Available languages

Taxonomy tags

Info

References in this case

Share

Highlight in text

Go

KONKLUŻJONIJIET TAL-AVUKAT ĠENERALI

KOKOTT

ippreżentati fit-23 ta’ Diċembru 2015 (1)

Kawża C-40/15

Minister Finansów

vs

Aspiro SA, li kienet BRE Ubezpieczenia sp. z o.o.

[talba għal deċiżjoni preliminari mressqa min-Naczelny Sąd Administracyjny (il-Polonja)]

“Tassazzjoni — Taxxa fuq il-valur miżjud — Artikolu 135(1)(a) tad-Direttiva 2006/112/KE — Eżenzjoni mit-taxxa fuq it-tranżazzjonijiet ta’ assigurazzjoni u servizzi relatati ta’ brokers u ta’ aġenti tal-assigurazzjoni — Esternalizzazzjoni tal-ipproċessar tad-danni mill-assiguratur”





1.        Is-servizzi fil-qasam ta’ pproċessar tad-danni relatat mat-talbiet tal-assigurazzjoni, huma eżenti mill-VAT fil-każ li l-assiguratur ma jwettaqx dan il-kompitu huwa nnifsu iżda jesternalizzah lil terz? Il-ġurisprudenza tal-Qorti tal-Ġustizzja dwar l-eżenzjoni mill-VAT tas-servizzi ta’ assigurazzjoni (2) għadha ma tipprovdix tweġiba ċara għal din il-mistoqsija.

I –    Il-kuntest ġuridiku

A –    Id-dritt tal-Unjoni

2.        Skont l-Artikolu 2(1)(ċ) tad-Direttiva tal-Kunsill 2006/112/KE, tat-28 ta’ Novembru 2006, dwar is-sistema komuni ta’ taxxa fuq il-valur miżjud (3) (iktar ’il quddiem id-“Direttiva VAT”), “il-provvista ta’ servizzi bi ħlas fit-territorju ta’ Stat Membru minn persuna taxxabbli li taġixxi bħala tali” hija suġġetta għall-VAT.

3.        Madankollu, skont l-Artikolu 135(1)(a) tad-Direttiva VAT, l-Istati Membri huma eżentati mit-tranżazzjonijiet li ġejjin:

“a)      assigurazzjoni u transazzjonijet ta’ ri-assigurazzjoni, inklużi servizzi relatati mwettqa mill-brokers ta’ l-assigurazzjoni u l-aġenti ta’ l-assigurazzjoni”

4.        Din id-dispożizzjoni tikkonforma mal-Artikolu 13B(a) tas-Sitt Direttiva (4) li kienet applikabbli sal-31 ta’ Diċembru 2006. Għaldaqstant, il-ġurisprudenza tal-Qorti tal-Ġustizzja dwar din id-dispożizzjoni tista’ tittieħed inkunsiderazzjoni wkoll fil-proċedura preżenti.

5.        Sal-14 ta’ Jannar 2005, id-Direttiva 77/92/KEE (5) kienet tirregola l-eżerċizzju tal-attivitajiet ta’ aġenti u ta’ brokers tal-assigurazzjoni fl-Unjoni. L-Artikolu 2(1) tagħha jistabbilixxi, inter alia, il-kamp ta’ applikazzjoni kif ġej:

“Din id-Direttiva għandha tapplika għall-attivitajiet li ġejjin [...]:

(a)      attivitajiet professjonali ta’ persuni li, waqt li jaġixxu f’libertà kompleta fejn jirrigwarda l-għażla tagħhom ta’ intrapriża, iġibu flimkien, bi skop ta’ assigurazzjoni jew riassigurazzjoni ta’ riskji, persuni li qegħdin ifittxu assigurazzjoni jew riassigurazzjoni u intrapriżi ta’ assigurazzjoni jew riassigurazzjoni, iwettqu xogħol preparatorju għall-konklużjoni ta’ kuntratti ta’ assigurazzjoni jew riassigurazzjoni u, meta approprjat, jassistu fl-amministrazzjoni u l-insegwiment ta’ dawn il-kuntratti, b’mod partikolari fil-każ ta’ talbiet;

(b)      attivitajiet professjonali ta’ persuni mogħtija istruzzjonijiet taħt kuntratt wieħed jew aktar jew mogħtija s-setgħa biex jaġixxu f’isem u għan-nom ta’, jew biss għan-nom ta’, intrapriża ta’ l-assigurazzjoni waħda jew iktar, fl-introduzzjoni, il-proponiment u l-insegwiment ta’ xogħol preparatorju bil-konklużjoni ta’, jew fil-konklużjoni ta’, kuntratti ta’ l-assigurazzjoni, jew fl-assistenza ta’ l-amministrazzjoni u l-insegwiment ta’ dawn il-kuntratti, b’mod partikolari fil-każ ta’ talba;

[…]”

6.        Id-Direttiva 2002/92/KE (6) sadanittant issostitwixxiet id-Direttiva 77/92. Il-punt 3 tal-Artikolu 2 tagħha jiddefinixxi l-kunċett “medjazzjoni ta’ assigurazzjoni” kif ġej:

“[...] tfisser attivitajiet ta’ introduzzjoni, proposti jew it-twettieq ta’ xogħol ieħor preparatorju għall-konklużjoni ta’ kuntratti ta’ assigurazzjoni, jew li dawk il-kuntratti jiġu konklużi, jew f’għajnuna fl-amministrazzjoni jew twettieq ta’ dawk il-kuntratti, b’mod partikolari fil-każ ta’ talba.

[…]

Il-provvista ta’ informazzjoni fuq bażi inċidentali fil-kuntest ta’ attività professjonali oħra sakemm l-għan ta’ dik l-attività ma jkunx li l-klijent jiġi assistit fil-konklużjoni jew twettieq ta’ kuntratt ta’ assigurazzjoni, l-immaniġġar ta’ talbiet ta’ impriża ta’ assigurazzjoni fuq bażi professjonali, l-aġġustament ta’ telf u l-istima esperta ta’ talbiet m’għandhomx jitqiesu bħala medjazzjoni fl-assigurazzjoni.”

B –    Id-dritt Pollakk

7.        Il-punt 37 tal-Artikolu 43(1) tal-liġi tal-11 ta’ Marzu 2004 dwar it-taxxa fuq il-proprjetà u s-servizzi (Ustawa o podatku od towarów i usług, iktar ’il quddiem il-“liġi Pollakka dwar il-VAT”) jistipula, fil-verżjoni rilevanti għall-każ preżenti:

“Servizzi ta’ assigurazzjoni u ta’ riassigurazzjoni, servizzi ta’ intermedjazzjoni fil-każ tal-provvista ta’ servizzi ta’ assigurazzjoni u ta’ riassigurazzjoni kif ukoll il-provvista ta’ servizzi mill-assiguratur fil-qafas tal-kuntratti ta’ assigurazzjoni konklużi minnu f’isem terz huma eżenti mit-taxxa, bl-eċċezzjoni tat-trasferiment tad-drittijiet miksuba fil-kuntest ta’ kuntratti ta’ assigurazzjoni u ta’ riassigurazzjoni.”

8.        L-Artikolu 43(13) tal-liġi Pollakka dwar il-VAT jippreċiża kif ġej:

“L-eżenzjoni mit-taxxa tapplika wkoll għall-provvista ta’ servizz liema huwa komponent minn servizz indikat fil-paragrafu 1(7) u (37) sa (41), li fih innifsu jikkostitwixxi oġġett distint u liema huwa neċessarju u xieraq għall-provvista ta’ servizz eżentat mit-taxxa taħt fil-paragrafu 1(7) u (37) sa (41).”

II – Il-kawża prinċipali u l-proċedura quddiem il-Qorti tal-Ġustizzja

9.        Il-kawża prinċipali tikkonċerna l-kwistjoni dwar sa fejn l-attività tal-kumpannija Pollakka Aspiro SA (iktar ’il quddiem “Aspiro”) hija eżentata mill-VAT. Aspiro tipprovdi servizzi b’mod estensiv għal assiguratur fir-rigward ta’ pproċessar tad-danni relatat mat-talbiet ta’ assigurazzjoni. F’dan ir-rigward, fil-konfront ta’ xerrejja tal-poloz ta’ assigurazzjoni din taġixxi f’isem u fl-interess tal-assiguratur.

10.      Iktar preċiżament, Aspiro tirċievi rapporti ta’ ħsarat u twettaq investigazzjonijiet tagħhom. Hija tagħmel kuntatt mal-assigurati li magħhom, hija stess, ma tinsab fl-ebda relazzjoni kuntrattwali u, fejn applikabbli, tfassal perizji u rapporti tal-ħsarat. Wara l-eżami tad-dokumenti miġbura, hija tipproċessa d-danni u tiddeċiedi dwar it-talbiet. Barra minn hekk, Aspiro twettaq proċeduri ta’ rkupru u tittratta talbiet dwar pproċessar tad-danni. F’relazzjoni ma’ dawn l-attivitajiet, Aspiro, barra minn hekk, twettaq diversi attivitajiet amministrattivi u tekniċi oħrajn.

11.      L-amministrazzjoni fiskali Pollakka kienet tal-fehma li l-eżenzjoni mill-VAT tittieħed inkunsiderazzjoni biss għall-eżami tat-talbiet għal ipproċessar tad-danni u l-eżekuzzjoni tagħhom. B’kuntrast, l-attivitajiet l-oħrajn kollha ma humiex karatteristiċi tal-attività ta’ impriża tal-assigurazzjoni u, għaldaqstant, skont l-Artikolu 43(13) tal-liġi Pollakka dwar il-VAT, ma humiex koperti minn din l-eżenzjoni.

12.      In-Naczelny Sąd Administracyjny (qorti amministrattiva suprema), li issa hija adita bil-kawża, tqis li d-dritt tal-Unjoni huwa determinanti għall-eżitu tal-kawża, u fit-2 ta’ Frar 2015 għamlet id-domanda li ġejja lill-Qorti tal-Ġustizzja, skont l-Artikolu 267 TFUE:

L-Artikolu 135(1)(a) tad-Direttiva tal-VAT, għandu jiġi interpretat fis-sens li l-provvisti ta’ servizzi bħal dawk inkwistjoni fil-kawża ineżami, li jitwettqu għal impriża ta’ assigurazzjoni minn terz f’isem u fl-interess tal-assiguratur, fejn it-terz ma jkollu ebda relazzjoni legali mal-assigurat, huma inklużi fl-eżenzjoni prevista f’din id-dispożizzjoni?

13.      Fil-proċedura quddiem il-Qorti tal-Ġustizzja, Aspiro, ir-Repubblika tal-Polonja, ir-Renju Unit tal-Gran Brittanja u l-Irlanda ta’ Fuq kif ukoll il-Kummissjoni Ewropea ppreżentaw osservazzjonijiet bil-miktub. Fis-seduta tat-2 ta’ Diċembru 2015 dehru Aspiro, l-amministrazzjoni fiskali Pollakka, ir-Repubblika tal-Polonja u l-Kummissjoni.

III – Analiżi legali

14.      Bid-domanda tagħha, il-qorti tar-rinviju essenzjalment tixtieq tkun taf jekk l-eżekuzzjoni tal-ipproċessar tad-danni li titwettaq f’isem u fl-interess tal-assiguratur minn terz, liema ma jinsab fl-ebda relazzjoni kuntrattwali mal-persuna assigurata, għandhiex tkun eżenti mill-VAT skont l-Artikolu 135(1)(a) tad-Direttiva tal-VAT.

A –    Dwar l-ammissibbiltà

15.      L-ewwel nett, Aspiro tikkontesta l-ammissibbiltà tad-domanda preliminari.

16.      Il-kawża prinċipali tirrigwarda l-interpretazzjoni tad-dispożizzjonijiet nazzjonali dwar l-eżenzjoni mill-VAT, li l-kundizzjonijiet tagħha, f’dan il-każ, huma ssodisfatti. Għalhekk, id-Direttiva tal-VAT ma tistax tkun invokata fil-konfront tagħha, billi l-obbligu li d-dritt nazzjonali jiġi interpretat konformement magħha, fl-ebda każ ma għandu jservi bħala bażi għal interpretazzjoni contra legem. Għaldaqstant, l-interpretazzjoni tal-Artikolu 135(1)(a) tad-Direttiva tal-VAT hija irrilevanti għad-deċiżjoni fil-kawża prinċipali.

17.      Huwa minnu li, skont l-Artikolu 267 TFUE, domanda preliminari trid tkun deċiżiva għas-soluzzjoni tal-kawża prinċipali, sabiex tkun ammissibbli. Madankollu, hija l-evalwazzjoni tal-qorti tar-rinviju (7), li bħala prinċipju l-Qorti tal-Ġustizzja ma tistħarriġx, ħlief f’każ ta’ żbalji manifesti (8), li hija determinanti.

18.      F’dan il-każ, ma jeżistux żbalji bħal dawn. Il-kawża prinċipali tikkonċerna l-eżenzjoni mill-VAT ta’ servizz marbut mal-assigurazzjoni. Dan il-qasam huwa kopert mill-Artikolu 135(1)(a) tad-Direttiva tal-VAT. F’dan ir-rigward, il-qorti tar-rinviju għandha l-obbligu, skont id-dritt tal-Unjoni, li tagħti l-interpretazzjoni tagħha konformi mad-dritt nazzjonali (9). Xejn ma jindika li l-formulazzjoni tad-dispożizzjonijiet Pollakki rilevanti tipprekludi dan. Partikolarment fl-Artikolu 43(13) tal-liġi Pollakka dwar il-VAT, li huwa kkontestat fil-kawża prinċipali, ma hijiex prevista eżenzjoni, b’mod espliċitu, mit-taxxa fuq is-servizzi kif ipprovduti minn Aspiro. Din id-dispożizzjoni tistandardizza sempliċement rekwiżiti astratti, li jeħtieġu interpretazzjoni, liema għandhom ikunu faċilment is-suġġett ta’ kunsiderazzjoni ta’ regoli tad-dritt tal-Unjoni.

19.      Għaldaqstant, id-domanda preliminari hija ammissibbli.

B –    Fuq ir-risposta għad-domanda preliminari

20.      Servizzi bħal dawk ipprovduti minn Aspiro, skont l-Artikolu 135(1)(a) tad-Direttiva tal-VAT, huma eżenti mit-taxxa f’każ li huma kkonċernati tranżazzjonijiet ta’ assigurazzjoni jew ta’ riassigurazzjoni (taqsima 1) jew servizzi assoċjati liema huma pprovduti minn broker jew minn aġent tal-assigurazzjoni (taqsima 2).

1.      Tranżazzjonijiet ta’ assigurazzjoni jew ta’ riassigurazzjoni

21.      Il-leġiżlatur tal-Unjoni la ddefinixxa l-kunċett ta’ tranżazzjonijiet ta’ assigurazzjoni skont l-Artikolu 135(1)(a) tad-Direttiva tal-VAT u lanqas ma għamel riferiment għad-dritt nazzjonali. Dan il-kunċett huwa wieħed awtonomu tad-dritt tal-Unjoni (10).

22.      Skont ġurisprudenza stabbilita, in-natura ta’ tranżazzjoni ta’ assigurazzjoni hija karatterizzata mill-fatt li l-assiguratur jintrabat, bi ħlas bil-quddiem ta’ primjum, li jipprovdi lill-assigurat, fil-każ li jseħħ ir-riskju assigurat, is-servizz miftiehem meta jkun ġie konkluż il-kuntratt (11). Taħt dan il-kunċett jaqa’ wkoll l-għoti ta’ kopertura ta’ assigurazzjoni minn persuna taxxabbli li hija stess ma hijiex assiguratur, iżda li tipprovdi lill-klijenti tagħha tali kopertura billi tuża s-servizzi ta’ assiguratur (12). Fi kliem ieħor, huwa rilevanti t-teħid tar-riskju bi ħlas. Tali kunċett jistabbilixxi l-kundizzjoni tal-eżistenza ta’ relazzjoni kuntrattwali bejn il-fornitur tas-servizz ta’ assigurazzjoni u l-persuna assigurata (13).

23.      Dawn il-kundizzjonijiet ma humiex issodisfatti fil-kawża preżenti. Aspiro la tiggarantixxi lill-assigurati kopertura ta’ assigurazzjoni billi hija stess timpenja ruħha li tkopri r-riskji u lanqas il-kumpannija ma tinsab f’relazzjoni kuntrattwali mal-persuni assigurati.

24.      Għall-kuntrarju ta’ dak li jsostnu wħud mill-partijiet fil-proċedura, ma jistax ikun hemm eżenzjoni anki minħabba l-fatt li s-servizz ipprovdut minn Aspiro jikkostitwixxi, fl-ewwel lok “unità distinta, evalwata globalment” li fit-tieni lok jikkostitwixxi “elementi speċifiċi u essenzjali” tat-tranżazzjonijiet ta’ assigurazzjoni eżenti permezz tal-Artikolu 135(1)(a) tad-Direttiva tal-VAT.

25.      Huwa minnu li, kif il-Qorti tal-Ġustizzja ta’ spiss kellha l-okkażjoni tiddeċiedi dwar ċerti eżenzjonijiet għal servizzi finanzjarji stabbiliti fl-Artikolu 135(1) tad-Direttiva tal-VAT, fil-preżenza ta’ dawn il-kundizzjonijiet ċerti elementi ta’ servizz eżentat mit-taxxa jistgħu wkoll jiġu eżentati (14). Dan jippreżupponi, madankollu, li, fi kwalunkwe każ, il-provvista ta’ servizz eżenti, skont il-formulazzjoni tal-eżenzjoni, tista’ tinqasam f’diversi servizzi distinti (15).

26.      Dan, madankollu, ma huwiex il-każ għal tranżazzjonijiet ta’ assigurazzjoni. Id-dispożizzjoni tal-Artikolu 135(1)(a) tad-Direttiva tal-VAT ma tirreferix b’mod ġeneriku għal tranżazzjonijiet fin-negozju tal-assigurazzjoni (16) jew l-immaniġġar ta’ assigurazzjonijiet (17), iżda, skont il-formulazzjoni tagħha, għal tranżazzjonijiet ta’ assigurazzjoni biss fis-sens strett, kif il-Qorti tal-Ġustizzja ripetutament ikkonstatat (18). It-teħid ta’ riskju li, skont il-ġurisprudenza, huwa l-uniku kostitwent ta’ tranżazzjoni ta’ assigurazzjoni, ma jistax jinqasam f’servizzi separati.

27.      F’dan il-kuntest, ma hemmx lok li tittieħed inkunsiderazzjoni proposta ta’ direttiva tal-Kummissjoni li tista’ tinftiehem bħala sempliċement tixtieq tippreċiża li l-prinċipji applikati mill-Qorti tal-Ġustizzja fir-rigward tat-trattament fiskali tal-attivitajiet esternalizzati fil-qasam ta’ ċerti servizzi finanzjarji japplikaw ukoll għat-tranżazzjonijiet tal-assigurazzjoni (19). Fin-nuqqas ta’ adozzjoni mill-Kunsill, din il-proposta ma kisbitx is-saħħa ta’ liġi u għalhekk hija irrilevanti f’dak li jirrigwarda l-interpretazzjoni tad-dritt fis-seħħ — l-istess bħall-pożizzjoni tal-Kummissjoni espressa fil-proposta.

28.      Finalment, ma jistgħux jinsiltu konklużjonijiet oħrajn mill-prinċipju ta’ newtralità fiskali, skont liema oġġetti jew servizzi simili ma jistgħux jiġu trattati b’mod differenti għall-finijiet tal-VAT (20). Aspiro tinvoka dan il-prinċipju msemmi sabiex tittrasponi għall-eżenzjoni tat-tranżazzjonijiet ta’ assigurazzjoni l-ġurisprudenza tal-Qorti tal-Ġustizzja dwar l-elementi esternalizzati ta’ servizz finanzjarju eżentat. Iżda kif kien ripetutament iċċarat mill-Qorti tal-Ġustizzja, dan il-prinċipju ma jippermettix li l-kamp ta’ applikazzjoni ta’ eżenzjoni jiġi estiż fl-assenza ta’ dispożizzjoni inekwivoka (21).

29.      Is-servizzi pprovduti minn Aspiro, għaldaqstant, ma jaqgħux taħt il-kunċett ta’ tranżazzjoni ta’ assigurazzjoni skont l-Artikolu 135(1)(a) tad-Direttiva tal-VAT. Madankollu, lanqas ma hija preżenti tranżazzjoni ta’ riassigurazzjoni, peress li din tittratta unikament forma speċifika ta’ tranżazzjoni ta’ assigurazzjoni li tinvolvi żewġ assiguraturi (22).

2.      Servizzi relatati

30.      Għalhekk, jonqos li jiġi ċċarat jekk l-attività ta’ Aspiro hijiex eżenti mit-taxxa billi huma kkonċernati servizzi li huma relatati ma’ tranżazzjonijiet ta’ assigurazzjoni u li huma pprovduti minn brokers jew aġenti tal-assigurazzjoni.

a)      Fuq servizzi relatati ma’ tranżazzjonijiet ta’ assigurazzjoni

31.      Skont l-Artikolu 135(1)(a) tad-Direttiva tal-VAT, huma eżenti mit-taxxa biss “servizzi relatati” ma’ tranżazzjonijiet ta’ assigurazzjoni u riassigurazzjoni. Is-sens ta’ din l-espressjoni, skont il-formulazzjoni tagħha, huwa wiesa’ ħafna u, fil-prinċipju, jista’ jinftiehem li jkopri s-servizzi kollha li huma marbutin ma’ assigurazzjoni (23). Mingħajr ebda dubju, fil-każ ta’ attività bħalma huwa l-ipproċessar tad-danni relatat mat-talbiet ta’ assigurazzjoni teżisti tali konnessjoni.

b)      Fuq is-servizzi pprovduti minn brokers u l-aġenti tal-assigurazzjoni

32.      Madankollu, is-servizz inkwistjoni għandu jkun ipprovdut, barra minn hekk, minn broker tal-assigurazzjoni jew minn aġent tal-assigurazzjoni fis-sens tal-Artikolu 135(1)(a) tad-Direttiva tal-VAT.

33.      Huwa veru li l-qorti tar-rinviju indikat espliċitament fid-digriet li Aspiro la hija broker tal-assigurazzjoni u lanqas aġent tal-assigurazzjoni. Madankollu, fil-proċedura quddiem il-Qorti tal-Ġustizzja, ir-Renju Unit, b’mod partikolari, korrettament osserva li jeżistu dubji dwar jekk l-evalwazzjoni tal-qorti tar-rinviju hijiex legalment iġġustifikata.

34.      Skont il-ġurisprudenza tal-Qorti tal-Ġustizzja, għar-rikonoxximent ta’ broker jew aġent tal-assigurazzjoni ma hijiex determinanti l-pożizzjoni formali ta’ persuna taxxabbli, iżda biss il-kontenut tal-attivitajiet eżerċitati (24). Fil-każ preżenti għandu għalhekk jiġi stabbilit jekk is-servizzi pprovduti minn Aspiro fil-qasam tal-ipproċessar tad-danni jikkorrispondux, fir-rigward tal-kontenut tagħhom, mal-attività ta’ broker jew ta’ aġent tal-assigurazzjoni fis-sens tal-Artikolu 135(1)(a) tad-Direttiva tal-VAT.

–       Ir-relazzjoni bejn l-assiguratur u x-xerrejja tal-poloz ta’ assigurazzjoni

35.      Skont il-ġurisprudenza, il-fornitur tas-servizz qabelxejn irid “[jirrelata]” kemm ma’ wieħed jew — fil-każ ta’ broker tal-assigurazzjoni (25) — ma’ diversi assiguraturi kif ukoll max-xerrejja tal-poloz ta’ assigurazzjoni (26).

36.      Dan huwa l-każ ta’ Aspiro, minħabba li l-kumpannija hija marbuta legalment mal-assiguratur u żżomm rabta effettiva mad-detenturi tal-poloz, notevolment fil-kuntest tal-ipproċessar tad-danni tagħhom. Sempliċi relazzjoni ta’ fatt, bħal dik li tipikament teżisti wkoll bejn aġent tal-assigurazzjoni u persuna assigurata hija f’dan ir-rigward suffiċjenti.

–       Eżerċizzju tal-attività prinċipali ta’ broker tal-assigurazzjoni u aġent tal-assigurazzjoni

37.      Il-fornitur ta’ servizzi relatati ma’ tranżazzjonijiet ta’ assigurazzjoni għandu jeżerċita wkoll, għall-inqas, attività prinċipali bħala broker jew aġent tal-assigurazzjoni. Il-Qorti tal-Ġustizzja, b’mod partikolari fis-sentenza Arthur Andersen, titkellem f’dan il-kuntest dwar “aspetti essenzjali” ta’ attività ta’ dan it-tip, li jikkonsistu fit-tfittxija u t-twaqqif ta’ relazzjonijiet tal-klijenti mal-assiguratur għall-konklużjoni ta’ kuntratti tal-assigurazzjoni (27). Fil-fatt, essenzjalment, dan huwa li jikkaratterizza l-attivitajiet ta’ broker tal-assigurazzjoni jew aġent tal-assigurazzjoni.

38.      Hija biss interpretazzjoni li teħtieġ, għall-eżenzjoni prevista mit-tieni varjant tal-Artikolu 135(1)(a) tad-Direttiva tal-VAT, attività waqt il-konklużjoni ta’ kuntratti ta’ assigurazzjoni li hija wkoll konformi mal-prinċipju ta’ interpretazzjoni stretta, stabbilit minn ġurisprudenza stabbilita, b’rabta mal-għan tal-eżenzjoni inkwistjoni (28).

39.      Huwa minnu li la d-Direttiva nfisha u lanqas ix-xogħol preparatorju ma jippermettu li jiġi identifikat b’mod ċar l-iskop tal-eżenzjoni (29). Madankollu, il-Qorti tal-Ġustizzja stabbilixxiet li teżisti rabta bejn l-eżenzjoni prevista fl-Artikolu 135(1)(a) tad-Direttiva tal-VAT u l-Artikolu 401 ta’ din id-direttiva. Din l-aħħar dispożizzjoni tippermetti lill-Istati Membri biex iżommu jew jintroduċu “taxxa fuq il-kuntratti ta’ assigurazzjoni”. L-eżenzjoni għal tranżazzjonijiet u servizzi ta’ assigurazzjoni relatati ma’ dawn it-tranżazzjonijiet imwettqa minn broker tal-assigurazzjoni u aġent tal-assigurazzjoni għandha tevita f’każijiet bħal dawn, it-taxxa doppja li tippenalizza l-konsumatur finali (30).

40.      Dan l-għan huwa kopert b’mod adegwat, fid-dawl tal-interpretazzjoni stretta meħtieġa, fejn huma eżenti servizzi li jkollhom konnessjoni diretta mal-konklużjoni ta’ kuntratt ta’ assigurazzjoni. Fil-fatt, huwa biss fil-każ tat-tassazzjoni ta’ attività bħal din, li l-konsumatur finali jiġi direttament impost il-VAT.

41.      Jekk, madankollu — bħal f’dan il-każ — assiguratur jesternalizza lil terz biss parti mill-kompiti tiegħu li huwa responsabbli għalihom fil-qafas tal-assigurazzjoni fis-seħħ, huwa biss l-assiguratur li jiġi impost il-piż tal-VAT li jirriżulta minn dan. Għal din ir-raġuni, il-Qorti tal-Ġustizzja rrifjutat, fis-sentenza Arthur Andersen, li s-sempliċi esternalizzazzjoni tal-attività tal-assiguratur tiġi kklassifikata bħala attività ta’ aġent tal-assigurazzjoni (31).

42.      Il-ġurisprudenza tirrikonoxxi, fil-fatt, l-eżenzjoni mit-taxxa wkoll għal attivitajiet ta’ broker tal-assigurazzjoni u aġent tal-assigurazzjoni li jmorru lil hinn minn sempliċi sforz għall-konklużjoni ta’ kuntratt tal-assigurazzjoni. Dan jippreżupponi, madankollu, li dawn huma konnessi mal-attività prinċipali ta’ broker jew ta’ aġent, jiġifieri t-tfittxija ta’ klijenti u t-twaqqif ta’ relazzjonijiet mal-assiguratur (32).

43.      Fil-każ preżenti, l-attività ta’ Aspiro ma tissodisfax, madankollu, din il-kundizzjoni. Aspiro tittratta esklużivament l-ipproċessar tad-danni mingħajr, madankollu, ma twettaq ebda attività mmirata lejn il-konklużjoni ta’ kuntratti tal-assigurazzjoni.

44.      Wieħed, għalhekk, jista’ jikkonkludi li l-attività eżerċitata minn Aspiro la tikkorrispondi ma’ dik ta’ broker tal-assigurazzjoni u lanqas ma’ dik ta’ aġent tal-assigurazzjoni fis-sens tal-Artikolu 135(1)(a) tad-Direttiva tal-VAT, għaliex Aspiro ma teżerċitax l-attività prinċipali tagħhom.

–       Direttivi fuq il-moviment liberu ta’ intermedjarji tal-assigurazzjoni

45.      Id-direttivi intiżi li jiffaċilitaw il-moviment liberu tal-intermedjarji tal-assigurazzjoni, imsemmija mir-Renju Unit biex jipproduċi prova li l-ipproċessar tad-danni relatat mat-talbiet ta’ assigurazzjoni jaqa’ taħt l-attivitajiet karatteristiċi ewlenin ta’ brokers u ta’ aġenti tal-assigurazzjoni, ma jippermettu l-ebda konklużjonijiet differenti. F’dan ir-rigward, ir-Renju Unit jirreferi partikolarment għad-deskrizzjonijiet tal-attivitajiet li jinsabu fl-Artikolu 2(1) tad-Direttiva 77/92 u fl-Artikolu 2(3) tad-Direttiva 2002/92.

46.      Hawnhekk huwa superfluwu li jiġi eżaminat jekk id-deskrizzjonijiet tal-attivitajiet f’dawk id-direttivi għandhomx importanza deċiżiva reali għall-interpretazzjoni tal-kunċetti ta’ broker u ta’ aġent tal-assigurazzjoni fis-sens tal-Artikolu 135(1)(a) tad-Direttiva tal-VAT. Għalkemm il-Qorti tal-Ġustizzja diġà rreferiet b’mod supplimentari għad-Direttiva 77/92 f’xi deċiżjonijiet (33), għandu jitfakkar li d-direttivi msemmija huma intiżi sabiex jiffaċilitaw il-moviment liberu tal-intermedjarji tal-assigurazzjoni (34), filwaqt li l-eżenzjonijiet inkwistjoni jsegwu, kif innotat (35) għanijiet differenti. Fil-każ ta’ sitwazzjoni simili, il-Qorti tal-Ġustizzja għalhekk ċaħdet, pereżempju, ir-rilevanza ta’ direttiva intiża li tiffaċilita l-moviment liberu tat-tobba għall-eżenzjonijiet mill-VAT (36).

47.      Madankollu, fi kwalunkwe każ, mid-Direttiva 77/92 u mid-Direttiva 2002/92 li kienet sussegwenti, xejn ma jippermetti li tiġi kkontestata l-konklużjoni li s-sempliċi pproċessar tad-danni ma huwiex attività ta’ broker jew ta’ aġent tal-assigurazzjoni fis-sens tal-Artikolu 135(1)(a) tad-Direttiva tal-VAT.

48.      Fid-deskrizzjoni tal-attività professjonali ta’ brokers u ta’ aġenti tal-assigurazzjoni fid-Direttiva 77/92 u fil-lista ta’ karatteristiċi essenzjali tal-kunċett ta’ “medjazzjoni fl-assigurazzjoni” fid-Direttiva 2002/92, jidher ċertament f’kull każ il-fatt li tingħata għajnuna għall-amministrazzjoni tal-kuntratti ta’ assigurazzjoni f’każ ta’ talbiet tal-assigurazzjoni, u għalhekk il-fatt li tingħata kontribuzzjoni għall-ipproċessar tad-danni (37). Madankollu, hija msemmija biss sempliċi attività ta’ appoġġ li, minbarra dan, tikkonċerna biss il-kuntratti ta’ assigurazzjoni li kienu ġew iffinalizzati bil-parteċipazzjoni ta’ persuni li jeżerċitaw il-professjoni.

49.      Minn din is-sitwazzjoni tiddistingwi ruħha b’mod ċar l-eżekuzzjoni tal-ipproċessar tad-danni f’isem assiguratur, kif qed isir f’dan il-każ minn Aspiro. F’dan is-sens, fit-tielet subparagrafu tal-Artikolu 2(3) tad-Direttiva 2002/92 qed jiġi stabbilit espressament li “l-immaniġġar ta’ talbiet ta’ impriża ta’ assigurazzjoni fuq bażi professjonali” ma jikkostitwixxix medjazzjoni fl-assigurazzjoni fis-sens tal-imsemmija direttiva.

 ċ)     Konklużjoni provviżorja

50.      Minn dan isegwi li l-ipproċessar tad-danni relatat mat-talbiet ta’ assigurazzjoni, bħal dak imwettaq minn Aspiro, ma huwiex eżenti mit-taxxa skont l-Artikolu 135(1)(a) tad-Direttiva tal-VAT, bħala provvista ta’ servizzi relatati ma’ tranżazzjonijiet ta’ assigurazzjoni jew ta’ riassigurazzjoni u mwettqa minn brokers jew aġenti tal-assigurazzjoni.

3.      Il-prinċipju ta’ newtralità fiskali

51.      Finalment, għandu jiġi ċċarat kif il-konklużjoni milħuqa ma hijiex f’kunflitt, kollha kemm hi, mal-prinċipju ta’ newtralità fiskali, li huwa partikolarment importanti fil-ġurisprudenza tal-Qorti tal-Ġustizzja.

52.      Minn dan il-prinċipju jirriżulta, pereżempju, li l-operaturi ekonomiċi għandhom ikunu jistgħu jagħżlu l-forma ta’ organizzazzjoni li, minn perspettiva strettament ekonomika, jaqblilhom l-iktar, mingħajr ma jinkorru r-riskju li t-tranżazzjonijiet imwettqa minnhom ikunu esklużi mill-eżenzjoni prevista fl-Artikolu 135(1)(a) tad-Direttiva tal-VAT (38). Din il-libertà ta’ organizzazzjoni tal-assiguraturi tista’ tiġi kkontestata għax ma jistgħux jassenjaw l-ipproċessar tat-talbiet lil impriża oħra mingħajr ma jeħlu l-piż addizzjonali tal-VAT. Dan il-piż jirriżulta mill-fatt li, kif ġie spjegat, il-provvista ta’ servizzi mill-impriża l-oħra ma hijiex eżenti mill-VAT skont l-Artikolu 135(1)(a) tad-Direttiva tal-VAT u mill-fatt li, bħala regola ġenerali, l-assiguratur, minħabba l-eżenzjoni tat-tranżazzjonijiet tiegħu stess skont din id-dispożizzjoni ma jibbenefikax minn tnaqqis tal-VAT fir-rigward tas-servizzi tal-impriża l-oħra skont l-Artikolu 168(a) tad-Direttiva tal-VAT.

53.      Dawn il-konsegwenzi huma, madankollu, effett taċ-ċirkustanza li l-eżenzjoni mogħtija lill-assiguratur — bl-eċċezzjoni tal-attività ta’ assigurazzjoni barra mill-Unjoni (39) — ma timplika l-ebda dritt għal tnaqqis tat-taxxa. Din id-deċiżjoni intenzjonata mogħtija mil-leġiżlatur tal-Unjoni tillimita, bħala tali, il-libertà ta’ organizzazzjoni tal-assiguraturi. Kwalunkwe użu ta’ servizzi minn terz jimplika, b’mod ġenerali, li l-assiguratur ikun impost il-VAT. Kif diġà kien ippreċiżat mill-Avukat Ġenerali Poiares Madura, din hija konsegwenza inerenti tas-sistema komuni tal-VAT (40).

54.      F’dan il-kuntest, ikun kontra l-intenzjoni tal-leġiżlatur li kwalunkwe attività esternalizzata minn assiguratur tiġi integrata fl-eżenzjoni tat-tranżazzjonijiet ta’ assigurazzjoni. Dan il-fatt japplika wkoll, pereżempju, għal provvisti għall-uffiċċju mixtrija minn assiguratur minn terz, billi n-nuqqas ta’ produzzjoni tal-materjal neċessarju għall-uffiċċju fl-impriża tiegħu stess ukoll huwa manifestazzjoni tal-mudell organizzattiv tiegħu.

55.      Għalhekk, il-libertà ta’ organizzazzjoni tal-persuna taxxabbli tista’ tittieħed inkunsiderazzjoni biss sal-punt li anki l-attività esternalizzata tkun suġġetta għal eżenzjoni mit-taxxa. Sussegwentement, dan jiddependi, mill-kliem, mill-kuntest u mill-għanijiet tal-eżenzjoni nnifisha. Fil-każ preżenti, it-teħid inkunsiderazzjoni ta’ dawn l-aspetti, madankollu, wassal sabiex jiġi kkonstatat li s-sempliċi esternalizzazzjoni tal-ipproċessar tat-talbiet lil terz, li ma jwettaq l-ebda attività fir-rigward tal-konklużjoni ta’ kuntratti tal-assigurazzjoni ma taqax fl-ambitu tal-eżenzjoni mit-taxxa prevista fl-Artikolu 135(1)(a) tad-Direttiva tal-VAT.

IV – Konklużjoni

56.      Għaldaqstant, nissuġġerixxi lill-Qorti tal-Ġustizzja li tirrispondi kif ġej għad-domandi preliminari magħmula min-Naczelny Sąd Administracyjny:

L-ipproċessar tad-danni relatat mat-talbiet ta’ assigurazzjoni, imwettaq fl-isem u għan-nom tal-assiguratur minn terz li, fit-twettiq ta’ din it-tranżazzjoni ma għandu l-ebda relazzjoni kuntrattwali mal-assigurat u li l-attività tiegħu ma tkoprix it-tfittxija u t-twaqqif ta’ relazzjonijiet tal-klijenti mal-assiguratur għall-finijiet tal-konklużjoni ta’ kuntratti ta’ assigurazzjoni ma jaqax fl-ambitu tal-eżenzjoni prevista fl-Artikolu 135(1)(a) tad-Direttiva 2006/112/KE.

1 – Lingwa oriġinali: il-Ġermaniż.

2 – Ara, f’dan ir-rigward, is-sentenzi tal-25 ta’ Frar 1999, CPP (C-349/96, EU:C:1999:93), tat-8 ta’ Marzu 2001, Skandia (C-240/99, EU:C:2001:140), tal-20 ta’ Novembru 2003, Taksatorringen (C-8/01, EU:C:2003:621), tat-3 ta’ Marzu 2005, Arthur Andersen (C-472/03, EU:C:2005:135), tas-7 ta’ Diċembru 2006, Il-Kummissjoni vs Il-Greċja (C-13/06, EU:C:2006:765), tat-3 ta’ April 2008, Beheer (C-124/07, EU:C:2008:196), tat-22 ta’ Ottubru 2009, Swiss Re Germany Holding (C-242/08, EU:C:2009:647), tas-17 ta’ Jannar 2013, BGŻ Leasing (C-224/11, EU:C:2013:15), u tas-16 ta’ Lulju 2015, Mapfre asistencia u Mapfre warranty (C-584/13, EU:C:2015:488).

3 – ĠU L 347, p. 1.

4 – Sitt Direttiva tal-Kunsill 77/388/KEE, tas-17 ta’ Mejju 1977, fuq l-armonizzazzjoni tal-liġijiet tal-Istati Membri dwar taxxi fuq id-dħul mill-bejgħ - Sistema komuni ta’ taxxa fuq il-valur miżjud: bażi uniformi ta’ stima (ĠU Edizzjoni Speċjali bil-Malti, Kapitolu 9, Vol. 1, p. 23).

5 – Direttiva tal-Kunsill 77/92/KEE, tat-13 ta’ Diċembru 1976, dwar miżuri biex jiffaċilitaw l-eżerċizzju effettiv tal-libertà ta’ stabbiliment u l-libertà li jiġu pprovduti servizzi fir-rigward tal-attivitajiet ta’ aġenti u brokers fl-assigurazzjoni (ex ISIC Grupp 630) u, b’mod partikolari, miżuri transitorji fir-rigward ta’ dawk l-attivitajiet (ĠU Edizzjoni Speċjali bil-Malti, Kapitolu 6, Vol. 1, p. 46).

6 – Direttiva 2002/92/KE tal-Parlament Ewropew u tal-Kunsill, tad-9 ta’ Diċembru 2002, dwar il-medjazzjoni fl-assigurazzjoni (ĠU Edizzjoni Speċjali bil-Malti, Kapitolu 6, Vol. 4, p. 330).

7 – Ara s-sentenzi tas-16 ta’ Lulju 1992, Asociación Española de Banca Privada et (C-67/91, EU:C:1992:330, punt 25), tal-5 ta’ Ottubru 1995, Aprile (C-125/94, EU:C:1995:309, punt 16), tat-13 ta’ Marzu 2001, PreussenElektra (C-379/98, EU:C:2001:160, punt 38), tat-2 ta’ April 2009, Elshani (C-459/07, EU:C:2009:224, punt 40) u tal-15 ta’ Jannar 2013, Križan et (C-416/10, EU:C:2013:8, punt 53).

8 – Ara, inter alia, is-sentenzi tal-15 ta’ Diċembru 1995, Bosman (C-415/93, EU:C:1995:463, punt 61), tat-13 ta’ Marzu 2001, PreussenElektra (C-379/98, EU:C:2001:160, punt 39), tal-14 ta’ Ottubru 2014, Omega (C-36/02, EU:C:2004:614, punt 20), u tal-15 ta’ Ottubru 2015, Balázs (C-251/14, EU:C:2015:687, punt 26).

9 – Ara s-sentenzi tal-10 ta’ April 1984, Von Colson u Kamann (14/83, EU:C:1984:153, punt 26), tal-5 ta’ Ottubru 2004, Pfeiffe et (C-397/01 sa C-403/01, EU:C:2004:584, punt 113), u tal-25 ta’ Ġunju 2015, Indėlių ir investicijų draudimas et Nemaniūnas (C-671/13, EU:C:2015:418, punt 56).

10 – Ara s-sentenzi tal-25 ta’ Frar 1999, CPP (C-349/96, EU:C:1999:93, punt 15), tal-20 ta’ Novembru 2003, Taksatorringen (C-8/01, EU:C:2003:621, punt 37), tas-7 ta’ Diċembru 2006, Il-Kummissjoni vs Il-Greċja (C-13/06, EU:C:2006:765, punt 9), tas-17 ta’ Jannar 2013, BGŻ Leasing (C-224/11, EU:C:2013:15, punt 56), u tas-16 ta’ Lulju 2015, Mapfre asistencia u Mapfre warranty (C-584/13, EU:C:2015:488, punt 27).

11 – Sentenzi tal-25 ta’ Frar 1999, CPP (C-349/96, EU:C:1999:93, punt 17), tal-20 ta’ Novembru 2003, Taksatorringen (C-8/01, EU:C:2003:621, punt 39), tas-7 ta’ Diċembru 2006, Il-Kummissjoni vs Il-Greċja (C-13/06, EU:C:2006:765, punt 10), tat-22 ta’ Ottubru 2009, Swiss Re Germany Holding (C-242/08, EU:C:2009:647, punt 34), tas-17 ta’ Jannar 2013, BGŻ Leasing (C-224/11, EU:C:2013:15, punt 58), u tas-16 ta’ Lulju 2015, Mapfre asistencia u Mapfre warranty (C-584/13, EU:C:2015:488, punt 28).

12 – Sentenzi tal-25 ta’ Frar 1999, CPP (C-349/96, EU:C:1999:93, punt 22), tas-17 ta’ Jannar 2013, BGŻ Leasing (C-224/11, EU:C:2013:15, punt 59), u tas-16 ta’ Lulju 2015, Mapfre asistencia u Mapfre warranty (C-584/13, EU:C:2015:488, punt 30).

13 – Ara sentenzi tat-8 ta’ Marzu 2001, Skandia (C-240/99, EU:C:2001:140, punt 41), tal-20 ta’ Novembru 2003, Taksatorringen (C-8/01, EU:C:2003:621, punt 41), tat-3 ta’ Marzu 2005, Arthur Andersen (C-472/03, EU:C:2005:135, punt 22), tas-17 ta’ Jannar 2013, BGŻ Leasing (C-224/11, EU:C:2013:15, punt 58), u tas-16 ta’ Lulju 2015, Mapfre asistencia u Mapfre warranty (C-584/13, EU:C:2015:488, punt 29).

14 – Ara s-sentenzi tal-5 ta’ Ġunju 1997, SDC (C-2/95, EU:C:1997:278, punt 66), tat-13 ta’ Diċembru 2001, CSC Financial Services (C-235/00, EU:C:2001:696, punti 25 sa 27), u tat-28 ta’ Lulju 2011, Nordea Pankki Suomi (C-350/10, EU:C:2011:532, punt 24) dwar dak li issa huwa l-Artikolu 135(1)(d) u (f) fir-rigward tat-tranżazzjonijiet li jikkonċernaw it-trasferimenti u t-tranżazzjonijiet li jirrigwardaw azzjonijiet; sentenzi tal-4 ta’ Mejju 2006, Abbey National (C-169/04, EU:C:2006:289, punt 70) u tas-7 ta’ Marzu 2013, GfBk (C-275/11, EU:C:2013:141, punt 21) dwar dak li issa huwa l-Artikolu 135(1)(g) tad-Direttiva tal-VAT rigward l-amministrazzjoni ta’ fondi speċjali ta’ investiment; sentenza tal-21 ta’ Lulju 2007, Ludwig (C-453/05, EU:C:2007:369, punt 36) dwar dak li issa huwa l-Artikolu 135(1)(b) tad-Direttiva tal-VAT rigward in-negozjar ta’ kreditu.

15 – Ara s-sentenzi tal-5 ta’ Ġunju 1997, SDC (C-2/95, EU:C:1997:278, punt 64), tat-13 ta’ Diċembru 2001, CSC Financial Services (C-235/00, EU:C:2001:696, punt 23), tal-4 ta’ Mejju 2006, Abbey National (C-169/04, EU:C:2006:289, punt 67) u tal-21 ta’ Ġunju 2007, Ludwig (C-453/05, EU:C:2007:369, punt 34).

16 – Ara, f’dan ir-rigward, il-formulazzjoni tal-eżenzjoni mit-taxxa tal-Artikolu 135(1)(d) tad-Direttiva tal-VAT.

17 – Ara, f’dan ir-rigward, il-formulazzjoni tal-eżenzjoni mit-taxxa tal-Artikolu 135(1)(g) tad-Direttiva tal-VAT.

18 – Ara s-sentenzi tat-8 ta’ Marzu 2001, Skandia (C-240/99, EU:C:2001:140, punt 36) u tal-20 ta’ Novembru 2003, Taksatorringen (C-8/01, EU:C:2003:621, punt 43).

19 – Proposta għal direttiva tal-Kunsill li temenda d-Direttiva 2006/112/KE dwar is-sistema komuni ta’ taxxa fuq il-valur miżjud, fir-rigward tat-trattament tas-servizzi finanzjarji u tal-assigurazzjoni, KUMM(2007) 747 finali; skont din, fl-Artikolu 135 tad-Direttiva tal-VAT kellu jiġi introdott il-paragrafu 1a bit-test segwenti: “1a. L-eżenzjoni prevista fil-punti (a) sa (e) tal-paragrafu 1 għandha tapplika għall-provvista ta’ kwalunkwe element inkluż f’servizz ta’ l-assigurazzjoni jew finanzjarju, li jikkostitwixxi oġġett distint u għandu l-karattru speċifiku u essenzjali tas-servizz eżentat ikkonċernat.”

20 – Ara, b’mod partikolari, is-sentenzi tas-17 ta’ Frar 2005, Linneweber u Akritidis (C-453/02 u C-462/02, EU:C:2005:92, punt 24), tal-10 ta’ Novembru 2011, The Rank Group (C-259/10 u C-260/10, EU:C:2011:719, punt 32) u tal-15 ta’ Novembru 2012, Zimmermann (C-174/11, EU:C:2012:716, punt 48).

21 – Ara s-sentenzi tad-19 ta’ Lulju 2012, Deutsche Bank (C-44/11, EU:C:2012:484, punt 45) u tal-15 ta’ Novembru 2012, Zimmermann (C-174/11, EU:C:2012:716, punt 50); ara wkoll, fir-rigward tal-kamp ta’ applikazzjoni ta’ rata tat-taxxa mnaqqsa, is-sentenzi tal-5 ta’ Marzu 2015, Il-Kummissjoni vs Franza (C-479/13, EU:C:2015:141, punt 43) u tal-5 ta’ Marzu 2015, Il-Kummissjoni vs Il-Lussemburgu (C-502/13, EU:C:2015:143, punt 51).

22 – Ara s-sentenza tat-22 ta’ Ottubru 2009, Swiss Re Germany (C-242/08, EU:C:2009:647, punt 38).

23 – Ara, bl-istess mod, il-konklużjonijiet tal-Avukat Ġenerali Fennelly fil-kawża CPP (C-349/96, EU:C:1998:281, punt 31) u tal-Avukat Ġenerali Poiares Maduri fil-kawża Arthur Andersen (C-472/03, EU:C:2005:8, punt 20).

24 – Ara s-sentenzi tat-3 ta’ Marzu 2005, Arthur Andersen (C-472/03, EU:C:2005:135, punt 32) u tat-3 ta’ April 2008, Beheer (C-124/07, EU:C:2008:196, punti 17 u 18).

25 – Ara s-sentenza tat-3 ta’ Marzu 2005, Arthur Andersen (C-472/03, EU:C:2005:135, punt 29).

26 – Sentenzi tal-20 ta’ Novembru 2003, Taksatorringen (C-8/01, EU:C:2003:621, punt 44), tat-3 ta’ Marzu 2005, Arthur Andersen (C-472/03, EU:C:2005:135, punt 33), u tat-3 ta’ April 2008, Beheer (C-124/07, EU:C:2008:196, punt 20).

27 – Ara s-sentenza tat-3 ta’ Marzu 2005, Arthur Andersen (C-472/03, EU:C:2005:135, punt 36) dwar l-intermedjarju ta’ assigurazzjoni; ara, f’dan is-sens, ukoll is-sentenza tal-20 ta’ Novembru 2003, Taksatorringen (C-8/01, EU:C:2003:621, punt 45) dwar il-broker ta’ assigurazzjoni.

28 – Ara, inter alia, is-sentenzi tal-15 ta’ Ġunju 1989, Stichting Financiële Acties (348/87, EU:C:1989:246, punt 13), tas-16 ta’ Settembru 2004, Cimber Air (C-382/02, EU:C:2004:534, punt 25), tal-21 ta’ Marzu 2013, PFC Clinic (C-91/12, EU:C:2013:198, punt 23), u tat-2 ta’ Lulju 2015, De Fruytier (C-334/14, EU:C:2015:437, punt 18).

29 – Ara f’dan ir-rigward il-konklużjonijiet tal-Avukat Ġenerali Poiares Maduro fil-kawża Arthur Andersen (C-472/03, EU:C:2005:8, punt 13) u tal-Avukat Ġenerali Jääskinen fil-kawża Skandinaviska Enskilda Banken (C-540/09, EU:C:2010:788, punt 22).

30 – Ara sentenzi tal-25 ta’ Frar 1999, CPP (C-349/96, EU:C:1999:93, punt 23) u tas-17 ta’ Jannar 2013, BGŻ Leasing (C-224/11, EU:C:2013:15, punt 67).

31 – Ara s-sentenza tat-3 ta’ Marzu 2005, Arthur Andersen (C-472/03, EU:C:2005:135, punt 38).

32 – Ara s-sentenza tat-3 ta’ April 2008, Beheer (C-124/07, EU:C:2008:196, punt 18).

33 – Ara s-sentenzi tal-20 ta’ Novembru 2003, Taksatorringen (C-8/01, EU:C:2003:621, punt 45), tat-3 ta’ Marzu 2005, Arthur Andersen (C-472/03, EU:C:2005:135, punt 31), u tat-3 ta’ April 2008, Beheer (C-124/07, EU:C:2008:196, punt 19).

34 – Proposta tal-Kummissjoni COM/2012/0360 finali dwar il-medjazzjoni fl-assigurazzjoni (riformulazzjoni) li tinkludi wkoll estensjoni ċara tal-kunċett “medjazzjoni fl-assigurazzjoni”, barra minn hekk tfittex l-għan ta’ tisħiħ tal-protezzjoni tal-konsumatur (ara l-premessa 9 kif ukoll l-Artikolu 2(3) tad-Direttiva fil-verżjoni proposta mill-Kummissjoni).

35 – Ara l-punt 39 iktar ’il fuq.

36 – Ara s-sentenza tal-20 ta’ Novembru 2003, Unterpertinger (C-212/01, EU:C:2003:625, punt 37).

37 – Ara l-Artikolu 2(1)(a) u (b) tad-Direttiva 77/92 u l-ewwel subparagrafu tal-Artikolu 2(3) tad-Direttiva 2002/92.

38 – Sentenza tat-3 ta’ April 2008, Beheer (C-124/07, EU:C:2008:196, punt 28).

39 – Ara l-Artikolu 169(ċ) tad-Direttiva tal-VAT.

40 – Ara l-konklużjonijiet tal-Avukat Ġenerali Poiares Maduro fil-kawża Arthur Andersen (C-472/03, EU:C:2005:8, punt 39).