżjud (ĠU 2006 L 347, p. 1).

14 – Ara l-punt 28 iktar ’il fuq.

15 – Ara l-punt 28 iktar ’il fuq.

16 – Ara, f’dan is-sens, is-sentenzi tat-13 ta’ Lulju 2000, Idéal tourisme (C-36/99, Ġabra p. I-6049, punt 32) u tas-7 ta’ Diċembru 2006, Administration de l’enregistrement et des domaines vs Eurodental (C-240/05, Ġabra p. I-11479, punt 52).

17 – Ara l-punt 20 tas-sentenza (iċċitata fin-nota ta’ qiegħ il-paġna 8).

18 – Sentenza ta’ l-14 ta’ Ġunju 2001 (C-345/99, Ġabra p. I-4493).

19 – Ara l-punt 39 iktar ’il fuq.