Available languages

Taxonomy tags

Info

References in this case

Share

Highlight in text

Go

KONKLUŻJONIJIET TAL-AVUKAT ĠENERALI

KOKOTT

16 ta’ April 2015 (1)

Kawża C-66/14

Finanzamt Linz

vs

Bundesfinanzgericht, Außenstelle Linz

[talba għal deċiżjoni preliminari mressqa mill-Verwaltungsgerichtshof (l-Awstrija)]

“Leġiżlazzjoni fiskali — Taxxa nazzjonali fuq il-kumpanniji — Libertà ta’ stabbiliment skont l-Artikolu 49 TFUE u l-Artikolu 43 KE — Projbizzjoni fir-rigward tal-implementazzjoni ta’ għajnuna mill-Istat skont it-tielet sentenza tal-Artikolu 108(3) TFUE u t-tielet sentenza tal-Artikolu 87(3) KE — Tassazzjoni ta’ gruppi ta’ kumpanniji (‘Gruppenbesteuerung’ Awstrijaka) — Limitazzjoni tad-deprezzament tal-valur kummerċjali tal-impriża għall-akkwist ta’ ishma f’kumpanniji residenti”





1.        Variatio delectat. Wara li l-Qorti tal-Ġustizzja diġà eżaminat minn diversi perspettivi d-dispożizzjonijiet Franċiżi (2), Olandiżi (3) u Brittaniċi (4) dwar it-tassazzjoni ta’ gruppi ta’ kumpanniji, il-kawża ineżami ser tkompli, mingħajr ebda dubju, tarrikkixxi l-ġurisprudenza tagħna u tippreżenta aspetti ġodda.

2.        Id-dritt fiskali Awstrijak ukoll jipprevedi b’mod partikolari l-possibbiltà ta’ tassazzjoni ta’ gruppi ta’ kumpanniji. B’hekk, kumpanniji li jagħmlu parti minn grupp ta’ kumpanniji jistgħu — minkejja li legalment distinti — jiġu ttrattati bħala persuna taxxabbli waħda. Meta tali grupp ta’ kumpanniji jakkwistaw membru ġdid, isir eżerċizzju ta’ deprezzament tal-hekk imsejjaħ valur kummerċjali tas-sehem li jkun għadu kemm ġie akkwistat. Dan ifisser, bħala regola ġenerali, li fuq perijodu ta’ 15-il sena jsir tnaqqis kostanti fuq il-qligħ tal-grupp ta’ kumpanniji li jista’ jammonta sa nofs il-prezz tal-akkwist tas-sehem. Madankollu, din ir-regola teskludi l-akkwist ta’ ishma f’kumpanniji mhux residenti kif ukoll l-akkwist minn persuni taxxabbli li, fil-każ ta’ persuni fiżiċi minħabba n-natura tagħhom stess u, fil-każ ta’ persuni ġuridiċi minħabba deċiżjoni tagħhom stess, ma humiex suġġetti għad-dispożizzjonijiet dwar it-tassazzjoni ta’ gruppi ta’ kumpanniji.

3.        Jekk dawn id-diversi eċċezzjonijiet humiex kompatibbli mad-dritt tal-Unjoni hija d-domanda li qiegħda tagħmel f’din il-kawża l-ogħla qorti amministrattiva tar-Repubblika tal-Awstrija. Din id-domanda tkopri żewġ kwistjonijiet differenti relatati mad-dritt tal-Unjoni. Minn naħa, qiegħda titqajjem il-kwistjoni ta’ jekk il-limitazzjoni tad-deprezzament tal-valur kummerċjali tal-impriża għall-akkwist ta’ ishma f’kumpanniji residenti minn kumpanniji li huma suġġetti għat-tassazzjoni ta’ gruppi ta’ kumpanniji tistax tikkostitwixxi għajnuna mill-Istat li l-implementazzjoni tagħha mingħajr l-approvazzjoni tal-Kummissjoni Ewropea hija bħala prinċipju pprojbita. Min-naħa l-oħra, il-qorti tar-rinviju tqis li ksur tal-libertà ta’ stabbiliment huwa wkoll possibbli.

4.        Din il-kawża tagħti lill-Qorti tal-Ġustizzja l-opportunità eċċezzjonali li tikkjarifika r-relazzjoni bejn il-libertajiet fundamentali u l-kontroll tal-għajnuna, sa fejn hemm inkwistjoni l-inugwaljanza fit-trattament fid-dritt fiskali tal-Istati Membri.

I –    Il-kuntest ġuridiku

A –    Id-dritt tal-Unjoni

5.        L-Artikolu 49 TFUE jiggarantixxi l-libertà ta’ stabbiliment b’dan il-mod:

“Fil-qafas tad-dispożizzjonijiet ta’ hawn taħt ir-restrizzjonijiet għal-libertà ta’ l-istabbiliment ta’ ċittadini ta’ Stat Membru fit-territorju ta’ Stat Membru ieħor, għandhom jiġu projbiti. Tali projbizzjoni għandha testendi ruħha wkoll għal restrizzjonijiet fuq l-istabbiliment ta’ aġenziji, fergħat u sussidjarji, minn ċittadini ta’ Stat Membru stabbiliti fit-territorju ta’ Stat Membru ieħor.

Il-libertà ta’ l-istabbiliment tinkludi d-dritt li tibda u teżerċita attivitajiet bħala persuna li taħdem għal rasa, kif ukoll li tikkostitwixxi u tmexxi impriżi u b’mod partikolari kumpanniji li jaqgħu taħt it-tifsira tat-tieni subparagrafu ta’ l-Artikolu 54 taħt il-kondizzjonijiet stipulati fil-liġijiet tal-pajjiż ta’ l-istabbiliment, għaċ-ċittadini tiegħu stess, mingħajr preġudizzju għad-dispożizzjonijiet tal-Kapitolu dwar il-kapital.”

6.        L-Artikolu 54 TFUE jirregola l-kamp ta’ applikazzjoni tal-libertà ta’ stabbiliment b’dan il-mod:

“Il-kumpanniji jew ditti stabbiliti konformement mal-liġijiet ta’ Stat Membru u li jkollhom l-uffiċju reġistrati jew it-tmexxija ċentrali jew is-sede prinċipali ġewwa l-Unjoni, għandhom, għall-fini ta’ dan il-Kapitolu ikunu meqjusa bħala persuni fiżiċi ċittadini ta’ l-Istati Membri.

‘Kumpanniji jew ditti’ ifissru kumpanniji jew ditti stabbiliti skond il-liġijiet ċivili jew kummerċjali, inklużi s-soċjetajiet koperattivi u persuni ġuridiċi oħra regolati bid-dritt pubbliku jew privat, ħlief għal dawk bla skop ta’ qligħ.”

7.        L-Artikoli 49 TFUE u 54 TFUE jikkorrispondu għall-Artikoli 43 KE u 48 KE, li kienu applikabbli sat-30 ta’ Novembru 2009.

8.        Fir-rigward tal-għajnuna mill-Istat, l-Artikolu 107 TFUE jipprovdi:

“1.      Ħlief għad-derogi previsti fit-Trattati, kull għajnuna, ta’ kwalunkwe forma, mogħtija minn Stat Membru jew permezz ta’ riżorsi ta’ l-Istat, li twassal għal distorsjoni jew theddida ta’ distorsjoni għall-kompetizzjoni billi tiffavorixxi ċerti impriżi jew ċerti produtturi għandha, safejn tolqot il-kummerċ bejn l-Istati Membri, tkun inkompatibbli mas-suq intern.

2.      It-tipi ta’ għajnuna li ġejjin ikunu kompatibbli mas-suq intern:

[…]

3.      It-tipi ta’ għajnuna li ġejjin jistgħu jkunu kunsidrati bħala kompatibbli mas-suq intern:

[…]”

9.        F’dan ir-rigward, l-Artikolu 108(3) TFUE jispeċifika:

“3.      Il-Kummissjoni għandha tiġi informata, fil-ħin sabiex tippreżenta l-osservazzjonijiet tagħha, dwar kull proġett sabiex tiġi mogħtija jew sabiex tiġi modifikata għajnuna. Jekk tikkunsidra li proġett bħal dak ma jkunx kompatibbli mas-suq intern skond it-termini ta’ l-Artikolu 107, hija għandha mingħajr dewmien tibda l-proċedura prevista fil-paragrafu qabel dan. L-Istat Membru interessat ma jistgħax idaħħal fis-seħħ il-proġetti proposti tiegħu qabel ma dik il-proċedura ikollha deċiżjoni finali.”

10.      L-Artikoli 107 TFUE u 108 TFUE jikkorrispondu għall-Artikoli 87 KE u 88 KE, li kienu fis-seħħ sat-30 ta’ Novembru 2009.

B –    Id-dritt nazzjonali

11.      Ir-Repubblika tal-Awstrija timponi taxxa tal-kumpanniji fuq il-qligħ ta’ persuni ġuridiċi. F’dan il-kuntest, il-“Gruppenbesteuerung” (tassazzjoni ta’ gruppi) tagħti l-possibbiltà, lil persuni ġuridiċi li jkunu jikkostitwixxu grupp ta’ kumpanniji, li jiġu ntaxxati flimkien. Fil-kuntest ta’ din it-tassazzjoni ta’ grupp, ir-riżultati fiskali tal-membri kollha tal-grupp jiġu akkreditati u ntaxxati fil-livell tal-kumpannija parent.

12.      Kemm kumpanniji residenti kif ukoll kumpanniji mhux residenti jistgħu jkunu membri f’tali grupp fiskali. Madankollu, fil-każ ta’ kumpanniji mhux residenti, il-qligħ ma jiġix akkreditat iżda, taħt ċerti kundizzjonijiet, it-telf biss.

13.      Fir-rigward tal-istima tal-ishma fi ħdan grupp fiskali, l-Artikolu 9(7) tal-Körperschaftsteuergesetz 1988 (Liġi Awstrijaka tal-1988 dwar it-taxxa fuq il-kumpanniji), fil-verżjoni li tirriżulta mill-iSteuerreformgesetz 2005 (Liġi Awstrijaka tal-2005 dwar ir-riforma fiskali) (iktar ’il quddiem il-“KStG tal-1988”), jistabbilixxi din ir-regola:

“7.      Fid-determinazzjoni tal-qligħ, id-deprezzamenti tal-valur parzjali inferjuri [...] u tat-telf kapitali fir-rigward ta’ ishma f’membri tal-grupp ma għandhomx jitnaqqsu. Fil-każ ta’ akkwist ta’ sehem [...] minn membru tal-grupp jew mill-kumpannija f’ras il-grupp [...] f’kumpannija li tkun topera u li tkun kompletament taxxabbli [...], mal-inkorporazzjoni ta’ din il-kumpannija bħala parti mill-grupp ta’ kumpanniji għandu jsir, fir-rigward tal-membru tal-grupp jew tal-kumpannija f’ras il-grupp li lilhom ikun jappartjeni direttament is-sehem, deprezzament tal-valur kummerċjali tal-impriża b’dan il-mod:

      - bħala valur kummerċjali tal-impriża għandha tittieħed id-differenza, li tikkorrispondi għall-portata tas-sehem, bejn ir-riżorsi kapitali għall-finijiet tad-dritt kummerċjali tal-kumpannija li fiha jkun miżmum is-sehem flimkien mar-riżorsi moħbija miżmuma f’assi tanġibbli li ma humiex suġġetti għal deprezzament u l-ispiża fiskalment rilevanti tal-akkwist, iżda mhux iktar minn 50 % ta’ din l-ispiża tal-akkwist. Il-valur kummerċjali tal-impriża li jista’ jitnaqqas għandu jitnaqqas b’mod kostanti fuq perijodu ta’ 15-il sena.

[…]

–              […] Id-deprezzament tal-valur kummerċjali tal-impriża huwa limitat għall-perijodu li matulu l-kumpannija kkonċernata tkun tappartjeni [...] lill-grupp ta’ kumpanniji.

[…]

      - L-ammont ta’ wieħed minn ħmistax meħud inkunsiderazzjoni għall-finijiet tat-taxxa għandu jnaqqas [...] l-ammont nominali rilevanti għall-finijiet tat-taxxa.”

14.      L-Artikolu 10 tal-KStG tal-1988 jinkludi regola ġenerali dwar in-newtralità fiskali ta’ ishma f’kumpanniji mhux residenti li ma hijiex limitata għal gruppi fiskali:

“2.      Qligħ minn ishma ta’ kwalunkwe tip f’kumpanniji b’holding internazzjonali huwa eżentat mit-taxxa fuq il-kumpanniji. Ikun hemm holding internazzjonali meta jiġi stabbilit li persuna taxxabbli li taqa’ taħt l-Artikolu 7(3) [...] kellha, għal perijodu mingħajr waqfien ta’ minn tal-inqas sena, fil-forma ta’ kapital azzjonarju, minn tal-inqas wieħed minn għaxra tal-kapital:

(a)      ta’ kumpanniji mhux residenti, li huma komparabbli ma’ kumpannija b’kapital azzjonarju residenti,

[…]

3.      Għall-finijiet tad-determinazzjoni tal-qligħ, ma għandhomx jittieħdu inkunsiderazzjoni d-dħul, it-telf u bidliet oħra fil-valur minn holdings internazzjonali fis-sens tal-paragrafu 2. [...] In-newtralità fiskali tas-sehem ma tapplikax fil-każijiet segwenti:

      1. Meta tippreżenta d-dikjarazzjoni tat-taxxa fuq il-kumpanniji, il-persuna taxxabbli tiddikjara li, għas-sena li fiha jiġi akkwistat holding internazzjonali [...], il-qligħ, it-telf u bidliet oħra fil-valur għandhom jittieħdu inkunsiderazzjoni għall-finijiet tat-taxxa (għażla favur it-teħid inkunsiderazzjoni tas-sehem għall-finijiet tat-taxxa).

[...]”

II – It-tilwima fil-kawża prinċipali

15.      It-tilwima fil-kawża prinċipali tikkonċerna t-taxxa fuq il-kumpanniji fir-rigward ta’ CEE Holding GmbH (iktar ’il quddiem “CEE Holding”) u s-suċċessura legali tagħha IFN-Holding AG (iktar ’il quddiem “IFN-Holding”) għas-snin 2006 sa 2010.

16.      F’dawn is-snin, iż-żewġ kumpanniji kienu membri fi grupp fiskali fis-sens tal-Artikolu 9 tal-KStG tal-1988. Fis-sena 2005, CEE Holding akkwistat l-ishma kollha fil-kumpannija Slovakka HSF s.r.o. (iktar ’il quddiem “HSF”). IFN-Holding ilha s-suċċessura legali ta’ CEE Holding mis-sena 2008 b’konsegwenza ta’ amalgamazzjoni.

17.      Fir-rigward tal-ishma ta’ HSF, CEE Holding u IFN-Holding għamlu deprezzament annwali tal-valur kummerċjali tal-impriża skont it-tieni sentenza tal-Artikolu 9(7) tal-KStG tal-1998 fl-ammont ta’ madwar EUR 183 000. Madankollu, il-Finanzamt Linz ma rrikonoxxiex id-deprezzament magħmul peress li dan huwa possibbli biss fir-rigward ta’ ishma f’kumpanniji li jkunu kompletament taxxabbli. Madankollu, HSF għandha l-uffiċċju rreġistrat tagħha fis-Slovakkja u għalhekk ma hijiex kompletament taxxabbli fl-Awstrija.

18.      Kemm IFN-Holding u kemm il-kumpannija parent tagħha, IFN Beteiligungs GmbH, ippreżentaw rikors kontra n-notifiki rispettivi tal-Finanzamt Linz. Ir-rikors tagħhom ġie aċċettat fl-ewwel istanza peress li ġie kkonstatat li t-tieni sentenza tal-Artikolu 9(7) tal-KStG tal-1988 kienet tikkostitwixxi ksur tal-libertà ta’ stabbiliment. Il-Finanzamt Linz issa qiegħed jappella minn din id-deċiżjoni quddiem il-Verwaltungsgerichtshof.

III – Il-proċedura quddiem il-Qorti tal-Ġustizzja

19.      Fil-11 ta’ Frar 2014, il-Verwaltungsgerichtshof ressqet id-domandi segwenti quddiem il-Qorti tal-Ġustizzja skont l-Artikolu 267 TFUE:

“1.      Id-dispożizzjonijiet moqrija flimkien tal-Artikolu 107 TFUE [li qabel kien l-Artikolu 87 KE] u tal-Artikolu 108(3) TFUE [li qabel kien l-Artikolu 88(3) KE] jipprekludu miżura nazzjonali li tipprevedi li, fil-kuntest tat-tassazzjoni ta’ grupp ta’ impriżi, għandu jsir deprezzament tal-valur kummerċjali tal-impriża (li jnaqqas il-valur taxxabbli u għaldaqstant l-ammont tat-tassazzjoni) wara l-akkwist ta’ sehem f’kumpannija residenti, meta, f’każijiet oħra ta’ tassazzjoni tad-dħul u tal-kumpanniji, wara l-akkwist ta’ parteċipazzjoni, tali deprezzament tal-valur kummerċjali tal-impriża ma huwiex awtorizzat?

2.      Id-dispożizzjonijiet moqrija flimkien tal-Artikolu 49 TFUE [li qabel kien l-Artikolu 43 KE] u tal-Artikolu 54 TFUE [li qabel kien l-Artikolu 48 KE] jipprekludu dispożizzjonijiet ta’ Stat Membru li jipprevedu li, fil-kuntest tat-tassazzjoni ta’ grupp ta’ impriżi, għandu jsir deprezzament tal-valur kummerċjali tal-impriża wara l-akkwist ta’ sehem f’kumpannija residenti, meta, wara l-akkwist ta’ sehem f’kumpannija mhux residenti (b’mod partikolari f’kumpannija residenti fi Stat Membru ieħor tal-Unjoni), ma jkunx possibbli li jsir tali deprezzament tal-valur kummerċjali tal-impriża?”

20.      Fil-proċedura quddiem il-Qorti tal-Ġustizzja, f’Mejju 2014 ġew ippreżentati osservazzjonijiet bil-miktub minn IFN-Holding, il-parti l-oħra fil-kawża prinċipali, mir-Repubblika tal-Awstrija kif ukoll mill-Kummissjoni.

IV – Analiżi legali

21.      Permezz tad-domandi tagħha, il-qorti tar-rinviju qiegħda tqajjem il-kwistjoni tal-kompatibbiltà ta’ dispożizzjoni bħal dik Awstrijaka dwar id-deprezzament tal-valur kummerċjali tal-impriża minn żewġ aspetti: l-ewwel nett, b’riferiment għall-projbizzjoni fir-rigward tal-implementazzjoni ta’ għajnuna u, it-tieni net, fir-rigward tal-libertà ta’ stabbiliment. Sabiex tingħata risposta għal dawn id-domandi, huwa meħtieġ li jittieħdu inkunsiderazzjoni kemm it-Trattat FUE u kemm it-Trattat KE, peress li t-tilwima fil-kawża prinċipali tirrigwarda perijodu li matulu kienu applikabbli ż-żewġ Trattati. Madankollu, sabiex jiġi ffaċilitat il-qari ta’ dawn il-konklużjonijiet, ser jiġu ċċitati biss, bħala prinċipju, id-dispożizzjonijiet tat-Trattat FUE.

22.      Madankollu, qabel tkun tista’ tingħata risposta għad-domandi preliminari, għandha tiġi eżaminata l-ammissibbiltà tagħhom.

A –    Ammissibbiltà

23.      Fil-fehma ta’ IFN-Holding u tal-Kummissjoni, l-ewwel domanda preliminari dwar ir-rilevanza tad-dispożizzjonijiet dwar l-għajnuna mill-Istat hija inammissibbli peress li r-risposta għal din id-domanda ma hijiex meħtieġa sabiex tingħata deċiżjoni dwar it-tilwima fil-kawża prinċipali.

24.      Fil-fatt, skont it-tieni paragrafu tal-Artikolu 267 TFUE, huwa bħala prinċipju l-kompitu tal-qorti nazzjonali li tiddeċiedi jekk risposta għal domanda dwar l-interpretazzjoni tad-dritt tal-Unjoni hijiex meħtieġa sabiex tingħata deċiżjoni dwar it-tilwima fil-kawża prinċipali. Madankollu, skont ġurisprudenza stabbilita, il-Qorti tal-Ġustizzja tista’ tirrifjuta li tagħti risposta għal domanda preliminari b’mod partikolari meta l-interpretazzjoni tad-dritt tal-Unjoni mitluba mill-qorti nazzjonali manifestament ma jkollha ebda rabta mar-realtà jew mas-suġġett tat-tilwima fil-kawża prinċipali (5).

25.      Fil-fehma tal-Kummissjoni, fit-tilwima fil-kawża prinċipali, IFN-Holding u l-kumpannija parent tagħha ma jistgħux jinvokaw ksur, min-naħa tad-dispożizzjoni Awstrijaka, tal-projbizzjoni fir-rigward tal-implementazzjoni ta’ għajnuna fis-sens tat-tielet sentenza tal-Artikolu 108(3) TFUE sabiex sussegwentement ikunu jistgħu jinvokaw id-dispożizzjoni dwar id-deprezzament tal-valur kummerċjali tal-impriża. Tali dritt jista’ jimmaterjalizza biss jekk id-dispożizzjoni inkwistjoni tkun tikkostitwixxi ksur tal-libertà ta’ stabbiliment. Għaldaqstant, għall-finijiet tat-tilwima fil-kawża prinċipali, huwa irrilevanti jekk fil-każ ineżami hemmx għajnuna fis-sens tal-Artikolu 107(1) TFUE.

26.      Huwa minnu li, bħala prinċipju, persuna taxxabbli ma tistax tinvoka l-projbizzjoni fir-rigward tal-implementazzjoni ta’ għajnuna fis-sens tat-tielet sentenza tal-Artikolu 108(3) TFUE sabiex sussegwentement tkun tista’ tinvoka vantaġġ fiskali li jikkostitwixxi għajnuna li jibbenefikaw minnha persuni taxxabbli oħra (6). Madankollu, dan ma jfissirx li d-domanda dwar jekk id-dispożizzjoni Awstrijaka inkwistjoni fil-kawża ineżami tikkostitwixxix għajnuna fis-sens tal-Artikolu 107(1) TFUE hija irrilevanti sabiex tingħata deċiżjoni dwar it-tilwima fil-kawża prinċipali. Fil-fatt, il-kwistjoni ta’ jekk domanda dwar l-interpretazzjoni tad-dritt tal-Unjoni hijiex neċessarja għall-għoti ta’ deċiżjoni ma tiddependix, bħala prinċipju, minn jekk takkomodax it-talbiet ta’ waħda mill-partijiet fit-tilwima fil-kawża prinċipali iżda minn jekk għandhiex impatt fuq l-eżitu tal-kawża prinċipali.

27.      Għalkemm il-qorti tar-rinviju ma kkjarifikatx f’iktar dettall kif l-ewwel domanda preliminari hija meħtieġa sabiex tkun tista’ tingħata deċiżjoni, kif jeżiġi bħala prinċipju l-Artikolu 94(c) tar-Regoli tal-Proċedura, ir-rilevanza ta’ din id-domanda għat-tilwima fil-kawża prinċipali xorta waħda hija evidenti. Fil-fatt, il-qorti tar-rinviju tista’ tkun meħtieġa, minkejja eventwali ksur mid-dispożizzjoni Awstrijaka tal-libertà ta’ stabbiliment — li huwa s-suġġett tat-tieni domanda preliminari — iċċaħħad lill-persuna taxxabbli mill-vantaġġ fiskali mitlub sabiex tosserva l-projbizzjoni fir-rigward tal-implementazzjoni ta’ għajnuna skont it-tielet sentenza tal-Artikolu 108(3) TFUE. Fil-fatt, il-konsegwenza legali ta’ ksur ta’ din il-projbizzjoni minn miżura ta’ għajnuna nazzjonali hija l-illegalità ta’ din il-miżura (7) li, bħala prinċipju, twassal għall-invalidità tagħha (8).

28.      Madankollu, IFN-Holding hija tal-fehma li, anki jekk id-dispożizzjoni Awstrijaka tikkostitwixxi għajnuna, hija ma tistax tiċċaħħad mid-deprezzament tal-valur kummerċjali tal-impriża, sa fejn il-libertà ta’ stabbiliment għandha tippermettilha twettaq dan id-deprezzament. Fil-fatt, fil-qasam tad-dritt dwar l-għajnuna, il-kompitu tal-qorti nazzjonali huwa biss li tipproteġi d-drittijiet ta’ individwu sakemm il-Kummissjoni tieħu d-deċiżjoni tagħha. Jekk, permezz tal-ewwel domanda preliminari tagħha, il-qorti tar-rinviju għandha l-intenzjoni li, fuq il-bażi tal-projbizzjoni fir-rigward tal-implementazzjoni ta’ għajnuna, iċċaħħad lill-persuna taxxabbli mill-protezzjoni legali li tirriżulta mil-libertà ta’ stabbiliment, din tkun qiegħda teċċedi l-ġurisdizzjoni tagħha.

29.      Madankollu, tali pożizzjoni tinterpreta b’mod żbaljat il-kontenut normattiv tal-projbizzjoni fir-rigward tal-implementazzjoni ta’ għajnuna fis-sens tat-tielet sentenza tal-Artikolu 108(3) TFUE. Huwa minnu li l-qrati nazzjonali ma għandhomx il-ġurisdizzjoni li jiddeċiedu dwar il-kompatibbiltà ta’ għajnuna mas-suq intern skont l-Artikolu 107(2) u (3) TFUE, peress li din l-evalwazzjoni taqa’ fil-kompetenza esklużiva tal-Kummissjoni (9). Madankollu, is-sitwazzjoni hija differenti b’mod partikolari fir-rigward tal-projbizzjoni fir-rigward tal-implementazzjoni ta’ għajnuna prevista fit-tielet sentenza tal-Artikolu 108(3) TFUE. Fil-fatt, din id-dispożizzjoni għandha effett dirett (10). Għaldaqstant, il-qorti nazzjonali hija, pereżempju, mistennija tordna r-rimbors tal-għajnuna mogħtija illegalment mingħand il-benefiċjarju tagħha (11). Dan ifisser li mill-projbizzjoni fir-rigward tal-implementazzjoni ta’ għajnuna jistgħu jirriżultaw konsegwenzi negattivi għall-individwi, minkejja li fil-ġurisprudenza tagħha l-Qorti tal-Ġustizzja sa ċertu punt enfasizzat li l-qrati nazzjonali għandhom jisiltu “favur” l-individwu l-konsegwenzi li jirriżultaw minn ksur tal-projbizzjoni fir-rigward tal-implementazzjoni ta’ għajnuna (12).

30.      Madankollu, kif jirriżulta b’mod partikolari mill-ġurisprudenza iktar reċenti, il-qrati nazzjonali huma meħtieġa josservaw b’mod ġenerali u eżawrjenti l-projbizzjoni fir-rigward tal-implementazzjoni ta’ għajnuna (13) u f’dan ir-rigward għandhom jieħdu debitament inkunsiderazzjoni wkoll l-interess tal-Unjoni (14). B’hekk, kif diġà argumentajt fil-konklużjonijiet tiegħi fil-kawża Presidente del Consiglio dei Ministri, il-qorti nazzjonali ma għandhiex tiżgura biss il-protezzjoni legali tal-individwu iżda għandha tagħmel minn kollox sabiex tiżgura l-applikazzjoni fid-dritt nazzjonali tal-projbizzjoni fir-rigward tal-implementazzjoni ta’ għajnuna prevista fit-tielet sentenza tal-Artikolu 108(3) TFUE (15). Għaldaqstant, il-projbizzjoni fir-rigward tal-implementazzjoni ta’ għajnuna tista’ tiġi invokata wkoll fir-rigward ta’ talba ta’ rikorrent bħal dik ineżami li tkun ibbażata fuq applikazzjoni estiża ta’ għajnuna mhux innotifikata, b’tali mod li tkun tista’ tiġi evitata l-estensjoni tal-grupp ta’ benefiċjarji ta’ għajnuna illegali (16).

31.      Għaldaqstant, l-ewwel domanda preliminari hija ammissibbli.

32.      Madankollu, mill-kunsiderazzjonijiet preċedenti jirriżulta li l-ewwel domanda preliminari tkun rilevanti għat-tilwima fil-kawża prinċipali fil-każ biss li l-Qorti tal-Ġustizzja tikkonstata li d-dispożizzjoni Awstrijaka tikkostitwixxi ksur tal-libertà ta’ stabbiliment, li hija s-suġġett tat-tieni domanda preliminari. Fil-fatt, huwa biss f’tali każ li fit-tilwima fil-kawża prinċipali tqum il-kwistjoni ta’ jekk il-persuna taxxabbli għandhiex tkun intitolata, fuq il-bażi tal-Artikolu 49 TFUE, li twettaq deprezzament tal-valur kummerċjali tal-impriża jew jekk għandhiex xorta waħda tkun imċaħħda minn tali deprezzament fuq il-bażi tat-tielet sentenza tal-Artikolu 108(3) TFUE. Għaldaqstant, għandha l-ewwel tiġi eżaminata t-tieni domanda preliminari.

B –    Ksur tal-libertà ta’ stabbiliment

33.      Għaldaqstant, għandu jiġi eżaminat, fl-ewwel lok, jekk dispożizzjoni bħal dik ineżami, li fil-kuntest tat-tassazzjoni ta’ gruppi tippermetti li jsir deprezzament tal-valur kummerċjali tal-impriża biss fir-rigward ta’ ishma f’kumpannija residenti, tikkostitwixxix ksur tal-Artikolu 49 TFUE, flimkien mal-Artikolu 54 TFUE.

1.      Restrizzjoni tal-libertà ta’ stabbiliment

34.      Skont it-tieni sentenza tal-ewwel paragrafu tal-Artikolu 49 TFUE u skont l-Artikolu 54 TFUE, huma bħala prinċipju pprojbiti r-restrizzjonijiet fir-rigward tal-istabbiliment minn kumpanniji ta’ Stat Membru ta’ sussidjarji fi Stat Membru ieħor.

35.      Skont ġurisprudenza stabbilita, kemm l-Istat Membru ospitanti kif ukoll l-Istat Membru ta’ oriġini huma pprojbiti milli jostakolaw l-istabbiliment ta’ kumpannija fi Stat Membru ieħor (17). Tali ostakolu jirriżulta fil-każ ta’ inugwaljanza fit-trattament għad-detriment ta’ kumpannija parent residenti b’sussidjarja mhux residenti meta mqabbla ma’ kumpannija parent residenti b’sussidjarja residenti (18).

36.      Fil-kawża ineżami, mit-tieni sentenza tal-Artikolu 9(7) tal-KStG tal-1988 jirriżulta li kumpannija Awstrijaka, fil-kuntest tat-tassazzjoni ta’ gruppi, tkun intitolata twettaq deprezzament tal-valur kummerċjali tal-impriża, li jikkostitwixxi vantaġġ fiskali, meta takkwista sehem f’kumpannija oħra fil-każ biss li l-kumpannija akkwistata tkun kompletament taxxabbli fl-Awstrija, jiġifieri fil-każ li din il-kumpannija tkun residenti nazzjonali. Għall-kuntrarju, tali deprezzament ma jkunx possibbli meta l-kumpannija akkwistata tkun residenti fi Stat Membru ieħor. Din l-inugwaljanza fit-trattament tostakola l-akkwist ta’ ishma f’sussidjarji li jkunu residenti fi Stat Membru ieħor. Peress li fil-kuntest tal-libertà ta’ stabbiliment l-akkwist ta’ tali sehem għandu jitqies li huwa ekwivalenti għall-istabbiliment ta’ sussidjarja (19), b’dan il-mod id-dispożizzjoni Awstrijaka tostakola l-istabbiliment tal-kumpanniji tagħha fi Stat Membru ieħor.

37.      Ir-Repubblika tal-Awstrija ma tistax tikkontesta li d-deprezzament tal-valur kummerċjali tal-impriża jikkostitwixxi vantaġġ fiskali billi ssostni li huwa possibbli wkoll li jkun hemm valur kummerċjali tal-impriża negattiv li jista’ jkabbar il-portata tal-qligħ u li għalhekk jikkostitwixxi żvantaġġ fiskali. Minn naħa, tali possibbiltà ma tibdilx il-fatt li, fil-każ ta’ valur kummerċjali tal-impriża pożittiv, xorta waħda jeżisti vantaġġ fiskali. Min-naħa l-oħra, mid-definizzjoni tal-valur kummerċjali tal-impriża bħala d-differenza bejn ir-riżorsi kapitali flimkien ma’ riżorsi partikolari moħbija u l-ispiża tal-akkwist, li tinsab fl-ewwel inċiż tat-tieni sentenza tal-Artikolu 9(7) tal-KStG tal-1988, jirriżulta li jista’ jkun hemm valur kummerċjali tal-impriża negattiv biss fil-każ li — sabiex nuża kliem sempliċi — il-prezz ikun iktar baxx mill-ammont li jkun mistenni li jiġi akkwistat jekk il-kumpannija tiġi llikwidata immedjatament. Għaldaqstant, valur kummerċjali tal-impriża negattiv ikun ifisser li r-ritorn mistenni mill-kumpannija akkwistata jkun negattiv. L-akkwist ta’ tali kumpannija huwa eċċezzjoni rari.

38.      Għaldaqstant, id-dispożizzjoni ineżami tillimita l-libertà ta’ stabbiliment ta’ kumpanniji Awstrijaċi bħal dik fit-tilwima fil-kawża prinċipali.

2.      Komparabbiltà oġġettiva tas-sitwazzjonijiet

39.      Sa ċertu punt, fil-ġurisprudenza tagħha l-Qorti tal-Ġustizzja tirrikonoxxi li inugwaljanza fit-trattament għad-detriment ta’ kumpannija parent b’sussidjarja mhux residenti meta mqabbla ma’ kumpannija parent b’sussidjarja residenti hija kompatibbli mal-libertà ta’ stabbiliment meta jkunu involuti sitwazzjonijiet li ma jkunux oġġettivament komparabbli (20).

40.      Fis-sentenza Rewe Zentralfinanz, il-Qorti tal-Ġustizzja kienet diġà ddeċidiet li, fir-rigward tat-telf tagħhom minħabba d-deprezzament fil-valur tas-sehem f’sussidjarji, kumpanniji parent residenti jinsabu f’sitwazzjoni komparabbli irrispettivament minn jekk ikunux involuti ishma f’kumpanniji residenti jew f’kumpanniji residenti fi Stat Membru ieħor (21). Huwa minnu li f’dik is-sentenza l-Qorti tal-Ġustizzja, b’mod partikolari, assumiet li fiż-żewġ każijiet il-qligħ tas-sussidjarja ma jiġix intaxxat fil-livell tal-kumpannija parent, li ma huwiex il-każ ineżami fil-kuntest tat-tassazzjoni ta’ gruppi sa fejn f’dan il-kuntest hija speċifikament prevista tassazzjoni tal-qligħ tas-sussidjarja residenti fil-livell tal-kumpannija parent. Madankollu, il-Kummissjoni osservat ġustament li fil-kawża ineżami d-deprezzament tal-valur kummerċjali tal-impriża huwa kompletament indipendenti minn jekk is-sussidjarja residenti effettivament tirreġistrax qligħ. Għaldaqstant, għall-finijiet tal-komparabbiltà oġġettiva tas-sitwazzjonijiet ta’ ishma f’kumpannija residenti u mhux residenti fil-kuntest tad-dispożizzjoni inkwistjoni f’din il-kawża, l-imputazzjoni tad-dħul ta’ sussidjarja fuq il-qligħ tal-kumpannija parent ma għandha ebda rilevanza.

41.      Barra minn hekk, fis-sentenza X Holding, li kienet tikkonċerna wkoll dispożizzjoni dwar it-tassazzjoni ta’ gruppi ta’ kumpanniji, il-Qorti tal-Ġustizzja qieset li għall-konstatazzjoni ta’ komparabbiltà oġġettiva tas-sitwazzjonijiet kien biżżejjed li kumpannija parent tfittex li tibbenefika minn dispożizzjoni fiskali kemm fir-rigward ta’ sussidjarja mhux residenti kif ukoll fir-rigward ta’ sussidjarja residenti (22). Fl-aħħar nett, għalkemm jidher li l-Qorti tal-Ġustizzja, fis-sentenza Nordea Bank Danmark, imponiet kriterji iktar stretti fir-rigward tal-komparabbiltà oġġettiva tas-sitwazzjonijiet, peress li qieset li s-sitwazzjoni ta’ stabbiliment permanenti residenti u ta’ stabbiliment permanenti mhux residenti bħala prinċipju ma humiex oġġettivament komparabbli (23), mill-iktar sentenza reċenti, Il-Kummissjoni vs Ir-Renju Unit, jidher li dawn il-kriterji ma humiex intiżi li jiġu applikati għal sussidjarji (24).

42.      Min-naħa l-oħra, ir-Repubblika tal-Awstrija qiegħda tinnega li hemm komparabbiltà oġġettiva tas-sitwazzjonijiet, peress li skont l-Artikolu 10 tal-KStG tal-1988, l-ishma f’kumpanniji mhux residenti, għall-kuntrarju tal-ishma f’kumpanniji residenti, huma bħala prinċipju ttrattati b’mod fiskalment newtrali. Madankollu, dan ir-raġunament jista’ jiġi diskuss biss fil-kuntest tal-analiżi segwenti fir-rigward ta’ jekk ir-restrizzjoni inkwistjoni tal-libertà ta’ stabbiliment hijiex legalment ġustifikata. Fil-fatt, trattament differenti bejn sussidjarja residenti u sussidjarja mhux residenti minħabba l-koerenza tas-sistema fiskali ta’ Stat Membri jista’ jkun permess biss fil-kundizzjonijiet stabbiliti mill-ġurisprudenza fir-rigward tal-ġustifikazzjoni bbażata fuq il-ħarsien tal-koerenza fiskali.

43.      Għaldaqstant, din l-inugwaljanza fit-trattament sfavorevoli tal-akkwist ta’ ishma f’kumpannija mhux residenti ma hijiex kompatibbli mal-libertà ta’ stabbiliment peress li tikkonċerna sitwazzjoni li ma hijiex oġġettivament komparabbli ma’ sitwazzjoni nazzjonali.

3.      Ġustifikazzjoni

44.      Madankollu, restrizzjoni tal-libertà ta’ stabbiliment tista’ tkun iġġustifikata minħabba raġuni imperattiva ta’ interess ġenerali (25).

45.      Skont ġurisprudenza stabbilita, il-Qorti tal-Ġustizzja tirrikonoxxi li l-Istati Membri jistgħu jillimitaw il-libertajiet fundamentali sabiex iħarsu l-koerenza tas-sistema fiskali tagħhom (26).

46.      Għal dan il-għan, għandha tiġi kkonstatata rabta diretta bejn vantaġġ fiskali u t-tpaċija tiegħu permezz ta’ piż fiskali partikolari (27), u dan bħala prinċipju fir-rigward tal-istess persuna taxxabbli u fil-kuntest tal-istess taxxa (28). F’tali sitwazzjoni, il-benefiċjarju ta’ libertà fundamentali jista’ jiċċaħħad mill-vantaġġ fiskali fil-każ li ma jkunx ukoll suġġett għall-piż fiskali li, fis-sistema fiskali tal-Istat Membru, ikun marbut b’mod inseparabbli mal-vantaġġ fiskali mixtieq. B’hekk, jista’ jiġi evitat vantaġġ fiskali “inġustifikat” (29).

47.      In-natura diretta tar-rabta bejn il-vantaġġ fiskali u l-piż fiskali għandha tiġi evalwata fid-dawl tal-għan tad-dispożizzjoni fiskali (30). Minn tal-inqas, rabta diretta tippresupponi li l-vantaġġ fiskali jkun jiddependi mill-piż fiskali. B’hekk, skont is-sistema fiskali tal-Istat Membri, il-vantaġġ fiskali ma għandux ikun jista’ jinkiseb mingħajr il-piż fiskali (31).

48.      Bl-istess mod, anki fid-dritt dwar it-taxxa fuq il-valur miżjud, il-Qorti tal-Ġustizzja tirrikjedi rabta diretta għall-finijiet tal-konstatazzjoni li l-kunsinna ta’ merkanzija jew il-provvista ta’ servizz saret “bi ħlas” (32), jiġifieri li saret permezz ta’ korrispettiv u li għalhekk hija taxxabbli (33). Għaldaqstant, l-Avukat Ġenerali Mengozzi kien korrett meta rrefera għal “effett kompensatorju konkret”, li għandu jiġi kkonstatat, fil-kuntest tal-ġustifikazzjoni tal-ħarsien tal-koerenza fiskali, fir-rigward tar-rabta bejn il-vantaġġ fiskali u l-piż fiskali (34). Għaldaqstant, fis-sistema fiskali tal-Istat Membru, il-vantaġġ fiskali għandu jkun il-“korrispettiv” statali għal piż fiskali partikolari.

49.      Fil-kawża ineżami ssemmew numru ta’ piżijiet fiskali previsti mis-sistema fiskali Awstrijaka li fir-rigward tagħhom il-vantaġġ fiskali tad-deprezzament tal-valur kummerċjali jista’ jikkostitwixxi l-“korrispettiv”.

a)      L-imputazzjoni tal-qligħ tas-sussidjarja

50.      Fl-ewwel lok, ir-Repubblika tal-Awstrija tidentifika rabta diretta bejn id-deprezzament tal-valur kummerċjali tal-impriża u l-imputazzjoni fiskali tal-qligħ tas-sussidjarja lill-kumpannija parent. Din l-imputazzjoni tal-qligħ tvarja skont jekk tkunx involuta sussidjarja residenti jew sussidjarja mhux residenti. B’hekk, minn naħa, huwa biss il-qligħ ta’ sussidjarja residenti, u mhux il-qligħ ta’ sussidjarja mhux residenti, li jiġi imputat lill-kumpannija parent fil-kuntest tat-tassazzjoni ta’ gruppi. Min-naħa l-oħra, it-telf ta’ sussidjarja residenti dejjem jiġi imputat lill-kumpannija parent filwaqt li t-telf ta’ sussidjarja mhux residenti jiġi imputat lill-kumpannija parent biss provviżorjament.

51.      Għall-finijiet tal-evalwazzjoni tal-koerenza fiskali, huwa rilevanti biss piż fiskali partikolari. Għaldaqstant, fil-kuntest tal-imputazzjoni tal-qligħ, piż kumpensatorju jista’ jiġi identifikat biss fit-tassazzjoni tal-qligħ tas-sussidjarja fuq il-livell tal-kumpannija parent, peress li l-imputazzjoni tat-telf lill-kumpannija parent tikkostitwixxi fiha nfisha vantaġġ fiskali.

52.      Huwa minnu li l-piż tal-imputazzjoni tal-qligħ jikkonċerna lill-istess persuna taxxabbli, jiġifieri lill-kumpannija parent, u japplika fil-kuntest tal-istess taxxa, jiġifieri t-taxxa fuq il-kumpanniji Awstrijaka. Madankollu, fid-dritt Awstrijak li jirregola t-taxxa fuq il-kumpanniji, id-deprezzament tal-valur kummerċjali ta’ sehem f’sussidjarja ma jiddependix minn jekk is-sussidjarja tirreġistrax qligħ li jiġi imputat lill-kumpannija parent.

53.      Huwa minnu, fil-fehma tiegħi, li anki s-sempliċi possibbiltà ta’ tassazzjoni ta’ qligħ tista’ tikkostitwixxi piż fiskali fil-kuntest tal-koerenza tas-sistema fiskali (35). Madankollu, anki jekk dan ikun il-każ, ma huwiex possibbli li tiġi kkonstatata rabta diretta mad-deprezzament tal-valur kummerċjali. Fil-fatt, l-imputazzjoni tal-qligħ tas-sussidjarja ssir ukoll fil-każ ta’ sussidjarja residenti stabbilita mill-kumpannija parent stess, jiġifieri sussidjarja li ma tkunx akkwistata. Madankollu, f’tali każ, minħabba li ma jkunx hemm akkwist, ma jkunx possibbli li jitwettaq deprezzament tal-valur kummerċjali tas-sehem. Dan ifisser li l-imputazzjoni tal-qligħ ta’ sussidjarja ssir irrispettivament mid-deprezzament tal-valur kummerċjali tas-sehem. B’hekk, bejn din l-imputazzjoni u dan id-deprezzament ma jistax jingħad li hemm rabta diretta fis-sens tal-ġurisprudenza.

54.      Dan jirriżulta b’mod iktar ċar meta wieħed iqis li l-imputazzjoni tal-qligħ ta’ sussidjarja għandha rabta diretta ma’ vantaġġ fiskali ieħor li ma huwiex id-deprezzament tal-valur kummerċjali tal-impriża. Skont il-ġurisprudenza, teżisti “loġika simetrika” fir-rigward tat-teħid inkunsiderazzjoni tal-qligħ u tat-telf (36). Għaldaqstant, hemm rabta diretta bejn l-imputazzjoni tal-qligħ ta’ sussidjarja lill-kumpannija parent tagħha u t-teħid inkunsiderazzjoni wkoll tat-telf ta’ din is-sussidjarja. Għaldaqstant, il-fatt li l-imputazzjoni tal-qligħ ta’ sussidjarja ssir biss fil-każ ta’ sussidjarji residenti jiġġustifika li huwa biss taħt kundizzjonijiet partikolari li t-telf ta’ sussidjarja mhux residenti jiġi imputat lill-kumpannija parent fil-kuntest tat-tassazzjoni ta’ gruppi Awstrijaka (37).

55.      B’hekk, ma hemmx rabta diretta bejn l-imputazzjoni tal-qligħ ta’ sussidjarja u d-deprezzament tal-valur kummerċjali tas-sehem f’din is-sussidjarja. Il-fatt li l-qligħ ta’ sussidjarji mhux residenti ma jiġix imputat fil-kuntest tat-tassazzjoni ta’ gruppi ma jippermettix li tiġi ġġustifikata l-limitazzjoni inkwistjoni.

b)      Newtralità fiskali tas-sehem f’sussidjarja mhux residenti

56.      Bħala raġuni addizzjonali li tista’ tiġġustifika l-limitazzjoni inkwistjoni għall-finijiet tal-ħarsien tal-koerenza fiskali, ir-Repubblika tal-Awstrija ssostni li, fil-kuntest tat-tassazzjoni ta’ gruppi, l-ishma f’kumpanniji mhux residenti jiġu ttrattati b’mod kompletament newtrali minn perspettiva fiskali. Skont id-dispożizzjonijiet previsti fl-Artikolu 10(2) u (3) tal-KStG tal-1988 dwar holdings internazzjonali, la d-dħul, la l-qligħ kapitali u lanqas il-bidliet fil-valur minn ishma f’sussidjarja mhux residenti ma jittieħdu inkunsiderazzjoni għal finijiet fiskali.

57.      Il-konsegwenza ta’ dan it-trattament fiskalment newtrali hija, b’mod partikolari, li meta jiġi ttrasferit sehem f’sussidjarja mhux residenti ebda taxxa ma tkun dovuta fir-rigward tal-qligħ. Tassazzjoni tal-qligħ minn dan it-trasferiment, li għall-kuntrarju ssir fil-każ ta’ trasferiment ta’ ishma f’sussidjarji residenti, hija madankollu meħtieġa sabiex jiġi kkumpensat id-deprezzament tal-valur kummerċjali tal-impriża li jkun diġà twettaq.

58.      L-argument tar-Repubblika tal-Awstrija huwa bbażat fuq ir-raġunament tas-simetrija bejn it-tassazzjoni tal-qligħ u t-teħid inkunsiderazzjoni tat-telf, liema raġunament ġie invokat diversi drabi fil-ġurisprudenza (38). B’mod partikolari, fis-sentenza K, il-Qorti tal-Ġustizzja rrikonoxxiet li jista’ jkun hemm rabta diretta għall-finijiet ta’ koerenza fiskali bejn, minn naħa, it-teħid inkunsiderazzjoni ta’ telf ikkawżat minn investiment ta’ kapital u, min-naħa l-oħra, it-tassazzjoni tal-qligħ iġġenerat permezz ta’ dan l-investiment kapitali (39).

59.      B’hekk, bħala prinċipju, sabiex titħares il-koerenza fiskali jista’ jkun iġġustifikat li l-vantaġġ fiskali tat-teħid inkunsiderazzjoni ta’ telf — bħalma huwa, fil-kawża ineżami, id-deprezzament tal-valur kummerċjali tal-impriża meta jiġi akkwistat sehem — jiġi miċħud meta l-persuna taxxabbli kkonċernata lanqas ma tkun suġġetta għall-piż ta’ tassazzjoni fir-rigward tal-qligħ korrispondenti — bħalma huwa, fil-kawża prinċipali, il-qligħ kapitali mit-trasferiment. Il-persuna taxxabbli stess, IFN-Holding, tirrikonoxxi li, fil-każ li tiġi awtorizzata twettaq deprezzament tal-valur kummerċjali tal-impriża fir-rigward tas-sehem tagħha f’kumpannija mhux residenti, ikollu jiġi ntaxxat ukoll il-qligħ kapitali li jista’ jkun hemm.

60.      Madankollu, fil-kawża ineżami, tali ġustifikazzjoni ma hijiex possibbli.

61.      Fil-fatt, fid-dritt Awstrijak dwar it-taxxa fuq il-kumpanniji, ma hija prevista ebda kundizzjoni fir-rigward ta’ vantaġġ fiskali fil-forma tad-deprezzament tal-valur kummerċjali tal-impriża u fir-rigward ta’ piż fiskali fil-forma ta’ tassazzjoni fuq il-qligħ kapitali. Fil-fatt, id-deprezzament tal-valur kummerċjali tal-impriża ma jkunx jista’ jitwettaq anki meta l-persuna taxxabbli, skont l-Artikolu 10(3)(1) tal-KStG tal-1988, tagħżel li sehem f’kumpannija mhux residenti għandu jittieħed inkunsiderazzjoni għall-finijiet tat-taxxa u b’hekk it-trasferiment ta’ tali sehem ikun intaxxat. B’hekk, peress li l-iskema Awstrijaka tipprekludi d-deprezzament tal-valur kummerċjali fir-rigward ta’ ishma f’kumpanniji mhux residenti irrispettivament minn jekk dan is-sehem ikunx qiegħed jiġi ttrattat b’mod fiskalment newtrali, huwa evidenti li d-dispożizzjoni inkwistjoni ma għandhiex l-għan li tiġi stabbilita rabta bejn iċ-ċaħda tad-deprezzament tal-valur kummerċjali u n-newtralità fiskali tas-sehem.

62.      Anki jekk wieħed iqis, kif targumenta r-Repubblika tal-Awstrija, li din id-dispożizzjoni ssegwi tali għan, ikun meħtieġ li tiġi osservata l-ġurisprudenza li tipprovdi li dispożizzjoni nazzjonali tista’ titqies li hija adegwata sabiex jintlaħaq għan partikolari fil-każ biss li ssegwi dan l-għan b’mod koerenti u sistematiku (40), u għalhekk tkun konsistenti. Fi kwalunkwe każ, dan ir-rekwiżit ma huwiex issodisfat minħabba d-dritt ta’ għażla previst fl-Artikolu 10(3)(1) tal-KStG tal-1988. Fil-fatt, fil-kuntest tal-għan iddikjarat ta’ din id-dispożizzjoni, ma jkunx koerenti li d-deprezzament tal-valur kummerċjali tal-impriża jibqa’ jiġi eskluż fil-każ li l-persuna taxxabbli tagħżel li jkun hemm teħid inkunsiderazzjoni għall-finijiet tat-taxxa.

63.      Għaldaqstant, lanqas in-newtralità fiskali li d-dritt Awstrijak jipprevedi bħala prinċipju fir-rigward ta’ sehem f’sussidjarja mhux residenti, ma tista’ tiġġustifika ċ-ċaħda ta’ deprezzament tal-valur kummerċjali fir-rigward ta’ tali ishma.

c)      Ugwaljanza bejn l-akkwist ta’ stabbiliment permanenti u ta’ sussidjarja

64.      Fl-aħħar nett, il-ġustifikazzjoni tal-ħarsien tal-koerenza fiskali għandha tiġi evalwata wkoll fid-dawl tal-għan li l-Gvern Awstrijak invoka meta ppreżenta l-abbozz ta’ liġi tiegħu dwar l-introduzzjoni ta’ deprezzament tal-valur kummerċjali fir-rigward ta’ sussidjarji residenti.

65.      Skont l-indikazzjonijiet mogħtija mill-qorti tar-rinviju, l-għan ta’ dan l-abbozz kien li tiġi żgurata ugwaljanza fit-trattament bejn l-akkwist ta’ sehem f’sussidjarja legalment awtonoma u l-akkwist fi stabbiliment permanenti mhux legalment awtonomu. B’mod partikolari, filwaqt li skont id-dritt Awstrijak kien b’mod ġenerali possibbli li jsir deprezzament tal-valur kummerċjali fil-każ li jiġi akkwistat stabbiliment permanenti, id-dispożizzjoni inkwistjoni fil-kawża prinċipali kellha tippermetti tali possibbiltà wkoll, fil-kuntest tat-tassazzjoni ta’ gruppi, fir-rigward tal-akkwist ta’ sussidjarja.

66.      Fid-dawl ta’ dan l-għan, ir-Repubblika tal-Awstrija targumenta li, għaldaqstant, deprezzament tal-valur kummerċjali għandu ġustament jiġi miċħud fir-rigward ta’ ishma f’sussidjarji mhux residenti peress li tali deprezzament lanqas ma jista’ jsir fir-rigward ta’ akkwist ta’ stabbiliment permanenti mhux residenti. Dan japplika fi kwalunkwe każ peress li kull ftehim dwar ħelsien minn taxxa doppja jipprevedi l-metodu ta’ eżenzjoni fir-rigward tad-dħul minn stabbilimenti permanenti mhux residenti u għalhekk f’dan ir-rigward l-Awstrija ma għandha ebda dritt timponi taxxa.

67.      Irrispettivament minn jekk l-għan li tiġi żgurata l-ugwaljanza fit-trattament bejn, minn naħa, l-akkwist ta’ sussidjarji residenti u mhux residenti u, min-naħa l-oħra, l-akkwist ta’ stabbilimenti permanenti residenti u mhux residenti jippermettix li jiġu ssodisfatti l-kundizzjonijiet meħtieġa sabiex tkun tista’ tiġi invokata l-ġustifikazzjoni bbażata fuq il-ħarsien tal-koerenza fiskali, dan l-għan fi kwalunkwe każ ma huwiex qiegħed jintlaħaq b’mod koerenti u sistematiku, kif meħtieġ mill-ġurisprudenza (41). Fil-fatt, kif enfasizzat ġustament IFN-Holding, tali ugwaljanza fit-trattament ma tirriżultax b’mod partikolari fil-każ li d-dħul minn stabbiliment permanenti mhux residenti jiġi ntaxxat skont il-metodu ta’ imputazzjoni fl-Awstrija bis-saħħa tal-ftehim dwar ħelsien minn taxxa doppja applikabbli. F’dan il-każ, jittieħed inkunsiderazzjoni wkoll deprezzament tal-valur kummerċjali fir-rigward tal-istabbiliment permanenti mhux residenti peress li d-dħul minn dan l-istabbiliment permanenti jiġi ntaxxat fl-Awstrija billi tiġi imposta t-taxxa barranija. Madankollu, id-dispożizzjoni inkwistjoni ma torbotx l-esklużjoni tad-deprezzament tal-valur kummerċjali fir-rigward ta’ ishma f’sussidjarji mhux residenti mal-fatt dwar jekk l-Istat fejn tkun stabbilita s-sussidjarja japplikax il-metodu ta’ eżenzjoni jew il-metodu ta’ imputazzjoni fir-rigward tad-dħul minn stabbiliment permanenti.

68.      Għaldaqstant, il-ġustifikazzjoni bbażata fuq il-ħarsien tal-koerenza tas-sistema fiskali tal-Istat Membru lanqas ma tista’ tiġi invokata fir-rigward tal-għan li tiġi żgurata l-ugwaljanza fit-trattament bejn l-akkwist ta’ sehem f’sussidjarja legalment awtonoma u l-akkwist ta’ stabbiliment permanenti mhux legalment awtonomu.

d)      Konklużjoni

69.      Peress li ma tista’ tiġi identifikata ebda ġustifikazzjoni oħra, ir-restrizzjoni tal-libertà ta’ stabbiliment inkwistjoni ma hijiex iġġustifikata minħabba raġuni imperattiva ta’ interess ġenerali.

4.      Risposta għat-tieni domanda preliminari

70.      Għaldaqstant, ir-risposta li għandha tingħata għat-tieni domanda preliminari hija li dispożizzjoni bħal dik ineżami, li fil-kuntest tat-tassazzjoni ta’ gruppi tippermetti deprezzament tal-valur kummerċjali tal-impriża biss fir-rigward ta’ ishma f’kumpanniji residenti, tikkostitwixxi ksur tal-Artikolu 49 TFUE, ikkunsidrat flimkien mal-Artikolu 54 TFUE, jew tal-Artikolu 43 KE, ikkunsidrat flimkien mal-Artikolu 48 KE, skont il-każ.

C –    Ksur tal-projbizzjoni fir-rigward tal-implementazzjoni ta’ għajnuna

71.      Permezz tal-ewwel domanda tagħha, il-qorti tar-rinviju, barra minn hekk, tixtieq essenzjalment tkun taf jekk dispożizzjoni bħal dik li tinsab fit-tieni sentenza tal-Artikolu 9(7) tal-KStG tal-1988 dwar id-deprezzament tal-valur kummerċjali tal-impriża fil-kuntest tat-tassazzjoni ta’ gruppi, tikkostitwixxix ksur tal-projbizzjoni fir-rigward tal-implementazzjoni ta’ għajnuna prevista fit-tielet sentenza tal-Artikolu 108(3) TFUE, ikkunsidrata flimkien mal-Artikolu 107(1) TFUE. Peress li fil-kuntest tat-tieni domanda preliminari ġie kkonstatat li d-dispożizzjoni Awstrijaka tikkostitwixxi ksur tal-libertà ta’ stabbiliment, għandha tingħata risposta wkoll għall-ewwel domanda preliminari sabiex jiġi kkjarifikat jekk taħt id-dritt tal-Unjoni persuna taxxabbli bħal IFN-Holding għandhiex bħala konsegwenza dritt li titlob id-deprezzament tal-valur kummerċjali tal-impriża (42).

72.      It-tielet sentenza tal-Artikolu 108(3) TFUE tipprovdi li Stat Membru ma jistax jimplementa miżura ta’ għajnuna ppjanata qabel ma tkun ittieħdet deċiżjoni finali mill-Kummissjoni. Din tinkludi wkoll projbizzjoni fir-rigward tal-implementazzjoni ta’ għajnuna ġdida li Stat Membru jkun introduċa wara d-dħul tiegħu fl-Unjoni u li ma jkunx innotifika. Dawn iż-żewġ kundizzjonijiet tal-aħħar huma ssodisfatti fir-rigward tad-dispożizzjoni li tinsab fit-tieni sentenza tal-Artikolu 9(7) tal-KStG tal-1988 peress li, skont l-indikazzjonijiet mogħtija mill-qorti tar-rinviju, din id-dispożizzjoni kienet ippubblikata fil-Gazzetta Uffiċjali Awstrijaka matul is-sena 2004 u sad-data tad-deċiżjoni tar-rinviju kienet għadha ma ġietx innotifikata lill-Kummissjoni.

73.      Għaldaqstant, il-projbizzjoni fir-rigward tal-implementazzjoni ta’ għajnuna prevista fit-tielet sentenza tal-Artikolu 108(3) TFUE tkun tipprekludi d-dispożizzjoni inkwistjoni dwar id-deprezzament tal-valur kummerċjali tal-impriża sa fejn din id-dispożizzjoni tikkostitwixxi għajnuna skont id-definizzjoni prevista fl-Artikolu 107(1) TFUE. Skont din id-definizzjoni, ikun hemm għajnuna meta jingħata vantaġġ mill-Istat jew permezz ta’ riżorsi tal-Istat li (43), billi jiffavorixxi lil ċerti impriżi jew lil ċerti produtturi, iwassal għal distorsjoni tal-kompetizzjoni jew għal theddida ta’ tali distorsjoni u jolqot il-kummerċ bejn l-Istati Membri.

1.      Vantaġġ fiskali

74.      Vantaġġ fiskali li, għalkemm ma jkunx jinvolvi l-allokazzjoni ta’ riżorsi tal-Istat, iqiegħed lid-destinatarji f’sitwazzjoni finanzjarja iktar favorevoli minn dik ta’ persuni taxxabbli l-oħra, jaqa’ wkoll taħt l-Artikolu 107(1) TFUE (44).

75.      Għaldaqstant, bħala prinċipju, id-dispożizzjoni inkwistjoni dwar id-deprezzament tal-valur kummerċjali tal-impriża hija koperta mill-Artikolu 107(1) TFUE peress li din id-dispożizzjoni tnaqqas għal ċerti persuni taxxabbli, fuq perijodu ta’ 15-il sena, il-bażi taxxabbli għall-finijiet tat-taxxa Awstrijaka fuq il-kumpanniji u għalhekk twassal għal ammont ta’ taxxa inqas fuq diversi perijodi ta’ taxxa.

76.      Madankollu, IFN-Holding u r-Repubblika tal-Awstrija jqajmu l-kwistjoni ta’ jekk dan effettivament iwassalx għal vantaġġ. Huwa minnu li skont it-tieni sentenza tal-Artikolu 9(7) tal-KStG tal-1988 jista’ jsir deprezzament tal-valur kummerċjali tal-impriża fil-kuntest tat-tassazzjoni ta’ gruppi. Madankollu, fl-istess ħin, l-ewwel sentenza tal-istess dispożizzjoni teskludi kull deprezzament tas-sehem minħabba diversi bidliet sussegwenti fil-valur.

77.      Madankollu, dan l-argument ma jistax jirribatti l-konklużjoni li d-deprezzament tal-valur kummerċjali tal-impriża bħala tali jikkostitwixxi vantaġġ fiskali. Fil-fatt, filwaqt li d-deprezzament tal-valur kummerċjali tal-impriża jwassal għal vantaġġ kull meta jiġi akkwistat sehem, tali bidliet sussegwenti fil-valur ta’ sehem iseħħu biss f’każijiet iżolati. Barra minn hekk, l-esklużjoni ta’ deprezzamenti oħra fil-kuntest tat-tassazzjoni ta’ gruppi tapplika għall-ishma kollha u mhux biss għal dawk li jikkwalifikaw għal deprezzament tal-valur kummerċjali. Għaldaqstant, f’każijiet speċjali d-deprezzament tal-valur kummerċjali jwassal għal eċċezzjoni favorevoli minn din ir-regola ġenerali.

78.      Minn dan isegwi li permezz tad-dispożizzjoni Awstrijaka qiegħed jingħata vantaġġ fis-sens tal-Artikolu 107(1) TFUE.

2.      Natura selettiva tal-vantaġġ

79.      Id-dubju legali prinċipali li għandha l-qorti tar-rinviju huwa dwar jekk id-dispożizzjoni dwar id-deprezzament tal-valur kummerċjali tal-impriża hijiex ta’ natura tali li “tiffavorixxi ċerti impriżi jew ċerti produtturi”, fis-sens tal-Artikolu 107(1) TFUE, b’mod li tagħti vantaġġ “selettiv” fis-sens tal-ġurisprudenza.

a)      Selettività fid-dritt fiskali

80.      L-evalwazzjoni ta’ din is-selettività fil-kuntest tad-dispożizzjonijiet tad-dritt fiskali tal-Istat Membri tqajjem numru ta’ diffikultajiet.

81.      Il-punt ta’ tluq repetut u kostanti fil-ġurisprudenza huwa li dispożizzjoni fiskali ma tkunx selettiva meta tkun applikabbli għall-operaturi ekonomiċi kollha mingħajr ebda distinzjoni (45). Madankollu, skont il-ġurisprudenza, is-sempliċi fatt li dispożizzjoni fiskali tagħti vantaġġ biss lil ċerti impriżi li jissodisfaw ir-rekwiżiti previsti minnha, ma huwiex biżżejjed sabiex tiġi kkonstatata n-natura selettiva ta’ din id-dispożizzjoni (46). Mill-banda l-oħra, ma jistax dejjem jingħad li dispożizzjoni fiskali ma hijiex selettiva għar-raġuni li l-operaturi ekonomiċi kollha, mingħajr ebda distinzjoni, jistgħu jkunu intitolati għall-vantaġġ mogħti mid-dispożizzjoni fiskali, sa fejn jissodisfaw ir-rekwiżiti previsti minnha. Fil-fatt, f’tali każ, għandu dejjem jitqies li dispożizzjoni fiskali ma hijiex selettiva.

82.      Għaldaqstant, fir-rigward tal-vantaġġi fiskali, il-ġurisprudenza stabbilixxiet kundizzjonijiet speċjali sabiex tiġi kkonstatata n-natura selettiva tagħhom. B’hekk, dak li huwa determinanti fl-aħħar mill-aħħar huwa jekk il-kundizzjonijiet għall-kisba tal-vantaġġ fiskali skont il-kriterji tas-sistema fiskali nazzjonali humiex magħżula b’mod nondiskriminatorju (47). F’dan ir-rigward, huwa meħtieġ, fl-ewwel lok, li tiġi ddeterminata d-dispożizzjoni fiskali ġenerali jew “normali” applikabbli fl-Istat Membru kkonċernat. Huwa mbagħad fir-rigward ta’ din id-dispożizzjoni fiskali ġenerali jew “normali” li għandu jiġi ddeterminat, fit-tieni lok, jekk il-vantaġġ mogħti permezz tal-miżura fiskali inkwistjoni huwiex selettiv minħabba li din il-miżura tidderoga mis-sistema ġenerali b’tali mod li toħloq distinzjonijiet bejn operaturi ekonomiċi li, fid-dawl tal-għan segwit mid-dispożizzjoni fiskali ta’ dan l-Istat Membru jinsabu f’sitwazzjoni fattwali u legali komparabbli (48). Madankollu, anki fil-każ li dawn il-kundizzjonijiet ikunu ssodisfatti, il-vantaġġ jista’ jkun iġġustifikat minħabba n-natura jew l-iskop ġenerali tas-sistema li jkun jagħmel parti minnha, b’mod partikolari meta dispożizzjoni fiskali tkun ibbażata direttament fuq prinċipji bażiċi jew prinċipali tas-sistema fiskali nazzjonali (49).

83.      Fil-każ ta’ dispożizzjonijiet fiskali, tali evalwazzjoni ta’ ugwaljanza hija meħtieġa sabiex tiġi kkonstatata n-natura selettiva tagħhom peress li, b’differenza minn sussidji fis-sens strett tal-kelma fil-forma ta’ pagamenti, vantaġġi fiskali jingħataw fil-kuntest ta’ sistema fiskali li għaliha l-impriżi huma suġġetti b’mod permanenti u inevitabbli. Madankollu, sistemi fiskali jagħtu vantaġġi f’għamliet diversi li ħafna drabi jkunu intiżi sabiex iservu l-għan speċifiku tat-taxxa. Skont il-ġurisprudenza, iżda, vantaġġi li ma jkunux sussidji fis-sens strett tal-kelma jistgħu jiġu kklassifikati bħala għajnuna fil-każ biss li n-natura u l-effett tagħhom ikunu simili għal dawk ta’ tali sussidji (50). B’hekk, huwa biss fil-każ li Stat Membru juża s-sistema fiskali eżistenti tiegħu bħala metodu sabiex jagħmel pagamenti għal skopijiet li ma jaqgħux taħt is-sistema fiskali, li jkun hemm raġuni biżżejjed sabiex dan il-vantaġġ fiskali jitqies li huwa simili għal sussidju fis-sens strett tal-kelma (51).

84.      Minn din il-konstatazzjoni jsegwi wkoll, madankollu, li l-inugwaljanza fit-trattament li ma tistax tiġi ġġustifikata fil-kuntest tas-sistema fiskali tal-Istat Membru ma hijiex suffiċjenti sabiex tiġi stabbilita n-natura selettiva ta’ vantaġġ fiskali fis-sens tal-Artikolu 107(1) TFUE. Fil-fatt, minn din il-konstatazzjoni jirriżulta biss li, fir-rigward tan-natura u tal-effett tagħha, id-dispożizzjoni fiskali hija simili għal sussidju fis-sens strett tal-kelma.

85.      Barra minn hekk, skont l-Artikolu 107(1) TFUE, huwa meħtieġ li l-vantaġġ jingħata lil “ċerti impriżi” jew ta’ “ċerti produtturi”. B’hekk, b’mod partikolari fis-sentenza Il-Kummissjoni vs Government of Gibraltar u Ir-Renju Unit, il-Qorti tal-Ġustizzja kkonstatat li sabiex dispożizzjoni fiskali titqies li tiffavorixxi ċerti impriżi din għandha tkun ta’ natura li tikkaratterizzahom minħabba ċerti karatteristiċi li jkunu speċifiċi għalihom bħala kategorija privileġġata (52). B’hekk, fir-rigward tal-evalwazzjoni tal-ugwaljanza, fi stadju ulterjuri għandu jiġi kkjarifikat jekk il-kategorija ta’ persuni taxxabbli li jibbenefikaw minn dispożizzjoni fiskali hijiex ikkostitwita minn impriżi jew produtturi suffiċjentement speċifiċi fis-sens tal-Artikolu 107(1) TFUE.

b)      Fuq in-natura selettiva tal-inugwaljanza fit-trattament

86.      Għalhekk, fil-kawża ineżami, għandu l-ewwel nett jiġi evalwat jekk id-dispożizzjoni dwar id-deprezzament tal-valur kummerċjali tal-impriża tikkostitwixxix inugwaljanza fit-trattament li ma hijiex iġġustifikata fis-sistema fiskali Awstrijaka iżda li ssegwi għanijiet mhux fiskali. It-tieni nett, jekk ikun meħtieġ, għandu mbagħad jiġi kkjarifikat jekk il-persuni taxxabbli li jkunu vvantaġġati b’dan il-mod jikkostitwixxux “ċerti impriżi jew ċerti produtturi” fis-sens tal-Artikolu 107(1) TFUE.

87.      Skont il-qorti tar-rinviju, id-dispożizzjoni inkwistjoni tista’ twassal għal vantaġġ selettiv b’diversi modi, b’mod partikolari permezz tat-trattament differenti bejn persuni ġuridiċi u persuni fiżiċi (ara l-punt i), permezz tat-trattament differenti bejn persuni ġuridiċi taxxabbli fil-kuntest tat-tassazzjoni ta’ gruppi u tali persuni li ma jkunux taxxabbli f’dan il-kuntest (ara l-punt ii), kif ukoll permezz tat-trattament differenti, fil-kuntest tat-tassazzjoni ta’ gruppi, bejn persuna taxxabbli li jkollha sehem f’kumpannija residenti u tali persuna taxxabbli, fl-istess kuntest, li jkollha sehem f’kumpannija mhux residenti (ara l-punt iii).

88.      Għalhekk, il-qorti tar-rinviju għażlet ukoll tliet dispożizzjonijiet fiskali “normali” differenti bħala bażi. Sa fejn tqis li d-deprezzament tal-valur kummerċjali tal-impriża huwa selettiv minħabba li jista’ jitwettaq biss minn persuni ġuridiċi u mhux minn persuni fiżiċi, il-qorti tar-rinviju tagħżel bħala s-sistema ta’ referenza d-dritt ġenerali Awstrijak dwar it-taxxa fuq id-dħul. Mill-banda l-oħra, sa fejn tirreferi għall-vantaġġ ta’ dawn il-persuni ġuridiċi fil-kuntest tat-taxxa fuq il-kumpanniji, li huma suġġetti għat-tassazzjoni ta’ gruppi, il-qorti tar-rinviju tirreferi għad-dritt dwar it-taxxa fuq il-kumpanniji bħala s-sistema ta’ referenza. Fl-aħħar nett, sa fejn il-qorti tar-rinviju tidentifika, fil-kuntest tat-tassazzjoni ta’ gruppi, il-vantaġġ favur persuni ġuridiċi b’ishma f’kumpanniji residenti meta mqabbla ma’ persuni ġuridiċi b’ishma f’kumpanniji mhux residenti, id-dritt dwar it-tassazzjoni ta’ gruppi għandu jittieħed bħala s-sistema ta’ referenza. B’hekk, is-sistema ta’ referenza tiddependi mill-inugwaljanza fit-trattament eżaminata. Minn dan jirriżulta b’mod ċar li, kif il-Qorti tal-Ġustizzja diġà kkonstatat fis-sentenza Il-Kummissjoni vs Government of Gibraltar u Ir-Renju Unit (53), l-identifikazzjoni ta’ tassazzjoni “normali” ma tistax tkun determinanti. Hija biss l-evalwazzjoni tal-inugwaljanza fit-trattament li hija determinanti.

i)      Vantaġġ favur persuni ġuridiċi

89.      L-ewwel inugwaljanza fit-trattament identifikata mill-qorti tar-rinviju tirriżulta mill-fatt li d-deprezzament tal-valur kummerċjali jistgħu jibbenefikaw minnu biss il-persuni ġuridiċi li huma suġġetti għall-KStG tal-1988, u li għalhekk il-persuni fiżiċi li jiġu ntaxxati skont il-liġi Awstrijaka dwar it-taxxa fuq id-dħul huma esklużi minn tali benefiċċju.

90.      Sabiex ikun hemm tali inugwaljanza fit-trattament huwa meħtieġ li l-persuni ġuridiċi u l-persuni fiżiċi jkunu jinsabu f’sitwazzjoni fattwali u legali komparabbli.

91.      L-ewwel nett, għandu jingħad li l-kriterji li għandhom jiġu applikati fil-kuntest tal-evalwazzjoni tal-komparabbiltà tas-sitwazzjoni fattwali u legali fil-kuntest tal-Artikolu 107(1) TFUE, minn naħa, u fil-kuntest ta’ libertà fundamentali, min-naħa l-oħra, huma differenti. Filwaqt li fir-rigward tal-libertajiet fundamentali l-ġurisprudenza regolarment tikkonstata l-komparabbiltà tas-sitwazzjonijiet, b’mod partikolari fil-kuntest tad-dritt fiskali (54), dan ma jistax jingħad fir-rigward tan-natura selettiva ta’ vantaġġ fiskali. Fil-fatt, b’differenza mill-każ ta’ restrizzjoni ta’ libertà fundamentali, in-natura selettiva tikkonċerna normalment inugwaljanza fit-trattament bejn impriżi tal-istess Stat u mhux bejn impriżi residenti u mhux residenti (55). Madankollu, skont interpretazzjoni partikolarment ristrettiva, it-Trattati huma intiżi li japplikaw biss meta jkun hemm diskriminazzjoni ta’ sitwazzjonijiet transkonfinali meta mqabbla ma’ sitwazzjonijiet esklużivament nazzjonali.

92.      Fuq il-bażi ta’ dan il-kriterju, taħt is-sistema fiskali Awstrijaka, il-persuni ġuridiċi u l-persuni fiżiċi ma jinsabux f’sitwazzjoni komparabbli. Fil-fatt, id-dritt Awstrijak jipprevedi liġijiet fiskali speċifiċi fir-rigward tal-persuni ġuridiċi u tal-persuni fiżiċi li manifestament jinkludu diversi dispożizzjonijiet differenti fir-rigward tad-determinazzjoni tal-bażi taxxabbli. Barra minn hekk, hemm differenza fattwali kunsiderevoli bejn dawn iż-żewġ gruppi sa fejn huma biss il-persuni ġuridiċi li huma suġġetti għat-taxxa fuq il-kumpanniji li jkollhom azzjonisti li jirċievu dividendi mill-qligħ tal-kumpannija u li min-naħa tagħhom imbagħad ikunu sussegwentement suġġetti għat-taxxa fuq id-dħul.

93.      B’hekk, il-fatt li huma biss persuni ġuridiċi, u mhux ukoll persuni fiżiċi, li jistgħu jibbenefikaw mid-deprezzament tal-valur kummerċjali tal-impriża, ma jikkostitwixxix vantaġġ selettiv għal persuni ġuridiċi fis-sens tal-Artikolu 107(1) TFUE.

ii)    Vantaġġ favur gruppi fiskali

94.      Sussegwentement, għandha tiġi indirizzata l-kwistjoni ta’ jekk id-deprezzament tal-valur kummerċjali tal-impriża jiffavorixxix b’mod selettiv lill-kumpanniji li huma suġġetti għat-tassazzjoni ta’ gruppi meta mqabbla ma’ kumpanniji li jiġu ntaxxati f’kuntest differenti minn dak tat-tassazzjoni ta’ gruppi.

95.      Ir-Repubblika tal-Awstrija tqis li dawn iż-żewġ gruppi ta’ kumpanniji ma humiex komparabbli f’dan ir-rigward sa fejn huwa biss fil-kuntest tat-tassazzjoni ta’ gruppi li ssir imputazzjoni tal-qligħ tas-sussidjarja.

96.      Skont is-sens u l-għan tat-tassazzjoni ta’ gruppi, il-kumpannija parent, flimkien mal-ishma miżmuma minnha, għandhom jitqiesu li huma persuna taxxabbli waħda. F’dan il-kuntest, il-qligħ li jkun iġġenerat mis-sussidjarji legalment awtonomi jiġi miżjud mal-qligħ iġġenerat mill-kumpannija parent. F’dawn iċ-ċirkustanzi, il-Qorti tal-Ġustizzja diġà rrikonoxxiet bħala prinċipju, fis-sentenza Papillon, li kienet tikkonċerna restrizzjoni tal-libertà ta’ stabbiliment, li fil-kuntest ta’ tassazzjoni ta’ gruppi ta’ kumpanniji jista’ jkun meħtieġ li l-istima tal-valur tal-ishma tiġi rregolata b’mod differenti minn kif tkun irregolata f’kuntest differenti minn dak tat-tassazzjoni ta’ gruppi ta’ kumpanniji, u dan sabiex jiġi evitat li t-telf jittieħed inkunsiderazzjoni darbtejn (56). Dan japplika a fortiori fir-rigward tal-evalwazzjoni tan-natura selettiva (57).

97.      Barra minn hekk, il-qorti tar-rinviju indikat li wieħed mill-għanijiet tad-dispożizzjoni Awstrijaka dwar id-deprezzament tal-valur kummerċjali tal-impriża huwa li tiġi żgurata l-ugwaljanza fit-trattament bejn l-akkwist ta’ stabbiliment permanenti u l-akkwist ta’ sussidjarja (58). Filwaqt li fl-ewwel każ l-akkwist tal-assi ta’ stabbiliment permanenti jista’ bħala prinċipju jkun suġġett għal deprezzament tal-valur kummerċjali, tali deprezzament bħala prinċipju ma huwiex possibbli fil-każ tal-akkwist ta’ sehem f’sussidjarja legalment awtonoma. Madankollu, sa fejn, għall-finijiet tad-dritt fiskali, it-tassazzjoni ta’ gruppi Awstrijaka eliminat parzjalment l-awtonomija legali tal-kumpannija akkwistata permezz tal-imputazzjoni tal-qligħ tagħha lill-kumpannija parent, l-akkwist ta’ sehem ġie approssimat mal-akkwist ta’ stabbiliment permanenti. F’dan ir-rigward, fid-dawl tal-għan tad-dispożizzjoni inkwistjoni, l-ishma fil-kuntest tat-tassazzjoni ta’ gruppi jinsabu f’sitwazzjoni legali differenti minn tali ishma f’kuntest differenti minn dak tat-tassazzjoni ta’ gruppi.

98.      Minn dan isegwi li, kif issostni IFN-Holding — u dan huwa punt li għandu jiġi vverifikat mill-qorti tar-rinviju — kull kumpannija li tkun akkwistat sehem tista’ tagħżel jekk tixtieqx tifforma grupp fiskali flimkien mal-kumpannija akkwistata u b’hekk tkun tista’ tibbenefika mill-vantaġġ ta’ deprezzament tal-valur kummerċjali tal-impriża. Madankollu, jekk f’dan ir-rigward kumpannija tagħżel li ma tifformax grupp fiskali, sempliċement minħabba din id-deċiżjoni, tali kumpannija ma tkunx f’sitwazzjoni komparabbli.

99.      Għaldaqstant, id-dispożizzjoni inkwistjoni dwar id-deprezzament tal-valur kummerċjali tal-impriża lanqas ma tista’ tiġi kklassifikata bħala selettiva minħabba li dan il-vantaġġ fiskali huwa disponibbli biss għal kumpanniji li jkunu suġġetti għat-tassazzjoni ta’ gruppi.

iii) Vantaġġ favur impriżi b’ishma f’kumpanniji residenti

100. Fl-aħħar nett, il-limitazzjoni tad-deprezzament tal-valur kummerċjali tal-impriża għall-akkwist ta’ ishma f’kumpanniji residenti, li kif diġà rajna tikkostitwixxi ksur tal-libertà ta’ stabbiliment (59), tista’ tikkostitwixxi wkoll vantaġġ selettiv għad-detriment ta’ impriżi li jakkwistaw ishma f’kumpanniji mhux residenti.

101. Għal dan il-għan, huwa meħtieġ l-ewwel nett li l-impriżi li jakkwistaw ishma f’kumpanniji residenti u f’kumpanniji mhux residenti jkunu jinsabu f’sitwazzjoni komparabbli, u li l-vantaġġ ma jkunx iġġustifikat min-natura tas-sistema jew mill-għanijiet ġenerali tagħha.

102. Din il-kwistjoni jidher li diġà ngħatat soluzzjoni sa fejn tikkonċerna ishma f’sussidjarji residenti fi Stati Membri oħra. F’dan is-sens, fil-kuntest tal-evalwazzjoni ta’ ksur tal-libertà ta’ stabbiliment ġie kkonstatat, l-ewwel nett, li kumpanniji parent li jakkwistaw sehem f’kumpanniji residenti jinsabu f’sitwazzjoni komparabbli għal dawk il-kumpanniji li jakkwistaw sehem f’kumpannija residenti fi Stat Membru ieħor (60). It-tieni nett, l-inugwaljanza fit-trattament bejn il-kumpanniji parent lanqas ma tista’ tiġi ġġustifikata permezz tal-ħarsien tal-koerenza tas-sistema fiskali Awstrijaka (61).

103. Fil-kuntest tal-kawża Presidente del Consiglio dei Ministri diġà osservajt li, minħabba l-kriterji stabbiliti mill-ġurisprudenza fir-rigward tal-evalwazzjoni tan-natura selettiva, din l-istess kwistjoni għandha fl-aħħar mill-aħħar tiġi evalwata fil-kuntest tad-dritt dwar l-għajnuna bħalma tiġi evalwata fil-kuntest tal-evalwazzjoni ta’ ksur ta’ libertà fundamentali. F’dak il-kuntest jiena kont issuġġerixxejt li, sabiex jiġu evitati diskrepanzi fl-evalwazzjoni, l-istess kriterji kellhom jiġu applikati fiż-żewġ każijiet (62). Madankollu, dan jgħodd biss fil-każijiet li fihom in-natura selettiva ta’ għajnuna tkun tista’ tiġi bbażata fuq vantaġġ favur sitwazzjonijiet nazzjonali meta mqabbla ma’ sitwazzjonijiet transkonfinali. Fil-fatt, f’tali sitwazzjoni ma jkunx possibbli, minn naħa, li jiġi kkonstatat ksur ta’ libertà fundamentali u, min-naħa l-oħra, fir-rigward tal-projbizzjoni ta’ għajnuna, li jiġi kkonstatat li l-inugwaljanza fit-trattament fil-kuntest tas-sistema fiskali nazzjonali hija bbażata fuq raġuni tajba. F’dan ir-rigward, din hija eċċezzjoni għall-prinċipju li, fil-kuntest tal-evalwazzjoni tan-natura selettiva, għandhom jiġu applikati kundizzjonijiet iktar onerużi għall-konstatazzjoni tan-natura komparabbli tas-sitwazzjonijiet (63).

104. Minn dan isegwi li d-deprezzament tal-valur kummerċjali tal-impriża inkwistjoni jikkostitwixxi vantaġġ għall-impriżi li jakkwistaw ishma f’kumpanniji residenti meta mqabbla ma’ impriżi li jakkwistaw ishma f’kumpanniji mhux residenti u għalhekk jinsabu f’sitwazzjoni fattwali u legali komparabbli. Din l-inugwaljanza fit-trattament ma hijiex iġġustifikata mill-prinċipji ġenerali jew prinċipali tas-sistema fiskali Awstrijaka. Għaldaqstant, sa dan il-punt, id-dispożizzjoni Awstrijaka dwar id-deprezzament tal-valur kummerċjali tal-impriża hija ekwivalenti għal sussidju fis-sens strett tal-kelma.

105. Madankollu, dan il-vantaġġ huwa selettiv biss fil-każ li l-impriżi benefiċjarji, jiġifieri dawk li fil-kuntest tat-tassazzjoni ta’ gruppi jakkwistaw ishma f’kumpanniji residenti, jikkostitwixxu “ċerti impriżi jew ċerti produtturi” fis-sens tal-Artikolu 107(1) TFUE.

106. Fis-sentenza Presidente del Consiglio dei Ministri, il-Qorti tal-Ġustizzja waslet għall-konklużjoni li kienet ta’ natura selettiva sistema fiskali li fl-istess ħin kienet tikkostitwixxi ksur ta’ libertà fundamentali min-naħa tal-Istat ospitanti peress li kienu suġġetti għat-taxxa biss l-operaturi mhux residenti ta’ ajruplani u ta’ dgħajjes għar-rikreazzjoni (64). B’hekk, il-Qorti tal-Ġustizzja rrikonoxxiet li l-impriżi residenti fil-kuntest ta’ qasam partikolari kienu jikkostitwixxu “ċerti impriżi jew ċerti produtturi” fis-sens tal-Artikolu 107(1) TFUE.

107. Madankollu, il-kawża ineżami tikkonċerna restrizzjoni ta’ libertà fundamentali min-naħa tal-Istat ta’ oriġini. Id-dispożizzjoni Awstrijaka dwar id-deprezzament tal-valur kummerċjali tal-impriża ma tiffavorixxix lill-impriżi residenti li joperaw f’qasam partikolari fil-konfront tal-impriżi mhux residenti. Għall-kuntrarju, il-vantaġġ jirriżulta mill-fatt li l-akkwist ta’ ishma f’kumpanniji residenti qiegħed jiġi ssussidjat għall-impriżi residenti kollha, irrispettivament mill-appartenenza tagħhom għal qasam partikolari.

108. Fl-aħħar nett, fl-evalwazzjoni ta’ żewġ deċiżjonijiet tal-Kummissjoni dwar għajnuna, li kkonċernaw il-każ invers tal-limitazzjoni ta’ deprezzament tal-valur kummerċjali għal-akkwist f’ishma mhux residenti fil-kuntest tad-dritt fiskali Spanjol, il-Qorti Ġenerali ma rrikonoxxietx in-natura selettiva ta’ din id-dispożizzjoni. Il-Qorti Ġenerali bbażat id-deċiżjoni tagħha fuq il-fatt li d-dispożizzjoni kienet bħala prinċipju aċċessibbli għal kull impriża u ma kienet teskludi ebda grupp ta’ impriżi (65). Fil-kuntest ta’ appell ippreżentat mill-Kummissjoni kontra s-sentenzi tal-Qorti Ġenerali (66), il-Qorti tal-Ġustizzja tista’ tkun meħtieġa tiddeċiedi dwar il-validità ta’ din id-deċiżjoni.

109. Irrispettivament minn jekk il-motivazzjoni tal-Qorti Ġenerali tistax tkun konvinċenti minn kull aspett, il-punt ta’ tluq tagħha huwa xorta waħda leġittimu, jiġifieri li tirrikjedi — kif għamlet il-Qorti tal-Ġustizzja fis-sentenza Il-Kummissjoni vs Government of Gibraltar u Ir-Renju Unit (67) — li s-sistema fiskali inkwistjoni tagħti vantaġġi selettivi ta’ natura li jikkaratterizzaw lill-impriżi benefiċjarji minħabba karatteristiċi li jkunu speċifiċi għalihom bħala grupp ipprivileġġat.

110. Madankollu, dan ma huwiex il-każ fil-kawża ineżami.

111. Minn naħa, ma jistax jingħad li d-dispożizzjoni Awstrijaka dwar id-deprezzament tal-valur kummerċjali tal-impriża tiffavorixxi ċerti produtturi. Fil-fatt, l-akkwist ta’ ishma f’kumpanniji residenti ma huwiex limitat għal ċerti oqsma partikolari, iżda bħala regola ġenerali jista’ jitwettaq fi kwalunkwe qasam. Min-naħa l-oħra, lanqas ma huwa evidenti li huma biss ċerti impriżi li jistgħu jibbenefikaw minn din id-dispożizzjoni. Għal dan il-għan, huwa meħtieġ li jkunu involuti impriżi individwali li jkunu jistgħu jiġu identifikati b’mod ċar. Madankollu, fil-fehma tiegħi, l-akkwist ta’ sehem f’kumpannija residenti jista’ jitwettaq minn kwalunkwe kumpannija, b’tali mod li l-identifikazzjoni ta’ impriżi individwali li jibbenefikaw mid-dispożizzjoni Awstrijaka hija a priori eskluża.

112. Jiena konxju tal-fatt li, f’ċerti każijiet, il-Qorti tal-Ġustizzja tat interpretazzjoni ferm wiesgħa ta’ grupp ipprivileġġat minħabba l-karatteristiċi partikolari għalih. Hekk, pereżempju, il-Qorti tal-Ġustizzja rrikonoxxiet bħala tali grupp, il-grupp ta’ impriżi li l-attività prinċipali tagħhom tikkonċerna l-produzzjoni ta’ prodotti (68), u l-grupp ta’ impriżi li jesportaw u li jwettqu ċertu attivitajiet partikolari ta’ investimenti li huma rregolati mid-dispożizzjonijiet inkwistjoni (69).

113. Madankollu, interpretazzjoni daqstant wiesgħa tan-natura selettiva ta’ dispożizzjonijiet nazzjonali toħloq ir-riskju li jiġi ppreġudikat it-tqassim tal-kompetenzi bejn l-Istati Membri u l-Unjoni, kif previst fl-Artikoli 2 TFUE sa 6 TFUE, kif ukoll it-tqassim tal-kompetenzi interni bejn, minn naħa, il-Parlament Ewropew u l-Kunsill, kif previst fl-Artikolu 14 TFUE, u, min-naħa l-oħra, il-Kummissjoni, kif previst fl-Artikolu 17 TFUE. Fil-fatt, meta jkun hemm għajnuna fis-sens tal-Artikolu 107(1) TFUE, il-Kummissjoni, skont l-Artikolu 107(3) TFUE, ikollha bħala regola ġenerali diskrezzjoni wiesgħa dwar jekk, u f’liema kundizzjonijiet, taċċetta d-deċiżjonijiet politiċi meħuda fl-Istati Membri kkonċernati, mingħajr ma jkollha l-kompetenza awtonoma taħt it-Trattati li tilleġiżla fl-oqsma politiċi kkonċernati.

114. Madankollu, b’mod partikolari fid-dritt fiskali, in-natura selettiva ta’ dispożizzjoni hija l-kriterju deċiżiv peress li l-kundizzjonijiet l-oħra previsti fl-Artikolu 107(1) TFUE jkunu ssodisfatti kważi fil-każijiet kollha. B’hekk, skont ġurisprudenza stabbilita, ma hijiex meħtieġa prova ta’ distorsjoni effettiva tal-kompetizzjoni minħabba l-għajnuna inkwistjoni u lanqas ma huwa meħtieġ impatt effettiv fuq il-kummerċ bejn l-Istati Membri, iżda huwa meħtieġ biss li jiġi vverifikat jekk l-għajnuna hijiex ta’ natura li tista’ toħloq distorsjoni tal-kompetizzjoni u li tista’ tolqot il-kummerċ bejn l-Istati Membri (70). Għal dan il-għan, ma huwiex meħtieġ li l-impriżi benefiċjarji jipparteċipaw huma stess fil-kummerċ bejn l-Istati Membri peress li huwa biżżejjed li dawn l-impriżi jistgħu jagħmlu dan fil-futur jew li l-kompetituri barranin tagħhom jistgħu jipprovaw jidħlu fis-suq nazzjonali (71).

115. Minn dan isegwi li għandu jittieħed approċċ kawt fir-rigward tal-kriterju tan-natura selettiva ta’ dispożizzjoni nazzjonali. Bħala prinċipju, fil-każ li d-dispożizzjoni la tkun tikkonċerna qasam individwali identifikabbli wieħed jew iktar, liema qasam jew oqsma jistgħu jkunu kkaratterizzati minħabba l-attivitajiet ekonomiċi tagħhom u lanqas impriżi individwalment identifikabbli, kif meħtieġ mill-formulazzjoni tal-Artikolu 107(1) TFUE, f’tali każijiet ma jkunx jista’ jingħad li d-dispożizzjoni hija ta’ natura selettiva.

116. Għaldaqstant, fil-kawża ineżami, il-limitazzjoni tad-deprezzament tal-valur kummerċjali tal-impriża għall-akkwist ta’ ishma f’kumpanniji residenti lanqas ma tikkostitwixxi vantaġġ favur “ċerti impriżi jew ċerti produtturi” fis-sens tal-Artikolu 107(1) TFUE.

iv)    Konklużjoni

117. Għaldaqstant, minħabba li ma għandhiex natura selettiva, dispożizzjoni bħat-tieni sentenza tal-Artikolu 9(7) tal-KStG tal-1988, dwar id-deprezzament tal-valur kummerċjali tal-impriża fil-kuntest tat-tassazzjoni ta’ gruppi, ma tistax titqies li hija għajnuna fis-sens tal-Artikolu 107(1) TFUE.

3.      Risposta għall-ewwel domanda preliminari

118. Minn dan isegwi li r-risposta għall-ewwel domanda preliminari għandha tkun li dispożizzjoni bħal dik ineżami, li tillimita d-deprezzament tal-valur kummerċjali tal-impriża għall-akkwist ta’ ishma f’kumpanniji residenti minn persuni ġuridiċi fil-kuntest tat-tassazzjoni ta’ gruppi, ma tikkostitwixxix ksur tat-tielet sentenza tal-Artikolu 108(3) TFUE, ikkunsidrata flimkien mal-Artikolu 107(1) TFUE, jew tat-tielet sentenza tal-Artikolu 88(3) KE, ikkunsidrata flimkien mal-Artikolu 87(1) KE.

V –    Konklużjoni

119. Fid-dawl tal-kunsiderazzjonijiet preċedenti, nipproponi lill-Qorti tal-Ġustizzja tirrispondi kif ġej għaż-żewġ domandi preliminari magħmula mill-Verwaltungsgerichtshof:

1.      It-tielet sentenza tal-Artikolu 108(3) TFUE, ikkunsidrata flimkien mal-Artikolu 107(1) TFUE, kif ukoll it-tielet sentenza tal-Artikolu 88(3) KE, ikkunsidrata flimkien mal-Artikolu 87(1) KE, ma jipprekludux miżura nazzjonali, bħal dik applikabbli fil-kawża prinċipali, li tipprovdi li, fil-kuntest tat-tassazzjoni ta’ gruppi, fil-każ tal-akkwist ta’ sehem f’kumpannija residenti għandu jitwettaq deprezzament tal-valur kummerċjali tal-impriża, li jnaqqas il-valur taxxabbli u għalhekk l-ammont tat-tassazzjoni, filwaqt li, fil-każ tal-akkwist ta’ sehem f’każijiet oħra li jaqgħu taħt it-tassazzjoni tal-kumpanniji u taħt it-tassazzjoni tad-dħul, tali deprezzament tal-valur kummerċjali tal-impriża ma huwiex permissibbli.

2.      L-Artikolu 49 TFUE, ikkunsidrat flimkien mal-Artikolu 54 TFUE, kif ukoll l-Artikolu 43 KE, ikkunsidrat flimkien mal-Artikolu 48 KE, jipprekludu dispożizzjonijiet legali ta’ Stat Membru, bħal dawk applikabbli fil-kawża prinċipali, li jipprovdu li, fil-kuntest tat-tassazzjoni ta’ gruppi, fil-każ tal-akkwist ta’ sehem f’kumpannija residenti, għandu jitwettaq deprezzament tal-valur kummerċjali tal-impriża filwaqt li tali deprezzament tal-valur kummerċjali tal-impriża ma jistax jitwettaq fil-każ tal-akkwist ta’ sehem f’kumpannija mhux residenti.


1 – Lingwa oriġinali: il-Ġermaniż.


2 – Sentenza Papillon (C-418/07, EU:C:2008:659); ara wkoll il-kawża li għadha pendenti Groupe Steria (C-386/14).


3 – Sentenzi X Holding (C-337/08, EU:C:2010:89) u SCA Group Holding et (C-39/13 sa C-41/13, EU:C:2014:1758).


4 – Sentenzi ICI (C-264/96, EU:C:1998:370), Marks & Spencer (C-446/03, EU:C:2005:763), Philips Electronics (C-18/11, EU:C:2012:532), Felixstowe Dock and Railway Company et (C-80/12, EU:C:2014:200) u Il-Kummissjoni vs Ir-Renju Unit (C-172/13, EU:C:2015:50).


5 – Ara, b’mod partikolari, is-sentenzi Kachelmann (C-322/98, EU:C:2000:495, punt 17), Lucchini (C-119/05, EU:C:2007:434, punt 44) u FOA (C-354/13, EU:C:2014:2463, punt 45).


6 – Ara, f’dan is-sens, b’mod partikolari, is-sentenzi Banks (C-390/98, EU:C:2001:456, punt 80), Air Liquide Industries Belgium (C-393/04 u, EU:C:2006:403, punt 43) u Transalpine Ölleitung in Österreich (C-368/04, EU:C:2006:644, punt 51).


7 – Sentenzi Distribution Casino France et (C-266/04 sa C-270/04, C-276/04 u C-321/04 sa C-325/04, EU:C:2005:657, punt 30) u Residex Capital IV (C-275/10, EU:C:2011:814, punt 28).


8 – Ara, b’mod partikolari, is-sentenzi Féderation nationale du commerce extérieur des produits alimentaires u Syndicat national des négociants et transformateurs de saumon (C-354/90, EU:C:1991:440, punti 16 u 17), van Calster et (C-261/01 u C-262/01, EU:C:2003:571, punt 63), Transalpine Ölleitung in Österreich (C-368/04, EU:C:2006:644, punt 41) u Centre d’exportation du livre français (C-199/06, EU:C:2008:79, punt 40).


9 – Ara, b’mod partikolari, is-sentenzi Féderation nationale du commerce extérieur des produits alimentaires u Syndicat national des négociants et transformateurs de saumon (C-354/90, EU:C:1991:440, punt 14), Lornoy et (C-17/91, EU:C:1992:514, punt 30), van Calster et (C-261/01 u C-262/01, EU:C:2003:571, punt 75) u Residex Capital IV (C-275/10, EU:C:2011:814, punt 27).


10 – Ara, b’mod partikolari, is-sentenzi Féderation nationale du commerce extérieur des produits alimentaires u Syndicat national des négociants et transformateurs de saumon (C-354/90, EU:C:1991:440, punti 11 u 13), Adria-Wien Pipeline u Wietersdorfer & Peggauer Zementwerke (C-143/99, EU:C:2001:598, punt 26) u Transalpine Ölleitung in Österreich (C-368/04, EU:C:2006:644, punt 41).


11 – Ara, b’mod partikolari, is-sentenza Residex Capital IV (C-275/10, EU:C:2011:814, punti 33 sa 36 u l-ġurisprudenza ċċitata).


12 – Ara s-sentenzi Féderation nationale du commerce extérieur des produits alimentaires u Syndicat national des négociants et transformateurs de saumon (C-354/90, EU:C:1991:440, punt 12), kif ukoll Adria-Wien Pipeline u Wietersdorfer & Peggauer Zementwerke (C-143/99, EU:C:2001:598, punt 27).


13 – Ara s-sentenzi Centre d’exportation du livre français (C-199/06, EU:C:2008:79, punt 41) u Residex Capital IV (C-275/10, EU:C:2011:814, punt 29).


14 – Sentenza Transalpine Ölleitung in Österreich (C-368/04, EU:C:2006:644, punt 48).


15 – Ara l-konklużjonijiet tiegħi fil-kawża Presidente del Consiglio dei Ministri (C-169/08, EU:C:2009:420, punti 119 sa 122).


16 – F’dan is-sens, ara s-sentenza Transalpine Ölleitung in Österreich (C-368/04, EU:C:2006:644, punt 49).


17 – Ara, b’mod partikolari, is-sentenzi Daily Mail u General Trust (81/87, EU:C:1988:456, punt 16), National Grid Indus (C-371/10, EU:C:2011:785, punt 35) u Nordea Bank Danmark (C-48/13, EU:C:2014:2087, punt 18).


18 – Ara, b’mod partikolari, is-sentenzi Nordea Bank Danmark (C-48/13, EU:C:2014:2087, punt 19) u Il-Kummissjoni vs Ir-Renju Unit (C-172/13, EU:C:2015:50, punt 23).


19 – F’dan is-sens, ara s-sentenza Rewe Zentralfinanz (C-347/04, EU:C:2007:194, punti 25 sa 31).


20 – Ara, b’mod partikolari, is-sentenzi Rewe Zentralfinanz (C-347/04, EU:C:2007:194, punt 32 sa 36), X Holding (C-337/08, EU:C:2010:89, punt 20) u SCA Group Holding et (C-39/13 sa C-41/13, EU:C:2014:1758, punt 28); ara, min-naħa l-oħra, is-sentenzi ICI (C-264/96, EU:C:1998:370, punti 23 sa 30), Argenta Spaarbank (C-350/11, EU:C:2013:447, punti 34 u 35) u Il-Kummissjoni vs Ir-Renju Unit (C-172/13, EU:C:2015:50, punt 23 u 24), li ma jsemmux tali possibbiltà.


21 – Sentenza Rewe Zentralfinanz (C-347/04, EU:C:2007:194, punt 34).


22 – Ara s-sentenza X Holding (C-337/08, EU:C:2010:89, punt 24).


23 – Ara s-sentenza Nordea Bank Danmark (C-48/13, EU:C:2014:2087, punt 24).


24 – Ara s-sentenza Il-Kummissjoni vs Ir-Renju Unit (C-172/13, EU:C:2015:50) fil-kuntest tal-konklużjonijiet tiegħi fl-istess kawża (EU:C:2014:2321, punti 25 u 26).


25 – Ara, b’mod partikolari, is-sentenzi Lankhorst-Hohorst (C-324/00, EU:C:2002:749, punt 33), Papillon (C-418/07, EU:C:2008:659, punt 33) u Nordea Bank Danmark (C-48/13, EU:C:2014:2087, punt 23).


26 – Ara, b’mod partikolari, is-sentenzi Bachmann (C-204/90, EU:C:1992:35, punt 28), Manninen (C-319/02, EU:C:2004:484, punt 42), Test Claimants in the Thin Cap Group Litigation (C-524/04, EU:C:2007:161, punt 68), Papillon (C-418/07, EU:C:2008:659, punt 43), SCA Group Holding et (C-39/13 sa C-41/13, EU:C:2014:1758, punt 33) u Grünewald (C-559/13, EU:C:2015:109, punt 48).


27 – Ara, b’mod partikolari, is-sentenzi Svensson u Gustavsson (C-484/93, EU:C:1995:379, punt 18), ICI (C-264/96, EU:C:1998:370, punt 29), Rewe Zentralfinanz (C-347/04, EU:C:2007:194, punt 62), Test Claimants in the FII Group Litigation (C-35/11, EU:C:2012:707, punt 58) u Il-Kummissjoni vs Il-Ġermanja (C-211/13, EU:C:2014:2148, punt 36).


28 – Ara, b’mod partikolari, is-sentenzi Verkooijen (C-35/98, EU:C:2000:294, punt 57), Bosal (C-168/01, EU:C:2003:479, punt 30), DI VI Finanziaria SAPA di Diego della Valle (C-380/11, EU:C:2012:552, punt 47) u Grünewald (C-559/13, EU:C:2015:109, punt 49); fir-rigward ta’ eċċezzjonijiet għal dan il-prinċipju, ara, b’mod partikolari, is-sentenzi Manninen (C-319/02, EU:C:2004:484, punti 45 u 46) u Presidente del Consiglio dei Ministri (C-169/08, EU:C:2009:709, punti 47 sa 49); f’dan ir-rigward ara l-konklużjonijiet tiegħi fil-kawża Manninen (C-319/02, EU:C:2004:164, punti 50 sa 65).


29 – Ara s-sentenza Il-Kummissjoni vs L-Ungerija (C-253/09, EU:C:2011:795, punt 75).


30 – Ara, b’mod partikolari, is-sentenzi Deutsche Shell (C-293/06, EU:C:2008:129, punt 39), Presidente del Consiglio dei Ministri (C-169/08, EU:C:2009:709, punt 47) u Emerging Markets Series of DFA Investment Trust Company (C-190/12, EU:C:2014:249, punt 92); ara, bl-istess mod, is-sentenza Manninen (C-319/02, EU:C:2004:484, punt 43).


31 – Ara, f’dan is-sens, is-sentenzi Aberdeen Property Fininvest Alpha (C-303/07, EU:C:2009:377, punt 73), Il-Kummissjoni vs Il-Portugall (C-493/09, EU:C:2011:635, punt 39), Il-Kummissjoni vs Il-Ġermanja (C-284/09, EU:C:2011:670, punt 87), Santander Asset Management SGIIC et (C-338/11 sa C-347/11, EU:C:2012:286, punt 52), Emerging Markets Series of DFA Investment Trust Company (C-190/12, EU:C:2014:249, punt 93) u Grünewald (C-559/13, EU:C:2015:109, punt 51).


32 – Ara l-Artikolu 2(1)(a) u (c) tad-Direttiva tal-Kunsill 2006/112/KE, tat-28 ta’ Novembru 2006, dwar is-sistema komuni ta’ taxxa fuq il-valur miżjud (ĠU L 347, p. 1), kif ukoll l-Artikolu 2(1) tad-direttiva applikabbli preċedentement, jiġifieri s-Sitt Direttiva tal-Kunsill 77/388/KEE, tas-17 ta’ Mejju 1997, fuq l-armonizzazzjoni tal-liġijiet tal-Istati Membri dwar taxxi fuq id-dħul mill-bejgħ – Sistema komuni ta’ taxxa fuq il-valur miżjud: bażi uniformi ta’ stima (ĠU Edizzjoni Speċjali bil-Malti, Kapitolu 9, Vol. 1, p. 23).


33 – Ara, b’mod partikolari, is-sentenzi Tolsma (C-16/93, EU:C:1994:80, punti 13 sa 20) u Fillibeck (C-258/95, EU:C:1997:491, punti 12 sa 17); ara wkoll il-konklużjonijiet tal-Avukat Ġenerali Stix-Hackl fil-kawża Bertelsmann (C-380/99, EU:C:2001:129, punt 32).


34 – Konklużjonijiet tal-Avukat Ġenerali Mengozzi fil-kawża Beker und Beker (C-168/11, EU:C:2012:452, Nr. 56).


35 – Ara, f’dan is-sens, il-konklużjonijiet tiegħi fil-kawża X (C-686/13, EU:C:2015:31, punti 49 sa 55 u l-ġurisprudenza ċċitata).


36 – Ara s-sentenza K (C-322/11, EU:C:2013:716, punti 65 sa 69).


37 – Ara, f’dan is-sens u b’mod partikolari, is-sentenzi Marks & Spencer (C-446/03, EU:C:2005:763) u Il-Kummissjoni vs Ir-Renju Unit (C-172/13, EU:C:2015:50).


38 – Ara, b’mod partikolari, is-sentenzi Marks & Spencer (C-446/03, EU:C:2005:763, punt 45), National Grid Indus (C-371/10, EU:C:2011:785, punt 58) u Nordea Bank Danmark (C-48/13, EU:C:2014:2087, punti 32 u 33).


39 – Sentenza K (C-322/11, EU:C:2013:716, punt 69).


40 – Ara, b’mod partikolari, is-sentenzi Hartlauer (C-169/07, EU:C:2009:141, punt 55), Il-Kummissjoni vs L-Italja (C-531/06, EU:C:2009:315, punt 66), Blanco Pérez u Chao Gómez (C-570/07 u C-571/07, EU:C:2010:300, punt 94), Petersen (C-341/08, EU:C:2010:4, punt 53) u Blanco (C-344/13 u C-367/13, EU:C:2014:2311, punt 39).


41 – Ara l-punt 62 iktar ’il fuq.


42 – Ara l-punt 32 iktar ’il fuq.


43 – Ara, b’mod partikolari, is-sentenzi Spanja vs Il-Kummissjoni (C-342/96, EU:C:1999:210, punt 41), Altmark Trans u Regierungspräsidium Magdeburg (C-280/00, EU:C:2003:415, punt 84) u Ministerio de Defensa u Navantia (C-522/13, EU:C:2014:2262, punt 21).


44 – Ara, b’mod partikolari, is-sentenzi Banco Exterior de España (C-387/92, EU:C:1994:100, punt 14), Il-Kummissjoni vs Government of Gibraltar u Ir-Renju Unit (C-106/09 P u C-107/09 P, EU:C:2011:732, punt 72) u Ministerio de Defensa u Navantia (C-522/13, EU:C:2014:2262, punt 23).


45 – Ara, b’mod partikolari, is-sentenzi Adria-Wien Pipeline u Wietersdorfer & Peggauer Zementwerke (C-143/99, EU:C:2001:598, punt 35), Il-Kummissjoni vs Government of Gibraltar u Ir-Renju Unit (C-106/09 P u C-107/09 P, EU:C:2011:732, punt 73), 3M Italia (C-417/10, EU:C:2012:184, punt 39) u Ministerio de Defensa u Navantia (C-522/13, EU:C:2014:2262, punt 23).


46 – Ara, f’dan is-sens u b’mod partikolari, is-sentenza 3M Italia (C-417/10, EU:C:2012:184, punt 42).


47 – F’dan is-sens, ara wkoll is-sentenza Eventech (C-518/13, EU:C:2015:9, punt 53).


48 – Ara s-sentenzi Paint Graphos et (C-78/08 sa C-80/08, EU:C:2011:550, punt 49), P (C-6/12, EU:C:2013:525, punt 19) kif ukoll Ministerio de Defensa u Navantia (C-522/13, EU:C:2014:2262, punt 35).


49 – Ara s-sentenzi Paint Graphos et (C-78/08 sa C-80/08, EU:C:2011:550, punti 65 u 69) kif ukoll P (C-6/12, EU:C:2013:525, punt 22); ara wkoll, f’dan is-sens u b’mod partikolari, is-sentenzi L-Italja vs Il-Kummissjoni (173/73, EU:C:1974:71, punt 33), Adria-Wien Pipeline u Wietersdorfer & Peggauer Zementwerke (C-143/99, EU:C:2001:598, punt 42), Il-Kummissjoni vs Government of Gibraltar u Ir-Renju Unit (C-106/09 P u C-107/09 P, EU:C:2011:732, punt 145) kif ukoll Ministerio de Defensa u Navantia (C-522/13, EU:C:2014:2262, punti 42 u 43).


50 – Ara, b’mod partikolari, is-sentenzi De Gezamenlijke Steenkolenmijnen in Limburg vs L-Awtorità Għolja (30/59, EU:C:1961:2, S. 43), Air Liquide Industries Belgium (C-393/04 u C-41/05, EU:C:2006:403, punt 29), Bouygues u Bouygues Télécom vs Il-Kummissjoni (C-399/10 P u C-401/10 P, EU:C:2013:175, punt 101) kif ukoll Ministerio de Defensa u Navantia (C-522/13, EU:C:2014:2262, punt 22).


51 – F’dan is-sens, ara wkoll is-sentenza P (C-6/12, EU:C:2013:525, punti 22 sa 27).


52 – Ara s-sentenza Il-Kummissjoni vs Government of Gibraltar u Ir-Renju Unit, (C-106/09 P u C-107/09 P, EU:C:2011:732, punt 104).


53 – Ara s-sentenza Il-Kummissjoni vs Government of Gibraltar u Ir-Renju Unit (C-106/09 P u C-107/09 P, EU:C:2011:732, punti 90 u 91 kif ukoll 131).


54 – Ara l-konklużjonijiet tiegħi fil-kawża Nordea Bank Danmark (C-48/13, EU:C:2014:153, punt 25 u l-ġurisprudenza ċċitata).


55 – Ara s-sentenza Spanja vs Il-Kummissjoni (C-73/03, EU:C:2004:711, punt 28).


56 – Ara s-sentenza Papillon (C-418/07, EU:C:2008:659, punti 45 sa 47).


57 – Ara l-punt 91 iktar ’il fuq.


58 – Ara l-punt 65 iktar ’il fuq. 


59 – Ara l-punti 33 sa 70 iktar ’il fuq.


60 – Ara l-punti 39 sa 43 iktar ’il fuq.


61 – Ara l-punti 44 sa 69 iktar ’il fuq.


62 – Ara l-konklużjonijiet tiegħi fil-kawża Presidente del Consiglio dei Ministri (C-169/08, EU:C:2009:420, punt 134).


63 – Ara l-punt 91 iktar ’il fuq.


64 –      Sentenza Presidente del Consiglio dei Ministri (C-169/08, EU:C:2009:709).


65 – Ara s-sentenzi Banco Santander u Santusa vs Il-Kummissjoni (T-399/11, EU:T:2014:938, punti 56 sa 66) u Autogrill España vs Il-Kummissjoni (T-219/10, EU:T:2014:939, punti 52 sa 62).


66 – Kawżi C-20/15 P (Il-Kummissjoni vs Autogrill España) u C-21/15 P (Il-Kummissjoni vs Banco Santander u Santusa).


67 – Ara s-sentenza Il-Kummissjoni vs Government of Gibraltar u Ir-Renju Unit (C-106/09 P u C-107/09 P, EU:C:2011:732, punt 104).


68 – Sentenza Adria-Wien Pipeline u Wietersdorfer & Peggauer Zementwerke (C-143/99, EU:C:2001:598).


69 – Ara s-sentenza Spanja vs Il-Kummissjoni (C-501/00, EU:C:2004:438, punti 120 sa 128).


70 – Ara, b’mod partikolari, is-sentenzi L-Italja vs Il-Kummissjoni (C-372/97, EU:C:2004:234, punt 44), Paint Graphos et (C-78/08 sa C-80/08, EU:C:2011:550, punt 78) u Eventech (C-518/13, EU:C:2015:9, punt 65).


71 – Ara s-sentenzi Cassa di Risparmio di Firenze et (C-222/04, EU:C:2006:8, punt 143) kif ukoll Paint Graphos et (C-78/08 sa C-80/08, EU:C:2011:550, punt 80).