Available languages

Taxonomy tags

Info

References in this case

References to this case

Share

Highlight in text

Go

KONKLUŻJONIJIET TAL-AVUKAT ĠENERALI

VILLALÓN

ippreżentati fil-15 ta’ Settembru 2011 ( 1 )

Kawża C-280/10

Kopalnia Odkrywkowa Polski Trawertyn P. Granatowicz, M. Wąsiewicz, spółka jawna

vs

Dyrektor Izby Skarbowej w Poznaniu

(talba għal deċiżjoni preliminari mressqa min-Naczelny Sąd Administracyjny [ir-Repubblika tal-Polonja])

“Tassazzjoni — Taxxa fuq il-valur miżjud — Irkupru tat-taxxa tal-input imħallsa għal tranżazzjonijiet li seħħew bil-għan ta’ attività ekonomika futura — Tranżazzjoni taxxabli qabel il-formazzjoni ta’ soċjetà f’isem kollettiv li twettaq l-attività ekonomika — Ħruġ ta’ fatturi f’isem il-kumpannija futura f’isem kollettiv u s-‘soċji futuri’ — Xiri ta’ artijiet f’isem tas-‘soċji futuri’ ittrasferiti in natura lis-soċjetà f’isem kollettiv fil-mument tal-formazzjoni tagħha”

I – Introduzzjoni

1.

In-Naczelny Sąd Administracyjny (Qorti Suprema Amministrattiva) tressaq żewġ domandi preliminari dwar il-portata tad-dritt tal-irkupru taxxa tal-input fuq il-valur miżjud (iktar ’il quddiem it-“taxxa tal-input fuq il-valur miżjud”), f’kuntest li fih ikun hemm tibdil formali għall-persuni taxxabbli. B’mod partikolari, hija tistaqsina jekk id-Direttiva 2006/112/KE dwar is-sistema komuni ta’ taxxa fuq il-valur miżjud (iktar ’il quddiem il-“VAT”) ( 2 ), tħallix kumpannija f’isem personali teżerċita d-dritt għat-tnaqqis tat-taxxa tal-input fuq il-valur miżjud imħallsa għax-xiri ta’ bini filwaqt li ma kinitx hija li xtrat, iżda l-persuni li ser jikkostitwixxuha iktar tard bħala soċji.

2.

Għalkemm il-Qorti tal-Ġustizzja diġà kellha l-opportunità sabiex tiddeċiedi dwar il-problemi ta’ interpretazzjoni misluta mill-irkupru tat-taxxa tal-input fuq il-valur miżjud imħallsa fil-kuntest tal-bidu jew tal-preparazzjoni ta’ attività ekonomika, fil-kawża preżenti, qed nassisti għal problema partikolari ta’ żewġ persuni fiżiċi, li iktar ’il quddiem insejħilhom “soċji futuri”. Dawn il-persuni fasslu u wettqu l-investiment neċessarju għall-bidu ta’ attività ekonomika li ma hijiex ser titmexxa minnhom, iżda minn kumpannija f’isem personali fejn huma ser ikunu l-uniċi soċji. Il-fatt li s-“soċji futuri” jaġixxu fil-kwalità uffiċjali tagħhom qabel il-bidu tal-attività ekonomika jagħmilha pjuttost iktar diffiċli li jiġi ammess li d-dritt għat-tnaqqis jappartjeni għall-kumpannija, peress li ma kinitx hija li ħallset il-VAT. Barra minn hekk, id-dritt għal rimbors tat-taxxa tal-input fuq il-valur miżjud imħallsa ma jistax jingħata awtomatikament lis-“soċji futuri”: la għadhom ma wettqux effettivament l-attività ekonomika, ma jistgħux iktar fil-fatt idawru lura t-taxxa għall-ħolqa sussegwenti tal-katina tal-produzzjoni.

3.

Dawn iż-żewġ ostakoli qed iġegħluni nanalizza b’attenzjoni l-ġurisprudenza tal-Qorti tal-Ġustizzja dwar din il-kwistjoni, kif ukoll sabiex tiġi evitata interpretazzjoni tad-Direttiva 2006/112 li, taħt l-iskuża ta’ formalità, ser tispiċċa tmur kontra l-prinċipji li fuqhom tissejjes.

II – Il-kuntest ġuridiku

A – Id-dritt tal-Unjoni

4.

L-Artikolu 9(1) tad-Direttiva 2006/112 jiddefinixxi l-kunċett tal-persuni taxxabbli għall-finijiet tal-VAT bil-mod kif ġej:

“‘Persuna taxxabbli’ għandha tfisser kull persuna li, b’mod indipendenti, twettaq fi kwalunkwe post kwalunkwe attività ekonomika, ikun x’ikun l-iskop jew ir-riżultati ta’ dik l-attività.

Kwalunkwe attività ta’ produtturi, kummerċjanti jew persuni li jagħtu servizzi, inklużi attivitajiet fil-minjieri u fl-agrikoltura u attivitajiet fil-professjonijiet, għandhom jitqiesu bħala ‘attività ekonomika’. L-operat ta’ beni materjali jew mhux materjali għal skopijiet ta’ dħul minnu fuq bażi kontinwa għandha b’mod partikolari titqies bħala attività ekonomika.”

5.

Id-dritt għat-tnaqqis tal-VAT mħallsa jissemma fl-Artikolu 167 et seq tad-direttiva msemmija iktar ’il fuq u, fir-rigward ta’ dak li huwa ta’ interess, fl-Artikolu 168, li jistabbilixxi:

“Sakemm il-merkanzija [beni] u s-servizzi jintużaw għall-iskopijiet tat-transazzjonijiet taxxabbli ta’ persuna taxxabbli, il-persuna taxxabbli għandha tkun intitolata, fl-Istat Membru li fih twettaq dawn it-transazzjonijiet, li tnaqqas m[i]ll-VAT li għandha tħallas dan li ġej:

a)

il-VAT dovuta jew imħallsa f’dak l-Istat Membru rigward provvisti li sarulha ta’ merkanzija jew servizzi, li twettqu jew li għad iridu jitwettqu minn persuna taxxabli oħra;

b)

il-VAT dovuta rigward transazzjonijiet trattati bħala provvisti ta’ merkanzija jew servizzi skont l-Artikolu 18(a) u l-Artikolu 27;

ċ)

il-VAT dovuta rigward akkwisti intra-Komunitarji ta’ merkanzija skond l-Artikolu 2(1)(b)(i);

d)

il-VAT dovuta fuq transazzjonijiet trattati bħala akkwisti intra-Komunitarji skont l-Artikoli 21 u 22;

e)

il-VAT dovuta jew imħallsa għal merkanzija importata f’dak l-Istat Membru.”

6.

L-Artikolu 178 tad-Direttiva 2006/112 jiddefinixxi r-rekwiżiti formali relatati mat-tnaqqis, b’mod partikolari dak imsemmi (a):

“għall-finijiet ta’ tnaqqis skond l-Artikolu 168(a), fir-rigward tal-provvista ta’ merkanzija jew servizzi, hi għandha jkollha fattura imħejjija skond l-Artikoli 220 sa 236 u l-Artikoli 238, 239 u 240”.

B – Id-dritt nazzjonali

7.

Skont l-Artikolu 15(1), tal-Liġi dwar il-VAT, tal-11 ta’ Marzu 2001 (Dz. U. Nru 54, poz. 535 kif emendata; iktar ’il quddiem il-“liġi dwar il-VAT”):

“Huma kkunsidrati bħala persuni taxxabbli l-persuni ġuridiċi, entitajiet li ma għandhomx personalità ġuridika u l-persuni fiżiċi li jeżerċitaw, b’mod indipendenti, waħda mill-attivitajiet ekonomiċi msemmija fit-tieni paragrafu, indipendentement mill-għanijiet jew ir-riżultati ta’ dik l-attività.”

8.

L-Artikolu 15(2), tal-Liġi dwar il-VAT jiddefinixxi l-kunċett ta’ attività ekonomika għall-finijiet tal-VAT bil-mod kif ġej:

“Hija kkunsidrata bħala attività ekonomika kwalunkwe attività ta’ produtturi, kummerċjant jew persuna li tipprovdi servizzi, inklużi l-attivitajiet ta’ persuni li jisfruttaw ir-riżorsi naturali, il-bdiewa u dawk li jaħdmu fl-agrikoltura u fil-professjonijiet, anki meta l-attività ġiet eżerċitata darba biss f’ċirkustanzi li jindikaw intenzjoni li din titwettaq ripetutament. Għandhom jitqiesu wkoll bħala attività ekonomika l-operat ta’ proprjetà materjali jew mhux materjali li huwa ta’ natura permanenti sabiex jinġabru l-irċevuti.”

9.

L-Artikolu 86(1), tal-Liġi dwar il-VAT, dwar id-dritt ta’ tnaqqis, jistipula dan li ġej:

“Sakemm il-beni u s-servizzi jintużaw għall-iskopijiet tat-tranżazzjonijiet taxxabbli ta’ persuna taxxabbli, il-persuna taxxabbli, msemmija fl-Artikolu 15, għandha tkun intitolata li tnaqqas mill-VAT li għandha tħallas l-ammont tat-taxxa mħallsa, suġġett għad-dispożizzjonijiet tal-Artikoli 114, 119(4), 120(17) u (19), u 124.”

10.

Il-punt 1 tal-Artikolu 86(10), tal-liġi dwar il-VAT jikkonċentra fuq l-eżistenza tad-dritt għal tnaqqis:

“Id-dritt għal tnaqqis jattwa ruħhu:

1.   fid-dikjarazzjoni tal-VAT li tirrigwarda l-perijodu li matulu l-persuna taxxabbli rċeviet il-fattura jew id-dokumenti doganali, suġġett għall-punti 2 u 4 u tal-paragrafi 11,12,16 u 18.”

11.

Skont l-Artikolu 106(1), tal-liġi dwar il-VAT:

“Il-persuni taxxabbli ċċitati fl-Artikolu 15 huma obbligati li jistabbilixxu fatturi li jindikaw il-bejgħ, id-data tal-bejgħ, il-prezz tal-unità mingħajr VAT, il-bażi ta’ stima, ir-rati u l-ammont tat-taxxa, il-prezz li għandu jitħallas u l-informazzjoni dwar il-persuna taxxabbli u x-xerrej, suġġett għall-paragrafi 2, 4 u 5 u tal-Artikoli 119(10), u 120(16).”

12.

Skont l-Artikolu 8(1)(6), id-Digriet tal-Ministru tal-Finanzi Pollakk, tas-27 ta’ April 2004, miżuri ta’ implementazzjoni sabiex jistabbilixxu ċerti dispożizzjonijiet tal-liġi dwar il-valur miżjud (Dz. U. Nru. 97, poż. 970, kif emendat, iktar ’il quddiem id-“digriet li implementa”):

“Huma eżenti mill-VAT:

6.   L-assi fissi magħmula f’soċjetajiet kummerċjali u ċivili.”

III – Il-fatti u l-kawża prinċipali

13.

Fit-22 ta’ Diċembru 2006, P.J. Granatowicz u M.M. Wąsiewicz kisbu b’koproprjetà barriera tal-ġebel naturali miftuħa, tranżazzjoni suġġetta għall-VAT u li għaliha ġiet stabbilita fattura b’din id-data f’isem it-tnejn.

14.

Fis-26 ta’ April 2006, iffirmaw quddiem nutar, l-istatuti fundaturi tas-soċjetà f’isem kollettiv Kopalnia Odkrywkowa Polski Trawertyn P. Granatowicz, M. Wąsiewicz, spólka jawna (iktar ’il quddiem “il-kumpannija”) li fir-rigward tagħha Granatoàwicz u Wąsiewicz ipprovdew in natura l-barriera. In-nutar iffattura lill-kumpannija l-iffissar tal-att nutarili u ta’ sitt kopji li jirrigwardaw il-kostituzzjoni tiegħu.

15.

Il-kumpannija ġiet irreġistrata fil-5 ta’ Ġunju 2007 u għalhekk ġiet stabbilita għall-finijiet tal-VAT fl-14 ta’ Ġunju tal-istess sena.

16.

Fid-dikjarazzjoni tax-xahar ta’ Ġunju 2007, il-kumpannija naqqset il-VAT imħallsa għax-xiri tal-barriera u tas-servizzi nutarili pprovduti, għall-ammont ta’ PLN 289718.

17.

Wara verifika, l-awtoritajiet fiskali Pollakki sabu żewġ irregolaritajiet fid-dikjarazzjoni ppreżentata mill-kumpannija. L-ewwel nett, il-fattura ppreżentata għax-xiri tal-barriera ġiet stabbilita f’isem is-“soċji futuri” u mhux f’isem il-kumpannija. It-tieni nett, il-fattura li tirrigwarda l-att nutarili tal-kostituzzjoni u s-sitt kopji tiegħu ġew ikkostitwiti f’isem il-kumpannija meta hija ma kinitx għadha ġiet ikkostitwita.

18.

Id-direttur Izby Skarbowej irċieva lment imressaq mill-kumpannija kontra d-deċiżjoni tal-awtoritajiet fiskali Pollakki u kkonferma l-att ikkontestat skont l-istess argumenti.

19.

Sussegwentement, il-kumpannija ppreżentat rikors amministrattiv quddiem il-Wojewódzki Sąd Administracyjny w Poznaniu, qorti li ammettiet l-istess raġunament tal-awtoritajiet kemm fir-rigward tal-fattura tax-xiri tal-bini kif ukoll tal-fattura fir-rigward tal-att nutarili tal-kostituzzjoni.

20.

Il-kumpannija appellat fil-kassazzjoni kontra s-sentenza tal-ewwel istanza quddiem in-Naczelny Sąd Administracyjny, korp ġudizzjarju li fih tistaqsi domandi preliminari f’din il-proċedura.

IV – Id-domandi preliminari u l-proċeduri quddiem il-Qorti tal-Ġustizzja

21.

Fl-4 ta’Ġunju 2010, ir-Reġistru tal-Qorti tal-Ġustizzja rċieva d-deċiżjoni tar-rinviju ta’ Naczelny Sąd Administracyjny li fir-rigward tagħha tad-domandi preliminari li ġejjin:1)

 

“Soċjetà [kumpannija] li, permezz tal-imsieħba [tas-soċji] futuri tagħha, ikollha spejjeż tal-investiment qabel ir-reġistrazzjoni formali tagħha bħala soċjetà tad-dritt kummerċjali, u qabel ir-reġistrazzjoni tagħha għall-finijiet tal-VAT, hija awtorizzata, wara r-reġistrazzjoni tagħha bħala soċjetà u wara r-reġistrazzjoni tagħha għall-finijiet tal-VAT, tinvoka dritt għat-tnaqqis tal-VAT tal-input [taxxa tal-input fuq il-valur miżjud] imħallsa fir-rigward tal-ispejjeż tal-investiment li jintuża għal tranżazzjonijiet taxxabbli, skont l-Artikolu 9 kif ukoll l-Artikoli 168 u 169 tad-Direttiva tal-Kunsill 2006/112/KE, tat-28 ta’ Novembru 2006, dwar is-sistema komuni ta’ taxxa fuq il-valur miżjud (ĠU L 347, p. 1)?2)

 

Il-fattura tal-ispejjeż tal-investiment, maħruġa f’isem l-imsieħba [is-soċji], u mhux f’isem is-soċjetà [il-kumpannija], tipprekludi l-implementazzjoni tad-dritt għat-tnaqqis tal-VAT fir-rigward tal-ispejjeż tal-investiment, kif imsemmi fl-ewwel domanda?”

22.

Minbarra r-rikorrenti fil-kawża prinċipali, il-Gvernijiet tar-Repubblika tal-Polonja, tar-Repubblika Federali tal-Ġermanja u tar-Repubblika Ellenika, kif ukoll il-Kummissjoni għamlu l-osservazzjonijiet tagħhom.

23.

Waqt is-seduta, li saret fit-22 ta’ Ġunju 2011, intervenew ir-rappreżentanti tar-rikorrenti, kif ukoll l-aġenti tal-Gvernijiet tar-Repubblika Pollakka, tar-Repubblika Franċiża, tar-Repubblika Ellenika u tal-Kummissjoni.

V – Evalwazzjoni

A – Osservazzjoni preliminari

24.

Il-Qorti tal-Ġustizzja diġà ddeċidiet dwar il-problema li tat lok għall-kawża. Meta persuna tagħmel atti preparatorji bil-għan li tiġi mwettqa attività ekonomika, tista’ tirriżulta diskrepanza kronoloġika: minn naħa l-atti preparatorji huma implementati bil-għan li titwettaq attività suġġetta għall-VAT, iżda, min-naħa l-oħra, għadha ma saritx dikjarazzjoni tal-ammont tat-taxxa li jippermetti lill-persuna tnaqqas it-taxxa tal-input fuq il-valur miżjud imħallsa. Sabiex tindirizza din il-problema, il-Qorti tal-Ġustizzja kkunsidrat li dawn il-persuni jistgħu jirkupraw l-ammont tat-taxxa tal-input fuq il-valur miżjud imħallsa, anki jekk l-attività ekonomika nnifisha kienet għadha ma bdietx. Fl-aħħar nett, il-ġurisprudenza tagħti lill-persuni taxxabli dritt ta’ rimbors tat-taxxa tal-input fuq il-valur miżjud imħallsa matul il-fażi preparatorja tal-attività ekonomika. Ladarba dan l-ammont jkun ġie rkuprat, il-persuni taxxabbli ma jistgħux iktar inaqqsu fil-mument tal-ġbir tat-taxxa. Madankollu, huwa possibli li tiġi rkuprata t-taxxa tal-input fuq il-valur miżjud imħallsa fl-istadji bikrija.

25.

Għandu jitpoġġa enfasi mill-bidu ta’ dawn il-konklużjonijiet fuq dan l-aspett peress li, għalkemm il-Qorti tal-Ġustizzja tikkunsidra żewġ sitwazzjonijiet differenti, ir-rimbors, minn naħa, u t-tnaqqis, min-naħa l-oħra, madankollu ma għamlitx dan b’mod speċifiku. Fil-ġurisprudenza tagħha, il-Qorti tal-Ġustizzja rreferiet għaż-żewġ mezzi ta’ rkupru tal-VAT permezz tal-istess espressjoni “tnaqqis”, li telimina d-differenzi bejn dawn iż-żewġ sitwazzjonijiet u, li definittivament, tista’ twassal għal konfużjoni.

26.

Billi npoġġi f’perspettiva din id-distinzjoni, issa għandhom jiġu analizzati ż-żewġ domandi preliminari mressqa min-Naczelny Sąd Administracyjny.

B – L-ewwel domanda preliminari

27.

In-Naczelny Sąd Administracyjny tistaqsi fl-ewwel lok min jista’ jeżerċita d-dritt għat-tnaqqis, f’każ fejn kumpannija trid teżerċita dan id-dritt għal beni u servizzi ta’ investiment fejn it-taxxa tal-input fuq il-valur miżjud tħallset mis-“soċji futuri” qabel ġiet ikkostitwita l-imsemmija kumpannija.

28.

Pawel Józef Granatowicz u Marcin Michał Wąsiewicz ma kinux soċji fil-mument tal-akwiżizzjoni tal-proprjetà u lanqas ma huwa speċifikat fl-atti tal-kawża li huma aġixxew f’din il-kapacità. Madankollu, huwa diffiċli tiċħad li t-tnejn wettqu t-tranżazzjoni bħala “soċji futuri”, jiġifieri bl-intenzjoni li jikkostitwixxu ftit wara lill-kumpannija f’isem personali, li titwettaq l-attività b’użu tal-imsemmija proprjetà. Barra minn hekk; il-karatteristika li semmejt qabel assolutament ma tidhirx straordinarja peress li tirrifletti prattika standard u li hija mifruxa fil-kummerċ: persuna jew persuni jiddeċiedu li jikkostitwixxu kumpannija, ifittxu u jipprovdu riżorsi finanzjarji, jixtru merkanzija servizzi u, meta l-komponenti kritiċi jippermettu li tibda l-attività flimkien, jagħmlu l-passi sabiex jikkostitwixxu l-kumpannija li jkollha personalità ġuridika u li għaliha r-relazzjonijiet legali marbuta mal-attività tal-impriża jkunu imposti ( 3 ). Iż-żmien li jkun għadda bejn ix-xiri tal-bini u l-kostituzzjoni tal-kumpannija Kopalnia Odkrywkowa Polski Trawertyn P. Granatowicz, M. Wąsiewicz, spólka jawna huwa normali skont il-fatti. Dan iżid fil-valur prattiku tad-deċiżjoni li ser tieħu finalment il-Qorti tal-Ġustizzja f’din il-kawża.

29.

Finalment, ir-rinviju għal deċiżjoni preliminari ta’ Naczelny Sąd Administracyjny tagħtini l-opportunità sabiex niddeskrivi bl-iktar mod preċiż l-istatus tas-“soċji futuri” u ta’ kumpanniji għal finijiet ta’ rkupru tat-taxxa tal-input fuq il-valur miżjud imħallsa, iżda wkoll ta’ delimitazzjoni tal-flessibbiltà attwali tal-Istati Membri sabiex jirregolaw ir-relazzjonijiet bejn dawn iż-żewġ entitajiet. Fir-rigward tar-risposta għal din il-domanda, wieħed għandu, permezz tal-introduzzjoni, jiddiskuti fil-qosor il-ġurisprudenza tal-Qorti tal-Ġustizzja, b’mod partikolari, dik fir-rigward tad-definizzjoni tal-persuna taxxabbli skont l-Artikolu 9(1) tad-Direttiva 2006/112.

1. Il-ġurisprudenza tal-Qorti tal-Ġustizzja applikabbli għal din il-kawża

30.

Sabiex tingħata risposta għad-domandi preliminari li saru f’din il-proċedura, għandhom jiġu analizzati żewġ problemi differenti li l-Qorti tal-Ġustizzja diġà kellha l-opportunità tindirizza. L-ewwel aspett jirrigwarda d-dritt ta’ rimbors tat-taxxa tal-input fuq il-valur miżjud imħallsa li huwa mogħti lil kull persuna li għamlet nefqa kapitali relatata mal-atti preparatorji ta’ attività ekonomika li ser twettaq. It-tieni aspett jirrigwarda l-istess dritt, iżda f’dan il-każ jew l-attività ekonomika tkompli, jew tibda formalment, permezz tal-intermedjarju ta’ entità oħra. Kif diskuss hawn taħt, l-ebda minn dawn iż-żewġ problemi ma taqbel eżattament mal-każ imsemmi f’din il-kawża, imma d-dutrina li toħroġ hija rilevanti sabiex id-domanda tiġi mwieġba.

31.

Fl-ewwel lok, il-Qorti tal-Ġustizzja ddeċidiet dwar id-detentur tad-dritt għar-rimbors tal-ispejjeż ta’ investiment meta jiġi eżercitat fi stadju purament preparatorju tal-attività ekonomika. Fil-kawża Rompelman ( 4 ), iffaċċjata b’din il-problema, il-Qorti tal-Ġustizzja segwiet viżjoni formalista u ammettiet li, sa fejn hija għamlet infiq kapitali, persuna li għadha ma bdietx attività ekonomika tista’ titlob ir-rimbors tat-taxxa tal-input fuq il-valur miżjud imħallsa matul il-fażi preparatorja ( 5 ). Għalhekk dan huwa każ fejn il-persuna taxxabbli ma tinbidilx, fil-fatt is-Sinjuri Rompelman kienu għamlu investiment kapitali sabiex jużaw huma stess, sussegwentement, proprjetà.

32.

Għalkemm, fis-sentenza Rompelman, il-Qorti tal-Ġustizzja tuża ħafna drabi t-terminu “tnaqqis”, din il-kawża tikkonċerna pjuttost dritt għar-rimbors tat-taxxa tal-input fuq il-valur miżjud imħallsa, peress li ma hijiex tat-tnaqqis fuq il-VAT bħala riżultat ta’ tranżazzjoni fil-katina tal-produzzjoni. Għall-kuntrarju, bħal ma rajna fil-punti 24 u 25 ta’ dawn il-konklużjonijiet, il-Qorti tal-Ġustizzja tat lill-konjugi Rompelman id-dritt ta’ rimbors tat-taxxa tal-input fuq il-valur miżjud imħallsa sakemm ma jsir l-ebda tnaqqis sussegwentement skont din it-taxxa, meta tibda l-attività ekonomika. Din is-soluzzjoni hija koerenti mal-ispirtu tad-Direttiva 2006/112, peress li hija tħalli l-persuni taxxabbli jirkupraw “immedjatament” it-taxxa tal-input fuq il-valur miżjud imħallsa mingħajr ma jiġu ppenalizzati minħabba l-fatt li l-atti preparatorji tal-attività ekonomika jieħdu fit-tul.

33.

Ir-riskju li l-attività ekonomika finalment ma sseħħx, ma timpedixxix din is-soluzzjoni hekk kif irrikonoxxiet il-Qorti tal-Ġustizzja fil-kawża INZO ( 6 ). Fis-sentenza ta’ din il-kawża, il-Qorti tal-Ġustizzja kkonfermat l-eżistenza tad-dritt ta’ rimbors “għalkemm sussegwentement, jiġi deċiż li dak li jkun […], ma jgħaddix għall-parti operattiva u jistralċa s-soċjetà [l-kumpannija], b’mod illi l-attività ekonomika ppjanata ma tagħtix lok għal tranżazzjonijiet taxxabbli” ( 7 ). Sakemm il-persuna ma taġixxix bħala klijent finali, jekk l-attività ekonomika ma twassalx għal raġunijiet li huma estranji, id-dritt għar-rimbors tat-taxxa tal-input fuq il-valur miżjud imħallsa jinżamm kweżit.

34.

Il-Qorti tal-Ġustizzja kkunsidrat li, f’każ ta’ frodi, l-awtoritajiet fiskali għandhom ir-riżorsi u l-mezzi sabiex isibu jekk attività kellhiex realment jew virtwalment mira ekonomika. F’dan l-aħħar każ, il-Qorti tal-Ġustizzja tikkunsidra wkoll li d-Direttiva 2006/112 tħalli lill-Istati Membri “jitolbu, b’effett retroattiv, ir-rimbors tas-somma mnaqqsa peress li dan it-tnaqqis kien ġie mogħti fuq bażi ta’ dikjarazzjonijiet foloz” ( 8 ).

35.

Is-sentenzi sussegwenti kkonfermaw li l-atti preparatorji mwettqa minn persuna, fir-rigward ta’ infiq ta’ kapital għall-attività ekonomika futura, iħalluha tirkupra t-taxxa tal-input fuq il-valur miżjud imħallsa. Hemm biżżejjed evidenza fis-sentenzi tal-kawżi Gabalfrisa ( 9 ), Ghent Coal Terminal ( 10 ), Breitsohl ( 11 ) u Fini H ( 12 ).

36.

It-tieni kwistjoni indirizzata mill-ġurisprudenza tikkonċerna l-każijiet ta’ trasferimenti tal-proprjetà kollha skont l-Artikolu 19 tad-Direttiva 2006/112, fejn hemm is-surroga taċ-ċedent favur iċ-ċessjonarju. F’dan il-kuntest, il-Qorti tal-Ġustizzja tenniet viżjoni mhux formalista każ b’każ. Hija għalhekk iddeċidiet li entità b’personalità ġuridika, maħluqa speċifikament sabiex twettaq l-atti preparatorji ta’ kumpannija b’kapital azzjonarju, tista’ tirkupra t-taxxa tal-input fuq il-valur miżjud imħallsa għall-infiq imġarrab. Din hija s-soluzzjoni milħuqa mill-Qorti tal-Ġustizzja fil-kawża Faxworld ( 13 ), riżultat li ħalla l-entità preparatorja (Vorgründungsgesellschaft) tiġbor ir-rimbors tat-taxxa tal-input imħallsa anki jekk il-merkanzija u s-servizzi akkwistati kienu totalment użati għall-kumpannija li għalihom kienu maħsuba.

37.

Is-sentenzi tal-kawżi Rompelman, INZO u oħrajn jagħmlu riferiment għal persuni kkaratterizzati mill-fatt li ser iwettqu huma stess l-attività ekonomika, dan ma huwiex il-każ hawnhekk, peress li, fil-kawża preżenti, kien hemm, kif qalet il-qorti tar-rinviju, bidliet fil-persuni taxxabbli. Għaldaqstant, is-sentenza, Faxworld ma hijiex neċessarjament applikabbli f’dan il-każ: jekk, f’din il-kawża, kien hemm trasferiment universali tal-proprjetà, is-“soċji futuri” għamlu dan bħala tranżazzjoni iżolata li tikkonċerna biss proprjetà waħda. Konsegwentement, u kif jenfasizza l-Gvern tar-Repubblika Franċiża, il-każ inkwistjoni jaqa’ barra mill-ambitu tal-Artikolu 19 tad-Direttiva 2006/112.

38.

Madankollu, is-sentenzi msemmija iktar ’il fuq jirreflettu t-telos tal-ġurisprudenza tal-Qorti tal-Ġustizzja li jistgħu jiġu estiżi għal każ bħal dan. L-għan prinċipali bażiku huwa sempleċement il-garanzija tal-prinċipju ta’ newtralità fiskali, għan li huwa preżenti wkoll fid-Direttiva 2006/112 fejn is-sens huwa li jiżgura li l-VAT tibqa’ dik li hi, jiġifieri taxxa indiretta imposta biss u esklużivament għall-użu u mhux għat-twettieq ta’ attivitajiet ekonomiċi ( 14 ). F’dan is-sens, kemm id-Direttiva kif ukoll il-Qorti tal-Ġustizzja tiżgura li l-persuna li jkollha l-VAT matul il-proċess tal-produzzjoni tkun tista’ tirkupra t-taxxa, liema fatt jirriżulta meta din iddawru lura għall-ħolqa sussegwenti tal-katina tal-produzzjoni ( 15 ). Il-fatt li l-prinċipju ta’ newtralità fiskali bbażat fuq il-qafas tal-VAT jeħtieġ li xi kultant jiskarta l-formaliżmu, huwa kkonfermat mill-qari bir-reqqa tad-Direttiva 2006/112 li wera li, meta jpoġġi f’bilanċ iż-żewġ prinċipji, il-leġiżlatur tal-Unjoni jagħżel tal-ewwel.

2. Is-“soċji futuri”, persuni taxxabbli skont l-Artikolu 9 tad-Direttiva 2006/112

39.

L-ewwel nett, irridu nibdew billi ninnotaw li s-“soċji futuri” u l-kumpannija huma persuni taxxabbli skont l-Artikolu 9 tad-Direttiva 2006/112. Fir-rigward tal-kumpannija, ma hemm l-ebda dubju dwar din, peress li l-barriera hija maħduma permezz tal-intermedjarju tagħha. Hekk hija twettaq l-attività ekonomika li tiġġustifika t-tassazzjoni. Madankollu, huwa iktar diffiċli tikkwalifika s-“soċji futuri” bħala persuni taxxabbli anki jekk kif ser nuri, huma wkoll jissodisfaw l-istess kundizzjoni.

40.

Fil-fatt, wieħed li jixtri beni u jirċievi servizzi sabiex jingħataw fil-mument tal-kostituzzjoni tal-kumpannija f’isem personali ma jagħmlux parti mill-katina tal-produzzjoni fis-sens strett, peress li ma huwiex dan li juża l-proprjetà akkwistata lanqas dak li jikseb benefiċċju matul it-tranżazzjoni. Is-“soċju futur” ma huwiex ħlief mezz, persuna taxxabbli “aċċidentali” ta’ xi tip, li jsir attur ekonomiku li minħabba li jkun hemm perijodu li matulu jkun l-uniku li jista’ jirrapreżenta l-impriża futura. Minn din il-perspettiva, il-ġurisprudenza Rompelman ma setgħetx tapplika għal dan il-każ, peress li l-kwistjoni mqajma f’dik il-kawża kienet tirrigwarda l-istatus ta’ persuna li kienet għadha ma bdietx attività ekonomika, iżda li dalwaqt kienet ser tibda waħda ( 16 ). Ma kien hemm ebda tibdil ta’ persuna fil-kawża Rompelman lanqas fil-ġurisprudenza sussegwenti, b’mod li, strettament, is-sitwazzjoni tal-persuna fil-każ tagħna ma hijiex l-istess.

41.

Madankollu, huwa ċar li l-għan tal-ġurisprudenza msemmija iktar ’il fuq għandu wkoll ikun milħuq meta l-attività ekonomika hija diġà eżistenti jew meta tkun fil-bidu tagħha, f’dan in-nuqqas it-taxxa tista’ tkun applikata f’każijiet diffiċilment kompatibbli mal-prinċipju ta’ newtralità fiskali. Jekk is-“soċju futur” iħallas il-VAT fuq provvisti ta’ merkanzija u ta’ servizzi, huwa jew il-kumpannija għandhom l-opportunità sabiex immedjatament tnaqqas it-taxxa tal-input imħallsa meta din tinġabar. Huwa importanti li din il-possibilità tkun miftuħa għas-“soċju futur” jew għall-kumpannija, speċjalment meta l-ħin bejn il-kunsinna u l-kostituzzjoni tal-kumpannija jkun qasir.

42.

Din is-soluzzjoni tapplika wkoll fil-każ fejn il-kumpannija finalment ma ġietx ikkostitwita jew ma twettaqx l-attività kummerċjali, bħal fil-kawża Rompelman. Huwa mifhum li dan ir-raġunament ġurisprudenzjali jestendi għall-każ li fih is-“soċju futur” jixtri beni jew servizz u, imbagħad, ma jikkostitwixxix il-kumpannija għal raġunijiet li jistgħu jkunu ġġustifikati. F’każ bħal dan, il-ġurisprudenza Rompelman titlob li l-Istati Membri jipprovdu mezz sabiex jeżerċitaw id-dritt ta’ rkupru tat-taxxa tal-input fuq il-valur miżjud imħallsa, dritt li jappartjeni b’mod ċar lis-“soċju futur” ( 17 ).

43.

Konsegwentement, inqis li, fid-dawl tal-ġurisprudenza msemmija iktar ’il fuq, l-Artikolu 9 tad-Direttiva 2006/112 għandu jiġi interpretat fis-sens li s-“soċju futur” li xtara beni u servizzi li fuqhom ħallas il-VAT huwa taxxabbli, anki meta x-xiri jsir bil-għan uniku li jintuża sussegwement mill-kumpannija kkostitwita sabiex titwettaq l-attività ekonomika.

3. Il-benefiċjajru tad-dritt tat-tnaqqis u l-kundizzjonijiet tal-eżerċizzju tiegħu

44.

Fid-dawl ta’ dak li ntqal iktar ’il fuq, mhux ser titwieġeb id-domanda magħmula min-Naczelny Sąd Administracyjny jekk nillimita ruħi li nikkonferma l-fatt li s-“soċji futuri” huma persuni taxxabbli. Din il-kwalità hija biss il-premessa sabiex tipprova tingħata risposta utli lill-qorti tar-rinviju, peress li għadu ma ġiex iddeterminat min għandu dritt ta’ rkupru tat-taxxa tal-input fuq il-valur miżjud imħallsa: is-“soċji futuri”, il-kumpannija, jew wieħed minn dawn it-tnejn.

45.

Minbarra r-Repubblika Franċiża, l-Istati Membri li ressqu kummenti jemmnu li huma biss is-“soċji futuri”, fil-kwalità tagħhom bħala xerrejja ta’ beni u ta’ servizzi b’taxxa imposta, li jistgħu jirkupraw il-VAT. Għall-kuntrarju, il-Gvern tar-Repubblika Franċiża jiddefendi t-teżi tal-alternattiva li skontu kemm is-“soċji futuri”, kif ukoll il-kumpanniji jistgħu jeżerċitaw id-dritt ta’ rkupru tal-VAT u, fl-aħħar każ, biss jekk is-“soċju futur” ma jistax jeżerċitah skont il-leġiżlazzjoni nazzjonali. Ir-rikorrenti fil-kawża prinċipali ssostni li, fi kwalunkwe każ, id-dritt tat-tnaqqis jappartjeni lill-kumpannija sabiex teżerċitah.

46.

Sa llum il-ġurnata, il-ġurisprudenza għadha ma hijiex ċara f’dan ir-rigward. L-iktar sitwazzjoni simili għal dan il-każ tinsab fil-kawża, Faxworld, iċċitata iktar ’il fuq, fejn il-Qorti tal-Ġustizzja ddikjarat li l-kumpannija Ġermaniża (Vorgründungsgesellschaft) li l-għan tagħha kien li tieħu l-passi preparatorji kollha meħtieġa sabiex imbagħad tikkostitwixxi immedjatament kumpannija b’kapitali azzjonarju sabiex ikollha dritt għal rimbors ( 18 ). Ir-risposta tal-Qorti tal-Ġustizzja kienet limitata b’mod rigoruż għall-elementi speċifiċi sabiex iżżommha fl-ambitu tal-Artikolu 19 tad-Direttiva 2006/112 li jipprovdi li l-Istati Membri jistgħu “[f]’każ ta’ trasferiment, bi ħlas jew mingħajr, jew kontribuzzjoni lil kumpannija, ta’ l-assi kollha jew parti minnhom, Stati Membri jistgħu jqisu li ma tkunx saret provvista ta’ oġġetti, u f’dak il-każ il-benefiċjarju għandu jitqies bħala s-suċċessur ta’ min jagħmel it-trasferiment” Fil-kawża Faxworld, ir-Repubblika Federali tal-Ġermanja laqgħet din id-dispożizzjoni u, konsegwentement, irrikjediet li l-persuni taxxabbli jkunu responsabbli sabiex jeżerċitaw id-dritt tat-tnaqqis tat-taxxa tal-input fuq il-valur miżjud imħallsa mill-“Vorgründungsgesellschaft” li hija l-kumpannija kkostitwita ( 19 ). Il-Qorti tal-Ġustizzja ma kkunsidrathiex iżda ddikjarat li din l-entità, is-suċċessur tal-assi kollha jew parti minnhom, għandha d-dritt titlob ir-rimbors ( 20 ).

47.

Madankollu, is-sentenza Faxworld wieġbet għal ċirkustanzi differenti minn dawk tal-każ ineżami. Fl-ewwel lok, fil-kawża Faxworld, id-domandi ta’ interpretazzjoni kienu jirrigwardaw tranżazzjoni ta’ trasferiment taħt l-Artikolu 19 tad-Direttiva 2006/112, meta fil-kawża ineżami, ma kienx ta’ trasferimenti, ta’ “assi totali jew parti minnhom”. Din id-differenza kkonfermata fis-sentenza Zita Modes ( 21 ), fejn il-Qorti tal-Ġustizzja kkonstatat li l-provvista ta’ assi wieħed, bħal fil-każ preżenti ta’ donazzjoni ta’ proprjetà, ma taqgħax fl-ambitu ta’ dan l-Artikolu 19 ( 22 ). Ir-Repubblika Franċiża waslet ġustament għal din il-konklużjoni, kif kelli l-opportunità nuri waqt is-seduta.

48.

Bl-istess mod, għandha tiġi nnutata differenza oħra meta mqabbla mas-sentenza Faxworld: il-fatt li l-liġi Ġermaniża tipprovdi entità speċifika responsabbli sabiex tiffaċilita l-proċess ta’ kostituzzjoni ta’ kumpannija huwa aspett li jillimita wkoll il-portata ta’ din is-soluzzjoni. Ir-riskju ta’ frodi f’sistema fejn hemm suċċessjoni, sabiex ngħidu hekk “perfetta”, bejn persuna u ta’ warajha, l-ewwel tiffaċilita l-allokazzjoni ta’ dritt ta’ rkupru tat-taxxa tal-input fuq il-valur miżjud imħallsa, għalkemm ma jkunx meħtieġ sabiex issir l-attività ( 23 ).

49.

Fil-każ inkwistjoni, iċ-ċirkustanzi huma differenti ħafna minn dik tal-kawża Faxworld. Kif kont innutajt fil-punt 47 ta’ dawn il-konklużjonijiet, il-kwistjoni ma tikkonċernax trasferiment totali skont l-Artikolu 19 tad-Direttiva 2006/112, peress li s-“soċji futuri” ma jwettqux trasferiment ta’ kawża, iżda donazzjoni ta’ proprjetà. Barra minn hekk, il-kuntest normali fejn dan l-artikolu japplika jgħaqqad żewġ persuni differenti, ġeneralment żewġ entitajiet ekonomiċi distinti, billi fil-każ preżenti, hemm kontinwità ċara tal-attività u tal-persuni taxxabbli.

50.

Għalhekk, għalkemm għandha tiġi kkunsidrata s-sentenza Faxworld, huwa daqstant meħtieġ li jiġu enfasizzati d-differenzi materjali bejn iż-żewġ eżempji, tal-inqas meta testendi s-soluzzjoni minn dik il-kawża għal dik preżenti.

51.

Fir-rigward ta’ dak li ntqal iktar ’il fuq, għandu jiġi kkonstatat li każ bħal dan, li ma jaqax taħt l-Artikolu 19 tad-Direttiva 2006/112 u fejn issir d-donazzjoni ta’ proprjetà mis-“soċji futuri” lil kumpannija anki jekk hemm identiċità ta’ fatti bejn iż-żewġ entitajiet u kontinwità tal-attività ekonomika, għandha karatteristiċi biżżejjed sabiex il-leġiżlatur tal-Unjoni jagħtih trattament speċifiku. Madankollu, diġà osservajt li ma huwiex il-każ peress li d-Direttiva 2006/112 ma tagħtix risposta kategorika u li din ma tistax tiġi dedotta mit-tifsira litterali. Dan is-silenzju jwassalni sabiex nikkonkludi li d-Direttiva 2006/112 tħalli libertà kbira lill-Istati Membri sabiex jieħdu l-miżuri li huma jikkunsidraw l-iktar xierqa u l-iktar koerenti mal-għanijiet ta’ dan ir-regolament. Konsegwentement, id-domanda vera ta’ din il-kawża ma hijiex tant dwar id-determinazzjoni ta’ min jeżerċita d-dritt ta’ rkupru tat-taxxa tal-input fuq il-valur miżjud imħallsa, iżda fuq id-determinazzjoni tal-kundizzjonijiet fejn l-ordinament ġuridiku nazzjonali jiggarantixxi l-eżerċizzju ta’ dan id-dritt.

52.

Din il-preżentazzjoni tispjega għalfejn l-Istati Membri li fformulaw osservazzjonijiet fil-każ preżenti ddefendew fehmiet opposti li, min-naħa l-oħra, jirriflettu l-prattiki fis-seħħ fin-naturi legali rispettivi. Ma huwiex sorprendenti li r-Repubblika Franċiża tiddefendi fehma simili għal dik tal-kumpannija rikorrenti, għaliex id-dritt Franċiż jipprovdi tali soluzzjoni, hekk kif l-aġent tal-Gvern ta’ dan l-Istat Membru osserva waqt is-seduta ( 24 ). Bl-istess mod, it-twissijiet tar-Repubblika Federali tal-Ġermanja meta enfasizzat il-ħtieġa li tiġi evalwata jekk il-kumpannija eżerċitatx attività ekonomika kwalunkwe qabel il-kostituzzjoni tagħha, huma partikolari għal Stat fejn hemm entità partikolari, bħal ma rajna s’issa fis-sentenza Faxworld, li l-iskema speċifika tiddetermina t-trattament fiskali f’każ bħal ma huwa dak preżenti ( 25 ).

53.

Konsegwentement, nikkunsidra li l-Artikolu 168 tad-Direttiva 2006/112, flimkien mal-Artikolu 19, għandhom jiġu interpretati fis-sens li ma jipprekludux li Stat Membru, f’każ bħal dak ineżami, fejn hemm identiċità de facto bejn l-entitajiet u l-attivitajiet, jagħti d-dritt ta’ tnaqqis għall-kumpannija.

54.

Madankollu, jekk is-sistema legali interna teskludi din il-possibbiltà, għandu jiġi żgurat li s-“soċji futuri” jistgħu jitolbu immedjatament l-irkupru tat-taxxa tal-input fuq il-valur miżjud imħallsa, bl-istess kundizzjonijiet bħal dawk diġà stabbiliti mill-Qorti tal-Ġustizzja fil-kawżi msemmija iktar ’il fuq b’mod partikolari Rompelman, INZO jew Ghent Coal Terminal. Jekk dan ma jseħħx, ikun hemm diskriminazzjoni mhux ġustifikata minħabba l-fatt biss li dak li jibda’ attività jimmira sabiex ilestiha ftit żmien wara li l-kumpannija tiġi kkostitwita.

55.

Jekk l-Istati Membri jagħżlu li jagħtu d-dritt ta’ tnaqqis tal-VAT lill-kumpannija, din il-possibbiltà għandha, evidentement, tiġi sottomessa għal kundizzjonijiet, għaliex is-“soċji futuri” ttrasferew it-taxxa tal-input fuq il-valur miżjud imħallsa fuq il-kumpannija fil-ħin tad-donazzjoni tagħhom u għaliex il-kotba jirriflettu dan. Din ir-riżerva hija maħsuba sabiex tiġi evitata frodi meta jkun hemm kważi identiċità sħiħa bejn is-“soċji futuri” u l-kumpannija — identiċità riflessa wkoll fl-iskema tar-responsabbiltà personali li tikkaratterizza kumpannija bħal din tal-kawża preżenti — u fil-preżenza ta’ kontinwità ċara tal-attività ekonomika, l-Istati Membri ma jistgħux iħallu lill-kumpannija tnaqqas il-VAT.

56.

Dan huwa differenti meta l-Istati Membri jagħżlu, kif jidher li ser ikun fil-każ tar-Repubblika tal-Polonja, li jċaħħdu lill-kumpannija d-dritt ta’ tnaqqis kif previst fl-Artikolu 168 tad-Direttiva 2006/112 ( 26 ). F’dan il-każ, kif semmejt fil-punt 53 ta’ dawn il-konklużjonijiet, is-“soċji futuri” għandhom ikunu żgurati li jistgħu jirkupraw it-taxxa tal-input fuq il-valur miżjud imħallsa, permezz ta’ tnaqqis jew irkupru, skont jekk wieħed jinsabx f’wieħed mill-każijiet li ġejjin.

57.

Fl-ewwel lok, is-“soċji futuri” jistgħu eventwalment iwettqu, qabel il-kostituzzjoni tal-kumpannija u b’mod effettiv, l-attività ekonomika suġġetta għat-taxxa. F’dan il-każ, il-VAT hija naturalment trasferita mal-ħolqa li jmiss fil-katina tal-produzzjoni, liema fatt isir fil-mument stess tax-xiri tal-proprjetà jew ftit wara, peress li diġà jkun hemm l-użu ekonomiku tar-riżorsi. Is-“soċji futuri” jaġixxu f’dan il-każ bħala entitajiet realment ekonomiċi u huma naturalment intitolati għad-dritt ta’ tnaqqis, li jeżerċitaw permezz ta’ dikjarazzjonijiet perjodiċi, filwaqt li l-proċess ta’ kostituzzjoni tal-kumpannija jkompli jiżvolgi.

58.

Fit-tieni lok, u dan jidher li huwa l-każ hawnhekk, is-“soċji futuri” jistgħu jistennew li jikkonsolidaw il-kostituzzjoni tal-kumpannija sabiex tibda’ effettivament l-attività ekonomika. F’dan il-każ, ma hemmx dħul jew riperkussjonijiet tal-VAT iżda atti preparatorji għas-seħħ tal-attività produttiva li hija ekwivalenti, skont il-Qorti tal-Ġustizzja, għal attività ekonomika skont id-Direttiva 2006/112 ( 27 ). Dan jidher b’mod ċar fis-sentenza INZO li tikkonferma li meta kumpannija tiddikjara l-intenzjoni tagħha li tibda attività ekonomika li twassal għal tranżazzjonijiet suġġetti għall-VAT, it-twettiq ta’ att preparatorju, bħal f’dan il-każ ineżami li huwa studju fuq kemm hija redittizja l-attività ppjanata “tista’ għalhekk titqies bħala attività ekonomika skont […] id-direttiva, anki jekk l-istudju għandu l-għan li jeżamina kemm hija redittizja l-attività ppjanata” ( 28 ). Skont il-Qorti tal-Ġustizzja, il-VAT imħallsa għall-istudju dwar kemm hija redittizja l-attività ppjanata, għandha tiġi rkuprata mill-persuna taxxabbli, “anke jekk, wara, abbażi tar-riżultat ta’ studju fuq il-kapaċità redittizja, jiġi deċiż li dak li jkun ma jgħaddix għall-parti operattiva u jistralċa s-soċjetà [l-kumpannija], b’mod illi l-attività ekonomika ppjanata ma tagħtix lok għal tranżazzjonijiet taxxabbli” ( 29 )

59.

Minn dak li għadu kemm intqal jirriżulta li hemm, għalkemm b’mod eċċezzjonali, id-dritt għall-irkupru meta ma jkunx hemm attività produttiva u għalhekk, ma hemmx riperkussjonijiet tat-taxxa tal-input fuq il-valur miżjud imħallsa. Teknikament, bħal ma osservajt fil-punt 32 ta’ dawn il-konklużjonijiet, dan huwa każ ta’ dritt għall-irkupru u mhux dritt ta’ tnaqqis tal-VAT, iżda l-interpretazzjoni tal-Qorti tal-Ġustizzja fl-Artikoli 9 u 168 tad-Direttiva 2006/112 tmantni t-tnaqqis, f’assenza ta’ dispożizzjoni espressa fil-liġi intiża sabiex tiggarantixxi l-prinċipju ta’ newtralità fiskali.

60.

Ir-raġuni vera li tiġġustifika din is-soluzzjoni hija l-karattru raġonevoli tagħha, esposta wkoll fis-sentenza INZO imsemmija iktar ’il fuq. F’din is-sentenza, il-Qorti tal-Ġustizzja enfasizzat li jekk attivitajiet ekonomiċi identiċi jkunu trattati b’mod differenti, billi ssir distinzjoni bejn impriżi li diġà wettqu tranżazzjonijiet sottomessi għall-VAT u l-oħrajn li aċċettaw, permezz ta’ investimenti, jibdew attivitajiet li jwasslu għal tranżazzjonijiet taxxabbli fil-futur, “differenzi arbitrarji jkunu stabbiliti bejn impriżi konnessi fejn l-aċċettazzjoni finali ta’ tnaqqis tiddependi minn jekk tali investimenti jkunux wasslu għal transazzjonijiet li jkunu taxxabbli” ( 30 ).

61.

Fir-rigward ta’ dak li ntqal iktar ’il fuq, huwa indispensabbli li dawk li jibdew attivitajiet preparatorji u ta’ investiment, bħal ma hu l-każ tas-“soċji futuri” fil-kawża preżenti, ikollhom mezzi materjali u proċedurali sabiex jiġi ggarantit lilhom id-dritt ta’ rkupru tat-taxxa tal-input fuq il-valur miżjud imħallsa.

62.

Waqt is-seduta, kemm il-Gvern Pollakk kif ukoll il-kumpannija ammettew li s-“soċji futuri” ma kellhomx dritt ta’ rkupru, b’mod konformi mal-liġi Pollakka, peress li d-donazzjoni tal-proprjetà tal-kumpannija kienet tranżazzjoni eżenti. Hija l-qorti tar-rinviju li tiddetermina jekk, f’dawn iċ-ċirkustanzi, in natura eżenti tat-tranżazzjoni li tqiegħed is-“soċji futuri” bħala l-kumpannija f’sitwazzjoni li tagħmel l-irkupru tat-taxxa tal-input fuq il-valur miżjud imħallsa iktar diffiċli jew impossibbli.

63.

Bħalma rrikonoxxew ċerti Stati fil-każ preżenti, huwa paċifiku li, li jiġi permess lis-“soċji futuri” jirkupraw it-taxxa tal-input fuq il-valur miżjud imħallsa f’każ bħal dak li għadu kif ġie espost jikkawża riskju ta’ frodi, għaliex il-kundizzjonijiet ta’ eżerċizzju ta’ rkupru huma laxki wisq. Madankollu, dan huwa każ estremament speċifiku li fih iż-żewġ “soċji futuri” jagħtu in natura proprjetà f’kumpannija b’isem personali ( 31 ) komposta esklużivament miż-żewġ soċji msemmija iktar ’il fuq, kumpannija li twettaq attivitajiet ekonomiċi li għalihom il-proprjetà mixtrija hija suġġetta għal-VAT. Is-sitwazzjoni hija tant ċirkustanzjali u identifikata, fil-kuntest tal-ġlieda kontra l-frodi, li Stat Membru diffiċilment iħalli tgħaddi mġiba mhux xierqa tas-“soċji futuri” jew tal-kumpannija. Bħal fil-kawżi li wasslu għas-sentenzi Rompelman, INZO u sentenzi oħra msemmija iktar ’il fuq, il-Qorti tal-Ġustizzja kkunsidrat f’dawn il-każijiet li jekk il-kundizzjonijiet formali għall-konstatazzjoni tal-bidu tal-attività ekonomika huma sodisfatti, il-persuna taxxabbli ma tistax tkun obbligata tipproduċi prova li l-imġiba tagħha hija leġittima, filwaqt li l-awtoritajiet fiskali nazzjonali għandhom il-mezzi neċessarji sabiex jistabbilixxu l-eżistenza ta’ frodi f’każijiet bħal dak tal-każ preżenti ( 32 ).

64.

Fir-rigward ta’ dak li ntqal iktar ’il fuq, jidhirli li l-Artikoli 9 u 168 tad-Direttiva 2006/112 għandhom jiġu interpretati fis-sens li ma jipprekludux li Stat Membru, f’ċirkustanzi speċifiċi bħal dawk tal-kawża preżenti, fejn żewġ persuni fiżiċi, fil-kwalità tagħhom ta’ “soċji futuri”, jixtru proprjetà li jagħtu in natura lil kumpannija f’isem personali kkostitwita wara x-xiri u komposta minn dawn iż-żewġ soċji, jagħti lill-kumpannija d-dritt għat-tnaqqis tat-taxxa tal-input fuq il-valur miżjud imħallsa.

65.

Madankollu, jekk l-Istat Membru jeskludi din il-possibiltà, id-Direttiva 2006/112 topponi li s-“soċji futuri” ma jkunux jistgħu jitolbu l-irkupru tat-taxxa tal-input fuq il-valur miżjud imħallsa. F’dawn iċ-ċirkustanzi, l-awtoritajiet nazzjonali għandhom jiżguraw li jkun hemm il-kundizzjonijiet neċessarji sabiex is-“soċji futuri” jkunu jistgħu jeżerċitaw id-dritt ta’ rkupru tagħhom f’kundizzjonijiet materjali u proċedurali li ma jagħmlux l-eżerċizzju ta’ dan eċċessivament diffiċli, u b’mod konformi mal-prinċipju ta’ newtralità fiskali.

C – It-tieni domanda preliminari

66.

Ladarba ġie stabbilit li tista’ tiġi rkuprata t-taxxa tal-input fuq il-valur miżjud imħallsa, għandha tiġi indirizzata t-tieni domanda magħmula min-Naczelny Sąd Administracyjny fir-rigward ta’ fatturi li nħarġu għall-beni u servizzi suġġetti tal-kawża. Kif madankollu jirriżulta fl-atti tal-kawża, il-fattura tax-xiri tal-proprjetà inħarġet f’isem is-“soċji futuri”, filwaqt li l-fattura għas-servizzi nutarili hija f’isem il-kumpannija iżda għandha data qabel il-kostituzzjoni tagħha.

67.

Nafu li l-eżerċizzju tad-dritt għat-tnaqqis imsemmi fl-Artikolu 168 tad-Direttiva 2006/112 jiddependi mill-fatt li l-persuni taxabbli jippossjedu fattura. Huwa rekwiżit tal-Artikolu 178(a), tad-Direttiva u tal-Artikolu 220(1), tal-istess test, li jimponu l-ħruġ ta’ fattura għal kull kunsinna ta’ merkanzija jew għall-forniment ta’ servizzi magħmula minn persuna taxxabbli għal persuna taxxabbli oħra. Fost l-indikazzjonijiet obbligatorji fuq il-fattura, għandu jkollu, skont l-Artikolu 226(5), tad-Direttiva 2006/112 “l-isem sħiħ u l-indirizz tal-persuna taxxabbli u tal-konsumatur”.

68.

Kif enfasizzaw il-partijiet fil-proċedura prinċipali, kif ukoll diversi Stati fil-proċedura quddiem il-Qorti tal-Ġustizzja, din tal-aħħar interpretat id-dispożizzjonijiet tad-Direttiva 2006/112 imsemmija iktar ’il fuq b’ċerta flessibbiltà. Madankollu, l-għan tiegħu ma huwa xejn ħlief li jiżgura li kwalunkwe persuna taxxabbli li jkollha tħallas il-VAT tista’ tnaqqasha. Jekk Stat Membru jimponi miżuri li jagħmlu l-ħruġ u preżentazzjoni ta’ fatturi eċċessivament diffiċli, jeżisti l-periklu li tiskoraġġixxi l-eżerċizzju tat-tnaqqis, anki jagħmluh impossibli, konsegwenza li tmur direttament kontra l-għanijiet li jridu jintlaħqu mid-Direttiva 2006/112. Konsegwentement, fil-ġurisprudenza tagħha, il-Qorti tal-Ġustizzja żviluppat varjant tal-prinċipju ta’ proporzjonalità għal dawn it-tipi ta’ każijiet u, bosta drabi, iddikjarat li “l-formalitajiet b’hekk stabbiliti mill-Istat Membru kkonċernat u li għandhom jiġu osservati mill-persuna taxxabbli sabiex din tkun tista’ teżerċita d-dritt għal tnaqqis tal-VAT ma jistgħux imorru lill’hinn min dak li huwa strettament neċessarju sabiex tiġi kkontrollata l-applikazzjoni korretta tal-proċedura ta’ reverse charges” ( 33 ).

69.

Huwa dan li wassal lill-Qorti tal-Ġustizzja tillimita l-flessibbiltà tal-Istati Membri u tirrestrinġi l-possibbiltà li teżiġi li l-fatturi jinkludu referenzi addizjonali minn dak rikjest mid-direttiva ( 34 ). Bl-istess mod, il-Qorti tal-Ġustizzja ddeċidiet li l-fatturi li fihom żbalji jew ommissjonijiet li wieħed jista’ jirrimedja għandhom jiġu kkorreġuti mill-persuna taxxabbli qabel jiġi rrifjutat lilha d-dritt għat-tnaqqis ( 35 ). Fl-aħħar, l-Istati Membri ma jistgħux jinħbew wara l-formalitajiet li għandhom x’jaqsmu mal-proċedura ta’ fatturi sabiex jagħmlu d-dritt għat-tnaqqis iktar diffiċli u, għalhekk, jiddgħajjef il-prinċipju ta’ newtralità fiskali billi jintaxxaw l-attività ekonomika u mhux il-konsum finali.

70.

Fir-rigward ta’ dan l-isfond regolatorju u ta’ ġurisprudenza, nista’ nagħti risposta għat-tieni domanda mressqa minn Naczelny Sąd Administracyjny, risposta li għandha ssegwi l-istess mudell li ppreżentajt għall-ewwel domanda. Konsegwentement, għandu jiġi rraġunat billi wieħed jiddistingwi żewġ sitwazzjonijiet differenti: dik fejn l-Istati Membri jagħżlu li jagħtu d-dritt ta’ tnaqqis lill-kumpannija u dik fejn soċji futuri jistgħu jitolbu l-irkupru tat-taxxa tal-input fuq il-valur miżjud imħallsa.

71.

Fl-ewwel lok, jekk, fil-liġi nazzjonali, il-kumpannija tista’ tnaqqas il-VAT, huwa ċar li l-għan huwa li jiffaċilita t-twettiq ta’ tranżazzjoni u mhux li jimponi spejjeż addizzjonali, kif ukoll l-Istat iqis li, mill-aspett tal-ġlieda kontra l-frodi, kull imġiba kontra l-liġi ser tinqabad permezz ta’ mezzi normali ta’ spezzjoni u ta’ viġilanza fiskali. Hemm surroga awtomatika għal kwalunkwe relazzjoni legali u atti marbuta mal-emenda tal-entità, inklużi — loġikament — il-fatturi.

72.

Fil-kuntest ta’ surroga, li teżiġi li l-persuna taxxabbli ssurrogata tippreżenta fattura f’isimha, jew, fi kliem ieħor ifissru l-istess ħaġa, li tirrifjuta fattura għaliex din inħarġet f’isem il-persuna taxxabbli ċedent, ekwivalenti għall-introduzzjoni ta’ kundizzjoni diffiċli, sabiex ma ngħidx impossibli li tissodisfa. Tali konklużjoni ser tkun inkompatibbli mal-ġurisprudenza tal-Qorti tal-Ġustizzja li, ripetutament, iddikjarat li: “Għalhekk, meta l-amministrazzjoni tat-taxxa jkollha l-informazzjoni meħtieġa sabiex tistabbilixxi li l-persuna taxxabbli, bħala destinatarja tat-tranżazzjoni inkwistjoni, hija suġġetta għall-VAT, din ma tistax, fir-rigward tad-dritt li din l-aħħar persuna għandha li tnaqqas din it-taxxa, timponi kundizzjonijiet addizzjonali li jista’ jkollhom l-effett li jġibu fix-xejn l-eżerċizzju ta’ dan id-dritt” ( 36 ). Ikun eżattament il-każ ineżami fil-qasam fejn, surroga favur il-kumpannija li ma teċċedix il-fattura maħruġa għax-xiri tal-proprjetà f’isem is-“soċji futuri” tkun indirettament qed tiċħad id-dritt għal tnaqqis.

73.

A fortiori, huwa ċar li fattura maħruġa f’isem il-kumpannija, iżda qabel id-data tal-kostituzzjoni tagħha għandha tkun tista’ tiġi rranġata b’tali mod li din titpoġġa f’isem is-soċji, mingħajr ma tista’ tiġi invokata f’dawn iċ-ċirkustanzi sabiex tiċħad lill-kumpannija d-dritt ta’ tnaqqis tal-VAT.

74.

Fit-tieni lok, jekk id-dritt tal-Istati Membri ma jattribwixxix lill-kumpannija d-dritt ta’ tnaqqis tal-VAT, iżda jagħti dritt ta’ rkupru lis-“soċji futuri”, l-ewwel fattura, li tikkonċerna x-xiri tal-barriera, ma toħloq l-ebda problema mill-aspett tad-Direttiva 2006/112, peress li hija fattura maħruġa f’isimhom. Fir-rigward tal-fattura maħruġa għall-kostituzzjoni tal-kumpannija, b’mod konformi mal-argumenti mressqa mill-Kummissjoni, u bħal ma semmejt fil-punt preċedenti ta’ dawn il-konklużjonijiet, għandu jiġi rranġat id-dokument, peress li huwa ċar li l-ħruġ f’isem il-kumpannija qabel il-kostituzzjoni tagħha hija ċirkustanza li tiġġustifika l-korrezzjoni u, konsegwentement, l-eżerċizzju ta’ dritt ta’ rkupru tat-taxxa tal-input fuq il-valur miżjud imħallsa.

75.

Konsegwentement, jekk il-liġi nazzjonali tipprovdi, fiċ-ċirkustanzi speċifiċi bħal ma huma dawk fil-każ ineżami, it-tnaqqis tal-VAT mill-kumpannija jew l-irkupru tagħha għas-“soċji futuri”, l-Istati Membri ma jistgħux jimponu ħlasijiet li jrendu l-irkupru tat-taxxa tal-input fuq il-valur miżjud imħallsa, inklużi dawk relatati mal-ħruġ u l-preżentazzjoni ta’ fatturi. L-awtoritajiet nazzjonali jistgħu japplikaw miżuri neċessarji u xierqa sabiex jintlaħqu l-għanijiet tad-Direttiva 2006/112, b’mod partikolari, kif iddikjarat il-Qorti tal-Ġustizzja reċentement, fosthom l-irranġar tal-fatturi ( 37 ).

76.

Fir-rigward ta’ dak kollu li ntqal iktar ’il fuq, nipproponi li l-Qorti tal-Ġustizzja għandha tagħti risposta għat-tieni domanda preliminari li l-Artikolu 178(a), flimkien mal-Artikolu 168 tad-Direttiva 2006/112 għandhom jiġu interpretati fis-sens li huma jipprekludu liġi jew prassi nazzjonali li, f’ċirkustanzi speċifiċi bħal ma huma fil-każ ineżami, jipprevjenu li t-taxxa tal-input fuq il-valur miżjud imħallsa tiġi rkuprata,

a)

f’każ tat-tnaqqis tal-VAT mill-kumpannija, meta fattura tinħareġ f’isem is-“soċji futuri” jew tal-kumpannija, iżda qabel id-data tal-kostituzzjoni tagħha,

b)

jew fil-każ ta’ rkupru tal-VAT għas-soċji futuri, meta fattura tinħareġ f’isem il-kumpannija qabel id-data tal-kostituzzjoni tagħha.

VI – Konklużjoni

77.

Fid-dawl tal-kunsiderazzjonijiet preċedenti, nipproponi li l-Qorti tal-Ġustizzja tirrispondi lin-Naczelny Sąd Administracyjny bil-mod kif ġej:

“1)

L-Artikoli 9 u 168 tad-Direttiva tal-Kunsill 2006/112/KE, tat-28 ta’ Novembru 2006, dwar is-sistema komuni ta’ taxxa fuq il-valur miżjud, għandhom jiġu interpretati fis-sens li jekk ma jmorrux kontra li Stat Membru, fiċ-ċirkustanzi speċifiċi bħal ma huma tal-proċedura, fejn żewġ persuni fiżiċi, fil-kwalità tagħhom ta’ “soċji futuri”, jixtru proprjetà li tiġi mogħtija in natura lil kumpannija f’isem personali kkostitwita wara x-xiri u komposta minn dawn iż-żewġ soċji, jagħtu lill-kumpannija d-dritt ta’ tnaqqis tat-taxxa tal-input fuq il-valur miżjud imħallsa.

Jekk l-Istat Membru ma jipprovdix din il-possibbiltà, id-Direttiva 2006/112 topponi li s-“soċji futuri” ma jistgħux jitolbu l-irkupru tat-taxxa tal-input fuq il-valur miżjud imħallsa. F’dawn iċ-ċirkustanzi, l-awtoritajiet nazzjonali għandhom jiżguraw li l-kundizzjonijiet neċessarji jkunu sodisfatti sabiex is-“soċji futuri” jkunu jistgħu jeżerċitaw id-dritt ta’ rkupru tagħhom f’kundizzjonijiet materjali u proċedurali li ma jagħmlux l-eżerċizzju ta’ dan eċċessivament diffiċli, u b’mod konformi mal-prinċipju ta’ newtralità fiskali.

2)

L-Artikolu 178(a), flimkien mal-Artikolu 128 tad-Direttiva 2006/112 għandhom jiġu interpretati fis-sens li jipprekludu liġi jew prassi nazzjonali li, f’ċirkustanzi speċifiċi bħal ma huma fil-każ ineżami, jipprevjenu li t- taxxa tal-input fuq il-valur miżjud imħallsa tiġi rkuprata,

a)

f’każ tat-tnaqqis tal-VAT mill-kumpannija, meta fattura tinħareġ f’isem is-“soċji futuri” jew tal-kumpannija, iżda qabel id-data tal-kostituzzjoni tagħha,

b)

jew fil-każ ta’ rkupru tal-VAT għas-soċji futuri, meta fattura tinħareġ f’isem il-kumpannija qabel id-data tal-kostituzzjoni tagħha.”


( 1 )   Lingwa oriġinali: l-Ispanjol.

( 2 )   Direttiva tat-28 ta’ Novembru 2006 (ĠU L 347, p. 1).

( 3 )   Ara E. Abella Poblet, Manual del IVA, 3è ed., La Ley, 2006, minn paġna 150 ’il quddiem.

( 4 )   Sentenza tal-14 ta’ Frar 1985, Rompelman (268/83, Ġabra p. 655).

( 5 )   Ibid., punti 23 u 24.

( 6 )   Sentenza tad-29 ta’ Frar 1996, INZO (C-110/94, Ġabra p. I-857).

( 7 )   Ibid., punt 20.

( 8 )   Ibid., punt 24.

( 9 )   Sentenza tal-21 ta’ Marzu 2000, Gabalfrisa et (C-110/98 sa C-147/98, Ġabra p. I-1577).

( 10 )   Sentenza tal-15 ta’ Jannar 1998, Ghent Coal Terminal (C-37/95, Ġabra p. I-1).

( 11 )   Sentenza tat-8 ta’ Ġunju 2000, Breitsohl (C-400/98, Ġabra, p. I-4321).

( 12 )   Sentenza tat-3 ta’ Marzu 2005, Fini H (C-32/03, Ġabra p. I-1599).

( 13 )   Sentenza tad-29 ta’ April 2004, Faxworld (C-137/02, Ġabra p. I-5547).

( 14 )   Ara l-kunsiderazzjonijiet 5, 7, 13 u 30 tad-Direttiva 2006/112.

( 15 )   Il-Qorti tal-Ġustizzja esprimiet din l-idea f’formula integrata ferm fil-ġurisprudenza, li n-newtralità tal-VAT hija riflessa fis-sistema tat-tnaqqis, sistema li “timmira li l-imprenditur jiġi kompletament meħlus mill-piż tal-VAT dovut jew imħallas bħala parti mill-attivitajiet ekonomiċi. Is-sistema komuni tal-VAT tiggarantixxi, għaldaqstant, newtralità perfetta dwar it-tassazzjoni tal-attivitajiet ekonomiċi kollha, ikun xi jkun l-iskop jew ir-riżultati ta’ tali attivitajiet, bil-kundizzjoni li dawn l-attivitajiet huma stess suġġetti għall-VAT” Ara, b’mod partikolari, is-sentenzi Rompelman, iċċitata iktar ’il fuq, punt 19; Ghent Coal Terminal, iċċitata iktar ’il fuq, punt 15; Gabalfrisa et, iċċitata iktar ’il fuq, punt 44; tat-8 ta’ Ġunju 2000, Midland Bank (C-98/98, Ġabra p. I-4177, punt 19), u I/S Fini H, iċċitata iktar ’il fuq, punt 25.

( 16 )   Sentenza Rompelman, iċċitata iktar ’il fuq, punti 23 u 24.

( 17 )   F’dawn il-konklużjonijiet ippreżentati fil-kawża Breitsohl, iċċitata iktar ’il fuq, l-Avukat Ġenerali Colomer iddikjara li “jistgħu jiġu kkunsidrati, a fortiori, li l-istess prinċipju li jipprojbixxi kull diskriminazzjoni fir-rigward ta’ dawn l-aħħar impriżi skont il-ħin fejn talbu it-tnaqqis tat-taxxa — qabel jew wara li ġiet stabbilita l-attività ekonomika proposta ma tistax timmaterjalizza — jew skont il-fatt tal-mument meta talbu dan it-tnaqqis, l-awtoritajiet fiskali attribwewlhom jew le l-kwalità ta’ persuni taxxabli għall-VAT b’mod formali” (punt 47).

( 18 )   Ara, f’dan ir-rigward, F. Klenk, f’ O. Sölch, u K. Ringleb, Umsatzsteuergesetz, Kommentar, Beck, 2003, punti 482 et seq.

( 19 )   Sentenza Faxworld, iċċitata iktar ’il fuq, punt 35.

( 20 )   Ibid, punt 41 u 42.

( 21 )   Sentenza tas-27 ta’ Novembru 2003, Zita Modes (C-497/01, Ġabra p. I-14393).

( 22 )   Ibid, punt 40.

( 23 )   Ninnutaw li s-soluzzjoni li kkonkludiet il-Qorti tal-Ġustizza ma taqbilx, mal-ewwel daqqa t’għajn, mas-soluzzjoni mogħtija fis-sentenza tat-22 ta’ Frar 2001, Abbey National (C-408/98, Ġabra p. I-1361), għalkemm iż-żewġ kawżi kienu jinvolvu l-Artikolu 19 tad-Direttiva. Kif osserva l-Avukat Ġenerali Jacobs fil-konklużjonijiet tiegħu tat-23 ta’ Ottubru 2003 fil-kawża Faxworld (sentenza ċċitata iktar ’il fuq), id-differenza bejn iż-żewġ kawżi tistrieħ fuq il-kuntest legali nazzjonali ta’ kull kawża u fuq in-natura tat-transazzjonijiet li seħħew. Il-Qorti tal-Ġustizzja segwiet din l-interpretazzjoni b’riferiment speċjali għall-“karatteristiċi speċifiċi” tal-kawża Faxworld (ara l-punt 42 tas-sentenza Faxworld, iċċitata iktar ’il fuq).

( 24 )   F’dan ir-rigward, ara s-sentenza tal-Conseil d’État tat-30 ta’ April 1980, Nru 15506.

( 25 )   F’dan ir-rigward, ara l-konklużjonijiet tal-Avukat Ġenerali Jacobs, iċċitati iktar ’il fuq, punti 19 sa 24.

( 26 )   Il-Gvern Pollakk u r-rappreżentant tal-kumpannija, kif ukoll il-qorti tar-rinviju ddikjaraw li din kienet is-soluzzjoni prevista fis-sistema legali Pollakka.

( 27 )   Ara s-sentenza Rompelman, iċċitata iktar ’il fuq.

( 28 )   Sentenza INZO, iċċitata iktar ’il fuq, punt 18.

( 29 )   Sentenza INZO, iċċitata iktar ’il fuq, punt 20, (enfasi miżjuda).

( 30 )   Sentenza INZO, iċċitata iktar ’il fuq, punt 22.

( 31 )   B’mod konformi ma’ informazzjoni pprovduta mill-Gvern Pollakk u mir-rappreżentant tal-kumpannija, is-soċjetà f’isem kollettiv prevista fil-liġi Pollakka hija kumpannija f’isem personali fejn ir-responsabbiltà hija maqsuma bejn il-patrimonju tal-kumpannija u dak tas-soċji, anki jekk dawn huma responsabbli biss sussidjarjament.

( 32 )   “Kieku l-amministrazzjoni fiskali kellha tikkonstata li d-dritt għat-tnaqqis intuża b’mod frawdolenti jew abbużiv, hija tkun tista’ titlob, b’effett retroattiv, ir-rifużjoni tas-somom mnaqqsa” (sentenza I/S Fini H, iċċitata iktar ’il fuq, punt 33, b’riferiment għas-sentenza, iċċitata iktar ’il fuq, punt 24; INZO, iċċitata iktar ’il fuq, punt 24, u Gabalfrisa et, iċċitata iktar ’il fuq, punt 46).

( 33 )   Sentenzi tal-1 ta’ April 2004, Bockemühl (C-90/02, Ġabra p. I-3303), punt 50; tat-30 ta’ Settembru 2010, Uszodaépítő (C-392/09, Ġabra p. I-8791, punt 38); tat-8 ta’ Mejju 2008, Ecotrade (C-95/07 u C-96/07, Ġabra p. I-3457), punt 50, u tat-28 ta’ Lulju 2011, Il-Kummissjoni vs L-Ungerija (C-274/10, Ġabra p. I-7289, punt 43).

( 34 )   Sentenzi Bockemühl, iċċitati iktar ’il fuq, punt 51; tal-21 ta’ April 2005, HE (C-25/03, Ġabra p. I-3123, punti 78 sa 82), u Ecotrade, iċċitata iktar ’il fuq, punt 64.

( 35 )   Sentenza tal-15 ta’ Lulju 2010, Pannon Gép Centrum (C-368/09, Ġabra p. I-7467, punti 43 u 44).

( 36 )   Sentenza Bockemühl, iċċitata iktar ’il fuq, punt 51.

( 37 )   Sentenza Pannon, iċċitata iktar ’il fuq, punt 44.