Available languages

Taxonomy tags

Info

References in this case

Share

Highlight in text

Go

KONKLUŻJONIJIET TAL-AVUKAT ĠENERALI

MENGOZZI

ppreżentati fil-15 ta’ Ottubru 2015 (1)

Kawża C-128/14

Staatssecretaris van Financiën

vs

Het Oudeland Beheer BV

[talba għal deċiżjoni preliminari mressqa mill-Hoge Raad der Nederlanden (qorti suprema tal-Pajjiżi l-Baxxi, il-Pajjiżi l-Baxxi)]

“Rinviju għal deċiżjoni preliminari – Tassazzjoni – Sitt Direttiva tal-VAT – Artikolu 5(7)(a) – Tranżazzjonijiet taxxabbli – Użu għall-iskopijiet tan-negozju ta’ oġġetti akkwistati matul in-negozju – Assimilazzjoni ma’ provvista mwettqa bi ħlas – Valur taxxabbli – Artikolu 11(A)(1)(b) – Prezz tal-kost – Taxxa fuq il-valur miżjud imħallsa u mnaqqsa – Dritt ta’ enfitewsi – Ċens annwu”





1.        F’din il-kawża, li tirrigwarda talba għal deċiżjoni preliminari mressqa mill-Hoge Raad der Nederlanden (qorti suprema tal-Pajjiżi l-Baxxi) dwar l-interpretazzjoni tas-Sitt Direttiva 77/388/KEE (2), il-Qorti tal-Ġustizzja hija mitluba tipprovdi, mill-ġdid, kjarifiki dwar id-determinazzjoni tal-valur taxxabbli tat-tranżazzjonijiet imsejħa “provvisti interni”.

2.        Dawn jirrigwardaw tranżazzjonijiet li permezz tagħhom persuni taxxabbli jużaw għall-iskopijiet tan-negozju tagħhom oġġetti li fl-akkwist tagħhom ma ħallsux taxxa fuq il-valur miżjud (VAT), għaliex immanifatturawhom huma stess, jew b’mod iktar ġenerali, akkwistawhom “internament” matul in-negozju tagħhom (3). Sabiex tevita vantaġġi fiskali għal dawn il-persuni taxxabbli, is-Sitt Direttiva kienet tagħti lill-Istati Membri l-possibbiltà – riprodotta wkoll fid-Direttiva 2006/112 (4) – li jassimilaw il-provvisti interni, meta l-oġġett ikun intuża għat-twettiq ta’ attivitajiet tan-negozju li huma eżentati mill-VAT, ma’ provvista ta’ oġġetti mwettqa bi ħlas, u li jissuġġettaw għalhekk l-imsemmi użu għall-VAT. Il-Qorti tal-Ġustizzja diġà kellha l-opportunità, diversi drabi, li tittratta kwistjonijiet dwar is-sistema tal-VAT għal tranżazzjonijiet ta’ dan it-tip (5).

3.        Id-domandi preliminari magħmula f’din il-kawża jaqgħu fil-kuntest ta’ kawża bejn impriża, Het Oudeland Beheer BV (iktar ’il quddiem “Oudeland”), u l-iStaatssecretaris van Financiën (amministrazzjoni fiskali) dwar avviż ta’ stima addizzjonali fir-rigward tal-VAT relatat mat-tassazzjoni ta’ tranżazzjoni kumplessa dwar proprjetà immobbli, li tinvolvi l-kostituzzjoni ta’ dritt ta’ enfitewsi fuq art u fuq bini fi stat ta’ kostruzzjoni li jinsab fuq din l-art, it-tlestija tal-bini u l-kiri tiegħu.

4.        Il-qorti tar-rinviju tixtieq tkun taf, essenzjalment, jekk il-kostituzzjoni ta’ dritt ta’ enfitewsi u l-ispejjeż ta’ tlestija ta’ bini, li għalihom Oudeland diġà ħallset il-VAT, filwaqt li madankollu bbenefikat mid-dritt għal tnaqqis, jistgħux jiġu inklużi fil-valur taxxabbli tal-provvista interna, li tikkonsisti fil-kiri tal-bini bħala uffiċċji. Jekk dan huwa l-każ, hija tixtieq tkun taf ukoll b’liema mod għandu jkun stabbilit il-valur tad-dritt ta’ enfitewsi għall-finijiet tal-imsemmija tassazzjoni.

I –    Il-kuntest ġuridiku

A –    Id-dritt tal-Unjoni

5.        Minkejja li d-Direttiva 2006/112 ħassret u ssostitwixxiet is-Sitt Direttiva mill-1 ta’ Jannar 2007, fid-dawl tad-data tal-fatti inkwistjoni fil-kawża prinċipali, il-kawża prinċipali tibqa’ rregolata minn din id-direttiva tal-aħħar.

6.        B’mod ġenerali, huma suġġetti għall-VAT il-provvisti ta’ oġġetti magħmula bi ħlas fit-territorju tal-pajjiż minn persuna taxxabbli li taġixxi bħala tali (6).

7.        L-Artikolu 5(1) tas-Sitt Direttiva jiddefinixxi l-provvista ta’ oġġetti bħala “it-trasferiment tad-dritt ta’ sid li jiddisponi minn proprjetà korporali”. L-Artikolu 5(3)(b) tal-istess direttiva jagħti lill-Istati Membri l-possibbiltà li jqisu bħala proprjetà korporali “drittijiet in rem li jagħtu lit-titulari dritt li juża l-proprjetà immobbli”. Skont il-paragrafu 5 tal-istess artikolu, l-Istati Membri jistgħu jqisu l-kunsinna ta’ ċerti xogħlijiet ta’ kostruzzjoni bħala provvisti.

8.        L-Artikolu 5(7)(a) tas-Sitt Direttiva, jiġifieri d-dispożizzjoni dwar it-tassazzjoni ta’ provvisti interni, jipprovdi li l-Istati Membri jistgħu jqisu bħala provvisti bi ħlas “l-applikazzjoni minn persuna taxxabbli għal skopijiet tan-negozju tagħha ta’ oġġetti magħmula, maħduma, estratti, ipproċessati, mixtrija jew importati matul in-negozju, fejn il-[VAT] fuq dawn l-oġġetti, kieku kienu ġew akkwistati minn persuna oħra taxxabbli, ma tkunx deduċibbli kollha, setgħax jitnaqqas kollu”.

9.        It-tieni sentenza tal-Artikolu 10(2) tas-Sitt Direttiva tipprovdi li l-provvisti ta’ oġġetti, ħlief dawk imsemmija fl-Artikolu 5(4)(b) tas-Sitt Direttiva, u l-provvista ta’ servizzi li jwasslu għal prospetti ta’ kontijiet jew għal ħlasijiet suċċessivi għandhom jitqiesu bħala kompluti fiż-żmien meta jiskadu l-perijodi relattivi għal dawn il-prospetti ta’ kontijiet jew ħlasijiet.

10.      L-Artikolu 11(A)(1)(b) tas-Sitt Direttiva jirrigwarda d-determinazzjoni tal-valur taxxabbli tal-VAT għat-tranżazzjonijiet previsti, b’mod partikolari, fl-Artikolu 5(7)(a) tal-istess direttiva. Skont din id-dispożizzjoni, il-valur taxxabbli għal tali tranżazzjonijiet għandu jkun “il-prezz tax-xiri ta’ l-oġġetti jew ta’ oġġetti simili jew, fl-assenza tal-prezz tax-xiri, il-prezz ta’ kemm jiġi [il-prezz tal-kost], determinat fiż-żmien tal-provvista”.

11.      Skont l-Artikolu 17(1) tas-Sitt Direttiva, id-dritt għal tnaqqis jitnissel fil-mument li fih it-taxxa li tista’ titnaqqas issir dovuta. Il-paragrafu 2 tal-istess artikolu jispeċifika li, sa fejn l-oġġetti jintużaw għall-iskopijiet tat-tranżazzjonijiet taxxabbli tiegħu, il-persuna taxxabbli għandha tkun intitolata tnaqqas mit-taxxa li hija responsabbli biex tħallas, b’mod partikolari l-VAT dovuta jew mħallsa fir-rigward ta’ oġġetti pprovduti jew li għandhom ikunu pprovduti lilu minn persuna taxxabbli oħra [Artikolu 17(2)(a)] kif ukoll il-VAT dovuta skont l-Artikolu 5(7)(a) [Artikolu 17(2)(ċ)]. Fir-rigward ta’ oġġetti li jintużaw minn persuna taxxabbli kemm għal tranżazzjonijiet li jagħtu dritt għal tnaqqis tal-VAT kif ukoll għal tranżazzjonijiet li ma jagħtux dritt għal tnaqqis tal-VAT, l-Artikolu 17(5) tas-Sitt Direttiva jipprovdi li “it-tali proporzjon biss tal-[VAT] għandu jkun imnaqqas kif hu attribwit għat-transazzjonijiet ta’ qabel”.

12.      L-Artikolu 20 tas-Sitt Direttiva jipprevedi l-aġġustamenti tat-tnaqqis, jekk ikun il-każ, b’mod partikolari meta t-tnaqqis ikun ogħla jew inqas minn dak li għalih il-persuna taxxabbli tkun intitolata jew meta jsir xi tibdil fil-fatturi użati biex jiddeterminaw l-ammont li għandu jitnaqqas. Għal dak li jirrigwarda l-oġġetti kapitali, skont l-Artikolu 20(2) tal-istess direttiva, l-aġġustament għandu jinfirex fuq ħames snin. Għal dak li jirrigwarda l-proprjetà immobbli, it-tul ta’ dan il-perijodu jista’ jiġi estiż sa 20 sena.

B –    Id-dritt Olandiż

13.      Skont l-Artikolu 3(1) tal-liġi tal-1968 dwar it-taxxa fuq id-dħul mill-bejgħ (Wet op de omzetbelasting 1968), fil-verżjoni tagħha applikabbli għall-kawża prinċipali (iktar ’il quddiem il-“liġi dwar il-VAT”), provvista ta’ oġġetti tinkludi, b’mod partikolari, “il-provvista ta’ proprjetajiet immobbli mill-persuna li tkun ipproduċiethom bl-eċċezzjoni tal-artijiet mhux mibnija minbarra l-artijiet għall-bini” [punt (c)] u “it-tqegħid għad-dispożizzjoni, għall-iskopijiet tan-negozju tiegħu, ta’ oġġetti prodotti fl-impriża tiegħu stess, fil-każijiet fejn, kieku l-oġġetti nxtraw mingħand imprenditur, it-taxxa fuq dawn l-oġġetti ma setgħetx, jew ma setgħetx kompletament, tagħti lok għal tnaqqis; huma assimilati ma’ oġġetti prodotti mill-impriża tiegħu stess oġġetti li jiġu prodotti fuq ordni flimkien mat-tqeghid għad-dispożizzjoni tal-materjal, inkluża l-art” [punt (h)].

14.      Skont l-Artikolu 3(2), hija kklassifikata wkoll bħala provvista ta’ oġġetti, b’mod partikolari, il-kostituzzjoni ta’ drittijiet li għalihom huma suġġetti l-proprjetajiet immobbli, “ħlief jekk il-korrispettiv, flimkien mat-taxxa fuq id-dħul mill-bejgħ, ikun inqas mill-valur ekonomiku ta’ dawn id-drittijiet. Il-valur ekonomiku għandu jkun tal-inqas il-prezz tal-kost, inkluża l-VAT, tal-proprjetà immobbli li għaliha jirreferi d-dritt, kif kien ikun fil-mument tal-kostituzzjoni ta’ dan id-dritt minn terz indipendenti”.

15.      Skont l-Artikolu 8(3) tal-liġi dwar il-VAT, fir-rigward tal-provvisti bħal dawk previsti, b’mod partikolari, fl-Artikolu 3(1)(h), “il-korrispettiv għandu jkun l-ammont, bl-esklużjoni tat-taxxa fuq id-dħul mill-bejgħ, li kien ikollu jitħallas għal dawn l-oġġetti, li kieku, fil-mument tal-provvista, dawn l-oġġetti ġew akkwistati jew prodotti fil-kundizzjoni li jkunu fiha f’dak il-mument”.

16.      Għal dak li jirrigwarda l-valur taxxabbli, l-Artikolu 8(5)(b) tal-liġi dwar il-VAT jipprovdi li regolament ta’ amministrazzjoni pubblika jista’ jiddetermina sa fejn, fil-każ ta’ proprjetà suġġetta, b’mod partikolari, għal drittijiet ta’ enfitewsi, l-ispejjeż relatati jifformaw parti mill-korrispettiv.

17.      Din id-dispożizzjoni ġiet implementata permezz tad-digriet ta’ implementazzjoni tal-1968 dwar it-taxxa fuq id-dħul mill-bejgħ (Uitvoeringsbesluit omzetbelasting 1968, iktar ’il quddiem id-“digriet ta’ implementazzjoni”), li l-Artikolu 5(1) tiegħu jipprovdi li, “[g]ħall-kostituzzjoni, trasferiment, rinunzja jew rexissjoni ta’ dritt ta’ enfitewsi […], il-valur tal-ċens […] jifforma parti mill-korrispettiv, bil-kundizzjoni li ma jistax ikun ogħla mill-valur ekonomiku tal-proprjetà li għaliha jirreferi d-dritt”. L-Artikolu 5(5) jipprovdi li l-valur, b’mod partikolari, ta’ ċens huwa ddeterminat skont l-Anness A tal-imsemmi digriet. L-Anness A(b) tad-digriet ta’ implementazzjoni jipprovdi li l-valur ta’ ċens “li jiskadi wara ċertu perijodu għandu jkun l-ammont annwali mmultiplikat bin-numru ta’ snin li matulhom għandhom isiru l-ħlasijiet”, bil-kundizzjoni li kull euro jiġi kkalkolat skont rata stabbilita minn dan l-anness.

II – Il-fatti tal-kawża prinċipali, il-proċedura nazzjonali u d-domandi preliminari

18.      Fit-8 ta’ Marzu 2004, Oudeland akkwistat dritt ta’ enfitewsi fuq porzjon art, inkluż fuq bini fi stat ta’ kostruzzjoni li jinsab fuq din l-art, inkambju għall-ħlas ta’ korrispettiv dovut kull sena bil-quddiem (iktar ’il quddiem, “iċ-ċens annwu”). It-tul tal-konċessjoni enfitewtika ġie stabbilit għal 20 sena. Iċ-ċens annwu kien jammonta għal EUR 330 000.

19.      Peress li l-kostituzzjoni ta’ dritt ta’ enfitewsi hija assimilata, fil-Pajjiżi l-Baxxi, mal-provvista ta’ proprjetà immobbli għall-finijiet tal-ġbir tal-VAT (7) u għalhekk hija suġġetta għaliha, Oudeland ġiet mitluba tħallas, għall-kostituzzjoni tad-dritt ta’ enfitewsi tagħha, l-ammont ta’ EUR 730 455 bħala VAT. Dan l-ammont kien ikkalkolat, skont l-Anness A(b) tad-digriet ta’ implementazzjoni, billi ġiet applikata r-rata rilevanti ta’ 19 % fuq il-valur ikkapitalizzat (ekwivalenti għal EUR 3 844 550) tal-korrispettiv totali miftiehem għall-kostituzzjoni tad-dritt ta’ enfitewsi, u miġbur fil-forma ta’ ċens annwu. Oudeland ħallset dan l-ammont lill-imprenditur li kkonċeda d-dritt ta’ enfitewsi u mbagħad naqsitu fid-dikjarazzjoni tagħha tal-VAT tax-xahar ta’ Marzu 2004.

20.      Wara l-kostituzzjoni tad-dritt ta’ enfitewsi, Oudeland lestiet il-kostruzzjoni tal-bini u dan ġie kkunsinnat lilha bħala bini ta’ uffiċċji lest għall-użu. L-ispejjeż ta’ tlestija tal-bini ta’ uffiċċji ammontaw għal EUR 1 571 749. Oudeland ħallset EUR 298 632 bħala VAT u naqqset immedjatament dan l-ammont kollu mill-VAT. Waqt li kien qiegħed jitlesta l-bini, sar dovut l-ewwel ċens annwu għad-dritt ta’ enfitewsi u tħallas minn Oudeland.

21.      Wara l-kunsinna tal-immobbli, Oudeland krietu mill-1 ta’ Ġunju 2004. Għal parti mill-immobbli (li, skont l-informazzjoni pprovduta mir-Renju tal-Pajjiżi l-Baxxi, kienet tikkorrispondi għal 12.5 % tal-kejl superfiċjali tal-immobbli), Oudeland għażlet, bi ftehim mal-kerrejja, li ma tibbenefikax mill-eżenzjoni mill-VAT prevista għall-kiri ta’ proprjetà immobbli (8). Il-kumplament tal-immobbli, li kien jikkorrispondi għal 87.5 % tal-kejl superfiċjali tal-immobbli, inkera, u din l-attività kienet eżenti mill-VAT.

22.      Oudeland ikkunsidrat li l-kiri tal-immobbli kellu jiġi kklassifikat bħala provvista interna, fis-sens tal-Artikolu 3(1)(h) tal-liġi dwar il-VAT, dispożizzjoni bbażata fuq l-Artikolu 5(7)(a) tas-Sitt Direttiva. Għalhekk hija ħallset il-VAT għall-kiri tal-parti mill-bini ta’ uffiċċji li kienet tibbenefika mill-eżenzjoni mill-VAT u li fuqha hija għalhekk ma kellhiex dritt għal tnaqqis. Oudeland stabbilixxiet il-valur taxxabbli billi inkludiet l-ispejjeż kollha, bl-esklużjoni tal-VAT, tat-tlestija tal-kostruzzjoni, flimkien mal-ammont taċ-ċens annwu li kien diġà skada fil-mument tal-provvista, jiġifieri EUR 330,000.

23.      Madankollu, l-amministrazzjoni fiskali ma aċċettatx dan l-approċċ u kkunsidrat li l-valur taxxabbli tal-kiri tal-bini kellu jkun ibbażat fuq l-ispejjeż tat-tlestija tal-kostruzzjoni flimkien mal-valur ikkapitalizzat taċ-ċens kollu, jiġifieri l-ammont ta’ EUR 3 844 500, ikkalkolat skont l-Anness A(b) tad-digriet ta’ implementazzjoni. Għalhekk, hija nnotifikat lil Oudeland b’avviż ta’ stima addizzjonali għal ammont li jirrappreżenta d-differenza bejn il-valur taxxabbli kif ikkalkolat minn Oudeland u dak kif ikkalkolat mill-amministrazzjoni fiskali. Din tal-aħħar imbagħad ċaħdet, permezz ta’ deċiżjoni, ilment ippreżentat minn Oudeland kontra l-avviż ta’ stima addizzjonali.

24.      Oudeland ippreżentat rikors kontra din id-deċiżjoni quddiem ir-Rechtbank te ’s-Gravenhage (qorti tal-ewwel istanza ta’ Den Haag) li ċaħditu. Imbagħad Oudeland ippreżentat appell minn din l-aħħar deċiżjoni quddiem il-Gerechtshof te ’s-Gravenhage (qorti tal-appell ta’ Den Haag), li laqgħetu u, għalhekk, annullat id-deċiżjoni tar-Rechtbank te ’s Gravenhage, id-deċiżjoni tal-amministrazzjoni fiskali u l-avviż ta’ stima addizzjonali. Il-qorti tal-appell ikkunsidrat li, b’applikazzjoni tal-Artikolu 8(3) tal-liġi dwar il-VAT, il-valur taxxabbli tal-provvista interna kien jinkludi l-prezz tal-kost tal-art konċessa b’enfitewsi lil Oudeland u li, f’dan ir-rigward, il-bażi kellha tkun il-valur li kellha l-art għal Oudeland fil-mument tal-provvista interna. Dan il-valur ma setax jiġi assimilat ma’ dak li kellha l-art f’dak il-mument għal proprjetarju, iżda kellu jkun limitat għaċ-ċens imħallas qabel it-tlestija tal-bini.

25.      L-amministrazzjoni fiskali ppreżentat appell ta’ kassazzjoni minn din is-sentenza quddiem il-qorti tar-rinviju.

26.      Il-kawża pendenti quddiem dik il-qorti tirrigwarda l-kwistjoni ta’ kif għandu jiġi ddeterminat il-valur taxxabbli fir-rigward tal-VAT tal-provvista interna inkwistjoni fil-kawża prinċipali. Din il-kawża tirrigwarda b’mod speċifiku l-kwistjoni dwar jekk dan il-valur għandux jinkludi biss iċ-ċnus annwi relattivi għall-kostituzzjoni tad-dritt ta’ enfitewsi mħallsa fid-data tal-provvista interna jew, pjuttost, il-valur totali tal-kostituzzjoni ta’ tali dritt, li jikkorrispondi għall-valur ikkapitalizzat tal-imsemmija ċnus.

27.      F’dan il-kuntest, il-qorti tar-rinviju, minn naħa, tosserva li, skont is-sentenza Gemeente Vlaardingen (9), f’każ bħal dak inkwistjoni, il-valur taxxabbli għall-VAT huwa kkostitwit mill-ammont totali tal-valur tal-art, mill-valur tal-bini li eventwalment ikun jinsab fuqha u mill-ispejjeż ta’ produzzjoni, sakemm il-persuna taxxabbli tkun għadha ma ħallsitx il-VAT relatata ma’ dawn il-valuri u spejjeż. Hija tistaqsi madankollu jekk din is-sentenza għandhiex tiġi interpretata fis-sens li hemm lok li jiġu esklużi mill-valur taxxabbli elementi tal-prezz tal-kost li fuqhom tħallset il-VAT, anki meta l-persuna taxxabbli mbagħad tnaqqas il-VAT kollha mħallsa fuq dawn l-elementi, skont id-dispożizzjonijiet tad-dritt nazzjonali.

28.      Min-naħa l-oħra, jekk dawn l-elementi tal-prezz tal-kost għandhom jiġu inklużi fil-valur taxxabbli, il-qorti tar-rinviju tistaqsi allura b’liema mod għandu jiġi kkalkolat dan il-valur għal dak li jirrigwarda d-determinazzjoni tal-valur tad-dritt ta’ enfitewsi. Hija tixtieq, b’mod partikolari, tkun taf b’liema mod il-valur taċ-ċnus dovuti suċċessivament jidħol fil-valur taxxabbli ta’ provvista interna.

29.      F’dawn iċ-ċirkustanzi, il-Hoge Raad der Nederlanden (qorti suprema tal-Pajjiżi l-Baxxi) iddeċidiet li tissospendi l-proċeduri u li tagħmel lill-Qorti tal-Ġustizzja d-domandi preliminari li ġejjin:

“1)      L-Artikolu 11A(1)(b) tas-Sitt Direttiva, għandu jiġi interpretat fis-sens li l-prezz tax-xiri [tal-kost] tal-art jew ta’ oġġetti jew ta’ materjali oħra li fuqhom il-persuna taxxabbli ħallset il-VAT fuq ix-xiri [l-akkwist], li f’dan il-każ seħħ permezz tal-istabbiliment ta’ dritt in rem li jagħti setgħa ta’ użu fuq proprjetà immobbli, ma jaqax taħt il-valur taxxabbli ta’ provvista fis-sens tal-Artikolu 5(7)(a) tas-Sitt Direttiva? Il-pożizzjoni tkun differenti jekk il-persuna taxxabbli naqqset din il-VAT fuq ix-xiri [l-akkwist] skont id-dispożizzjonijiet legali nazzjonali – sew jekk dawn huma kuntrarji, jew le, għas-Sitt Direttiva dwar dan il-punt?

2)      F’każ bħal dak ineżami, fejn l-art inxtrat [ġiet akkwistata] b’bini li qiegħed jinbena permezz tal-istabbiliment ta’ dritt in rem imsemmi fl-Artikolu 5(3)(b) tas-Sitt Direttiva, l-Artikolu 11A(1)(b) tas-Sitt Direttiva għandu jiġi interpretat fis-sens li l-valur taċ-ċens, jiġifieri l-valur tal-ammonti dovuti minn sena għal sena matul it-tul kollu, jew matul iż-żmien li jifdal, tad-dritt in rem, jaqa’ taħt il-valur taxxabbli ta’ provvista fis-sens tal-Artikolu 5(7)(a) tas-Sitt Direttiva?”

III – Il-proċedura quddiem il-Qorti tal-Ġustizzja

30.      Id-deċiżjoni tar-rinviju waslet fil-Qorti tal-Ġustizzja fit-18 ta’ Marzu 2014. Oudeland, il-Gvern Olandiż u l-Kummissjoni Ewropea ppreżentaw osservazzjonijiet u intervjenew matul is-seduta li nżammet fis-16 ta’ Luju 2015.

IV – Analiżi ġuridika

A –    Osservazzjonijiet preliminari

31.      Qabel ma nirrispondi għad-domandi magħmula mill-qorti tar-rinviju, preliminarjament, għandha tiġi spjegata fil-qosor is-sistema tal-VAT applikabbli għall-provvisti interni kif ukoll l-għan u l-portata ta’ din is-sistema, kif jirriżultaw mill-ġurisprudenza tal-Qorti tal-Ġustizzja.

32.      Mill-Artikolu 5(7)(a) tas-Sitt Direttiva, li llum sar l-Artikolu 18(a) tad-Direttiva 2006/112, jirriżulta li l-Istati Membri jistgħu jqisu bħala provvista bi ħlas, u għalhekk suġġetta għall-VAT, it-tranżazzjonijiet imsejħa “provvisti interni” meta persuna taxxabbli tapplika għall-iskopijiet tan-negozju tagħha oġġett magħmul, maħdum, estratt, ipproċessat, mixtri jew importat matul in-negozju tagħha, fejn l-akkwist ta’ tali oġġett mingħand persuna taxxabbli oħra ma kienx jagħti dritt għal tnaqqis sħiħ tal-VAT.

33.      F’dan il-każ, skont l-Artikolu 11A(1)(b) tas-Sitt Direttiva, li sar l-Artikolu 74 tad-Direttiva 2006/112, il-valur taxxabbli għal tali tranżazzjonijiet huwa l-prezz tax-xiri tal-oġġetti jew ta’ oġġetti simili jew, fl-assenza tal-prezz tax-xiri, il-prezz tal-kost, iddeterminat fiż-żmien tal-provvista. Mid-deċiżjoni tar-rinviju jirriżulta li huwa paċifiku li, f’dan il-każ, il-valur taxxabbli huwa stabbilit abbażi tal-prezz tal-kost. Lanqas ma huwa kkontestat li dan il-prezz tal-kost jinkludi l-prezz tal-kostituzzjoni tad-dritt ta’ enfitewsi u l-prezz tax-xogħlijiet ta’ tlestija tal-bini.

34.      Mill-ġurisprudenza tal-Qorti tal-Ġustizzja jirriżulta li l-Artikolu 5(7)(a) tas-Sitt Direttiva jirrigwarda sitwazzjonijiet fejn il-mekkaniżmu ta’ tnaqqis previst, bħala regola ġenerali, kemm mis-Sitt Direttiva kif ukoll mid-Direttiva 2006/112, ma jistax japplika. B’applikazzjoni ta’ dan il-mekkaniżmu, sa fejn oġġetti jintużaw għall-iskopijiet ta’ attività ekonomika suġġetta għat-taxxa tal-output, għandu jkun hemm tnaqqis tat-taxxa tal-input imposta fuq dawn l-oġġetti sabiex tiġi evitata tassazzjoni doppja. Meta mill-banda l-oħra, oġġetti akkwistati minn persuna taxxabbli jintużaw għall-bżonnijiet ta’ tranżazzjonijiet eżenti, ma jistax ikun hemm tnaqqis tat-taxxa tal-input imposta fuq dawn l-oġġetti. Id-dispożizzjoni inkwistjoni tirrigwarda b’mod partikolari din l-aħħar ipoteżi, jiġifieri sitwazzjoni fejn tnaqqis, mill-VAT tal-output, ta’ ammont ta’ VAT tal-input imħallsa jkun eskluż, minħabba li l-attività ekonomika tal-output eżerċitata tkun eżenti mill-VAT (10).

35.      B’mod partikolari, l-imsemmija dispożizzjoni tippermetti lill-Istati Membri jorganizzaw il-leġiżlazzjoni fiskali tagħhom b’tali mod li l-impriżi li, minħabba l-fatt li jeżerċitaw attività eżenti mill-VAT, ma jkunux jistgħu jnaqqsu l-VAT li jkunu ħallsu mal-akkwist tal-oġġetti tan-negozju tagħhom, ma jiġux żvantaġġati meta mqabbla mal-kompetituri li jeżerċitaw l-istess attività permezz ta’ oġġetti li jkunu akkwistaw mingħajr ma jkunu ħallsu l-VAT, billi jipproduċu dawn l-oġġetti huma stess jew, b’mod iktar ġenerali, billi jakkwistawhom matul in-negozju tagħhom. Sabiex dawn il-kompetituri jkunu suġġetti għall-istess oneru fiskali bħal dak li jġorru l-impriżi li jkunu akkwistaw l-oġġetti tagħhom mingħand terz, id-dispożizzjoni inkwistjoni tagħti lill-Istati Membri l-possibbiltà li jassimilaw l-użu, għall-iskopijiet tal-eżerċizzju tal-attivitajiet eżenti tal-impriża, ta’ oġġetti akkwistati matul in-negozju, ma’ provvista ta’ oġġetti magħmula bi ħlas, u għalhekk li jissuġġettaw dan l-użu għall-VAT (11).

36.      Minn dawn il-kunsiderazzjonijiet jirriżulta li l-għan tad-dispożizzjoni li tippermetti lill-Istati Membri jissuġġettaw il-provvisti interni għall-VAT huwa sabiex jiġu evitati distorsjonijiet tal-kompetizzjoni billi tiġi żgurata ugwaljanza fit-trattament bejn il-persuni taxxabbli, b’konformità mal-prinċipju ta’ newtralità fiskali, prinċipju inerenti għas-sistema tal-VAT (12). Din id-dispożizzjoni hija intiża speċifikament sabiex effettivament telimina kull inugwaljanza fil-qasam tal-VAT bejn il-persuni taxxabbli li jkunu akkwistaw l-oġġetti tagħhom mingħand persuna taxxabbli oħra u dawk li jkunu akkwistawhom matul in-negozju tagħhom. Hija intiża sabiex tissuġġetta persuna taxxabbli li tapplika għall-iskopijiet ta’ attività ekonomika eżenti mill-VAT oġġetti akkwistati matul in-negozju tagħha għall-istess oneru fiskali bħall-kompetituri tagħha li jeżerċitaw l-istess attività eżenti permezz ta’ oġġetti li jkunu akkwistaw kompletament mingħand terz (13).

37.      Huwa fid-dawl ta’ dawn il-prinċipji espressi fil-ġurisprudenza li għandha tingħata risposta għad-domandi preliminari magħmula mill-qorti tar-rinviju.

B –    Fuq l-ewwel domanda preliminari

38.      Permezz tal-ewwel domanda tagħha, il-qorti tar-rinviju tistaqsi, essenzjalment, jekk l-Artikoli 5(7)(a) u 11(A)(1)(b) tas-Sitt Direttiva għandhomx jiġu interpretati fis-sens li l-użu minn persuna taxxabbli, għall-iskopijiet ta’ attività ekonomika eżenti mill-VAT, ta’ proprjetà immobbli mibnija fuq art li fuqha l-persuna taxxabbli akkwistat dritt in rem li jagħtiha dritt li tuża l-imsemmija art u l-imsemmija proprjetà immobbli li tkun tlestiet fuq inkarigu tagħha minn terz, jista’ jkun suġġett għall-VAT li jkollha bħala valur taxxabbli l-valur tad-dritt in rem akkwistat u l-ispejjeż tat-tlestija tal-immobbli, meta l-persuna taxxabbli diġà tkun ħallset il-VAT marbuta ma’ dan il-valur u ma’ dawn l-ispejjeż, iżda tkun ukoll diġà naqqsitha kompletament.

39.      Mid-deċiżjoni tar-rinviju jirriżulta li, permezz ta’ din id-domanda preliminari, il-Hoge Raad der Nederlanden (qorti suprema tal-Pajjiżi l-Baxxi) tixtieq essenzjalment tikseb kjarifiki dwar il-portata tas-sentenza Gemeente Vlaardingen (14). Dik is-sentenza kienet tirrigwarda każ simili għal dan il-każ, fejn muniċipalità kienet fdat f’idejn terzi t-trasformazzjoni ta’ grawnds tal-isport li kienu proprjetà tagħha u li hija sussegwentement kriet, liema attività ta’ kiri kienet eżenti mill-VAT. Fl-imsemmija sentenza, il-Qorti tal-Ġustizzja ddeċidiet li ż-żewġ dispożizzjonijiet tas-Sitt Direttiva msemmija iktar ’il fuq ma kinux jipprekludu li l-użu minn persuna taxxabbli, għall-iskopijiet ta’ attività ekonomika eżenti mill-VAT, ta’ art li hija proprjetà tagħha u li ġiet ittrasformata fuq inkarigu tagħha minn terz jista’ jun suġġett għall-VAT, li jkollha bħala bażi t-total tal-valur tal-art li fuqha jkunu jinsabu dawn il-grawnds u tal-ispejjeż għat-trasformazzjoni tagħhom, sakemm l-imsemmija persuna taxxabbli ma tkunx għadha ħallset il-VAT marbuta ma’ dan il-valur u ma’ dawn l-ispejjeż (15).

40.      Issa d-domanda tal-qorti tar-rinviju hija intiża essenzjalment sabiex tikkjarifika l-portata tal-espressjoni “ma tkunx diġà ħallset [ma tkunx għadha ħallset] it-taxxa fuq il-valur miżjud marbuta ma’ dan il-valur u ma’ din in-nefqa [dawn l-ispejjeż]” użata mill-Qorti tal-Ġustizzja f’dik is-sentenza, u b’mod partikolari, dwar jekk hemmx lok li jiġu esklużi mill-valur taxxabbli elementi tal-prezz tal-kost – f’dan il-każ il-valur tad-dritt ta’ enfitewsi u l-ispejjeż tax-xogħlijiet ta’ tlestija tal-immobbli – li fuqhom il-persuna taxxabbli ħallset il-VAT, iżda wkoll naqsitha fl-intier tagħha.

41.      Filwaqt li Oudeland u l-Gvern Olandiż jaqblu li, jekk il-VAT imħallsa fuq l-elementi tal-prezz tal-kost għall-provvista interna tkun tnaqqset, ma hemmx tassazzjoni doppja materjali jew tassazzjoni ripetuta, b’tali mod li dawn l-elementi jistgħu jittieħdu inkunsiderazzjoni fil-valur taxxabbli tal-imsemmija provvista, il-Kummissjoni ssostni, min-naħa l-oħra, li l-Artikoli 5(7)(a) u 11(A)(1)(b) tas-Sitt Direttiva lanqas ma huma applikabbli għall-fatti ta’ dan il-każ, peress li Oudeland kienet diġà ħallset il-VAT marbuta ma’ din il-provvista u max-xogħlijiet ta’ tlestija tal-immobbli. Skont il-Kummissjoni, sabiex tiġi rrimedjata s-sitwazzjoni ta’ Oudeland fir-rigward tal-VAT, kellu jintuża l-mekkaniżmu ta’ regolarizzazzjoni tat-tnaqqis, previst fl-Artikolu 20 tas-Sitt Direttiva.

42.      Preliminarjament, għandha tiġi indirizzata l-kwistjoni tal-applikabbiltà, ikkontestata mill-Kummissjoni, tad-dispożizzjonijiet li jirrigwardaw it-tassazzjoni tal-provvisti interni f’każ bħal dak ta’ din il-kawża. Fid-dawl tal-Artikolu 5(7)(a) tas-Sitt Direttiva u tal-ġurisprudenza rilevanti, l-applikazzjoni ta’ dawn id-dispożizzjonijiet hija suġġetta għal tliet kundizzjonijiet kumulattivi (16). L-ewwel nett, il-persuna taxxabbli trid tkun akkwistat l-oġġett matul in-negozju tagħha, inkluż il-każ fejn hija qiegħdet għad-dispożizzjoni l-materjal jew l-art, għall-produzzjoni ta’ proprjetà immobbli minn terzi. It-tieni nett, il-persuna taxxabbli trid tkun użat dan l-oġġett għall-iskopijiet tan-negozju tagħha. It-tielet nett, l-akkwist ta’ dan l-oġġett kollu kemm hu mingħand persuna taxxabbli oħra ma jagħtihiex dritt għal tnaqqis sħiħ tal-VAT. Jekk dawn it-tliet kundizzjonijiet jiġu ssodisfatti kollha, l-użu għall-iskopijiet tan-negozju għandu jiġi assimilat ma’ provvista taxxabbli (17).

43.      Hija l-qorti tar-rinviju li għandha tiddetermina b’mod konkret jekk, f’dan il-każ, dawn il-kundizzjonijiet humiex issodisfatti. Madankollu, jidhirli li ma hemm ebda prova fil-proċess li timmilita kontra din il-konklużjoni u kemm il-qorti tar-rinviju kif ukoll il-partijiet fil-kawża prinċipali jaqblu dwar l-applikabbiltà tad-dispożizzjoni inkwistjoni f’dan il-każ. Qabelxejn, il-bini kien akkwistat matul in-negozju, peress li tlesta minn terzi fuq art u bil-materjali mqiegħda għad-dispożizzjoni minn Oudeland (18). Imbagħad peress li nkriet, din il-proprjetà ġiet applikata għall-iskopijiet tan-negozju. Barra minn hekk, ladarba l-bini ntuża għal finijiet differenti minn dawk ta’ tranżazzjonijiet taxxabbli, ma kienx possibbli li l-VAT tal-input titnaqqas kompletament fil-każ li kien ġie akkwistat kollu kemm hu mingħand persuna taxxabbli oħra.

44.      Għalkemm it-tranżazzjoni tista’ tkun suġġetta għad-dispożizzjonijiet dwar it-tassazzjoni tal-provvisti interni, mill-ġurisprudenza tal-Qorti tal-Ġustizzja jirriżulta li l-issuġġettar għall-VAT ta’ din it-tranżazzjoni għandu jseħħ kif ġej.

45.      L-ewwel nett, it-totalità tal-VAT tal-input imħallsa mill-persuna taxxabbli għall-akkwist ta’ oġġetti għall-iskopijiet tal-użu tal-output għandha tagħti dritt għat-tnaqqis ta’ din it-taxxa, b’mod konformi mal-Artikolu 17(2) tas-Sitt Direttiva (19). Minn dan isegwi li Oudeland ġustament ħallset u mbagħad naqqset il-VAT fuq l-ispejjeż marbuta mal-kostituzzjoni tad-dritt ta’ enfitewsi u mat-tlestija tal-bini.

46.      It-tieni nett, l-użu nnifsu tal-oġġett huwa suġġett għall-VAT u l-ammont tal-VAT li l-persuna taxxabbli hija responsabbli li tħallas bħala VAT għandu jiġi kkalkolat, b’mod konformi mal-Artikolu 11(A)(1)(b) tas-Sitt Direttiva, abbażi tal-valur sħiħ ta’ kull wieħed mill-elementi, filwaqt li l-VAT ma għandhiex tkun tħallset preċedentement fuq l-imsemmija elementi (20).

47.      Huwa preċiżament f’dan l-istadju li tqum id-domanda tal-qorti tar-rinviju. Peress li Oudeland diġà ħallset il-VAT fuq il-kostituzzjoni tad-dritt ta’ enfitewsi u fuq ix-xogħlijiet ta’ tlestija tal-bini, iżda wkoll naqqsitha, jistgħu dawn l-elementi tal-prezz tal-kost tal-oġġett użat jistgħu jittieħdu inkunsiderazzjoni għad-determinazzjoni tal-valur taxxabbli tal-VAT għall-użu ta’ dan l-oġġett, li huwa s-suġġett tal-provvista interna?

48.      Issa, fis-sentenza Gemeente Vlaardingen, il-Qorti tal-Ġustizzja ddikjarat li l-possibbiltà ta’ assimilazzjoni ta’ provvista interna ma’ provvista magħmula bi ħlas ma tistax tintuża sabiex jinġabar ammont ta’ VAT fuq il-valur tal-oġġetti li l-persuna taxxabbli kkonċernata qiegħdet għad-dispożizzjoni tat-terz li jkun wettaq xogħlijiet ta’ tlestija jew ta’ titjib fuqhom, sakemm din il-persuna taxxabbli tkun diġà ħallset il-VAT fuq dan il-valur fil-kuntest ta’ tassazzjoni preċedenti (21). Il-Qorti tal-Ġustizzja spjegat li tali tassazzjoni ripetuta tkun inkompatibbli, qabelxejn, mal-karatteristika essenzjali tal-VAT, li skontha din tal-aħħar tiġi applikata fuq il-valur miżjud tal-oġġetti jew tas-servizzi kkonċernati, fejn it-taxxa dovuta fil-kuntest ta’ tranżazzjoni tiġi kkalkolata wara li titnaqqas it-taxxa mħallsa fil-kuntest tat-tranżazzjoni preċedenti. Barra minn hekk, tali tassazzjoni ripetuta hija inkompatibbli wkoll mal-għan tal-imsemmija possibbiltà ta’ assimilazzjoni, li għalkemm ifittex li jippermetti lill-Istati Membri jissuġġettaw għall-VAT l-użu ta’ oġġetti għall-iskopijiet ta’ attivitajiet eżenti mill-VAT, b’ebda mod ma jawtorizza lil dawn l-Istati jissuġġettaw diversi drabi l-istess parti tal-valur ta’ dawn l-oġġetti għall-VAT (22).

49.      Kif isostnu essenzjalment Oudeland u r-Renju tal-Pajjiżi l-Baxxi, minn dan ir-raġunament jirriżulta li l-intenzjoni tal-Qorti tal-Ġustizzja kien li jiġi evitat il-kumulu ta’ tassazzjoni, jiġifieri tassazzjoni doppja materjali, u mhux biss formali. Madankollu, ma jkun hemm l-ebda tassazzjoni ripetuta jekk, skont il-karatteristika essenzjali tas-sistema tal-VAT, li għaliha tirreferi l-Qorti tal-Ġustizzja, il-VAT imħallsa fuq l-elementi tal-prezz tal-kost li huma inklużi fil-valur taxxabbli tal-provvista interna tkun tnaqqset. Huwa biss meta l-VAT marbuta ma’ dawn l-elementi tibqa’ dovuta mill-persuna taxxabbli għaliex hija ma naqsithiex li dawn l-elementi ma għandhomx jittieħdu inkunsiderazzjoni fil-valur taxxabbli tal-provvista interna.

50.      Tali interpretazzjoni hija wara kollox ikkonfermata mill-ġurisprudenza tal-Qorti tal-Ġustizzja. Fil-fatt, minn naħa, fl-imsemmija sentenza Gemeente ’s-Hertogenbosch, il-Qorti tal-Ġustizzja ma użatx iktar it-terminu “ħallset”, iżda speċifikat li l-VAT ma għandhiex tkun “tħallset” preċedentement fuq l-elementi li għandhom jittieħdu inkunsiderazzjoni fil-valur taxxabbli (23). Min-naħa l-oħra, iktar reċentement, fis-sentenza Property Development Company (24), il-Qorti tal-Ġustizzja ddikjarat li “fl-ebda każ, il-valur taxxabbli msemmi fl-Artikolu 11A(1)(b) tas-Sitt Direttiva ma jista’ jinkludi valur li fuqu l-persuna taxxabbli diġà ħallset il-VAT mingħajr ma setgħet tnaqqsu sussegwentement” (25). Minn dan isegwi li valuri li fuqhom il-persuna taxxabbli diġà ħallset il-VAT, iżda naqsithom, jistgħu tabilħaqq jiġu inklużi fl-imsemmi valur taxxabbli.

51.      Għaldaqstant, il-fatt li, fil-kawża prinċipali, l-ammonti relatati mal-VAT fuq il-kostituzzjoni tad-dritt ta’ enfitewsi kif ukoll mat-tlestija tal-immobbli kienu tħallsu ma jipprekludix li dawn l-elementi tal-prezz tal-kost jittieħdu inkunsiderazzjoni fil-valur taxxabbli tal-provvista fis-sens tal-Artikolu 5(7)(a) tas-Sitt Direttiva, sa fejn il-VAT marbuta ma’ dawn l-elementi tkun tnaqqset.

52.      Għandu jiġi rrilevat ukoll li, peress li l-proprjetà immobbli ntużat parzjalment biss (f’dan il-każ 87.5 % tal-kejl superfiċjali tal-bini inkwistjoni fil-kawża prinċipali) għal attivitajiet eżenti mill-VAT, it-tnaqqis tal-VAT ikun eskluż biss f’din il-proporzjon. Mill-bqija, sa fejn il-proprjetà kkonċernata ntużat għall-iskopijiet ta’ tranżazzjonijiet taxxabbli, jiġifieri 12.5% tal-kejl superfiċjali tal-imsemmi bini, b’applikazzjoni tal-Artikolu 17(2)(5) tas-Sitt Direttiva, Oudeland hija, bħala prinċipju, awtorizzata tnaqqas mit-taxxa li għandha titħallas, il-VAT imħallsa fir-rigward tal-provvista interna (26).

53.      Hemm lok ukoll li jiġi miċħud l-argument tal-Kummissjoni li ssostni, billi tagħmel riferiment espliċitu għas-sentenza Gemeente Leusden u Holin Groep (27), li, sabiex tiġi rrimedjata s-sitwazzjoni ta’ Oudeland fir-rigward tal-VAT, kellu jintuża l-mekkaniżmu tar-regolarizzazzjoni tat-tnaqqis previst fl-Artikolu 20 tas-Sitt Direttiva, u b’mod partikolari, fil-paragrafu 2 ta’ dan l-artikolu.

54.      Fis-sentenza Gemeente Leusden u Holin Groep, il-Qorti tal-Ġustizzja ddikjarat li l-assimilazzjoni ma’ provvista bi ħlas, skont l-Artikolu 5(7)(a) tas-Sitt Direttiva, u r-regolarizzazzjoni tal-VAT għall-oġġetti kapitali prevista fl-Artikolu 20(2) tal-istess direttiva huma żewġ mekkaniżmi li għandhom l-istess effett ekonomiku, jiġifieri dak li jobbligaw lil persuna taxxabbli tħallas ammonti ekwivalenti għat-tnaqqis li għalih hija ma kellhiex dritt, iżda li għandhom metodi ta’ ħlas differenti. Fil-fatt, filwaqt li l-Artikolu 5(7)(a) tas-Sitt Direttiva jippreżupponi pagament f’darba, l-Artikolu 20(2) tal-istess direttiva jipprovdi, għal dak li jirrigwarda l-oġġetti kapitali, regolarizzazzjoni maqsuma fuq diversi snin (28).

55.      Madankollu, mill-istess sentenza jirriżulta wkoll li, minkejja li ż-żewġ mekkaniżmi għandhom l-istess effett ekonomiku, huma ma għandhomx l-istess għan. Fil-fatt, hija biss id-dispożizzjoni tal-Artikolu 5(7)(a) tas-Sitt Direttiva li tirrigwarda l-użu, mill-persuna taxxabbli, ta’ oġġett għall-iskopijiet tan-negozju tagħha. Minn dan isegwi li, f’sitwazzjoni fejn tapplika din id-dispożizzjoni, huwa biss l-Artikolu 5(7)(a) tas-Sitt Direttiva li jista’ jservi bħala bażi sabiex persuna taxxabbli tintalab tħallas l-ammonti inizjalment imnaqqsa fuq proprjetà immobbli li sussegwentement kienet is-suġġett ta’ kiri eżenti (29).

56.      Fid-dawl tal-kunsiderazzjonijiet preċedenti kollha, nipproponi li l-Qorti tal-Ġustizzja tirrispondi għall-ewwel domanda preliminari li l-Artikoli 5(7)(a) u 11(A)(1)(b) tas-Sitt Direttiva għandhom jiġu interpretati fis-sens li l-użu minn persuna taxxabbli, għall-iskopijiet ta’ attività ekonomika eżenti mill-VAT, ta’ proprjetà immobbli mibnija fuq art, li fuqha l-persuna taxxabbli akkwistat dritt in rem li jagħtiha dritt li tuża l-imsemmija art u l-imsemmija proprjetà immobbli li tkun tlestiet fuq inkarigu tagħha minn terz, jista’ jkun suġġett għall-VAT li jkollha bħala valur taxxabbli l-valur tad-dritt in rem akkwistat u l-ispejjeż tat-tlestija tal-immobbli, meta l-persuna taxxabbli diġà tkun ħallset il-VAT marbuta ma’ dan il-valur u ma’ dawn l-ispejjeż, iżda tkun ukoll diġà naqqsitha kompletament.

C –    Fuq it-tieni domanda preliminari

57.      Permezz tat-tieni domanda tagħha, il-qorti tar-rinviju tistaqsi lill-Qorti tal-Ġustizzja, essenzjalment, jekk, f’każ bħal dak ta’ din il-kawża, li fih il-persuna taxxabbli akkwistat l-art flimkien ma’ bini fi stat ta’ kostruzzjoni permezz tal-kostituzzjoni ta’ dritt in rem, l-Artikolu 11(A)(1)(b) tas-Sitt Direttiva għandux jiġi interpretat fis-sens li l-valur ta’ dan id-dritt in rem, li għandu jiġi inkluż fil-valur taxxabbli ta’ provvista fis-sens tal-Artikolu 5(7)(a) tal-istess direttiva, għandu jikkorrispondi għall-valur kollu taċ-ċnus annwi – jiġifieri għall-valur totali tal-ammonti dovuti minn sena għal sena matul it-tul kollu tad-dritt in rem – jew għall-valur tal-ammonti li għad iridu jitħallsu bħala ċens annwu matul it-tul li jkun baqa’ tad-dritt ta’ enfitewsi, jew għall-valur taċ-ċens annwu diġà skadut.

58.      Il-qorti tar-rinviju tosserva, qabelxejn, li s-Sitt Direttiva ma tipprovdi ebda regola għal dak li jirrigwarda l-valur taxxabbli tad-drittijiet in rem previsti fl-Artikolu 5(3)(b) tagħha. Hija tqis, minn naħa, li huwa possibbli li jiġi affermat li l-valur tal-ammonti dovuti suċċessivament għall-akkwist ta’ dritt ta’ enfitewsi ma jaqgħux fil-prezz tal-kost tal-immobbli peress li dawn l-ammonti huma l-korrispettiv ta’ dritt temporanju ta’ użu u ma humiex dovuti miċ-ċenswalist darba biss fil-mument tal-akkwist ta’ dan id-dritt, iżda huma dovuti matul is-snin.

59.      Madankollu, min-naħa l-oħra, meta l-Istat Membru, bħar-Renju tal-Pajjiżi l-Baxxi, jagħmel użu mill-possibbiltà li jassimila dritt in rem ma’ proprjetà korporali u meta, skont il-leġiżlazzjoni nazzjonali, il-kostituzzjoni u t-trasferiment matul it-tul ta’ tali dritt in rem jagħtu lok mhux għal taxxa dovuta skont il-perijodu ta’ użu tal-proprjetà immobbli u l-ħlasijiet perijodiċi li għandhom isiru, iżda għal taxxa dovuta darba biss fuq it-total tal-ammonti miftiehma għall-perijodu kollu li jkun baqa’ (fil-forma ta’ “ċens ikkapitalizzat”), dan jista’ jkollu l-konsegwenza li, fil-mument tal-provvista prevista fl-Artikolu 3(1)(h) tal-liġi dwar il-VAT, il-prezz tal-kost ikollu jinkludi l-valur tal-ammonti li għandhom jitħallsu bħala ċens. Il-qorti tar-rinviju tistaqsi wkoll dwar il-kompatibbiltà ta’ tali leġiżlazzjoni nazzjonali mal-Artikolu 10(2) tas-Sitt Direttiva.

60.      Oudeland tqis li ċ-ċens futur ma jistax jittieħed inkunsiderazzjoni għad-determinazzjoni tal-prezz tal-kost għall-persuna taxxabbli, sa fejn l-Artikolu 11(A)(1)(b) tas-Sitt Direttiva jipprovdi b’mod espliċitu li l-prezz tal-kost għandu jiġi ddeterminat fil-mument li titwettaq il-provvista interna. Mill-banda l-oħra, il-Gvern Olandiż iqis li għandu jittieħed inkunsiderazzjoni l-valur ikkapitalizzat taċ-ċens fuq it-tul kollu tad-dritt ta’ enfitewsi li jikkostitwixxi l-valur tal-korrispettiv totali tad-dritt ta’ enfitewsi, kif miftiehem bejn il-partijiet waqt il-kostituzzjoni ta’ dan id-dritt.

61.      Qabelxejn, għandu jitfakkar li r-regola stabbilita fl-Artikolu 11(A)(1)(b) tas-Sitt Direttiva, li tipprovdi li l-valur taxxabbli għat-tranżazzjonijiet previsti, b’mod partikolari, fl-Artikolu 5(7)(a) ta’ din id-direttiva huwa “il-prezz tax-xiri ta’ l-oġġetti jew ta’ oġġetti simili jew, fl-assenza tal-prezz tax-xiri, il-prezz ta’ kemm jiġi [il-prezz tal-kost], determinat fiż-żmien tal-provvista”, tidderoga mir-regola ġenerali stabbilita fl-Artikolu 11(A)(1)(a) tal-istess direttiva, li tipprovdi li l-valur taxxabbli għat-tranżazzjonijiet suġġetti għall-VAT huwa l-korrispettiv tal-provvisti ta’ oġġetti u tal-provvista ta’ servizzi li huma s-suġġett ta’ dawn it-tranżazzjonijiet (30).

62.      Barra minn hekk, mill-Artikolu 11(A)(1)(b) jirriżulta mingħajr ambigwità li huwa biss fl-assenza ta’ prezz tax-xiri tal-oġġetti jew ta’ oġġetti simili li l-valur taxxabbli ta’ użu fis-sens tal-Artikolu 5(7)(a) tas-Sitt Direttiva huwa “il-prezz ta’ kemm jiġi [il-prezz tal-kost]”, iddeterminat fil-mument tat-tranżazzjoni (31). Il-kriterju tal-prezz tal-kost huwa għalhekk kriterju ta’ determinazzjoni tal-valur taxxabbli li jista’ jiġi ddefinit bħala “doppjament residwali”, għaliex huwa applikabbli biss jekk la l-kriterju ġenerali tal-korrispettiv u lanqas il-kriterju sussidjarju tal-prezz tax-xiri tal-oġġett jew ta’ oġġetti simili ma japplikaw (32).

63.      Kif irrilevajt fil-punt 33 ta’ dawn il-konklużjonijiet, skont il-qorti tar-rinviju, peress li huwa paċifiku li, f’dan il-każ, il-prezz tax-xiri ta’ oġġett simili għall-immobbli huwa assenti, huwa il-prezz tal-kost li huwa l-kriterju rilevanti sabiex jiġi ddeterminat il-valur taxxabbli tal-użu inkwistjoni.

64.      Il-ġurisprudenza tipprovdi xi indikazzjonijiet għal dak li jirrigwarda l-użu ta’ dan il-kriterju. Għalhekk, sabiex jigi ddeterminat il-prezz tal-kost, għandhom jiġi eżaminati fid-dettall l-elementi kollha ta’ valur li wasslu għal dan il-prezz (33). Barra minn hekk, id-determinazzjoni tal-valur taxxabbli, skont l-Artikolu 11(A)(1)(b) tas-Sitt Direttiva, għandha tkun ibbażata fuq il-valur sħiħ ta’ kull wieħed mill-elementi li għandhom jittieħdu inkunsiderazzjoni (34). Barra minn hekk, mit-test innifsu ta’ din id-dispożizzjoni jirriżulta li l-prezz tal-kost għandu jiġi ddeterminat fil-mument tat-tranżazzjoni taxxabbli, jiġifieri fil-mument li fih iseħħ l-użu tal-oġġett għall-attività eżenti (35).

65.      Barra minn hekk, kif jirrileva ġustament il-Gvern Olandiż, l-Artikolu 11(A)(1)(b) tas-Sitt Direttiva, meta jintuża sabiex jiġi ddeterminat il-valur taxxabbli ta’ użu fis-sens tal-Artikolu 5(7)(a) tal-istess direttiva, għandu jinqara fid-dawl tal-għan speċifiku li tfittex li tilħaq din id-dispożizzjoni tal-aħħar, kif espost fil-punti 34 sa 36 ta’ dawn il-konklużjonijiet, jiġifieri dak li jiġu evitati distorsjonijiet tal-kompetizzjoni billi tiġi żgurata l-ugwaljanza fit-trattament bejn il-persuni taxxabbli, skont il-prinċipju ta’ newtralità fiskali.

66.      Fl-aħħar nett, hemm lok ukoll li jittieħed inkunsiderazzjoni l-fatt li, f’dan il-każ, skont id-dispożizzjoni nazzjonali bbażata fuq l-Artikolu 5(3)(a) tas-Sitt Direttiva (36), il-kostituzzjoni ta’ dritt ta’ enfitewsi ġiet assimilata mal-provvista ta’ oġġett.

67.      Minn dawn il-kunsiderazzjonijiet kollha jirriżulta li, sabiex tiġi żgurata l-ugwaljanza fit-trattament bejn il-persuni taxxabbli, id-determinazzjoni tal-prezz tal-kost totali għat-tassazzjoni tal-użu għal attività eżenti tal-oġġett akkwistat matul in-negozju għandha tfittex li tissuġġetta lill-persuna kkonċernata, f’dan il-każ lil Oudeland, għall-istess oneru fiskali bħal dak li għalih jiġi ssuġġettat kompetitur ta’ referenza li jeżerċita l-istess attività eżenti permezz ta’ oġġett (f’dan il-każ l-art u l-bini lest) li fuqu huwa jkun akkwista d-dritt ta’ enfitewsi u li għalih huwa jkun ħallas il-VAT li madankollu ma jistax inaqqas għaliex l-attività li għaliha uża dan l-oġġett hija eżenti.

68.      F’każ bħal dak ta’ din il-kawża, dan il-prezz tal-kost totali jikkonsisti, minn naħa, fil-valur sħiħ tal-prezz tax-xogħlijiet ta’ tlestija tal-bini u, min-naħa l-oħra, fil-valur sħiħ tal-prezz tal-kost tal-kostituzzjoni tad-dritt ta’ enfitewsi (fuq l-art u fuq il-bini fi stat ta’ kostruzzjoni) iddeterminat fil-mument li fih il-bini jintuża għall-attività eżenti. Issa dan l-aħħar valur jikkorrispondi, fl-opinjoni tiegħi, għall-valur (ikkapitalizzat) tal-ammonti li għad iridu jitħallsu bħala ċens annwu fil-mument tal-użu tal-oġġett. Fil-fatt, dan il-valur jikkorrispondi għall-ispiża li l-kompetitur ta’ referenza għandu jsostni – bil-għan li jeżerċita l-istess attività eżenti – sabiex ikun jista’ jikkostitwixxi dritt ta’ enfitewsi fuq l-oġġett, li għandu tul li jikkorrisppondi għal dak tad-dritt in rem li għandha l-persuna kkonċernata fuq l-oġġett fil-mument tal-użu tiegħu għall-attività eżenti.

69.      F’dan ir-rigward, għandu jitfakkar li l-kostituzzjoni ta’ dritt ta’ enfitewsi, dritt in rem li joriġina mid-dritt Ruman, huwa kkaratterizzat mill-għoti liċ-ċenswalist, għal żmien miftiehem u inkambju għal remunerazzjoni, tal-istess dritt ta’ tgawdija tal-oġġett li għandu l-proprjetarju, bl-esklużjoni ta’ kull persuna oħra mill-benefiċċju ta’ tali dritt, u mill-fatt li min jikkonċedi l-enfitewsi jsir proprjetarju tal-benefikati u tal-kostruzzjonijiet li ċ-ċenswalist ikun għamel matul il-perijodu tal-enfitewsi (37). Il-mod tal-ħlas tar-remunerazzjoni jista’ jiġi miftiehem bejn il-partijiet u jista’ jsir f’pagament wieħed jew jinqasam fuq perijodu ta’ żmien (bħal f’dan il-każ fil-forma ta’ ċens annwu).

70.      Peress li element essenzjali tad-dritt ta’ enfitewsi huwa li l-għoti tad-dritt huwa limitat fiż-żmien, huwa għalhekk ċar li l-valur sħiħ tal-kostituzzjoni ta’ tali dritt huwa proporzjonali għat-tul tal-għoti ta’ dritt relattiv. Konsegwentement, dan il-valur jonqos mal-mogħdija taż-żmien.

71.      Għalhekk, jekk pereżempju, Oudeland użat il-bini lest għall-attività eżenti, 10 snin wara l-kostituzzjoni tad-dritt ta’ enfitewsi tagħha għal 20 sena, il-kompetitur ta’ referenza, imsemmi fil-punt 67 ta’ dawn il-konklużjonijiet, ikun irrappreżentat minn persuna taxxabbli li, sabiex teżerċita l-attività ta’ kiri eżenti, kellha takkwista d-dritt ta’ enfitewsi (li fuqu hija tħallas il-VAT mingħajr ma tkun tista’ tnaqqasha sussegwentement) għal 10 snin biss. F’każ bħal dan, ma jkun iġġustifikat li persuna kkonċernata li tagħmel użu skont l-Artikolu 5(7)(a) tas-Sitt Direttiva (fil-każ tagħna Oudeland) tintalab tħallas il-VAT fuq il-valur tat-totalità taċ-ċnus miftiehma għat-tul kollu tad-dritt ta’ enfitewsi. Fil-fatt dan il-valur ma jikkorrispondix għall-prezz tal-kost tad-dritt ta’ enfitewsi ddeterminat fil-mument tal-użu.

72.      Huwa abbażi ta’ dawn il-kunsiderazzjonijiet li, minn naħa, ma naħsibx, għall-kuntrarju ta’ dak li jsostni l-Gvern Olandiż, li l-valur ikkapitalizzat taċ-ċnus għat-tul kollu tad-dritt ta’ enfitewsi jista’ jikkorrispondi għall-valur sħiħ tal-prezz tal-kost tad-dritt ta’ enfitewsi kif iddeterminat fil-mument tal-użu tal-oġġett (38). Huwa biss jekk l-użu tal-immobbli jkun seħħ fil-mument tal-kostituzzjoni tad-dritt ta’ enfitewsi li dan ikun il-każ.

73.      Min-naħa l-oħra, abbażi tal-istess kunsiderazzjonijiet, jidhirli li huwa eskluż, għall-kuntrarju ta’ dak li ssostni Oudeland, li l-prezz tal-kost tad-dritt ta’ enfitewsi jista’ jikkorrispondi esklużivament għall-valur taċ-ċnus diġà mħallsa. Fil-fatt, dan il-valur ma jikkorrispondix għall-valur tad-dritt ta’ enfitewsi ddeterminat fil-mument tal-użu tal-immobbli. F’dan ir-rigward, għall-kuntrarju ta’ dan li ssostni Oudeland, il-fatt li l-prezz tal-kost għadu ma tħallasx kollu ma huwiex rilevanti għall-finijiet tad-determinazzjoni ta’ dan il-prezz, li għandu jinftiehem bħala l-ispiża li jsostni l-kompetitur ta’ referenza msemmi fil-punt 67 ta’ dawn il-konklużjonijiet.

74.      Fl-aħħar nett, għal dak li jirrigwarda d-dubji tal-qorti tar-rinviju dwar il-konformità mal-Artikolu 10(2) tas-Sitt Direttiva, tal-leġiżlazzjoni Olandiża, li tipprovdi li l-kostituzzjoni jew it-trasferiment tad-dritt in rem jagħti lok għall-ħlas tal-VAT darba biss fuq it-total tal-ammonti miftiehma għall-perijodu kollu, nirrileva li l-qorti tar-rinviju stess tiddikjara li l-kawża pendenti quddiemha ma tirrigwardax każ direttament previst minn din il-kwistjoni. Konsegwentement, ma naħsibx li huwa strettament neċessarju li l-Qorti tal-Ġustizzja tittratta din il-kwistjoni fil-kuntest ta’ din il-kawża. F’dan ir-rigward, ser nirrileva biss li, fi kwalunkwe każ, il-kriterju previst mid-dispożizzjoni li tagħha qed tintalab l-interpretazzjoni fil-kuntest tat-tieni domanda preliminari, jiġifieri l-Artikolu 11(A)(1)(b) tas-Sitt Direttiva, huwa dak tal-prezz tal-kost, b’tali mod li l-valur li għandu jiġi inkluż fil-valur taxxabbli previst minn din id-dispożizzjoni huwa l-valur sħiħ tal-element tal-prezz tal-kost, irrispettivament mill-modalitajiet ta’ ħlas miftiehma.

75.      Bħala konklużjoni, inqis li r-risposta li għandha tingħata għat-tieni domanda preliminari għandha tkun fis-sens li, f’każ bħal dak tal-kawża prinċipali, li fih il-persuna taxxabbli akkwistat art flimkien ma’ bini fi stat ta’ kostruzzjoni permezz tal-kostituzzjoni ta’ dritt in rem, l-Artikolu 11(A)(1)(b) tas-Sitt Direttiva għandu jiġi interpretat fis-sens li l-valur ta’ dan id-dritt in rem, li għandu jiġi inkluż fil-valur taxxabbli ta’ provvista, fis-sens tal-Artikolu 5(7)(a) tal-imsemmija direttiva, għandu jikkorrispondi għall-valur sħiħ tal-ammonti li għad iridu jitħallsu bħala ċens annwu fil-mument tal-użu tal-proprjetà.

V –    Konklużjoni

76.      Fid-dawl tal-kunsiderazzjonijiet preċedenti, nipproponi li l-Qorti tal-Ġustizzja tirrispondi għad-domandi preliminari fformulati mill-Hoge Raad der Nederlanden (qorti Suprema tal-Pajjiżi l-Baxxi) bil-mod segwenti:

1)      L-Artikoli 5(7)(a) u 11(A)(1)(b) tas-Sitt Direttiva tal-Kunsill 77/388/KEE, tas-17 ta’ Mejju 1977, fuq l-armonizzazzjoni tal-liġijiet tal-Istati Membri dwar taxxi fuq id-dħul mill-bejgħ – Sistema komuni ta’ taxxa fuq il-valur miżjud: bażi uniformi ta’ stima, għandhom jiġu interpretati fis-sens li l-użu minn persuna taxxabbli, għall-iskopijiet ta’ attività ekonomika eżenti mit-taxxa fuq il-valur miżjud, ta’ proprjetà immobbli mibnija fuq art, li fuqha l-persuna taxxabbli akkwistat dritt in rem li jagħtiha dritt li tuża l-imsemmija art u l-imsemmija proprjetà immobbli li tkun tlestiet fuq inkarigu tagħha minn terz, jista’ jkun suġġett għat-taxxa fuq il-valur miżjud li jkollha bħala valur taxxabbli l-valur tad-dritt in rem akkwistat u l-ispejjeż tat-tlestija tal-immobbli, meta l-persuna taxxabbli diġà tkun ħallset it-taxxa fuq il-valur miżjud marbuta ma’ dan il-valur u ma’ dawn l-ispejjeż, iżda tkun ukol diġà naqqsitha kompletament.

2)      F’każ bħal dak tal-kawża prinċipali, li fih il-persuna taxxabbli akkwistat art flimkien ma’ bini fi stat ta’ kostruzzjoni permezz tal-kostituzzjoni ta’ dritt in rem, l-Artikolu 11(A)(1)(b) tad-Direttiva 77/338 għandu jiġi interpretat fis-sens li l-valur ta’ dan id-dritt in rem, li għandu jiġi inkluż fil-valur taxxabbli ta’ provvista fis-sens tal-Artikolu 5(7)(a) tal-imsemmija direttiva, għandu jikkorrispondi għall-valur sħiħ tal-ammonti li għad iridu jitħallsu bħala ċens annwu fil-mument tal-użu tal-proprjetà.


1 – Lingwa oriġinali: il-Franċiż.


2 –      Direttiva tal-Kunsill, tas-17 ta’ Mejju 1977, fuq l-armonizzazzjoni tal-liġijiet tal-Istati Membri dwar taxxi fuq id-dħul mill-bejgħ - Sistema komuni ta’ taxxa fuq il-valur miżjud: bażi uniformi ta’ stima (ĠU Edizzjoni Speċjali bil-Malti, Kapitolu 9, Vol. 1, p. 23), (iktar ’il quddiem is-“Sitt Direttiva”).


3 – Tranżazzjoni ta’ dan it-tip tissejjaħ b’termini differenti bħal “provvisti lilhom infushom”, “provvisti assimilati”, “provvisti ta’ integrazzjoni” jew “provvisti għall-bżonnijiet tal-impriża”. Madankollu, minħabba l-fatt li l-akkwist u l-użu tal-oġġett iseħħu internament, fi ħdan l-impriża, jiena nippreferi nuża l-espressjoni “provvista interna”.


4 – Direttiva tal-Kunsill, tat-28 ta’ Novembru 2006, dwar is-sistema komuni ta’ taxxa fuq il-valur miżjud (ĠU L 347, p.  ), li, mill-1 ta’ Jannar 2007, ħassret u ssostitwixxiet is-Sitt Direttiva tal-VAT [ara, b’mod partikolari, l-Artikolu 18(a) tad-Direttiva 2006/112].


5 – Ara s-sentenzi Gemeente Leusden u Holin Groep (C-487/01 u C-7/02, EU:C:2004:263, punti 90 et seq), Gemeente Vlaardingen (C-299/11, EU:C:2012:698); Gemeente ’s-Hertogenbosch (C-92/13, EU:C:2014:2188), u Property Development Company (C-16/14, EU:C:2015:265).


6 – Ara l-Artikolu 2 tas-Sitt Direttiva kif ukoll l-Artikolu 2(1)(a) tad-Direttiva 2006/112.


7 –      Ara l-Artikolu 3(2) tal-liġi dwar il-VAT (imsemmi fil-punt 14 ta’ dawn il-konklużjonijiet). Din id-dispożizzjoni hija bbażata fuq l-Artikolu 5(3)(b) tas-Sitt Direttiva.


8 –      Dan kien possibbli skont l-Artikolu 11(5) tal-liġi dwar il-VAT li huwa bbażat fuq l-Artikolu 13C(a) tas-Sitt Direttiva.


9 –      C-299/11, EU:C:2012:698.


10 –      Sentenza Gemeente Vlaardingen (C-299/11, EU:C:2012:698, punt 25).


11 –      Ibidem, punt 26).


12 –      Konklużjonijiet tal-Avukat Ġenerali Mazák fil-Kawża Gemeente Vlaardingen (C-299/11, EU:C:2012:561, punti 45 u 47 u l-ġurisprudenza ċċitata).


13 –      Sentenza Gemeente Vlaardingen (C-299/11, EU:C:2012:698, punti 27 u 28).


14 – Ibidem.


15 –      Ibidem (punt 37 u d-dispożittiv tas-sentenza).


16 – Ara, f’dan ir-rigward, il-konklużjonijiet tal-Avukat Ġenerali Sharpston fil-Kawża Gemeente ’s-Hertogenbosch (C-92/13, EU:C:2014:267, punti 60 sa 62), li għalihom il-Qorti tal-Ġustizzja għamlet riferiment b’mod espliċitu fil-punt 32 tas-sentenza tagħha Gemeente ’s-Hertogenbosch (C-92/13, EU:C:2014:2188).


17 – Ibidem (punt 61).


18 – Din is-sitwazzjoni tidher komparabbli ma’ dik eżistenti fil-kawżi li wasslu għas-sentenzi Gemeente Vlaardingen (C-299/11, EU:C:2012:698) u Gemeente ’s-Hertogenbosch (C-92/13, EU:C:2014:2188).


19 Sentenza Gemeente ’s-Hertogenbosch (C-92/13, EU:C:2014:2188, punt 34).


20 –      Sentenza Gemeente ’s-Hertogenbosch (C-92/13, EU:C:2014:2188, punt 35) li tagħmel riferiment għas-sentenza Gemeente Vlaardingen (C-299/11, EU:C:2012:698, punti 28 sa 33).


21 –      C-299/11, EU:C:2012:698, punt 32. Korsiv miżjud minni.


22 –      Ibidem.


23 –      Sentenza Gemeente ’s-Hertogenbosch (C-92/13, EU:C:2014:2188, punt 35, iċċitat u riprodott fil-punt 46 ta’ dawn il-konklużjonijiet).


24 –      C-16/14, EU:C:2015:265.


25 –      Ibidem (punt 42).


26 –      Sentenza Gemeente ’s-Hertogenbosch (C-92/13, EU:C:2014:2188, punt 36).


27 – C-487/01 u C-7/02, EU:C:2004:263 (b’mod partikolari l-punti 90 et seq.).


28 – Ibidem (punti 90 u 91). Korsiv miżjud minni.


29 – Ibidem (punt 92 u a contrario, punt 93).


30 – Ara s-sentenza Property Development Company (C-16/14, EU:C:2015:265, punti 33 u 34) u b’analoġija, fir-rigward tal-Artikoli 73 u 74 tad-Direttiva 2006/112, is-sentenza Marinov (C-142/12, EU:C:2013:292, punt 31). Fil-fatt, it-tranżazzjonijiet previsti fl-Artikolu 5(7)(a) tas-Sitt Direttiva jikkonsistu, b’mod partikolari, fl-użu għal attività ekonomika eżenti mill-VAT ta’ merkanzija akkwistata matul in-negozju. Fil-każijiet kollha ta’ assimilazzjoni ma’ provvista bi ħlas, ebda korrispettiv reali li jista’ jservi bħala valur taxxabbli għall-kalkolu tal-VAT ma jiġi akkwistat mill-persuna taxxabbli, bil-konsegwenza li r-regola ġenerali stabbilita fl-Artikolu 11(A)(1)(a) tal-imsemmija direttiva ma tistax tapplika.


31 – Sentenza Property Development Company (C-16/14, EU:C:2015:265, punt 37).


32 – Ara, fir-rigward tal-kriterju tal-prezz tal-kost, il-kunsiderazzjonijiet magħmula fil-punt 39 tal-konklużjonijiet tal-Avukat Ġenerali Sharpston fil-Kawża Finanzamt Freistadt Rohrbach Urfahr (C-219/12, EU:C:2013:152).


33 – Sentenza Property Development Company (C-16/14, EU:C:2015:265, fl-aħħar tal-punt 40).


34 – Ara, b’analoġija, is-sentenzi Gemeente Vlaardingen (C-299/11, EU:C:2012:698, punt 28), u Gemeente ’s-Hertogenbosch (C-92/13, EU:C:2014:2188, punt 35).


35 – Ara s-sentenza Gemeente Vlaardingen (C-299/11, EU:C:2012:698, punt 30).


36 –      Jiġifieri l-Artikolu 3(2) tal-liġi dwar il-VAT (ara l-punt 14 ta’ dawn il-konklużjonijiet).


37 – Ara s-sentenza “Goed Wonen” (C-326/99, EU:C:2001:506, punt 55), li kienet tirrigwarda d-dritt ta’ użufrutt, li huwa wkoll dritt in rem bħad-dritt ta’ enfitewsi. Mingħajr ma huwa neċessarju, fl-opinjoni tiegħi, li nittratta d-differenzi jew similaritajiet bejn id-dritt ta’ enfitewsi u l-kera ta’ proprjetajiet immobbli, nirrileva biss li hemm differenza fundamentali bejn iż-żewġ sitwazzjonijiet ġuridiċi, li tista’ tiġġustifika trattament fiskali differenti, li tikkonsisti fil-fatt li l-kostituzzjoni ta’ dritt ta’ enfitewsi bħala dritt in rem tista’ tiġi assimilata, skont l-Artikolu 5(3)(b) tas-Sitt Direttiva, ma’ provvista bi ħlas, filwaqt li l-kera ma tistax.


38 – Skont dak li indikajt fil-punt 67 ta’ dawn il-konklużjonijiet, ma naqbilx mal-approċċ sostnut mill-Gvern Olandiż li l-kompetitur ta’ referenza jkun persuna taxxabbli li teżerċita l-istess attività mhux eżenti billi jkun akkwista l-proprjetà tal-immobbli kompletament mingħand terz. Fil-fatt, il-valur tal-akkwist ta’ dritt ta’ enfitewsi fuq immobbli huwa neċessarjament iktar baxx mill-valur tal-akkwist tal-proprjetà tal-istess immobbli. Għalhekk dawn ma humiex żewġ valuri komparabbli.