Available languages

Taxonomy tags

Info

References in this case

Share

Highlight in text

Go

KONKLUŻJONIJIET TAL-AVUKAT ĠENERALI

CRUZ VILLALÓN

ippreżentati fil-11 ta’ Ġunju 2013 (1)

Kawżi magħquda C-618/11, C-637/11 u C-659/11

TVI Televisão Independente SA

vs

Fazenda Pública

(Talba għal deċiżjoni preliminari mressqa mis-Supremo Tribunal Administrativo (il-Portugall))

“Taxxa – VAT – Sitt Direttiva 77/388/KEE – Artikolu 11(A)(2)(a) u (3)(ċ) – Direttiva tal-Kunsill 2006/112 – Artikoli 78(a) u 79 (ċ) – Valur taxxabbli – Inklużjoni tat-taxxi fl-ammont taxxabbli – Taxxa fuq ix-xandir – ‘Sostituzzjoni fiskali’”





1.        B’din it-talba għal deċiżjoni preliminari, is-Supremo Tribunal Administrativo (Il-Portugall) jistaqsi jekk taxxa fuq ix-xandir imposta fuq ix-xandir u l-emissjoni ta’ reklamar addebitata lil min jirreklama iżda li titħallas lill-Istat mill-fornituri tas-servizzi (‘sostitut fiskali’) għandhiex tiġi inkluża fl-ammont taxxabbli għall-finijiet ta’ kalkolu tat-taxxa fuq il-valur miżjud (VAT), ċjoè jekk japplikax l-Artikolu 11(A)(2)(a) jew l-Artikolu 11(A)(3)(ċ) tas-Sitt Direttiva tal-Kunsill (2). Il-każijiet huma partikolari minħabba żewġ ċirkustanzi.

2.        L-ewwel ċirkustanza, li sa issa għadha ma ġietx ittrattata mill-Qorti tal-Ġustizzja tal-Unjoni Ewropea, tikkonċerna l-impatt li għandu jkollu ‘terz’ fir-relazzjoni fiskali bejn l-Istat u l-persuni li jirreklamaw, fejn dan it-‘terz’ ikun legalment obbligat iħallas it-taxxa inkwistjoni lill-Istat (‘sostitut fiskali’), minkejja li t-taxxa tiġi ‘addebitata lil’ min jirreklama.

3.        It-tieni ċirkustanza, li tagħmel dawn il-kawżi partikolari, hija li l-qorti tar-rinviju ma pprovdietx lill-Qorti tal-Ġustizzja b’wisq informazzjoni speċifika dwar in-natura u l-iskop tal-mekkaniżmu tas-‘sostituzzjoni fiskali’, b’mod partikolari fil-kuntest preċiż tas-sistema legali tat-taxxa fuq ix-xandir. Il-partijiet fil-proċedimenti lanqas laħqu ftehim f’dan ir-rigward.

4.        F’dawn iċ-ċirkustanzi, jiena nipproponi risposta lill-Qorti tal-Ġustizzja li tiddependi direttament fuq l-interpretazzjoni tal-mekkaniżmu ta’ ‘sostituzzjoni fiskali’ li tkun għamlet il-qorti nazzjonali. B’mod partikolari, ser nipproponi li l-kriterju tar-relazzjoni tad-dritt pubbliku fiskali huwa essenzjali. Jekk, fir-rigward tal-obbligi kkonċernati, ir-relazzjoni fiskali deċiżiva hija dik bejn is-‘sostitut fiskali’ (dak li jipprovdi s-servizz) u l-Istat, il-każijiet inkwistjoni għandhom jitqiesu li jiskattaw l-applikazzjoni tal-Artikolu 11(A)(2)(a) tas-Sitt Direttiva. Jekk, madankollu, ir-relazzjoni deċiżiva tad-dritt fiskali pubbliku hija bejn ir-riċevitur tas-servizz u l-Istat, għandu jiġi applikat l-Artikolu 11(A)(3)(ċ) tas-Sitt Direttiva tal-Kunsill.

I –    Il-kuntest legali

A –    Id-dritt tal-UE

5.        Il-kawżi preżenti jikkonċernaw il-ġbir tal-VAT fi tliet perijodi differenti: Frar 2004 (Kawża C-637/11), Ottubru 2004 (Kawża C-618/11) u Jannar 2007 (Kawża C-659/11).

6.        Meta ġraw il-fatti li taw lok għall-Kawżi C-637/11 u C-618/11 kienet fis-seħħ is-Sitt Direttiva. Fl-1 ta’ Jannar 2007 din kienet irrevokata u ssostitwita bid-Direttiva tal-Kunsill 2006/112/KE (3) skont l-Artikoli 411(1) u 413 ta’ din tal-aħħar. Għaldaqstant, l-avvenimenti tal-Kawża C-659/11 huma rregolati bid-dispożizzjonijiet tad-Direttiva tal-Kunsill 2006/112/KE. Minkejja ċerti differenzi fl-għażla tal-kliem, id-dispożizzjonijiet tad-Direttiva tal-Kunsill 2006/112/KE rilevanti għal din il-kawża huma identiċi għad-dispożizzjoni rilevanti tas-Sitt Direttiva.

7.        L-Artikolu 2(1) tas-Sitt Direttiva (Artikolu 2(1)(ċ) tad-Direttiva tal-Kunsill 2006/112/KE) jipprovdi li huma suġġetti għall-VAT il-provvista ta’ oġġetti u servizzi magħmula bi ħlas fit-territorju tal-pajjiż minn persuna taxxabbli li taġixxi bħala tali. Fir-rigward tal-ammont taxxabbli, l-Artikolu 11A tas-Sitt Direttiva jipprovdi kif ġej:

“1. L-ammont taxxabbli għandu jkun:

(a) fir-rigward ta’ provvisti ta’ oġġetti u servizzi barra dawk msemmija f’(b), (ċ) u (d) isfel, dak kollox li jikkostitwixxi l-konsiderazzjoni li kien jew irid jinkiseb mill-fornitur, mix-xerrej, il-klijenti jew it-tielet parti għal dawn il-provvisti inklużi s-sussidji marbuta direttament mal-prezz tat-tali provvisti; …

2. L-ammont taxxabbli għandu jinkludi:

(a)       taxxi, dazji, imposti u ħlasijiet, minbarra t-taxxa fuq il-valur miżjud innifisha; …

3. L-ammont taxxabbli m’għandux jinkludi: …

(ċ)       l-ammonti rċevuti minn persuna taxxabbli mix-xerrej jew il-klijent bħala ħlas lura għall-ispejjeż mħallsa fl-isem u għall-akkont tal-aħħar u li huma mdaħħla fil-kotba tiegħu f’kont ta’ bilanċ. Il-persuna taxxabbli trid tissupplixxi prova tal-ammont attwali ta’ din in-nefqa u ma tistax tnaqqas kwalunkwe taxxa li setgħet inżammet fuq dawn it-transazzjonijiet.”

8.        Id-dispożizzjonijiet ekwiparabbli għall-Artikolu 11(A)(1)(a), (2)(a), (3)(ċ) tas-Sitt Direttiva huma l-Artikoli 73, 78(a), 79(ċ) tad-Direttiva tal-Kunsill 2006/112/KE rispettivament.

B –    Il-leġiżlazzjoni nazzjonali (4)

1.      Il-“Código do imposto sobre o valor acrescentado” u l-“lei geral tributária”

9.        Il-VAT fil-Portugall hija rregolata bil-Código do imposto sobre o valor acrescentado (Kodiċi tal-VAT, iktar ’il quddiem: is-CIVA), approvat bid-Digriet-Liġi 394-B/84 tas-26 ta’ Diċembru 1984 u li kien immodifikat kemm-il darba minn dakinhar.

10.      Skont l-Artikolu 16(1) tas-CIVA, l-ammont taxxabbli għall-provvista ta’ servizzi huwa “l-valur tal-korrispettiv miksub jew li għandu jinkiseb mix-xerrej, mid-destinatarju jew minn terz”. L-ammont taxxabbli jinkludi, skont l-Artikolu 16(5)(a) tas-CIVA, “taxxi, dazji, imposti u ħlasijiet oħra, bl-eċċezzjoni tat-taxxa fuq il-valur miżjud infisha”. Fl-aħħar nett, l-Artikolu 16(6)(ċ) tas-CIVA jeskludi mill-ammont taxxabbli s-sitwazzjoni li ġejja: “l-ammonti mħallsa f’isem u għall-akkont tax-xerrej tal-beni jew tad-destinatarju tas-servizzi, debitament irreġistrati f’kontijiet ta’ terzi mill-persuna taxxabbli”.

11.      L-Artikolu 18(3) tal-lei geral tributária (Liġi Ġenerali tat-Taxxa, iktar ’il quddiem l-LGT) jipprovdi li “il-persuna taxxabbli hija l-persuna fiżika jew ġuridika, il-proprjetà jew l-organizzazzjoni fil-fatt jew fid-dritt, li hija obbligata skont il-liġi tikkonforma mal-obbligu fiskali, bħala kontribwent dirett, sostitut jew entità responsabbli.”

12.      L-Artikolu 20 tal-LGT dwar is-sostituzzjoni fiskali jipprovdi:

“1.       Is-sostituzzjoni fiskali sseħħ meta, skont il-liġi, it-taxxa tintalab minn persuna għajr il-persuna għajr il-kontribwent.

2.       Is-sostituzzjoni fiskali titqiegħed fis-seħħ permezz tal-mekkaniżmu tat-taxxa f’ras il-għajn.”

13.      L-Artikolu 28 tal-LGT jirregola r-responsabbiltà fil-każijiet ta’ sostituzzjoni fiskali u jipprovdi:

“1.      F’każijiet ta’ sostituzzjoni fiskali, l-entità marbuta timplementa t-taxxa f’ras il-għajn hija responsabbli għall-ammonti miżmuma u mhux trażmessi lill-Istat, u s-sostitwit huwa meħlus minn kull responsabbiltà għall-ħlas tagħha, bla ħsara għall-paragrafi li ġejjin.

2.       Meta t-taxxa f’ras il-għajn issir sempliċement bħala ħlas għall-akkont tat-taxxa finalment dovuta, ir-responsabbiltà oriġinali għat-taxxa mhux miżmuma taqa’ fuq is-sostitwit u r-responsabbiltà sekondarja fuq is-sostitut, li huwa wkoll suġġett għall-imgħax kumpensatorju mill-iskadenza tat-terminu għall-ħlas sal-iskadenza tat-terminu għall-preżentazzjoni tal-prospett tat-taxxa minn dak oriġinarjament responsabbli jew sad-data tal-ħlas tat-taxxa miżmuma, jekk tkun qabel.

3.       F’każijiet oħra, is-sostitwit huwa biss sekondarjament responsabbli għall-ħlas tad-differenza bejn l-ammonti li kellhom jitnaqqsu u dawk li attwalment tnaqqsu”.

2.      It-taxxa fuq ix-xandir

14.      L-Artikolu 28 tal-Liġi 42/2004 (Lei de Arte Cinematográfica e do Audiovisual, Il-Liġi dwar l-arti ċinematografika u awdjoviżiva) tat-18 ta’ Awwissu 2004 jipprovdi:

“1.       Ir-reklamar kummerċjali mxandar fl-iswali taċ-ċinema u fuq it-televiżjoni, jiġifieri reklami, sponsorjar, telebejgħ, teletext, tqegħid ta’ prodotti kif ukoll reklamar inkluż fi ġwidi elettroniċi ta’ programmazzjoni, indipendentement mill-pjattaforma ta’ xandir, huwa suġġett għal taxxa tax-xandir, addebitata lil min jirreklama, li tammonta għal 4 % tal-prezz imħallas.

2.      L-evalwazzjoni, il-ġbir u t-tassazzjoni tal-ammonti li għandhom jinġabru bħala taxxa tax-xandir għandhom jiġu ddefiniti f’dokument legali separat.

15.      Id-dettalji tat-taxxa fuq ix-xandir huma rregolati bil-Ligi-Digriet 227/2006 tal-15 ta’ Novembru 2006.

16.      L-Artikolu 50 tal-Liġi-Digriet 227/2006 jipprovdi:

“1.      Ir-reklamar kummerċjali mxandar fl-iswali taċ-ċinema, fuq it-televiżjoni jew inkluż fi ġwidi elettroniċi ta’ programmazzjoni, indipendentement mill-pjattaforma ta’ xandir, huwa suġġett għat-taxxa tax-xandir, li hija dovuta mill-persuni li jirreklamaw u tikkostitwixxi dħul għal ICAM [Instituto do Cinema, Audiovisual e Multimédia] u għal CP-MC [Cinemateca Portuguesa – Museu do Cinema]. …

3.      Il-kontribut li jsir riferiment għalih fil-paragrafi preċedenti jitħallas bħala sostituzzjoni fiskali, mill-kumpanniji li għandhom liċenzji sabiex joperaw is-slots għar-reklamar fiċ-ċinema, minn operaturi jew distributuri tat-televiżjoni li joffru servizzi ta’ teletext jew gwidi elettroniċi ta’ programmazzjoni.”

17.      It-taxxa fuq ix-xandir għandha titħallas lill-Istat sal-10 tax-xahar wara li tkun ġiet addebitata (Artikolu 52 tal-Liġi-Digriet 227/2006).

18.      L-Artikolu 51 tal-Liġi-Digriet 227/2006 dwar l-ammont tat-taxxa jipprovdi:

“It-taxxa fuq ix-xandir tammonta għal 4 % tal-prezz tax-xandir jew tat-trażmissjoni tar-reklamar jew tal-inklużjoni tiegħu fi gwidi elettroniċi ta’ programmazzjoni u tirrappreżenta 3.2 % jikkostitwixxu dħul ta’ ICAM u ta’ 0.8 % tad-dħul ta’ CP-MC” (5).

II – Il-fatti u l-proċeduri fil-kawża prinċipali

19.      Fl-attivitajiet tagħha fis-suq tat-televiżjoni, TVI tipprovdi servizzi ta’ reklamar kummerċjali lil diversi persuni li jirreklamaw. Il-fatturazzjonijiet li ħarġet għal dawn is-servizzi kienu jinkludu t-taxxa fuq ix-xandir ta’ 4 % tal-prezz tas-servizzi. TVI applikat il-VAT għall-ammont kollu fatturat. Għaldaqstant, it-taxxa fuq ix-xandir kienet inkluża fl-ammont taxxabbli. Il-VAT tħallset u ġiet inkluża fid-dikjarazzjoni perjodika rispettiva.

20.      TVI ħallset it-taxxa fuq ix-xandir. Min-naħa tagħha, hija rċeviet il-ħlas tat-taxxa addebitata lill-klijenti tagħha qabel jew wara li ħallset it-taxxa fuq ix-xandir stess. TVI sostniet li trid tinforma lill-Istat dwar il-kontenut tal-wirjiet, l-identità tal-persuni li jirreklamaw, l-ammont li fuqu titħallas it-taxxa u l-kontribuzzjonijiet ta’ taxxa addebitati lil kull min jirreklama. Il-Portugall isostni li din l-informazzjoni ma tiġix ipprovduta lill-Istat.

21.      B’riżultat tal-ġbir tat-taxxa fuq ix-xandir, saru entrati tal-kontabbiltà minn TVI favur ICAM u CP-MC f’kontijiet temporanji ta’ terzi. Skont TVI, dawn il-kontijiet kienu stabbiliti fir-rigward ta’ kull klijent u għall-benefiċċju ta’ ICAM u CP-MC. Il-Portugall jistqarr li l-kontijiet ma jinżammux f’isem il-klijenti, iżda f’isem ICAM u CP-MC.

22.      Filwaqt li ddubitat kemm it-taxxa fuq ix-xandir għandha tigi inkluża fl-ammont taxxabbli, TVI kkontestat prospetti tat-taxxa li jikkonċernaw servizzi pubbliċitarji pprovduti lil diversi persuni li rreklamaw fix-xhur ta’ Frar 2004 (Każ C-637/11), Ottubru 2004 (Każ C-618/11) u Jannar 2007 (Każ C-659/11). Il-kontestazzjoni fil-Kawża C-659/11 kienet miċħuda mill-kap tat-taqsima tal-ġustizzja amministrattiva tad- Direcção de Finanças de Lisboa. L-awtoritajiet ma rrispondewx għaż-żewġ kontestazzjonijiet l-oħra u għalhekk ċaħduhom b’deċiżjoni impliċita.

23.      TVI appellat kemm mid-deċiżjoni espliċita u kemm miż-żewġ deċiżjonijiet impliċiti quddiem it-Tribunal Administrativo e Fiscal de Sintra. It-tliet appelli kollha ġew miċħuda (6). It-Tribunal iddeċieda li l-ammont tat-taxxa fuq ix-xandir għandu jiġi inkluż fl-ammont taxxabbli skont l-Artikolu 16(1) u (5)(a) tas-CIVA, peress li TVI nfisha saret debitriċi tat-taxxa meta addebitatha lil min jirreklama u sa fejn hija rċeviet l-ammonti addebitati. It-taxxi wkoll tqiesu li għandhom konnessjoni diretta mal-provvista tas-servizzi peress li huma inerenti fis-servizzi pprovduti.

24.      It-tliet sentenzi ġew appellati quddiem is-Supremo Tribunal Administrativo (Secção de Contencioso Tributário, Diviżjoni għall-Materji Fiskali) (7).

25.      Fit-tliet każijiet, TVI invokat mill-ġdid il-fatt li t-taxxa fuq ix-xandir għandha tiġi eskluża mill-ammont taxxabbli sabiex tiġi kkalkolata l-VAT, filwaqt li ċċitat raġunijiet identiċi fit-tliet każijiet. TVI argumentat, fost l-oħrajn, li għandhom jiġu applikati l-Artikolu 16(6)(ċ) tas-CIVA u l-Artikolu 11(A)(3)(ċ) tas-Sitt Direttiva, peress li l-persuni li jirreklamaw u mhux TVI kienu verament il-persuni taxxabbli u TVI kienet biss qiegħda tidher għalihom skont il-liġi Portugiża (‘sostituzzjoni fiskali’). Barra minn hekk, it-taxxa fuq ix-xandir għandha tiġi eskluża mill-ammont taxxabbli skont l-Artikolu 16(1) tas-CIVA u l-Artikolu 11(A)(1)(a) tas-Sitt Direttiva, peress li ma tikkostitwixxix kunsiderazzjoni għas-servizzi pprovduti minn TVI u ma għandhiex konnessjoni diretta magħhom. Barra minn hekk, skont TVI l-avveniment li jagħti lok għat-taxxa fuq ix-xandir huwa l-wiri tar-reklam u għalhekk huwa differenti minn dak li jagħti lok għall-VAT, ċjoè il-provvista ta’ diversi servizzi inkluż il-wiri.

III – Id-domandi rrinvjati għal deċiżjoni preliminari u l-proċedura quddiem il-Qorti tal-Ġustizzja

26.      F’dan il-kuntest, is-Secção de Contencioso Tributário tas-Supremo Tribunal Administrativo ddeċidiet fit-12 ta’ Ottubru 2011 (Kawża C-618/11), fit-2 ta’ Novembru 2011 (Kawża C-637/11) u fis-16 ta’ Novembru 2011 (Kawża C-659/11) rispettivament li tissospendi l-proċeduri u li tagħmel id-domandi li ġejjin – identiċi fit-tliet kawżi – lill-Qorti tal-Ġustizzja:

“1. L-Artikolu 16(1) taċ-CIVA [Código do Imposto sobre o Valor Acrescentado (Kodiċi tat-Taxxa fuq il-Valur Miżjud)], hekk kif interpretat mis-sentenza kkontestata (fis-sens li t-taxxa tax-xandir fuq riklami kummerċjali hija inerenti għall-provvista ta’ servizzi pubbliċitarji u li għalhekk għandha tiġi inkluża fil-valur taxxabbli tal-provvista ta’ servizzi permezz tal-VAT) huwa kompatibbli mad-dispożizzjoni tal-Artikolu 11A(1)(a) [tas-Sitt Direttiva] (li issa sar l-Artikolu 73 tad-[Direttiva 2006/112]), b’mod partikolari bħala kunċett ta’ ‘“konsiderazzjoni li kien jew irid jinkiseb mill-fornitur mix-xerrej […] għal dawn il-provvisti’?

2. L-Artikolu 16(6)(c) taċ-CIVA, hekk kif interpretat mis-sentenza kkontestata (fis-sens li t-taxxa ta’ wiri ta’ reklam kummerċjali ma tikkostitwixxix ammont imħallas f’isem id-destinatarju tas-servizzi, minkejja li mill-perspettiva ta’ kontabbiltà hija rreġistrata f’kontijiet ta’ bilanċ ta’ terzi u hija intiża li tiġi sottomessa lil entitajiet pubbliċi, u f’dan ir-rigward mhijiex eskluża mill-bażi taxxabbli tal-VAT) huwa kompatibbli mad-dispożizzjoni tal-Artikolu 11A(3)(ċ) [tas-Sitt Direttiva] (li issa sar l-Artikolu 79(ċ) tad-[Direttiva 2006/112], b’mod partikolari bħala kunċett ta’ ‘ammonti rċevuti minn persuna taxxabbli mix-xerrej jew il-klijent bħala ħlas lura għall-ispejjeż imħallsa fl-isem u għall-akkont tal-aħħar u li huma mdaħħla fil-kotba tiegħu f’kont ta’ bilanċ’?”

27.      It-tliet appelli ġew magħqudin permezz tad-Digriet tal-President tal-Qorti tal-Ġustizzja tat-18 ta’ Jannar 2012.

28.      Ġew ippreżentati osservazzjonijiet bil-miktub minn TVI, mill-Greċja, mill-Portugall (8) u mill-Kummissjoni.

29.      Waqt is-seduta tal-31 ta’ Jannar 2013, TVI, il-Greċja, il-Portugall u l-Kummissjoni ppreżentaw osservazzjonijiet.

IV – Evalwazzjoni

A –    Ammissibbiltà

30.      Il-Portugall jargumenta li d-domandi rrinvjati lill-Qorti tal-Ġustizzja huma inammissibbli. Fit-tliet każijiet huwa jikkunsidra li d-deskrizzjoni tal-qafas legali hija insuffiċjenti. Din tista’ tipprekludi lill-Gvernijiet tal-Istati Membri milli jippreżentaw osservazzjonijiet f’qasam li huwa ta’ interess importanti għalihom. Rigward id-dritt tal-UE, l-Artikolu 11A(2)(a) tas-Sitt Direttiva jew l-ekwivalenti tiegħu l-Artikolu 78(a) tad-Direttiva tal-Kunsill 2006/112/KE ma jissemmewx. Fir-rigward tal-leġiżlazzjoni nazzjonali, l-Artikolu 16(5)(a) tas-CIVA ma ġiex ikkunsidrat mill-qorti tar-rinviju. Barra minn hekk il-qorti, skont il-Portugall, ma ddeskrivietx is-sistema tat-taxxa fuq ix-xandir f’dettall biżżejjed, u eskludiet għal kollox id-dispożizzjonijiet rilevanti tal-LGT.

31.      Fir-rigward tal-Kawżi C-618/11 u C-637/11, il-Portugall jirrileva wkoll li dawn jikkonċernaw avvenimenti li seħħew qabel ma daħal fis-seħħ id-Digriet-Liġi 227/2006. Skont il-Portugall, it-taxxa fuq ix-xandir attwali ma setgħetx tidħol fis-seħħ mingħajr dan id-Digriet-Liġi u għalhekk kienet ġiet biss applikata fit-22 ta’ Novembru 2006. It-taxxa fis-seħħ qabel dan il-perijodu għalhekk kienet, skont is-sottomissjoni tal-Portugall, suġġetta għal sistema legali differenti. Peress li ma ssemma xejn dwar dan fit-talbiet, il-Portugall jargumenta li dawn huma nieqsa minn deskrizzjonijiet neċessarji sabiex jagħmluha possibbli għall-Qorti tal-Ġustizzja li tirrispondi b’mod utli. Għalhekk, id-domandi rrinvjati, skont il-Portugall, jirriżultaw li huma ipotetiċi. Waqt is-seduta, il-Kummissjoni sostniet, madankollu, li minkejja diversi emendi leġiżlattivi, l-essenza tat-taxxa fuq ix-xandir ilha ma tinbidel mill-1971. Fir-rigward tal-Kawża C-659/11, il-Portugall jirrileva li din għandha tkun ibbażata fuq id-Direttiva tal-Kunsill 2006/112/KE u għaldaqstant għandha tiġi rriformulata f’dan is-sens.

32.      Jiena m’iniex konvint bl-argumenti tal-Portugall. Huwa ċertament minnu li sa mis-sentenza tagħha Telemarsicabruzzo et (9), il-Qorti tal-Ġustizzja rrifjutat li tiddeċiedi dwar kwistjonijiet fejn ma jkollhiex quddiemha l-informazzjoni fattwali jew legali neċessarja sabiex tagħti tweġiba utli għad-domandi magħmula lilha (10). Din l-informazzjoni hija meħtieġa wkoll sabiex tippermetti lill-Gvernijiet tal-Istati Membri u lil partijiet ikkoncernati oħra sabiex jissottomettu stqarrijiet skont l-Artikolu 23 tal-Istatut tal-Qorti tal-Ġustizzja (11). Il-Portugall huwa korrett meta jistqarr li l-qorti tar-rinviju naqset milli ssemmi diversi dispożizzjonijiet rilevanti u setgħet tiddeskrivi l-miżura inkwistjoni fil-kawża f’iktar dettall. Madankollu, jekk wieħed iżomm f’moħħu r-relazzjoni ta’ koperazzjoni bejn il-Qorti tal-Ġustizzja tal-Unjoni Ewropea u l-qorti tar-rinviju, din tal-aħħar ma hijiex obbligata ssolvi kull dubju dwar l-interpretazzjoni tal-leġiżlazzjoni nazzjonali applikabbli fil-każ, iżda pjuttost għandha tippermetti lill-Qorti tal-Ġustizzja tagħti risposta utli għad-domandi rrinvjati. It-talba tipprovdi lill-Qorti tal-Ġustizzja bl-informazzjoni essenzjali sabiex tagħmel dan.

33.      Fir-rigward tal-preokkupazzjoni li f’żewġ kawżi il-qorti tar-rinviju applikat leġiżlazzjoni nazzjonali li kienet għadha ma daħlitx fis-seħħ, u b’hekk irrendiet id-domandi ppreżentati ipotetiċi, huwa biżżejjed li jingħad li, skont il-ġurisprudenza stabbilita tal-Qorti tal-Ġustizzja, fil-prinċipju huma l-qrati nazzjonali, li quddiemhom huma pendenti l-proċeduri, li għandhom jiddeterminaw ir-rilevanza tad-domandi li huma jirrinvjaw lill-Qorti tal-Ġustizzja (12). Huwa biss fejn huwa “pjuttost ovvju” (13) li l-interpretazzjoni ta’ regola tad-dritt tal-Unjoni hija irrilevanti għall-każ inkwistjoni li l-Qorti tal-Ġustizzja ma hijiex ser taqbel mal-evalwazzjoni tal-qorti tar-rinviju. Ma huwiex kompitu tal-Qorti tal-Ġustizzja li tqajjem mistoqsijiet dwar l-applikazzjoni tal-leġiżlazzjoni nazzjonali mill-qorti tar-rinviju.

34.      Madankollu, il-Gvern Portugiż huwa korrett meta jirrileva li fil-Kawża C-659/11 tapplika d-Direttiva tal-Kunsill 2006/112/KE u li l-qorti tar-rinviju naqset milli ssemmi l-Artikolu 11A(2)(a) tas-Sitt Direttiva u l-ekwivalenti tiegħu skont id-Direttiva tal-Kunsill 2006/112/KE. Għaldaqstant, id-domandi għandhom jiġu riformulati (14). Il-Qorti tal-Ġustizzja ma hijiex prekluża milli tipprovdi lill-qorti tar-rinviju bl-informazzjoni kollha għall-interpretazzjoni tad-dritt tal-Unjoni Ewropea li tista’ tkun ta’ għajnuna fid-deċiżjoni tal-kawża pendenti, kemm jekk issemmiet espliċitament mill-qorti tar-rinviju u kemm jekk le (15).

B –    Analiżi sostantiva

35.      Il-qorti nazzjonali essenzjalment tistaqsi jekk l-Artikolu 11(A)(1)(a), (2)(a), (3)(ċ) tas-Sitt Direttiva kif ukoll l-Artikoli 73, 78(a), 79(ċ) tad-Direttiva tal-Kunsill 2006/112/KE (16) għandhomx jiġu interpretati fis-sens li jimponu, għall-finijiet tal-kalkolu tal-VAT fuq servizzi ta’ reklamar, l-inklużjoni jew l-esklużjoni – skont il-każ – tal-ammont taxxabbli ta’ taxxa bħat-taxxa fuq ix-xandir Portuġiża li tibbenefika minnha l-arti, li hija dovuta minn min jirreklama, iżda li titħallas mill-operaturi tat-televiżjoni bħala sostituzzjoni fiskali u tiddaħħal fil-kontijiet temporanji ta’ terzi.

36.      Ikkunsidrata waħedha u bħala punt tat-tluq, it-taxxa fuq ix-xandir tidher li skont il-liġi taqa’ espliċitament fuq min jirreklama, u jidher għalhekk li din ma hijiex waħda mit-taxxi kkunsidrati fl-Artikolu 11(A)(2)(a) tas-Sitt Direttiva, iżda pjuttost ammont irċevut minn min jipprovdi s-servizzi mill-klijenti tiegħu bħala ħlas lura għall-ispejjeż fis-sens wiesa’ tal-Artikolu 11(A)(3)(ċ) tas-Sitt Direttiva. F’iktar dettall, jekk it-taxxa fuq ix-xandir tista’ titħallas direttament lill-Istat minn min jirreklama, ċjoè, jekk il-persuni li jirreklamaw kellhom il-poter jagħżlu bejn li jħallsu t-taxxa huma stess jew li jaddebitaw lil terz, jiġifieri lil min jipprovdi s-servizz, bil-ħlas tagħha, ir-raġunament ta’ De Danske Bilimportører (17) jidher li jkun japplika u t-taxxa fuq ix-xandir jkollha titqies li taqa’ barra mill-kamp ta’ applikazzjoni tal-Artikolu 11(A)(2)(a) tas-Sitt Direttiva.

37.      Il-problema hija li skont il-liġi Portugiża jidher li huwa eskluż li min jirreklama jista’ jissodisfa direttament dak li jidher li huwa l-obbligu fiskali tiegħu. Ir-raġuni għal dan hija li l-persuna li hija legalment obbligata tħallas it-taxxa lill-Istat bħala ‘terz’, l-hekk imsejjaħ ‘sostitut fiskali’, ma huwa ħadd ħlief il-fornitur, li wkoll għandu jħallas il-VAT. L-eżistenza tas-sostitut fiskali fil-kuntest preċiż tat-taxxa fuq ix-xandir hija, kif diġà ntqal, l-oriġini tal-kwistjonijiet fil-kawżi ineżami. Jiena ser nibda l-kummenti tiegħi bil-pożizzjonijiet tal-parteċipanti u b’ħarsa ġenerali lejn il-ġurisprudenza. Fl-aħħar nett, ser nipproponi kriterju li jista’ jipprovdi orjentament għall-interpretazzjoni korretta tad-dritt tal-Unjoni mill-qorti nazzjonali.

38.      TVI jargumenta li abbażi tad-dritt tal-Unjoni Ewropea t-taxxa fuq ix-xandir għandha tiġi eskluża mill-ammont taxxabbli. Il-partijiet l-oħra fil-kawża huma kollha favur l-inklużjoni tat-taxxa fuq ix-xandir.

39.      Bħala prinċipju, l-ammont taxxabbli għas-servizzi pprovduti hija l-kunsiderazzjoni miksuba jew li trid tinkiseb għal dawk is-servizzi (Artikolu 11(A)(1)(a) tas-Sitt Direttiva). Madankollu, l-Artikolu 11(A)(2)(a) tas-Sitt Direttiva jqis ċerti beni bħala parti mill-ammont taxxabbli minn perspettiva legali, kemm jekk jirrappreżentaw ċertu valur miżjud u kunsiderazzjoni finanzjarja fis-sens li huma parti minn tranżazzjoni volontarja jew le (18). Bl-istess mod, l-Artikolu 11(A)(3)(ċ) jeskludi espliċitament beni oħra mill-ammont taxxabbli. Skont il-ġurisprudenza stabbilita tal-Qorti tal-Ġustizzja, l-ewwel għandu jiġi eżaminat l-Artikolu 11(A)(2)(a), (3)(ċ) (19).

40.      Skont ġurisprudenza stabbilita, sabiex jiġi determinat jekk taxxa bħat-taxxa fuq ix-xandir għandhiex tiġi inkluża fl-ammont taxxabbli, irid l-ewwel nett jiġi żgurat jekk it-taxxa taqax taħt id-definizzjoni ta’ “taxxi, dazji, imposti u ħlasijiet” skont l-Artikolu 11(A)(2)(a) tas-Sitt Direttiva u mbagħad, it-tieni nett, jekk tapplikax l-eċċezzjoni skont l-Artikolu 11(A)(3)(ċ) (20).

41.      Sabiex jiġi stabbilit li taxxa taqa’ taħt l-Artikolu 11(A)(2)(a) tas-Sitt Direttiva, il-Qorti tal-Ġustizzja eżiġiet b’mod konsistenti li t-taxxa tkun “direttament konnessa” mal-provvista tal-beni inkwistjoni (21). Bla dubju, l-istess japplika għas-servizzi. Jiena naqbel mal-istqarrija tal-Avukat Ġenerali Kokott f’De Danske Bilimportører li dan ir-rekwiżit jirriżulta minn interpretazzjoni tad-dispożizzjoni flimkien mal-Artikolu 11(A)(1)(a) tas-Sitt Direttiva: l-inklużjoni tal-beni msemmija fl-Artikolu 11(A)(2)(a) tas-Sitt Direttiva hija ġġustifikata jekk huma tant konnessi mill-qrib mal-provvista tal-oġġetti jew servizzi li jiġu inkorporati fil-valur tagħhom (22).

42.      Sabiex tistabbilixxi konnessjoni diretta bejn it-taxxa u l-provvista tas-servizzi, il-Qorti tal-Ġustizzja eżaminat jekk l-avveniment taxxabbli huwiex konness mal-provvista tas-servizzi (23) u jekk il-fornitur tas-servizzi ħallasx it-taxxa f’ismu u għalih stess (24).

43.      Fir-rigward tal-avveniment taxxabbli, TVI tallega li l-avveniment taxxabbli għat-taxxa fuq ix-xandir huwa differenti minn dak tal-VAT. L-avveniment taxxabbli għat-taxxa fuq ix-xandir skont TVI huwa t-trażmissjoni tar-reklam, jew b’mod iktar preċiż, kif ġie spjegat minn TVI waqt is-seduta, ir-riċeviment tas-servizzi ta’ trażmissjoni minn min jirreklama. Min-naħa l-oħra, is-servizzi ta’ TVI bħala l-avveniment taxxabbli għall-VAT, jinkludu għadd ta’ attivitajiet oħra minbarra t-tixrid, bħall-analiżi, il-verifika tal-kontenut, it-tħejjija tal-immaġini eċċ. Barra minn hekk, skont TVI, ma hemm ebda konnessjoni bejn il-provvista tas-servizzi u t-taxxa fuq ix-xandir peress li din tal-aħħar hija imposta għal skop li ma huwiex konness mas-servizzi – li hu ta’ benefiċċju għall-arti – iktar milli jikkostitwixxi kunsiderazzjoni għas-servizzi.

44.      Għall-kuntrarju, il-Portugall iqis it-taxxa fuq ix-xandir mhux biss bħala parti mill-kunsiderazzjoni għas-servizzi, iżda jikkunsidra wkoll li l-avveniment taxxabbli huwa direttament konness mal-provvista ta’ servizzi ta’ trażmissjoni. Il-Kummissjoni taqbel ma’ dan l-aħħar argument.

45.      Fil-fehma tiegħi, l-avveniment taxxabbli għat-taxxa fuq ix-xandir huwa konness suffiċjentement mal-avveniment taxxabbli tal-VAT. It-taxxa fuq ix-xandir hija imposta fuq it-trażmissjoni tar-reklami. TVI toffri dak is-servizz u żżid il-VAT mal-prezz għas-servizz. Il-fatt li TVI toffri wkoll servizzi addizzjonali li huma wkoll suġġetti għall-VAT ma jneħħix il-konnessjoni diretta li teżisti bejn is-servizzi ta’ tixrid li hija toffri u t-taxxa fuq ix-xandir. Il-fatt li t-taxxa hija ta’ benefiċċju għal ICAM u CP-MC, li ma humiex relatati mas-servizzi, huwa irrelevanti fil-kuntest tal-Artikolu 11(A)(2)(a) tas-Sitt Direttiva.

46.      Bħala t-tieni pass, il-Qorti tal-Ġustizzja trid tanalizza jekk il-fornitur tas-servizzi ħallasx it-taxxa f’ismu u għalih stess. Dan it-test li l-Qorti tal-Ġustizzja tapplika skont l-Artikolu 11(A)(2)(a) tas-Sitt Direttiva effettivament jgħaqqad flimkien l-analiżi skont l-Artikolu 11(A)(3)(ċ) tas-Sitt Direttiva ma’ dik skont l-Artikolu 11(A)(2)(a) tas-Sitt Direttiva. Jekk il-fornitur tas-servizz iħallas it-taxxa f’ismu u għalih stess, it-taxxa trid tkun inkluża fl-ammont taxxabbli. Jekk, minflok, iħallas it-taxxa f’isem u għall-akkont tal-klijent tiegħu u jdaħħal l-ammont fil-kotba tiegħu f’kont temporanju, l-ammont irċevut mill-klijent bħala sempliċi ħlas lura għall-ispejjeż tiegħu ma huwiex parti mill-ammont taxxabbli (25).

47.      Il-problema fil-każijiet inkwistjoni hija, kif diġà għidt, li jiġu identifikati l-effetti legali tal-mekkaniżmu partikolari Portugiż tas-‘sostituzzjoni fiskali’, fejn il-liġi tistipula kemm li t-taxxa fuq ix-xandir hija dovuta minn min jirreklama kif ukoll li din tiġi attwalment imħallsa mill-fornituri tas-servizzi ta’ trażmissjoni bħal TVI.

48.      Skont is-sottomissjonijiet li għamlet quddiem il-Qorti tal-Ġustizzja, l-LGT Portugiża tiddeskrivi ‘is-sostituzzjoni fiskali’ fl-Artikoli 18(3), 20, li jipprovdu li l-persuna li tħallas it-taxxa bħala sostitut (fil-każijiet in kwistjoni TVI) titqies bħala l-kontribwent. L-Artikolu 28 tal-LGT jirregola r-responsabbiltà tal-partijiet involuti f’din ir-relazzjoni. Madankollu, l-Artikolu 20 tal-LGT ukoll jidher li jindika li dawk ir-regoli kienu intiżi għal taxxa f’ras il-għajn. Ma huwiex ċar sa liema punt ir-regoli humiex ta’ għajnuna fil-każijiet inkwistjoni.

49.      Il-partijiet fil-proċeduri ma jaqblux dwar il-konsegwenzi tas-‘sostituzzjoni fiskali’ fir-rigward tat-taxxa fuq ix-xandir. TVI tqis il-mekkaniżmu bħala sempliċi strument ta’ semplifikazzjoni tal-amministrazzjoni tat-taxxa għal raġunijiet ta’ effiċjenza. Anki jekk TVI tħallas it-taxxa, hija tħallas it-taxxa li – mill-perspettiva ta’ TVI – hija dovuta minn min jirreklama, billi tiġbor l-ammonti dovuti mingħandhom, debitament idaħħalhom f’kontijiet temporanji tat-taxxa, tħallashom lill-Istat u tinforma lill-Istat dwar l-identità ta’ min jirreklama. Skont TVI, jekk hija ħallset it-taxxa fuq ix-xandir, iżda l-klijent tagħha imbagħad naqas li jħallas l-istess taxxa fatturata lilu minn TVI, TVI tista’ titlob il-ħlas lura mill-Istat. Hija sostniet ukoll waqt is-seduta li jekk TVI tkun saret insolventi, l-Istat jista’, alternattivament jitlob il-ħlas tat-taxxa fuq ix-xandir mingħand min jirreklama. Għaldaqstant, fil-fehma tagħha, TVI tħallas it-taxxa fuq ix-xandir f’isimha u għal-akkont tal-klijenti tagħha, u ddaħħal l-ammonti rċevuti fil-kotba tagħha f’kont temporanju.

50.      Min-naħa l-oħra, għall-Portugall, hija TVI li għandha tħallas it-taxxa fuq ix-xandir. Il-Portugall isib konferma ta’ dan fil-fatt li TVI trid tħallas it-taxxa fuq ix-xandir f’perijodu ta’ żmien preskritt bil-liġi kemm jekk il-persuni li jirreklamaw ikunu ħallsu għas-servizzi u t-taxxa fuq ix-xandir u kemm jekk le. Skont il-Portugall, hija biss TVI li għandha tiddikjara t-taxxa u twettaq l-obbligi anċillari ta’ kontribwent skont il-leġiżlazzjoni Portugiża. Waqt is-seduta, il-Portugall żied jgħid li l-awtoritajiet jistgħu jiksbu t-taxxa fuq ix-xandir biss mingħand TVI, u qatt ma jistgħu jitolbuha lil persuni li jirreklamaw, lanqas f’każ tal-insolvenza ta’ TVI. Barra minn hekk, skont il-Portugall, TVI ma daħħlitx l-ammonti f’kontijiet temporanji f’isem il-klijenti tagħha, iżda f’isem ICAM u CP-MC, li l-Portugall iqis bħala insuffiċjenti.

51.      Bl-istess mod, il-Kummissjoni tqis l-obbligu tas-sostitut fiskali TVI li tħallas it-taxxa fuq ix-xandir bħala obbligu tagħha. Skont il-Kummissjoni, hija biss TVI li hija responsabbli għat-taxxi u li għandha tħallashom indipendentement minn jekk min jirreklama huwiex ser iħallas lura l-ammont jew le. Il-Kummissjoni taqbel ukoll mal-Portugall li ma hemm ebda relazzjoni diretta bejn min jirreklama u l-awtoritajiet tat-taxxa.

52.      Il-punti ta’ hawn fuq juru li ma hemm ebda qbil dwar il-konsegwenzi tas-‘sostituzzjoni fiskali’ fil-każ tat-taxxa fuq ix-xandir. Il-qorti tar-rinviju ma ħadet ebda pożizzjoni f’dan ir-rigward. Il-Qorti tal-Ġustizzja ma għandha ebda kompetenza sabiex issolvi din il-kwistjoni ta’ dritt nazzjonali. Madankollu, il-Qorti tal-Ġustizzja hija kompetenti sabiex tipprovdi lill-qorti tar-rinviju bil-kriterji rilevanti għall-interpretazzjoni tal-kunċett “fl-isem u għall-akkont ta’”. Kif ġie rrilevat mill-Avukat Ġenerali Kokott f’De Danske Bilimportører, dan il-kunċett huwa wieħed ta’ dritt tal-Unjoni iktar milli riferiment għad-dispożizzjonijiet nazzjonali dwar l-aġenzija u l-mandat (26).

53.      Taħt liema kundizzjonijiet tista’ l-qorti nazzjonali tassumi li t-taxxa fuq ix-xandir hija taxxa fis-sens tal-Artikolu 11(A)(2)(a) tas-Sitt Direttiva? Fil-fehma tiegħi ikun neċessarju li l-qorti nazzjonali tasal għall-konklużjoni li t-taxxa fuq ix-xandir tagħti lok għal relazzjoni fiskali ta’ natura ta’ dritt pubbliku li hija essenzjalment limitata għar-relazzjoni li d-dritt pubbliku joħloq bejn l-Istat u s-sostitut fiskali. Fi kliem ieħor – u sabiex tingħata gwida lill-qorti nazzjonali, ikun meħtieg, pereżempju, li skont ċerti sottomissjonijiet li saru mill-parti l-kbira tal-partijiet f’dawn il-proċeduri, l-Istat jista’ jitlob it-taxxa fuq ix-xandir mingħand is-sostitut fiskali biss, u li s-sostitut fiskali huwa ‘b’mod awtonomu’ responsabbli għall-ħlas tat-taxxa fuq ix-xandir. Dan jimplika wkoll, fost affarijiet oħra, li kwalunkwe talba riżultanti tas-sostitut fiskali għall-ħlas lura tal-ammont tat-taxxa fuq ix-xandir kontra min jirreklama tkun ta’ natura ta’ dritt privat.

54.      Jekk il-qorti nazzjonali tikkonstata li dan huwa l-każ, ma għandux, fil-fehma tiegħi, ikun diffiċli li wieħed jikkonkludi li t-taxxa fuq ix-xandir tħallset mis-sostitut fiskali f’ismu u għall-akkont tiegħu u, fl-aħħar mill-aħħar, li t-taxxa hija direttament konnessa mal-provvista tas-servizz. L-Artikolu 11(A)(2)(a) tas-Sitt Direttiva jkun japplika u għalhekk it-taxxa fuq ix-xandir jkollha tkun inkluża fl-ammont taxxabbli.

55.      Madankollu, jekk, kuntrarjament, il-qorti nazzjonali tasal għall-konklużjoni li r-relazzjoni fiskali deċiżiva ta’ natura ta’ dritt pubbliku essenzjalment torbot lil min jirreklama u l-Istat, ċjoè, jekk pereżempju, taħt ċerti ċirkustanzi l-Istat jista’ jitlob it-taxxa fuq ix-xandir direttament mingħand min jirreklama jew, fi kliem ieħor, li l-preżenza tas-sostitut fiskali ma hijiex indispensabbli f’kull mument u f’kull ċirkustanza, l-Artikolu 11(A)(2)(a) tas-Sitt Direttiva ma jistax jitqies li huwa applikabbli. F’dan il-każ, għandu jiġi konkluż li t-taxxa ma titħallasx mill-fornitur tas-servizz f’ismu u għall-akkont tiegħu u għalhekk ma hijiex konnessa direttament mas-servizz. Minflok, it-taxxa tkun essenzjalment tħallset f’isem u għall-akkont tas-sostitwit, jiġifieri min jirreklama, u, peress li l-qorti tar-rinviju kkonstatat li l-ammont huwa inkluż f’kontijiet temporanji ta’ terzi, dan jaqa’ taħt l-Artikolu 11(A)(3)(ċ) tas-Sitt Direttiva.

V –    Konklużjoni

56.      Fid-dawl tal-kunsiderazzjonijiet preċedenti kollha, nissuġġerixxi li l-Qorti tal-Ġustizzja tirrispondi kif ġej għad-domandi preliminari rrinvjati lilha:

–        L-Artikolu 11(A)(1)(a), (2)(a) u (3)(ċ) tas-Sitt Direttiva tal-Kunsill 77/388/KEE, tas-17 ta’ Mejju 1977, dwar l-armonizzazzjoni tal-liġijiet tal-Istati Membri dwar taxxi fuq il-valur tal-bejgħ - Sistema komuni ta’ taxxa fuq il-valur miżjud: bażi uniformi ta’ stima, kif ukoll l-Artikoli 73, 78(a), 79(ċ) tad-Direttiva tal-Kunsill 2006/112/KE, tat-28 ta’ Novembru 2006, dwar is-sistema komuni ta’ taxxa fuq il-valur miżjud għandhom jiġu interpretati fis-sens li jimponu, għall-finijiet tal-kalkolu tal-VAT fuq servizzi ta’ reklamar, l-inklużjoni fl-ammont taxxabbli ta’ taxxa bħat-taxxa fuq ix-xandir Portuġiża li minnha tibbenefika l-arti, li hija dovuta minn min jirreklama, iżda li titħallas mill-operaturi tat-televiżjoni bħala sostituzzjoni fiskali u tiddaħħal fil-kontijiet temporanji ta’ terzi jekk ir-relazzjoni fiskali deċiżiva ta’ natura ta’ dritt pubbliku tkun bejn l-awtoritajiet tat-taxxa u l-operaturi tat-televiżjoni.

–        Jekk, fir-rigward tal-imsemmija taxxa, teżisti relazzjoni fiskali deċiżiva ta’ natura ta’ dritt pubbliku bejn min jirreklama u l-awtoritajiet tat-taxxa, l-Artikolu 11(A)(1)(a), (2)(a) u (3)(ċ) tad-Direttiva 77/388 kif ukoll l-Artikoli 73, 78(a) u 79(ċ) tad-Direttiva 2006/112 għandhom jiġu interpretati fis-sens li jipprekludu l-inklużjoni tal-istess taxxa fl-ammont taxxabbli.

–        Hija l-qorti nazzjonali li għandha tiddetermina liema minn dawn iż-żewġ interpretazzjonijiet tan-natura tas-sostituzzjoni fiskali fil-kuntest preċiż tat-taxxa fuq ix-xandir hija dik korretta skont il-leġiżlazzjoni nazzjonali.

1 – Lingwa oriġinali: l-Ingliż.

2 – Direttiva tal-Kunsill 77/388/KEE (“Is-Sitt Direttiva dwar il-VAT”), tas-17 ta’ Mejju 1977, dwar l-armonizzazzjoni tal-liġijiet tal-Istati Membri dwar taxxi fuq il-valur tal-bejgħ - Sistema komuni ta’ taxxa fuq il-valur miżjud: bażi uniformi ta’ stima, kif emendata (ĠU Edizzjoni Speċjali bil-Malti, Kapitolu 9, Vol. 1, p. 23).

3 – Direttiva tal-Kunsill 2006/112/KE, tat-28 ta’ Novembru 2006, dwar is-sistema komuni ta’ taxxa fuq il-valur miżjud (iktar ’il quddiem: Direttiva tal-Kunsill 2006/112/KE) kif emendata, ĠU 2006 L 347, p. 1.

4 – Id-dettalji tal-preżentazzjoni tal-leġiżlazzjoni nazzjonali huma bbażati fuq l-osservazzjonijiet ippreżentati mill-Kummissjoni. It-test tal-lei geral tributária, li jsir riferiment għaliha, iżda li ma ġietx ikkwotata verbatim mill-parteċipanti, tiddependi fuq il-‘portal das finanças’ online tal-‘autoridade tributária e aduaneira’.

5 –      Waqt is-smigħ, il-Portugall osserva li liġi ġdida dwar it-taxxa fuq ix-xandir li teskludih mill-ammont taxxabbli għall-impożizzjoni tal-VAT kellha tidħol fis-seħħ fit-23 ta’ Frar 2013.

6 – Sentenzi tad-29 ta’ Novembru 2010 (C-618/11), tal-21 ta’ Ottubru 2010 (C-637/11) u tas-16 ta’ Settembru 2010 (C-659/11).

7 – Fil-Kawża C-659/11, l-appell l-ewwel ġie ppreżentat quddiem it-Tribunal Central Administrativo Sul, li, madankollu, fit-3 ta’ Mejju 2011, iddeċieda li ma kellux kompetenza sabiex jisma’ l-kawża.

8 – B’mod partikolari, il-Portugall talab limitazzjoni fuq l-effetti ratione temporis tas-sentenza fil-każ li t-taxxa fuq ix-xandir ma jkollhiex għalfejn tiġi inkluża fl-ammont taxxabbli.

9 – Sentenza tal-Qorti tal-Ġustizzja, tas-26 ta’ Jannar 1993, Telemarsicabruzzo et (C-320/90 sa C-322/90, Ġabra p. I-393, punt 6).

10 – Sentenza tat-13 ta’ Marzu 2001, PreussenElektra (C-379/98, Ġabra p. I-2099, punt 39).

11 – Sentenza tat-23 ta’ Marzu 1995, Saddik (Kawża C-458/93, Ġabra I-511, punt 13).

12 – Sentenzi tad-29 ta’ Novembru 1978, Variola (83/78, Ġabra p. 2347, punt 25) u tat-30 ta’ Novembru 1995, Esso Española (134/94, Ġabra p. 4223, punt 9).

13 – Sentenza tas-16 ta’ Ġunju 1981, Salonia (Kawża 126/80, Ġabra p. 1563, punt 6).

14 – Ara s-sentenza tal-11 ta’ Lulju 2002, Marks & Spencers (Kawża C-62/00, Ġabra I-6325, punt 32).

15 – Sentenza tal-25 ta’ Jannar 2007, Dyson (Kawża C-321/03, Ġabra I-687, punt 24).

16 – Għall-faċilità ta’ referenza, jien ser nagħmel riferiment esklużivament għas-Sitt Direttiva. Ir-referenzi għandhom jinqraw fis-sens li jinkludu d-dispożizzjonijiet ekwivalenti tad-Direttiva tal-Kunsill 2006/112/KE. Bl-istess mod, il-ġurisprudenza dwar waħda mid-direttivi tapplika għall-interpretazzjoni tal-oħra.

17 – Sentenza tal-1 ta’ Ġunju, 2005, De Danske Bilimportører (Kawża C-98/05, Ġabra I-4945).

18 – De Danske Bilimportører, iċċitata iktar ’il fuq fin-nota ta’ qiegħ il-paġna 17, punt 17, u sentenza tat-28 ta’ Lulju, 2010, Lidl & Companhia (Kawża C-106/10, Ġabra I-7235, punt 33).

19 – Sentenza tas-27 ta’ Marzu 1990, Boots Company (Kawża C-126/88, Ġabra I-1235, punti 15 u 16), sentenza tat-3 ta’ Lulju 1999, Bertelsmann (Kawża C-380/99, Ġabra I-5163, punt 15), u l-Konklużjonijiet tal-Avukat Ġenerali Kokott f’De Danske Bilimportører, iċċitati iktar ’il fuq fin-nota ta’ qiegħ il-paġna 17, punt 15.

20 – Ara s-sentenza Lidl & Companhia, iċċitata fin-nota ta’ qiegħ il-paġna 18, punt 32.

21 – De Danske Bilimportører, iċċitata iktar ’il fuq fin-nota ta’ qiegħ il-paġna 17, punt 17; is-sentenza tal-20 ta’ Mejju 2010, Il-Kummissjoni vs Il-Polonja (Kawża C-228/09, Ġabra I-70, punt 30); is-sentenza tat-22 ta’ Diċembru 2010, Il-Kummissjoni vs L-Awstrija (Kawża C-433/09, Ġabra I-181, punt 34); Lidl & Companhia, iċċitata fin-nota ta’ qiegħ il-paġna 18, punt 33. Il-ġurisprudenza tmur lura għas-sentenza tat-23 ta’ Novembru 1988, Naturally Yours Cosmetics (Kawża 230/87, Ġabra p. 6365, punti 15 u 16).

22 – Konklużjonijiet tal-Avukat Ġenerali Kokott, De Danske Bilimportører, iċċitata iktar ’il fuq fin-nota ta’ qiegħ il-paġna 17, punt 17.

23 – Ara s-sentenzi De Danske Bilimportører (iċċitata fin-nota ta’ qiegħ il-paġna 17, punt 18) u Il-Kummissjoni vs Il-Polonja (iċċitata fin-nota ta’ qiegħ il-paġna 21, punti 31 sa 50).

24 – Ara s-sentenzi Il-Kummissjoni vs Il-Polonja (iċċitata iktar ’il fuq fin-nota ta’ qiegħ il-paġna 21, punt 40) u Lidl & Companhia (iċċitata iktar ’il fuq fin-nota ta’ qiegħ il-paġna 18, punt 34).

25 – Konklużjonijiet tal-Avukat Ġenerali Kokott f’De Danske Bilimportører, iċċitati fin-nota ta’ qiegħ il-paġna 17, punti 18 sa 19.

26 – Konklużjonijiet tal-Avukat Ġenerali Kokott f’De Danske Bilimportører, iċċitati hawn fuq fin-nota ta’ qiegħ il-paġna 17, punti 40 u 41.